door H. J. de Beijer
_a = a. van a tot z. - di a te z. wie a zegt moet b zeggen. - esun ku bisa a tin ku bisa b tambe.
_aagje = in: nieuwsgierig aagje> - [negatief] kaweta; [positief] shon kochi
_aai = karisia
_aaien = karisiá
_aalmoes = limosna. 'n aalmoes vragen - pidi limosna
_aan = [vz] na. [bw] (v.licht e.d.) sendí, pegá. (v. kleding) bistí. aan boord - na bordo. aan de kant - na banda. aan de kant! - hala! het licht is aan. - lus ta sendí. heb je je stropdas aan? - bo tin bo dashi bistí?
_aanbelangen = konserní. voor wie het aanbelangt. - pa esun konserní.
_aanbellen = primi bèl (na porta)
_aanbesteden = pone na destaho; husta; kontraktá
_aanbesteding = destaho; hustamento. openbare aanbesteding - destaho públiko
_aanbetalen = paga un down-payment
_aanbetaling = down-payment [E.]
_aanbevelen = rekomendá; [dringend] urgi
_aanbevelenswaard _aanbevelenswaardig = rekomendabel
_aanbeveling = rekomendashon
_aanbiddelijk = adorabel {stomme e}
_aanbidden = adorá
_aanbidding = adorashon
_aanbieden = ofresé
_aanbieding = oferta; ofresemento, ofresimento
_aanbinden = mara; de strijd aanbinden met - kuminsá kombatí. de strijd aanbinden tegen - lansa un guera kontra. kort aangebonden - rèns, krebchi
_aanblijven = no baha; no renunsiá; keda ehersé su ofishi, sigui riba su puesto
_aanblik = bista; aparensia; aspekto
_aanbod = oferta, proposishon
_aanboren = bora
_aanbouw = piesa nobo. in aanbouw - bou konstrukshon
_aanbouwen = traha un piesa nobo
_aanbranden = kima. er ruikt iets aangebrand. - ta hole un kos kimá.
_aanbreken = [drank] habri; [dag] habri; [nacht] sera;
_aanbrengen = denunsiá
_aandacht = atenshon. aandacht trekken - hala atenshon. aandacht schenken aan - paga tino
_aandachtig = atentibo; ku (hopi) atenshon
_aandeel = (gedeelte) parti; (effecten) akshon
_aandeelhouder = akshonista
_aandenken = rekuerdo
_aandienen = anunsiá
_aandikken = eksagerá; hasi (un kos) pio ku e ta
_aandoen = (v. kleren) bisti; (v. licht, radio e.d.) sende, pega; [toebrengen] kousa; hasi (un kos) na (un hende); [plaats, haven] drenta
_aandoening = aflikshon; andung
_aandoenlijk = konmovedor; emoshonante
_aandragen = trese; [fig.] proponé
_aandrang = preshon; impulso
_aandrift = instinto, impulso
_aandrijven = [machine] operá; [instigeren] instigá, pusha
_aandrijving = operashon
_aandringen = insistí, urgi
_aandrukken = primi
_aanduiden = bedei, indiká
_aanduiding = indikashon
_aandurven = riska, tribi
_aanduwen = pusha
_aaneen = huntu; pegá
_aaneengesloten = uní
_aaneenschakelen = uni; akoplá
_aaneenschakeling = seri; akoplamento
_aanfluiting = farce [n.]; ridikules, kos ridíkulo
_aangaan = [kontrakt e.d.] sera; [vuur, licht] pega, sende; [beginnen] kuminsá, habri. dat gaat mij niet aan - esei no ta mi asunto. wat gaat jou dat aan? - ki bo tin kunes? wat dat aangaat, - pa loke ta esei, wat mij aangaat - pa mi parti,
_aangaande = tokante di, pa loke ta
_aangeboren = kongenital; di nasemento
_aangedaan = flihí; afektá; konmoví
_aangeklaagde = (esun) akusá
_aangeleerd = siñá
_aangelegenheid = asunto
_aangenaam = agradabel, ameno. angenaam kennis te maken!" - mucho gusto.
_aangenomen = adoptá
_aangetekend = registrá
_aangetrouwd = pa respèt; aangetrouwde oom/tante - omo/tanta pa respèt.
