KAN HET VOLK BESLISSEN?

(gepubliceerd in de Amigoe van zaterdag 25 mei 2019)

Het is heel begrijpelijk dat premier Wever-Croes het idee heeft gelanceerd dat het volk uiteindelijk moet beslissen over het al dan niet voortbestaan van de Raffinaderij in San Nicolas. Elke Arubaanse politieke partij krijgt de kriebels bij de gedachte dat zij het zouden moeten zijn die de knoop moeten doorhakken, want de "LAGO" leeft bijna genetisch nog steeds in de Arubaanse ziel ondanks dat het al vierendertig jaar geleden is dat hij gesloten werd. De gemiddelde Arubaan ervaart het nu eenmaal als een stuk patrimonium van het volk, dat bijna heilig is en beslist nooit te grabbel mag worden gegooid. De partij die dat toch doet lijdt onherroepelijk een drastisch electoraal verlies. Echter, zijn het niet de vertegenwoordigers van het volk, door het volk zelf gekozen, die weloverwogen de Gordiaanse knoop moeten doorhakken? Daar zijn ze niet slechts voor gekozen, daar worden ze ook voor betaald! Maar wie het ook maar zou durven wagen voor te stellen om de "LAGO" te ontmantelen tekent vermoedelijk zijn eigen politieke doodvonnis. Daar wringt hem de schoen voor onze premier.


Hoe begrijpelijk haar aarzeling ook is, het betekent wel een vlucht voor de verantwoordelijkheid. Het is bovendien een gevaarlijke poging om onder een impopulaire maatregel uit te komen,die wel degelijk de verantwoordelijkheid, om niet te zeggen de plicht is van regering en parlement. Hoe groot het gevaar van een volksraadpleging is, wordt in onze dagen ad absurdum gedemonstreerd door de BREXIt rampspoed in Groot Brittanië. Hoezeer er ook geroepen wordt dat democratie de macht aan het volk betekent, je kunt eenvoudig een complexe zaak, met mogelijk desastreuze consequenties, niet ter beoordeling voorleggen aan een volk dat die consequenties niet kan overzien, en het onderwerp beslist niet rationeel benadert. Immers, wat de "LAGO" betreft is alle rationaliteit op Aruba zoek, zelfs onder politici.


Goed, Mevrouw Wever-Croes zegt dat ze niet een referendum bedoelt. Hoe zij het volk wil raadplegen zonder referendum zou menige democratie hervormer graag willen horen. Een volksraadpleging is per definitie een referendum, hoe je het ook wendt of keert. Je legt een complexe zaak voor aan een volk, dat daarover - net als in Groot Brittanië - alleen een emotionele mening heeft en vraagt hen daarop met "ja"of "nee"te antwoorden. Andere mogelijkheden zijn er niet. In Nederland was de politieke partij D66 altijd voor referenda, tot de onzinnige uitslag van het referendum over de Oekraine, waarvoor 70 percent van de kiesgerechtigden niet kwam opdagen. Toen besloten ze dat het maar beter was om geen complexe zaken aan het hele volk voor te leggen waar dat volk in meerderheid geen verstand van heeft.


Het ware te wensen dat de vier Arubaanse politieke partijen eens gevieren aan tafel zouden gaan om gezamenlijk de noodzakelijke beslissingen te nemen. Neem een voorbeeld aan de Europese Unie, waar maar liefst 27 regeringsleiders ten aanzin van de Brexit onderhandelingen één lijn trekken, tot grote ergernis van de BREXIT Britten, Donald Trump en Wladimir Poetin , die het liefst de Unielanden uiteen zouden zien spatten, indachtig het oude Romeinse adagium: verdeel en heers. Het effect is gelukkig averechts, want het zijn 28 nationale premiers en presidenten, 751 gekozen europarlementariërs, honderden verkozen ministers en 28 commissarissen uit alle landen die de Unie besturen.


Het is wel duidelijk dat Premier Wever-Croes zich heel goed realiseert dat ze voor een penibele zaak staat, waarin zij en zij alleen de uiteindelijke beslissing zal moeten nemen. Het is te hopen dat ze daar het lef voor heeft en niet vlucht in een gevaarlijke volksraadpleging. Dan zal ze eer en bewondering oogsten van elke weldenkende inwoner van ons eiland.


Henk de Beijer