INTERESSANTE EXTRA'S
In deze laatste aflevering van onze serie over Kurzweil1000 zullen we het kort houden. Uiteindelijk moet iedere gebruiker van een nieuw programma zelf uitvinden hoe hij of zij er het best mee kan leren omgaan. Dat gaat dan, zoals met alles wat men nieuw moet aanleren, met vallen en opstaan. Maar de uitgebreide handleiding van K1000 en de bijzonder gebruikersvriendelijke interface garanderen vrijwel onmiddellijk goede resultaten. In deze laatste aflevering van onze serie bespreken we een aantal extra's in het pakket, die menigeen met graagte zal omarmen.
Sinds versie 11 van Kurzweil1000 zitten er namelijk vier buitengewoon handige extra programma's in het pakket. Die vier programma's kunnen vanuit K1000 gestart worden vanuit het bestandsmenu, met de optie "launch" in de Engelse uitvoering. In het Belgische Varsenare zullen ze daarvoor wel een Nederlandse term hebben bedacht als, misschien, lanceren of uitvoeren of iets dergelijks. Maar het prettige is, dat je deze programma's ook buiten K1000 kunt gebruiken. Ze zijn namelijk zelf sprekend. Dat houdt ook in dat je in je screenreader moet aangeven dat hij in slaap moet als je zo'n programma voor de eerste keer start. In JAWS doe je dat door de configuratie op te roepen en onder instellingen naar geavanceerd te gaan, waar je de eerste optie aanvinkt waarna je het instellingenbestand moet opslaan.
Die zelfsprekende applicaties heeft ze bij Sensotec wel wat hoofdbrekens bezorgd, om ze ook in het Nederlands, c.q. Vlaams en Frans te laten spreken, omdat ze los staan van de instellingen van Kurzweil1000. Maar ze zouden hun reputatie geweld aan hebben gedaan, als het ze niet gelukt was. En dus spreken ze ook Nederlands, Vlaams of Frans (als men hun Franse versie aanschaft).
Er zijn vier van die extra applicaties: de afspraken agenda, de fotocopiëer module, de calculator en de fax module. Voor de laatste moet je wel een fax modem in je computer hebben zitten. Met je DSL of kabel modem alleen werkt het niet. Ikzelf gebruik de fotocopie module zeer vaak, aangezien mijn vrouw met de nodige regelmaat fotocopieën wil hebben. Je kunt daarvoor natuurlijk ook je eigen scanner programmatuur gebruiken, maar die is in de meeste gevallen niet zo erg gebruiksvriendelijk voor een blinde en mijn Epson fotocopie optie is uiterst traag op de koop toe. Het K1000 programma om fotocopieën te maken is bijzonder handig, en razendsnel. Je tabt van optie naar optie en waar je iets wilt wijzigen, ga je met de pijltoets naar de gewenste instelling. Bijvoorbeeld, wat wil je maken? Een zwartwit copie, een grijstinten copie of een copie in kleur? Als er een foto op het origineel zit, en je printer kan alleen zwartwit printen, dan kies je voor grijstinten. Iemand heeft in de K1000 lijst al gesuggereerd om in een nieuwe versie ook een optie voor vergroten en verkleinen toe te voegen, een suggestie die ik onmiddellijk heb ondersteund.
Omdat ik de fotocopiëer module zoveel gebruik, heb ik er een sneltoets voor op het bureaublad gezet, zodat ik niet eerst K1000 ervoor hoef te starten. Om zo'n programma een sneltoets te geven, ga je er met de Windows Verkenner, of met Mijn Computer naar toe. Ikzelf werk liever met Mijn computer dan met de Windows Verkenner. Je vindt deze programmaatjes in: programma bestanden\kurzweil educational systems\kurzweil1000\apps. Zet de cursor op het gewenste programma, in mijn geval "Copier.exe" en druk op de applicatietoets - links van de rechter control toets. Pijl naar "naar submenu sturen" en druk op enter. Pijl dan naar bureaublad sneltoets en druk weer op enter. Dan is het zaak te gaan kijken wat er op het bureaublad is komen te staan. Waarschijnlijk iets van "sneltoets naar copier.exe", want bij mij staat er altijd: "shortcut to " gevolgd door de volledige programmanaam. Zet daar de cursor op en druk weer op de applicatietoets. Nu pijl je naar "hernoemen" en maak ervan wat je zelf wilt. In mijn geval werd dat "photocopty" in het Engels, omdat nu eenmaal mijn hele systeem in het Engels is.
Wie veel moet rekenen, kan zijn hart ophalen met de calculator. Er is een speciaal instellingen bestand voor, dat geopend kan worden onder het instellingen menu van Kurzweil1000 . De snelste manier om het te laden is: alt t l en dan kiezen voor "calculator". Het is niet per se noodzakelijk, maar vergemakkelijkt het gebruik.
