De Volkskrant, 5 juni 2013

Blinden en slechtzienden zien de wereld door Israëlische bril


The New York Times

John Markoff

jeruzalem

Liat Negrin ging onlangs naar een supermarkt in Jeruzalem, haalde een blik groenten uit het schap en las de tekst op het etiket. Liat Negrin is al sinds haar kindertijd blind. Ze las het etiket met behulp van een simpele, onopvallende camera die was vastgemaakt aan haar bril.

De uitvinding is ontwikkeld door het jonge Israëlische bedrijfje OrCam, de werkgever van Negrin, en stelt blinden en slechtzienden in staat om te 'lezen' en zich tegelijkertijd vrij te bewegen.

De gebruiker hoeft er weinig voor te doen. Hij wijst naar een voorwerp of tekst en het apparaat begrijpt wat de bedoeling is. Ook kunnen teksten, tekens of voorwerpen aan het archief van het systeem worden toegevoegd door ermee (of ernaar) te wuiven in het zicht van de camera. Die zal dan het object voortaan herkennen.

Tot nu toe waren leeshulpen voor blinden en slechtzienden moeizame apparaten die tekst alleen in bepaalde omgevingen herken

den of, meer recent, apps met beperkte mogelijkheden voor smartphones. De uitvinding van OrCam is een kleine camera die wordt gedragen op de manier van Google Glass en met een dun snoer is verbonden aan een draagbare computer in de binnenzak van de gebruiker.

Het systeem wordt met een magneetje vastgeklemd aan de bril en leest de woorden of de naam van het aangewezen object voor via een bot-geleide speaker. Het systeem is ontworpen om 'tekst in het wild' te herkennen (de term omvat zowel krantenartikelen als bijvoorbeeld het nummer van de bus) en objecten die kunnen uiteenlopen van verkeerslichten tot gezichten van vrienden. Het apparaat herkent nu alleen nog Engelse teksten.

Vanaf deze week wordt het toestel verkocht via de website van het bedrijf voor 2.500 dollar (zo'n 2.000 euro), de gemiddelde prijs van een gehoorapparaat. Het is tot nu het enige product van OrCam, een starter die deel uitmaakt van de hightech boom in Israël.

Het toestel verschilt nogal van andere technologie die is ontwikkeld om blinden iets van zicht te geven, zoals Argus II, het kunstmatige netvlies dat werd ontwikkeld door Second Sight Medical Products. Dat systeem, onlangs in de VS door de overheid goedgekeurd, geeft signalen direct door naar de hersenen. De vinding van OrCam verschilt ook drastisch van het Google Glass-systeem. Ook dat gebruikt een camera, maar is ontworpen voor mensen met normaal zicht.

OrCam werd enkele jaren geleden opgericht door Amnon Shashua, een bekende onderzoeker en hoogleraar computerwetenschap aan de Hebreeuwse Universiteit in Jeruzalem. Het systeem is gebaseerd op algoritmes die werden uitgedokterd samen met universiteitsmedewerker, Shalev Schwartz en student Yonatan Wexler.

'Opmerkelijk is dat het apparaat van de gebruiker leert een nieuw object te herkennen', zegt Tomaso Poggio van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) in de VS, een expert op het gebied van computerzicht. 'Het is ingewikkelder dan het lijkt. Ik vind het echt indrukwekkend.'

Het systeem van OrCam is onderdeel van een breed scala aan snelle verbeteringen op het gebied van kunstmatige intelligentie, in het bijzonder met zichtsystemen voor de industrie en zelfbesturende motorvoertuigen. Shashua richtte eerder al Mobileye op. Dat maakt cameratechnologie voor de auto-industrie, waarmee voetgangers en fietsers kunnen worden herkend en waarmee auto's op koers kunnen worden gehouden op de snelweg.

Spraakherkenning wordt inmiddels gebruikt door tientallen miljoenen gebruikers van smartphones. Taalsoftware stelt computers in staat documenten te 'lezen'. Er bestaan nu minstens zes concurrerende methoden op het gebied van computerzicht. Zo gebruiken onderzoekers van Google technieken van 'diep leren', die trachten biologische zichtsystemen te kopiëren. De techniek van OrCam, die Shareboost heet, biedt een redelijk evenwicht van accuratesse en snelheid. Hoe meer objecten het systeem moet onthouden, des te minder additionele computercapaciteit is vereist.

'Toch zijn de uitdagingen enorm', zegt oud-student Wexler, nu tweede man van de afdeling onderzoek en ontwikkeling bij OrCam. 'Zo werken de letterlezers heel goed als het beeld duidelijk is, maar dat is anders bij een tekst op een flexibel oppervlak, zoals een krant die in de hand wordt gehouden.'