_aangeven = (overhandigen) pasa. (richting e.d.) indiká. (bij justitie) denunsiá
_aangezicht = kara, rostro. Wie zijn neus schendt, schendt zijn aangezicht. - Esun ku kòrta su nanishi, ta daña su kara.
_aangezien = ya ku
_aangifte = [bij justitie] denunsia ; [bij belasting] deklarashon. aangifte doen - hasi un denunsia.
_aangrijpen = afektá [fig.]. (vastgrijpen) gara; [aanvallen] agredí
_aangrijpend = konmovedor, emoshonante
_aangroei = kresemento
_aangroeien = krese
_aanhalen = [vaster trekken] tait; [woorden] sita; [liefkozen] karisiá
_aanhaling = sita
_aanhang = sosten, seguidónan
_aanhangen = sostené, sigui
_aanhangig = in: een zaak aanhangig maken - someté un asunto dilanti di korte
_aanhangsel = apéndeks
_aanhebben = (kleren) bisti
_aanhef = kabes; kuminsamento; inisio
_aanheffen = kuminsá, inisiá
_aanhoren = skucha
_aanhouden = (staande houden) para; stòp. (v.regen e.d.) sigui; (door drijven) persistí; [arresteren] detené
_aanhoudend = [bnw] kontinuo, persistente. [bw] kontinuamente
_aanhouder = in: de aanhouder wint - esun ku ta persistí ta logra.
_aanhouding = detenshon
_aankijken = mira, wak. iemand bestraffend, vernietigend, vuil aankijken - kòrta un hende un wowo.
_aanklacht = denunsia; akusashon
_aanklagen = denunsiá; akusá
_aanklager = denunsiante; akusadó; [off.v. just.] fiskal
_aankleden = bisti
_aankloppen (bij) = bati na porta (di) [ook fig.]
_aanknopen = [betrekkingen e.d.] entamá
_aanknopingspunt = punto di salida
_aankomen = [arriveren] yega; [aanraken] toch, mishi; niet aankomen! - no mishi!
_aankomst = yegada
_aankondigen = anunsiá, avisá, partisipá
_aankondiging = anunsio, aviso, partisipashon
_aankoop = kompra; kumpramento
_aankopen = kumpra
_aankoppelen = akoplá
_aankoppeling = akoplamento
_aankunnen = por ku. hij kon 't niet langer aan. - e no tábata por kuné mas.
_aankweken = kultivá [ook fig.]
_aanleg = [constructie] konstrukshon; [gave] don; in eerste aanleg - den promé instansia
_aanleggen = [construeren] konstruí; [schip] mara
_aanleiding = motibo
_aanlengen = kibra. Koud water met warm water aanlengen - kibra awa.
_aanleren = siña
_aanlokkelijk = atraktibo
_aanloop = bishita
_aanmaak = produkshon
_aanmaning = rekordatorio
_aanmatigend = arogante
_aanmelden = mèldu, inskribí
_aanmelding = inskripshon
_aanmerkelijk = konsiderabelmente
_aanmerken = indiká; marka
_aanmerking = remarka. in aanmerking komen voor - bini na remarka pa
_aanmeten = tuma midí
_aanmoedigen = enkurashá ; urgi
_aanmoediging = enkurashamento
_aannemelijk = plousibel; aseptabel; rasonabel; posibel.
_aannemen = (accepteren) aseptá; [veronderstellen] asumí;(werk) husta, kontratá; [telefoon] kontestá
_aannemer = kontratista
_aanpak = aserkamento; manera di traha
_aanpakken = (accepteren) tuma. (ondernemen) entamá
_aanpassen = [kleding] pas; (zich) aanpassen aan -adaptá na
_aanpassing = adaptashon
_aanplakken = pega
_aanplant = plantamento; plantashon
_aanplanten = planta
_aanporren = [vriendelijk] pusha; [onvriendelijk] rous
_aanpraten = in: iemand iets aanpraten - konbensé un hende pa hasi un kos
_aanprijzen = rekomendá; gaba
_aanraden = konsehá
_aanraken = mishi (ku); tòch
_aanranden = asaltá/agredí indesentemente
_aanrander = asaltante di hende-muhé
_aanranding = asalto indesente
_aanrecht = senk; labaplato, lavaplato [S.]
