Het antwoord op de vraag boven dit stuk is uiteraard "NEE!" En toch lezen, zien en horen we in kranten, op televisie en via de radio allerlei geleerden die hun licht laten schijnen op de toekomst, zelfs tot het jaar 2050 en verder. Met name Noordamerikaanse en Noordeuropese koffiedikkijkers met indrukwekkende academische titels laten zich graag interviewen over hun ideeën betreffende de toekomst. Vooral de ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie zijn populair, In het bijzonder in Silicone Valley, waar het nog niet is doorgedrongen dat voor intelligentie bewustzijn nodig is, wat bij kunstmatige intelligentie te enen male ontbreekt en te allen tijde zal ontbreken.
PROFESSOR CHARLES H. TOWNES
Het was begin jaren zestig, dat men de proef heeft genomen om een aantal wetenschapsmensen voorspellingen te laten doen op hun eigen terrein voor een periode van vijf jaar. Het resultaat was, dat ze er zowat allemaal naast zaten. Een van de problemen is namelijk dat niemand kan voorzien wat er morgen ontdekt wordt. Neem de uitvinding van de LASER". Het was in 1962 of 1963 dat de latere Nobelprijswinnaar professor Charles H. Townes (1915-2015) op een parkbankje in Washington zijn middagboterham zat op te eten toen hij ineens een ingeving kreeg, zo van: ‘... als dit, ... dan dat’. En hij ging naar zijn kantoor en schreef de formules op en nog geen jaar later werd de eerste robijn-LASER ontworpen. De verwachtingen waren enorm. Men zou er zelfs diamant mee kunnen splijten. Maar niemand voorspelde de komst van de CD, want die bestond nog niet. Die kon ook nog niet bestaan, want daar was de LASER voor nodig en niet de omvangrijke robijnlaser.
Wie wil weten hoe betrouwbaar voorspellingen zijn moet science-fiction boeken lezen, vooral uit de jaren vijftig en zestig. Zelfs onze huidige alledaagse internet, e-mail, blaptops, tablets of smartphones worden er niet in voorzien maar wel roken de ruimtevaaders over duizend jaar nog vrolijk dikke sigaren! Maar ook science fiction van veel langer geleden is heel interessant. Neem het boek "The Lord of the World" van de engelse schrijver Robert Hugh Benson, gepubliceerd in 1907. Hij was pas veertig jaar oud toen hij in 1914 stierf. Zijn verhaal speelt in het jaar 2007, Maar in zijn 2007 bestond er nog geen geluidsversterking - dus werden toespraken gehouden onder hypermoderne galmkappen! - en geen radio,televisie of telefoon. Alle berichten kwamen via hypermoderne telegraafapparaten binnen en werden afgedrukt op grote lappen papier. Wat wel al bestond waren vliegmachines, (hoewel pas enkele jaren), en die hadden uiteraard in zijn boek ook hypermoderne vormen en droegen de naam: volars. Het interessantste in zijn boek is echter dat hij de praktijk van euthanasie wel voorspelde, zelfs zodanig dat bij een volar ongeluk er ogenblikkelijk ‘euthanasie paramedici’ kwamen toeschieten om de gewonden uit hun lijden te verlossen. Voor bejaarden, die genoeg hadden van het leven bestonden er speciale euthanasieklinieken waar ze ogenblikkelijk geholpen werden.
Robert Hugh Benson - een tot het katholicisme bekeerde Anglicaanse priester - kreeg het wel aan de stok met de kerk, na het verschijnen van zijn boek, want een andere, niet geheel onjuiste verwachting van hem was dat de godsdienst, inclusief de katholieke kerk, tot een te verwaarlozen restje werd gereduceerd. Zijn euthanasie verwachting, evenals het standbeeld op een centraal plein van een naakte vrouw als moederfiguur was, zeker voor zijn tijd, uiterst gewaagd. Maar zijn voorspelling dat de hele wereld in 2007 alleen nog Esperanto zou spreken zat er goed naast.
Met veel genoegen zou ik nog een heleboel andere science-fiction verhalen willen aanhalen, die mijn stelling demonstreren, want het genre was altijd een liefhebberij van mij, maar mij dunkt dat ik mijn punt wel heb gemaakt. "Brave New World" van Aldous Huxley (1894-1963) uit 1932 zou ik nog wel willen noemen. Het is gesitueerd in‘the year of our Ford 250’, maar er komen geen auto's meer n voor. Iedereen vliegt in privé helicoptertjes maar ze schrijven nog wel met potlood op papier en zoiets als televisie en mobiele telefoons zijn onbekend. En dus, ... laten we al die voorspellingen op langere termijn maar met een fikse korrel zout blijven nemen.
Henk de Beijer, Aruba