LEESPROGRAMMA OPEN BOOK




     Het kostte me ruim vier uur om het demonstratie programma "OPEN BOOK" te downloaden van "www.FreedomScientific.com". En dat met een ADSL verbinding van 100 megabit per seconde. Gelukkig gebruikte ik het programma "Download Accellerator Plus", want toen ik er drie uur op had zitten, verbrak de verbinding. Het was inmiddels bovendien laat geworden, dus besloot ik het de volgende dag nog eens te proberen en jawel, DAP (zoals Download Accellerator Plus afgekort heet) maakte zijn belofte waar, want het downloaden werd vervolgd waar het de vorige dag was gestopt.

     Mijn belangstelling voor Open Book was niet van vandaag of gisteren, maar ik vond de aanschafkosten ervan te hoog om het op de bonne fooi te wagen. Het kost namelijk 995 dollar.

     kort geleden las ik echter in "Access World Registered" op de website van de american Foundation for the Blind (www.afb.org) een artikel waarin een test werd beschreven van Open Book 7 en Kurzweil1000 versie 9. Die test resultaten waren voldoende aanmoedigend om er nader mee kennis te maken. De Kurzweeil1000 - die ook rond duizend dollar kost - heeft geen downloadbaar demonstratieprogramma maar wel een proefversie op CD, die ik meteen heb besteld op www.kurzweiledu.com. Ik ben namelijk nogal weg van de goede stemkwaliteiten van Kurzweil, wat NIET verwonderlijk hoeft te zijn, want Ray Kurzweil was de eerste die al, als jong student begon te experimenteren met tekenherkenning en met spraakuitvoer van herkende tekst en bracht al in 1976 de Kurzweil Reading Machine op de markt, waarvan hij er minstens één heeft verkoct à raison van 50 duizend dollar, aan Stevie Wonder! Ik heb die Kurzweil Reading Machine in 1980 in Boston mogen bewonderen, en toen kostte het ding nog slechts dertig duizend dollar maar die had ik toevallig ook niet op zak.

      Het demonstratie pakket van Open Book werkt gedurende dertig dagen volledig. Maar wat pretenderen Open Book en Kurzweil1000 te doen? Iets heel moois, in feite: Je legt een tekst op een scanner en even later wordt hij helder en duidelijk voorgelezen. Nou ja, … dat helder en duidelijk heeft af en toe wel wat voeten in aarde. Het hangt er namelijk van af hoe duidelijk de tekst op het papier is. Want, wat doen Open Book en Kurzweil1000? Ze proberen de scan om te zetten naar een tekst bestand dat ze vervolgens met een software synthesizer voorlezenb. Bij Open Book kun je kiezen uit twee software synthesizers, de IBM ViaVoice TTS en de RealSpeak. Standaard staat de IBM ViaVoice ingesteld en terecht, want naar mijn smaak is hij de beste. Dat "TTS" staat voor "Text To Speach". De IBM ViaVoice is ook beschikbaar in het Duits, Frans, Spaans, Italiaans en Japans en in Amerikaans en Brits Engels, maar niet in het Nederlands en in het demonstratiepakket worden die talen niet meegeleverd. Je kunt overigens ook een externe synthesizer aansluiten, maar dat heeft bepaalde nadelen, hoewel elk nadeel zijn voordeel hep, om met Johan Kruijff te spreken, maar daar hebben we het straks nog even over.

     Open Book is van oorsprong niet van Freedom Scientific, maar van Arkenstone. Freedom Scientific is een fusie van een reeks producenten van aanpassingen voor blinden en slechtzienden waarin, bijvoorbeeld, ook Henter Joice met JAWS is opgegaan en BLAZIE met zijn notetakers en DoubleTalk synthesizers. Dat blijkt bij Open Book wel uit het feit dat het programma behalve de toetsenbord bediening van JAWS ook die van WinEyes ondersteunt en als synthesizer niet de Elequence software synthesizer van JAWS gebruikt, hoewel de IBM ViaVoice daar wel wat op lijkt.

     Open Book installeerde vlot en begon meteen te praten. Wel wat traag naar mijn smaak dus op zoek naar de instellingen. Dat zijn er nogal wat! Spraaksnelheid en stemsoort zijn gemakkelijk in te stellen, en je kunt die ook met sneltoetsen verhogen of verlagen - ALT-1 verlaagt en ALT-2 verhoogt de snelheid. Ik heb haar standaard op 200 woorden per minuut gezet maar een bekende Engelse tekst was op 350 woorden per minuut nog verstaanbaar.

     Er is een groot aantal sneltoetsen beschikbaar, zodat het aanbeveling verdient ZEKER IN HET BEGIN bij de instellingen aan te geven dat ze moeten worden genoemd.

     Een van de belangrijkste opties zowel van Open Book als van de Kurzweil1000 is, dat je twee bladzijden tegelijk kunt inscannen. Daartoe moet je bij de scanner instellingen van Open Book aangeven dat hij "Sideways" moet scannen waarna je het boek met het lagere bladzijde nummer naar beneden en het hogere naar boven op de scanner legt. Het kan ook omgekeerd, maar dan moet de scan-instelling "sideways upside down" worden. Er zijn nog veel meer instellingen mogelijk. Zo kan er gekozen worden uit drie OCR paketten. standaard staat de Russische "Finereader" ingesteld en niet ten onrechte. Maar ook de Hongaarse "Recognita" is beschikbaar en de Amerikaanse "Omnipage".