De calculator kan in vier verschillende standen worden gezet: standaard, voor alledaagse berekeningen, als optellen, aftrekken, delen en vermenigvuldigen; wetenschappelijk, om ook met haakjes te kunnen werken en machtsverheffen, worteltrekken, sinus en tangens berekeningen; zakelijk, voor het berekenen van rente en hypothekene n ander handelsrekenwerk, en tenslotte statistische berekeningen! En dat alles zodanig geprogrammeerd dat het voor een blinde heel eenvoudig te bedienen is. Je schakelt tussen de verschillende modules door met de alttoets het menu op te roepen n eenmaal naar rechts te pijlen om de verschillende modules te zien. Daarbij staan sneltoetsen om direct te schakelen. Bijvoorbeeld: functietoets 5 geeft de wetenschappelijke module; functietoets 8 geeft de standaard module, functietoets 6 geeft de statistische module en functietoets 9 geeft de zakelijke module. Vraag me niet wat je met al die modules, behalve de standaard module, allemaal kunt doen, want zover gaat mijn rekenkundige belangstelling niet. Alleen mensen laten zien wat ze uiteindelijk betalen als ze een hypotheek nemen, is soms wel leuk, al was het alleen maar om de schrikreactie.
Al deze programmaatjes hebben hun eigen uitklap menu. Dus als er wordt aangegeven dat je iets onder het "bestandsmenu" moet zoeken of wijzigen, is dat niet het bestandsmenu van Kurzweil1000 maar van het programma zelf. Er zit bij elk ook een korte beschrijving van de werking, die je overigens ook kunt lezen in de hierboven opgegeven map.
Met het fax programma heb ik nooit gewerkt, maar ik begrijp dat je er faxen mee kunt verzenden en ontvangen. Althans, als je een fax modem in je computer hebt zitten. De ontvangen faxen worden direct omgezet naar tekstbestand en voorgelezen.
De afsprakenagenda is ook erg nuttig. Ik heb er bijvoorbeeld alle verjaardagen en andere gedenkdagen in opgenomen en wel zodanig dat bij het opstarten van de computer zo'n gedenkdag - als er één is op de betrokken datum - meteen wordt gemeld. Dat doet het programma als je geen uur opgeeft waarop de melding moet worden gedaan. Voor afspraken moet natuurlijk wel een tijd worden opgegeven en kun je bovendien nog aangeven hoeveel tijd van te voren de mededeling moet worden gemeld. De afsprakenagenda heeft zelf al een sneltoets, om hem op te roepen, namelijk alt+control+a. Afsluiten doe je hem met eerst een druk op escape en dan alt fx, maar dan geeft hij geen mededelingen meer, tot hij weer is opgestart. Om hem in geheugen te houden druk je alleen op escape.
En nu maken we even een zijsprongetje, om aan te tonen hoe fantastisch die jongens daar in Bedford, Massachusetts zijn. Daar zit Kurzweil Educational Systems namelijk. Toen ik, hierboven, het pad had ingetikt naar de plaats waar je de extra programmaatjes kunt vinden, klonk er bij het teruglezen ineens: "programma bestanden backslash backslash backslash backslash kurzweil e=8180 backslash backslash educational systems backslash backslash backslash backslash kurzweil1000 backslash backshlash backslash backslash apps k=8219 backslash backslash".
Men zal begrijpen dat ik mij even met open mond afvroeg: Wat heb ik nou aan m'n fiets hangen? Toen ik met de pijltoetsen er teken voor teken overheen ging, bleken al die extra backslashes er helemaal niet te staan, evenmin als die rare getallen. En dus gelijk maar een mailtje in de k1000 lijst voor Stephen Baum, de hoofd-programmeur van K1000 en k3000. Een kwartiertje later kwam het eerste antwoord van Stephen terug.
"Backslashes zijn gevaarlijke dingen. De SAPI synthesizers gebruiken ze om commando's dor te geven. Welke taal gebruikte je?"
In plaats van meteen te antwoorden, probeerde ik het nog eens door over te schakelen op een Amerikaanse Eloquence stem. Die las alle backslashes geen vier maar tweemaal en de gekke getallen waren er niet. Dus, briefje aan Stephen met die informatie. Vijf minuten later kwam het antwoord binnen:
"Ik kan het niet reproduceren. Waarop stond de leestekenuitspraak?"
Mijn antwoord, al laat in de middag: "Bij tekstverwerking heb ik ze allemaal aanstaan." Die vraag bracht me op het idee om het nog eens te proberen met de leesteken uitspraak op "sommige" en, verdraaid ... toen trad dat gekke verschijnsel niet op.
Het antwoord van Stephen kwam de volgende ochtend als een van de eerste binnen.
"Ja! Ik heb het gereproduceerd en gefikst. Er komt een patch voor!"
