"Om der wille van de smeer, likt de kat de kandeleer", zegt een oud Nederlands spreekwoord dat voor vele politici, niet alleen op Aruba, hun 'Leitmotiv' schijnt te zijn, want zonder de smeer, komen de katten niet likken! Zo lang er op ons eiland lieden rondlopen die zich "politicus" noemen, zo lang al besstaat de vervloekte patronagesmeer! en de katten dansen er en masse omheen als wat wij "lembechi" (= letterlijk: likkers) noemen. Ik herinner mij nog hoe jaren geleden , tijdens een verkiezingscampagne een politicus in spee een spotje op de tv had waarin hij de telefoon zogenaamd beantwoordde met: "Ma ta klaro ku mi por yudá bo!" (= Maar natuurlijk kan ik je helpen! ) De meesten zijn niet zulke expliciet patronageaanbieders, maar de katten, die om de "kandeleer"dansen, geloven er heilig in en likken alsof hun leven ervan afhangt. En de meeste kandidaten durven zich er niet van te distanciëren.

Het kiezersvolk op "ons eilandje" - zoals wijlen Laura Wernet dat heeft genoemd - is nu eenmaal niet geïnteresseerd in ideologieën. De ideologische vlaggen die twee partijen zich hebben opgeplakt zijn een poging om in het buitenland serieus genomen te worden. Ik vraag me af of de christendemocraten wel eens De Bergrede van Christus hebben gelezen. Misschien hebben ze die wel eens in de kerk gehoord van pastoor of dominee, maar preken zijn er nu eenmaal om anderen de les te lezen. En de 'sociaal democraten'? Hebben die ooit "Das Kapital' van Karl Marx gelezen? Karel wie?

Laten we maar eerlijk zijn: op geen enkele politieke partij op Aruba past een ideologisch etiket. Dat is geen ramp , als het doel maar het landsbelang is. Kleine gemeenschappen als de onze hebben geen baat bij hoogdravende ideologieën. Echter, zoals de heer Wong al schreef in de Amigoe van 15 juli streven ze wel het goede na, maar ze kunnen het niet volbrengen. De politicus, in een machtspositie, kan een familielid, een goeie vriend, of een fanatieke 'campañadó' moeilijk weigeren om hem of haar aan een baantje te helpen. Dat zou nog daaraantoe zijn, als de functie niet ver boven diens competentie lag en er een vacature voor was.

"Never waste a good crisis!", horen we tegenwoordig menigeen suggereren. Kunnen we inderdaad niet voor het 'postcovidium' de gelegenheid aangrijpen om drastische vernieuwingen door te voeren? Niet onder druk van buitenaf maar door eigen inzicht. Zoals een wettelijke bepaling om de patronage eens en voor altijd uit te bannen. De oplossing is simpelweg alle publieke benoemingen, inclusief commissariaten, verplicht via een onpartijdige instantie personeelszaken te laten lopen, analoog aan het Openbaar Ministerie met zijn onpartijdige procureur generaal en onpartijdige officieren van justitie. Dit moet wettelijk geregeld kunnen worden, zodat afzonderlijke politici zijn gevrijwaard van het voldoen aan smeekbeden.

Bovendien is het onzin dat ministers er dure algemene adviseurs op na houden. Algemene adviseurs bestaan niet! Wie advies wil kan alleenterecht bij experts per geval, uiteraard tegen betaling per geval. zo zijn er ongetwijfeld nog vele andere punten die voor verbetering vatbaar zijn, maar laten we nu maar geloven in de intrinsieke goedwillendheid van onze politici om strenge regels in te voeren voor hun eigen gedrag in het postcovidium. Nu is het de tijd voor onze premier om door te pakken. Het grootste gedeelte van het volk staat achter haar, ook wat betreft de Nederlandse voorwaarden. Maar dan moet ze wel de Nederlandse Christen Democraten, Raymond Knops en Wopke Hoekstra - aanbevelen de Bergrede nog eens te lezen, (Matheus 5,6,7).

Henk de Beijer