Nog tot in de jaren veertig van de twintigste eeuw bestond in heel Europa de doodstraf. In sommige landen - zoals Engeland - werd zelfs nog gepleit voor lijfstraffen voor gevangenen. En nu al, minder dan tachtig jaar later, zien wij met verbazing neer op de attitudes van die tijd, en op de landen - zoals de Verenigde Staten - die tot op de dag van vandaag de doodstraf handhaven. Ook in die tijd waren de ministers van defensie nog ministers van oorlog!
Hoe zullen onze nabestaanden over honderd tot tweehonderd jaar op onze attitudes terugkijken? waarschijnlijk zoals wij nu terugkijken op geschiedkundige voorvallen, zoals het feit dat tot de jaren dertig van de vorige eeuw er zelfs in steden nog open riolen bestonden, met alle gezondheidsproblemen van dien, of zoals op de gegoede burgers van Haarlem, die midden 19de eeuw op zondag hun vertier haalden door tegen betaling op bezoek te gaan in de "dollenhuizen", (gekkenhuizen) om zich te vermaken met de vreemde gedragingen van de "dollen" - lees psychiatrische patiënten. Op die manier kon men de opvang van "dollen" tenminste betaalbaar houden.
Nog tot in de jaren 40 van de vorige eeuw werd homosexualiteit in vrijwel alle hoog ontwikkelde landen als misdaad gezien. Een gevolg daarvan was dat sommige vroom godsdienstige homosexuelen zich lieten ontmannen om zich van hun "duivelse verlangens" te bevrijden. En er waren, eveneens gelovige chirurgen, die daaraan meewerkten. Ik heb persoonlijk zo iemand goed gekend.
Het zijn maar enkele voorbeelden van de talloze feiten die in het vrij recente verleden door iedereen als normaal werden gezien en waarop wij stomverbaasd terugkijken. Zelfs van de beroemde Nederlandse minister-president Abraham Kuyper zijn uitspraken bekend over joden en katholieken waarbij de ontboezemingen van de huidige Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken, Stef Blok in het niet vallen. " De theorie dat Joden tot de Ariërs te rekenen zijn is opgezet met een bepaald doel, die in lijnrechte tegenspraak staat met de wetenschap (...). Het Arische karakter kan door Joden worden aangetast en door Joodse invloed kan er bij de volkeren van Europa een ongewenste karakterverzwakking voor de deur staan." Aldus Abraham Kuyper in 1907.
Naar mijn vaste overtuiging zullen onze nazaten met verbazing kennisnemen van het feit dat in onze dagen nog zoiets achterlijks bestond als het "strafrecht"! Nu al zijn er kleine groepen, zoals de helaas ter ziele gegane Coornhert Liga in Nederland, die pleiten voor vervanging daarvan door maatschappijbescherming, want strafrecht is gebaseerd op wraakneming en wraak is te allen tijde onethisch. Zoals al vanuit de Coornhert Liga in Nederland naar voren werd gebracht heeft straf een averechts effect, niet alleen op de gestrafte, maar ook op de gemeenschap. De gestrafte wordt er niet beter van en de gemeenschap wordt gestaafd in har negatieve attitudes.
Populisten onder onze politici gaan er, zonder enig statistische bewijs, van uit dat de meerderheid van hun kiezers ten aanzien van wetsovertreders uitgaan van wraakneming. En dus pleiten ze voor hogere straffen. Maar, zoals wij in onze dagen met verbazing en afschuw kennis nemen van de mensonterende behandeling van zowel arbeiders als werkelozen in de jaren 20 en 30 van de vorige eeuw, zo zullen onze nazaten hoofdschuddend vaststellen dat politici in onze dagen schaamteloze wetsvoorstellen indienden en dat nog niet zo lang geleden rechters uitgingen van het opleggen van straf in plaats van bescherming van de gemeenschap. En dan te bedenken dat Nederland met zijn TBS systeem onder de meest vooruitstrevende landen werd gerangschikt. Wat de populistische politici niet beseffen is dat zij de geschiedenis in zullen gaan als achterlijke domkoppen.
Mijn oude grootvader zei op 96-jarige leeftijd tegen een jongeman die dacht hem te plezieren met een praatje over de goeie ouwe tijd: "jongen, zeur niet! wees blij dat je nu leeft!"
Henk de Beijer, Aruba