Wat doen we er - in Godsnaam aan om alle stompzinnige bijgeloven de wereld uit te helpen? De Godsdienst is overal op z'n retour, tenminste dat veronderstellen we, want de waarheid is anders, als we het bijgeloof er ook onder rekenen. En daar komen we niet onderuit zolang er mensen zijn die van de overtuiging uitgaan dat als ze zelfmoordaanslagen plegen met tientallen onschuldige doden, er in de hemel 72 maagden op hen wachten. Geloof het of niet, maar dat is echt de overtuiging in de radicale Islam.

Bijgeloof is van alle tijden, en vermoedelijk ook van alle religies. Neem het Christendom dat heilig gelooft in de wijzen uit het oosten die door een ster geleid tot Jezus kwamen. Overigens waren de Magi uit Perzië geen sterrenwichelaars, maar ze geloofden wel dat vreemde hemelverschijnselen, zoals een super-nova, verband hielden met iets wat op aarde plaatsvond. De echte sterrenwichelarij of astrologie stamt uit Babilonië en is in de loop der eeuwen aangegrepen door allerlei esoterische bewegingen, zoals de Rozenkruisers, New Age en talloze andere.

Hoewel iedereen met een beetje gezond verstand kan begrijpen dat astrologie pure onzin is, blijven miljoenen mensen er heilig in geloven en in sommige religies, zoals het Hindoeïsme en Boeddhisme is het zelfs onderdeel van hun geloof, al is al lang bewezen dat men daar zelfs uitgaat van niet bestaande planeten! En toch wordt bij elke belangrijke beslissing - ook politieke! - een horoscooptrekker geraadpleegd.

Even onzinnig als populair zijn de geboortehoroscopen, waarmee het karakter van een mens wordt bepaald op grond van de geboortedatum. Op zich is dat al flauwe kul, want men zou met meer reden de conceptiedatum kunnen nemen. In Frankrijk is eens een interessant experiment uitgevoerd door een duizendtal astrologie gelovigen een karakterschets op basis van hun geboortedatum te zenden met het verzoek te laten weten of het klopte. Jawel, hoor! 90 percent klopte, volgens de ontvAngers, die niet wisten dat ze allemaal exact dezelfde karakterschets hadden gekregen. Persoonlijk ergerik mij altijd dood aan degenen - meestal vrouwen - die komen aankakken met het sterrenbeeld waaronder zij geboren zijn.

Het hoeft helemaal geen betoog dat invloed van sterrenbeelden lariekoek is, want het zijn schijnbeelden. Neem Gemini, met als belangrijkste sterren Caspar en Pollux. Caspar, de helderste, staat in werkelijkheid vele lichtjaren van Pollux verwijderd, want wat wij als één ster zien, zijn in werkelijkheid zes sterren, gevormd door drie dubbelsterren die gezamenlijk om een fictieve as wentelen. Bovendien zijn er schitterende sterrenbeelden als Orion en de Plejaden, die volledig buiten beschouwing blijven van de horoscooptrekkers.

Horoskopen zijn voor de populaire pers een dankbaar medium om een zo groot mogelijk publiek te trekken. Dat men daardoor een hardnekkig en uiterst stompzinnig bijgeloof in stand houdt en voedt laat de redacties van de populaire kranten en tijdschriften ijskoud, onder het motto 'als het gevreten wordt levert het ons geld op'. Iemand belde eens naar een populair radiostation op Aruba waar de omroeper blijkbaar in zwijm lag van een Spaans-sprekende tante die zich helderziende noemde en daarom horoscopen kon trekken - wat met helderziendheid geen fluit te maken heeft - op grond van de geboortedatums van bellers. De bedoelde beller vroeg of de omroeper geloofde in de kolder van het helderziende fenomeen en op zijn bevestigend antwoord riep hij woedend uit: "Dan geloof je dus niet in God!" Dat antwoord klopte niet, want atheïsten zijn wel de laatsten die aan de sterrenwichelarij geloof hechten.

Dus andermaal: "Mundus vult disipi, ergo disipiatur!" nu wel goed gespeld dankzij een oplettende doch naamloze lezer en ook dankzij hem beter vertaald: "de wereld wil bedrogen zijn, dus laat haar bedrogen worden!"

Henk de Beijer