Uiteraard heb ik Stephen nog een antwoordje gestuurd, luidende: "Thanks, Stephen, you're great!" Kan iemand mij een software producent noemen, die ook zo snel reageert op geconstateerde problemen? En ik was kennelijk niet de enige bij wie dat gekke verschijnsel was opgetreden, want prompt schreef een andere deelnemer: "Dat is bij mij ook 'n keer gebeurd."
Er is nog veel meer te vertellen, over K1000, zoals over de KESI Virtual Printer, waar je bestanden naar toe kunt sturen die door Kurzweil1000 niet geopend kunnen worden. Deze virtuele printer maakt er dan image bestanden van die K1000 wel aankan. Zo gauw de eerste image klaar is, start K1000 en begint met de herkenning gevolgd door voorlezen. De image wordt meteen daarna gewist, zoals dat ook gebeurt bij normaal scannen, tenzij men in de instellingen aangeeft dat ze gehandhaafd moeten worden.
De KESI Virtual Printer is dus geen echte printer, maar je kunt er, vanuit andere programma's, zoals de Adobe Acrobat Reader naar toe printen. Sinds versie 11 hoeft dat niet meer, want K1000 herkent daarmee .pdf bestanden direct. Ook .jpg bestanden kan k1000 zonder kunstgrepen aan sinds versie 11. Dat zijn meestal foto's, maar iemand kan ook een tekst inscannen en als .jpg bestand opsturen. Heeft zo'n scan een bestandsformaat dat K1000 niet aankan, dan open je hem met de Windows Photo and Fax viewer en drukt op control+p en kiest voor de KESI Virtual Printer. Soms krijg ik overigens wel eens scans binnen, die zo onduidelijk zijn, dat mijn vrouw - die uitstekende ogen heeft - ze ook niet kan lezen en dan kan K1000 het natuurlijk evenmin, ook niet met de KESI Virtual Printer.
Verder staan er in de "diags" map onder de Kurzweil Educational Systems programma map een hele reeks hulpprogrammaatjes, om eventuele problemen op te lossen. In een "readme" bestand worden ze beschreven. "Diags" is uiteraard een afkorting van "diagnose". Daarin vindt men onder andere een programmatje genaamd "Kesrepair", bedoeld om corrupt geraakte kes bestanden te herstellen. We weten allemaal dat soms om omverklaarbare redenen een bestand in het honderd loopt. Als dat een .kes bestand is van Kurzweil1000, kan "kesrepair" het in zoverre herstellen, dat de correcte pagina's in afzonderlijke bestanden worden opgeslagen, waarna de gebruiker kan bekijken welke pagina's opnieuw ingescand zullen moeten worden.
En tenslotte: in het installatie pakket zit, behalve de installatie CD en de Classic Literature Cd ook nog een "VoiceText" installatie CD met een uitstekende Amerikaanse mannen en vrouwenstem synthesizer. Bij Sensotec hebben ze daar ongetwijfeld de solo Scansoft CD bijgedaan, met de Nederlandse, Vlaamse, Engelse, Duitse en Franse stemmen. Bovendien staan op de installatie CD nog een serie programma's die in principe met Kurzweil1000 niets te maken hebben, maar die voor blinden en slechtzienden interessant kunnen zijn, zoals enkel toegankelijke spelletjes. Dat noemen we, zelfs in Nederland, gewoon service. Hoe de concurrent Open Book van Freedom Scientific het doet weet ik niet. Ik heb daar, voor ik K1000 kocht, ook een proef versie van uitgeprobeerd, net als van K1000 en toen voor de laatste gekozen. Uit sommige opmerkingen in de K1000 lijst maak ik op dat Open Book steeds probeert de verbeteringen van Kurzweil1000 te imiteren, maar in hoeverre dat lukt, weet ik niet.
Meneer Jacques Verdonck in België is er ook in geslaagd Kurzweil1000 Russisch en Grieks te laten lezen. Wie daarin geïnteresseerd is kan contact met hem opnemen op e-mail: jaak.verdonck@skynet.be.
En daar laten we het bij. Wie het programma wil uitproberen, kan hetzij bij Kurzweil Educational Systems in de Verenigde Staten , hetzij bij Sensotec in België een proef CD aanvragen die dertig dagen lang volledig werkt. Op de één en dertigste dag verdwijnt hij dan van je computer, en kan hij echt niet opnieuw op dezelfde computer geïnstalleerd worden. Dan moet het officiële pakket worden aangeschaft. Dat kan op meerdere computers worden geïnstalleerd en geregistreerd, maar mag niet op meerdere computers gelijktijdig werken. Ze zijn bij Kurzweil Educational Systems niet vervelend wat meerdere installaties betreft.
De websites zijn:
www.kurzweiledu.com
www.sensotec.be