_aanrekenen = kulpa; teneresponsabel
_aanrichten = [alg.] kousa; [feest] organisá
_aanrijden = dal (ku outo); bòks
_aanrijding = dalmento (di outo), bòksmento. een aanrijding hebben/krijgen - bòks ku outo
_aanroepen = [persoon e.d.] yama; [god] sklama na
_aanroeren = mishi (ku); tòka
_aanrukken = in: laten aanrukken - laga bin
_aanschaf = adkisishon; kompra
_aanschaffen = adkirí; kumpra
_aanschieten = [v. kleren e.d.] dal. (v. persoon) aserká
_aanschijn = aparensia; aspekto
_aanschouwelijk = visual; gráfiko; demonstrá
_aanschouwen = mira
_aanschrijven = manda/dirigí un karta na
_aanslaan = dal; [auto] ranka; [hond] kuminsá ladra; [muziek] tòka; [schatten ] baluá, estimá; [boek e.d.] tin éksito
_aanslag = [belasting] kobramento; [aanval] asalto, ataka
_aansluiten = konektá; djòin; zich aansluiten bij - djòin.
_aansluiting = konekshon; djòinmento
_aansnijden = korta; [fig.] aserká
_aanspannen = [geding] entamá
_aansporen = urgi; stimulá; insitá
_aansporing = insitashon; stímulo
_aanspraak = kontakto (ku hende); aanspraak maken op - eksigí e derecho di
_aansprakelijk = responsabel. zich aansprakelijk stellen voor - tuma responsabilidat pa
_aansprakelijkheid = responsabilidat
_aanspreken = dirigí su mes na; dat spreekt mij niet aan. - esei no ta apelá na mi.
_aanstaan = [radio e.d.] ta sendí, ta pegá, ta tòka; [misnoegen] gusta. dat staat mij niet aan. - mi no ta gusta e kos ei.
_aanstaande = [bnw] awó; aanstaande zondag - diadomingo awó; próksimo. [znw] in: mijn aanstaande. - mi futuro kasá; mi komprometido.
_aanstalten = preparashon(nan); aanstalten maken om te ... - prepará pa ...
_aanstampen = piloná
_aanstekelijk = kontagioso [ook fig.]
_aansteken = (licht) sende; (vuur) pega; (met ziekte) pega
_aanstellen = apuntá; nombra; tuma den servicio. zich aanstellen - hasi kò'i makaku, hasi makakería.
_aansteller = makaku. Wat 'n aansteller! - Es ta makaku!
_aanstellerig = makaku
_aanstellerij = makakería
_aanstelling = nombramento
_aansterken = rekobrá forsa
_aanstichten = kousa; instigá
_aanstichter = instigadó
_aanstonds = djis; djis akí.
_aanstoot = skandal, ofensa. aanstoot geven - kousa (un) skandal. aanstoot nemen aan - sinti (su mes) ofendí pa
_aanstoten = stot
_aanstrepen = marka (ku strepi)
_aanstrijken = [lucifers] sende
_aantal = kantidat; number
_aantasten = afektá
_aantekenen = (notities) nota, anotá ; (post) registrá
_aantekening = nota, anotashon
_aantijging = [beschuldiging] akusashon. [laster] kalumnia.
_aantocht = in: in aantocht zijn - ta na kaminda; ta aserkando
_aantonen = munstra, demonstrá
_aantoonbaar = probabel; ku por wòrdo probá
_aantreffen = topa (ku); enkontrá; haña
_aantrekkelijk = atraktibo
_aantrekkelijkheid = atraktibidat
_aantrekken = [kleding] bisti; [naar zich toe] atraé. _aantrekking = atrakshon
_aantrekkingskracht = forsa atraktibo ; gravidat
_aanvaardbaar = aseptabel
_aanvaarden = [alg.] aseptá; [verantwoordelijkheid] asumí.