     Vervolgens moet worden aangegeven wat voor taal men gaat scannen en een tweede taal voor het geval er tweetalige teksten worden gescand. Dat is voor Nederlands tegenwoordig wel nodig met de vele Engelse besmettingen! Dat betekent echter niet dat de synthesizer ook de ingestelde taal gaat spreken. Het gaat er alleen om in dit geval, dat het OCR pakket de taaleigen tekens herkent, zoals in het Spaans de n met tilde (ñ).

     Hoe lang het duurt voor Open Book de teksten gaat voorlezen hangt af van de snelheid van de scanner. Mijn HP Scanjet 3400C is erg traag. Hij doet er anderhalve minuut over voor het voorlezen begint, dus, als ik het pakket in huis ga halen, zal er ook een nieuwe scanner moeten komen. Er zijn echter ook snellere mogelijkheden met zo'n trage scanner, namelijk door voor "batch" te kiezen, waarna je achter elkaar alle bladzijden inscant om ze pas aan het eind te laten omzetten en voorlezen. Open Book slaat de pagina's op in een .ark bestand (van Arkenstone) in een "library" van het programma zelf. Dat bestand kan weer opgeroepen worden waarna er teksten aan toegevoegd kunnen worden, of pagina's verweiderd of vervangen. Als Open Book eenmaal geïnstalleerd is, komt echter ook een andere mogelijkheid beschikbaar, namelijk om vanuit Microsoft Word een scan op te roepen en in WORD op te nemen. De gescande tekst wordt dan een WORD document. Men kiest dan, in MS WORD onder BESTAND voor Scannen met Open Book. Mijn ervaring daarmee was een beetje vreemd. Ik moest "kolom herkenning" in de Open Book instellingen afzetten om de kolommen gewoon naast elkaar te krijgen.

     De eerste scan die ik maakte leverde een interessante verrassing op. Het was een willekeurig boek en al op de eerste bladzijde werd ik verrast met de mededeling: "Als ik Georgia, dan Georgia ik." Ik snapte er geen biet van, tot ik de tekst woord voor woord ging lezen. En wat stond er? Er stond: "Als ik ga, dan ga ik." Welnu, "ga" is de Amerikaanse afkorting voor de staat Georgia. Gelukkig kan men in de uitspraak dictionaire aangeven hoe men iets uitgesproken wil hebben, dus die "ga" hebben we maar snel veranderd. Ik ben al vijftien jaar gewend om Nederlandse teksten met een Amerikaanse synthesizer te lezen en heb daar totaal geen moeite mee, maar dit was ik nooit eerder tegengekomen.

     Overigens maken de OCR programma's wel een aantal fouten, afhankelijk van de druk van de tekst. Vooral oudere pocketboeken, met hun groezelige papier en vaak slechte druk veroorzaken heel wat fouten, en soms, de mededeling: "page is blank", terwijl je bij controle van een ziende te horen krijgt dat er wel degelijk iets op staat. Bij normale druk echter is het aantal omzettingsfouten niet al te groot en gemakkelijk te corrigeren bij het doorlezen. Bekende fouten zijn: rn voor m - dus: .corn" in plaats van ".com" - of ni voor m - dus "niet" in plaats van "met" - en l voor i of omgekeerd en cl voor d, wat eens de leuke mededeling opleverde dat "clownloading" niet mogelijk was.

     Als men een tekst heeft gecorrigeerd, komt er een interressante andere mogelijkheid op de proppen, namelijk om hem om te zetten in een MP3 bestand, dat je kunt copiëren bijvoorbeeld naar een CD. Dat kan trouwens met willekeurige tekstbestanden. Ik heb dat uitgeprobeerd met een Engelse tekst. Er wordt, geheel onhoorbaar eerst een tijdelijk .wav bestand van gemaakt, terwijl Open Book alleen maar steeds opgeeft voor hoeveel percent het klaar is. Dat gaat vrij snel. Vervolgens wordt automatisch overgegaan tot het omzetten van het .wav bestand naar MP3 en dat duurt aanzienlijk langer; d.w.z. een kwestie van enkele minuten. Het resultaat echter was fantastisch.

     En nu komt de mogelijkheid van een externe hardware synthesizer weer op de proppen. Die kan nuttig zijn om bijvoorbeeld Nederlands te laten lezen, maar... volgens de handleiding lukt het niet de spraakuitvoer van zo'n hardware synthesizer te gebruiken bij het omzetten van een bestand naar MP3 en dus is het geen voordeel bij een nadeel maar net omgekeerd.

     Open Book kan ook gebruikt worden om faxen te verzenden, te ontvangen en te lezen en als snelle copiëermachine. In het pakket wordt ook de screen-reader "OUTSPOKEN" meegeleverd, maar die heb ik niet geïnstalleerd en dus ook niet uitgeprobeerd. Al met al echt wel de moeite waard, al zal voor velen de prijs wel bezwaarlijk blijven. Hopelijk kunnen we volgende maand iets vertellen over de ervaringen met Kurzweil1000. Tot dan!