_aanvaarding = aseptashon
_aanval = ataka
_aanvallen = ataká, agredí
_aanvang = inisio; kuminsamento; [opening] apertura
_aanvangen = inisiá, kuminsá; [vergadering e.d.] habri
_aanvankelijk = [bnw] inisial. [bw] inisialmente
_aanvangs- = inisial
_aanvaren = dal (kontra otrobarko)
_aanvaring = dalmento (di barko)
_aanvechtbaar = kuestionabel, refutabel
_aanvechten = kwestioná, refutá
_aanvoegen = agregá. aanvoegende wijs - modo subhuntibo
_aanvoelen = sinti; komprondé
_aanvoer = suministro
_aanvoerder = komandante, líder
_aanvoeren = [goederen] suministrá; trese; [argumenten e.d.] trese, aportá; [leiding geven] komandá, dirigí
_aanvraag = petishon
_aanvragen = hasi un petishon
_aanvullen = kompletá; yena; st k
_aanvulling = agregashon; reemplaso; st kmento;
_aanwaaien = in: bij iemand komen aanwaaien - bin dal un hende un bishita
_aanwakkeren = [vuur] waya; [fig.] pusha; [ongunstig] instigá, pusha. het vuurtje aanwakkeren [fig.] - pusha palo bou kandela.
_aanwas = oumento; kresemento
_aanwassen = oumentá; krese
_aanwenden = aplká, uza;
_aanwensel = manía; mal kustumber
_aanwerven = rekrutá
_aanwerving = rekrutamento
_aanwezig = presente. aanwezig zijn = presensiá; atendé
_aanwezigheid = presensia; atendensia
_aanwijzen = indiká; munstra, mustra; [voor taak] asigná. aangewezen zijnop - dependé di
_aanwijzend = demonstratibo. aanwijzend voornaamwoord - pronomber demonstratibo
_aanwijzing = indikashon. iemand aanwijzingen geven - duna un hende indicashonnan, instrukshonnan.
_aanwinst = adkisishon
_aanzeggen = notifiká, partisipá, anunsiá
_aanzegging = notifikashon, partisipashon
_aanzet = impulso
_aanzetten = [radio e.d.] pega; pone tòka; [motor e.d.] ranka; pone traha, start; [knopen] pone. aanzetten tot - instigá pa.
_aanzien = [znw] [reputatie] fama; renombre; prestigio. [aanblik] aspekto. ten aanzien van - relashoná ku. [ww] mira, wak; konsiderá
_aanzienlijk = konsiderabel(mente), substansial(mente)
_aanzoek = proposishon pa kasamento
_aanzuiveren = [schuld] paga; anulá; regla; deshasí di
_aap = makaku. al draagt 'n aap 'n gouden ring, het is en blijft 'n lelijk ding. - ounke bo ta bisti makaku di seda, makaku e ta keda. voor aap staan - keda pará manera kleptòl. 'n broodje app - kouch'i boulu; b>een aap van een jongen - unmucha malkriá; daar komt de aap uit de mouw - ei b'a reda bo mes; in de aap gelogeerd zijn - ta den un lío; ta hinká den un problema fastioso; iemand voor aap zetten - hasi un hende parse bobo.
_aar = tapushi
_aard = índole; karakter; naturalesa; sòrto. niets van dien aard! - nada di esei! hij heeft een aardje naar zijn vaartje. - pampuna no sa pari kalbas. _aardappel = batata. gebakken aardappelen - batata hasá
_aardbeving = teremoto
_aardbol = globo
_aarde = tera. op aarde - na tera. in goede aarde vallen - kai den bon tera.
_aarden = [bnw] di tera. [ww] [aardleiding] ground [e.]; [thuis voelen] sinti na kas
_aardgas = gas natural
_aardig = simpátiko, kariñoso. aardig goed - basta bon. aardig wat! - basta hopi!
_aardigheid = kariño. voor de aardigheid - pa prèt
_aardleiding = ground [e.]
_aardrijkskunde = geografía
_aardrijkskundig = geográfiko
_aards = terrestre; mundano
_aardschok = teremoto; sakudimento di tera
_aardverschuiving = moveshon di tera
_aarts- = di marka mayor; te den su higra
_aartsbedrieger = gañadó di marka mayor; gañadó te den su higra
_aartsengel = arkangel
_aartsvader = patriarka
_aartsvijand = enemigo mortal
_aarzelen = basilá
_aarzeling = basilashon
_aas = as, has
_abattoir = id.
_abces = postema
_abnormaal = abnormal(mente)
_abnormaliteit = abnormalidat
_abominabel = abominabel
_abonnee = abonado
_abonnement = abono
_abonneren = aboná
_aborteren = abortá
_abortus = aborto. abortus plegen = benta bariga afó [vulg.]
_abrupt = abrupto
_absent = ousente
_absentie = ousensia
_absolutie = absolushon
_absoluut = [bnw] absoluto. [bw] absolutamente
_absorberen = absorbá
_absorptie = absorpshon
_abstract = abstrakto
_absurd = absurdo
_absurditeit = absurdidat
_abuis = eror, fout. per abuis - eróneamente
_abusievelijk = eróneamente
_academicus = akadémiko
_academie = akademia
_academisch = akadémiko
_accent = asento
_accentueren = asentuá
_acceptabel = aseptabel
_accepteren = aseptá
_accessoir = aksesorio; parti
_accijns = impuesto
_acclamatie = aklamashon
_accomodatie = akomodashon
_accordeon = simfonía di man
_accu = batería
_accumulatie = akumulashon
_accumuleren = akumulá
_accuraat = akurado
_ach = ai
_acht = ocho. acht uur - och' or'
_achtbaar = respetabel
_achteloos = negligente
_achteloosheid = negligensia
_achten = respetá; [denken] konsiderá
_achtenswaardig = respetabel, honorabel
_achter = tras, atras, patras, tras di; atras di, patras di
_achteraan = patras
_achterbaks = bou man
_achterban = sostenedónan
_achterblijven = keda atras
_achterdocht = sospecho
_achterdochtig = sospechoso
_achtereen = trái otro
_achtereenvolgend = trái otro
_achtergrond = fondo
_achterhalen = buska; deskubrí. dat is achterhaald - esei no ta bálido mas. achterhaalde onzin - kouch'i boulu.
_achterhoofd = parti patras di e kabes. hij is niet op zijn achterhoofd gevallen. - e no ta (nada) bobo.
_achterhouden = tene atras
_achterin = den e parti patras
_achterkleinkind = bisanieto
_achterlaten = laga atras
_achterlijk = retardá, atrasá; Ik ben niet achterlijk! - Mi n' ta kòns!
_achterlijkheid = retardo
_achterlopen = atrasá
_achterna = tras di
_achternaam = fam
_achterneef = aktu primo
_achternicht = aktu prima
_achterom = patras
_achterover = atras. achterover drukken [fig.] - horta
_achterstallig = atrasá
_achterstand = atraso
_achterste = [bnw] mas atras, mas patras. achterste voren - kabes atras. [znw] atras; chanchan
_achterstellen = neglishá
_achterstelling = negligensia
_achteruit = atras. achteruit gaan - bai patras. achteruit rijden - bèk
_achteruitgang = [deur e.d.] salida patras. [fig.] kaída; reseshon
_achtervoegen = sufihá
_achtervoegsel = sufiho
_achtervolgen = perseguí, pursiguí
_achtervolger = perseguidó, pursiguidó, persekutor
_achtervolging = persekushon
_achterwege = in: achterwege blijven - keda sin hasi. achterwege laten - laga sin hasi
_achterwerk = atras
_achting = rèspèt, apresio
_achtste = di ocho
_achttien = diesocho
_acrostichon = akróstiko
_act = akto
_acte = akta
_acteren = aktua
_acteur = aktor
_actie = akshon
_actief = aktibo
_activeren = aktibá
_activiteit = aktibidat
_actualiseren = aktualisá
_actualiteit = aktualidat
_actueel = aktual(mente)
_adel = noblesa
_adelaar = águila
_adellijk = nobel {stomme e}
_adem = rosea; baf . adem halen - hala rosea
_adembenemend = (ku) ta lagá bo sin rosea
_ademen = hala rosea
_ademloos = sin (hala) rosea
_ader = bena
_aderlating = sangramento. een zware aderlating [fig.] - un pèrdida pisá
_aderverkalking = ferkalk
_adieu = ayó
_adjunct = adhunto
_administrateur = administradó
_administratie = administrashon
_administratief = administratibo
_administreren = administrá
_adopteren = adoptá
_adoptie = adoptashon
_adres = adres. Je bent aan 't goede/verkeerde adres. B'a bin (na) e lugá korekto/robes.
_adresseren = dirigí na; pone adres
_advent = advènt
_advertentie = anunsio, propaganda
_adverteren = hasi propaganda
_advies = konseho
_adviseren = konsehá
_adviseur = konsehero
_advocaat = abogado
_advocatenpraktijk = ofisina di abogado; bufete [S.!]
_af = [klaar] kla. [tegen hond] bai drumi! af en aan - bai i bin. af en toe - di bes enkuando; ratu-ratu; tempo-tempo. _afbakenen = delimitá; marka
_afbakening = delimitashon
_afbeelden = portretá, pinta
_afbeelding = figura; imágen;pintura
_afbetalen = paga na kuota
_afbetaling = kuota
_afbeulen = lastra; zich afbeulen - pulewé
_afbeuling = lastrá
_afblijven = no mishi, laga di mishi. Afblijven! - No mishi!
_afbranden = kima (pòr kompleto)
_afbreken = kibra; basha abou
_afbrekend = negatibo
_afbreuk = daño. afbreuk doen aan - hasi daño na
_afbuigen = dekliná; bira
_afbuiging = deklinashon; birada
_afdalen = baha
_afdaling = bahada
_afdanken = deshasí di
_afdekken = tapa , kubri
_afdekking = kobertura, tapadera; kubrimento, tapamento
_afdeling = departamento
_afdingen = purba baha preis
_afdraaien = [grammofoonplaten] tòka; [stencils e.d.] drei
_afdragen = [kleren] gasta; [geld] paga, entregá
_afdrogen = seka
_afdruk = kopia; [voet e.d.] marka
_afdrukken = [foto e.d.] kopia; [schriftelijk] drùk; imprimí
_afdwalen = dual; pèrdè kaminda;
_affaire = kaso. een affaire hebben met - tin un relashon íntimo ku
_affiniteit = afinidat
_afgaan = [v. hoogte, trap e.d.] baha; [wekker] bai, ring; [zich ontlasten] bai af; afgaan op - konfia riba.
_afgang = frakaso, desastre
_afgebeuld = (v. auto e.d.) trampiá; [v. persoon] kabá
_afgedekt = tapá , kubrí
_afgedragen = (v. schoenen e.d.) trampiá
_afgelasten = kanselá
_afgelegen = leu, alehá. heel erg afgelegen = tra'i lomb'i Dios. / na un lugá di choka-mata.
_afgemat = kabá; kolèps
_afgestompt = tapá
_afgevaardigde = representante, delegado
_afgeven = entregá. afgeven op iemand - papia malu di un hende
_afgezant = enviado, delegado
_afgifte = entrego, entregamento
_afgod = ídolo
_afgodendienst = idolatría
_afgoderij = idolatría
_afgrijselijk = hororoso
_afgrijzen = horor
_afgrond = abismo
_afgunst = envidia
_afgunstig = envidioso
_afhalen = buska. [was van lijn e.d.] kita
_afhandelen = konkluí
_afhangen = [omlaag hangen] kolga; dat hangt ervan af - ta dependé
_afhankelijk = dependiente
_afhankelijkheid = dependensia
_afkeer = disgusto ; asko, [A.] debòr
_afkerig = disgustá . afkerig zijn van iets - no gusta un kos
_afkeuren = desaprobá
_afkeurenswaardig = desaprobabel
_afkeuring = desaprobashon
_afkijken = kopia
_afkluiven = chupa weso
_afknappen = dal abou [ook fig.]
_afkoelen = fría
_afkoeling = friamento
_afkoelingsperiode = período di fría kabes
_afkomen = in: ergens op afkomen - akudí na un kos. ergens (niet) van afkomen - (no) libra su mes di
_afkomst = desendensia
_afkomstig (van/uit) = desendiente (di); prosedente (di)
_afkondigen = proklamá
_afkondiging = proklamashon
_afkoppelen = desakoplá
_afkoppeling = desakoplamento
_afkorten = abreviá
_afkorting = abreviashon
_aflaat = indulgensia. 'n volle aflaat - un indulgensia plenario
_afleggen = [wapens] pone abou; [lijk] saka morto; [gelofte] hasi; [eed] hura; [bezoek] dal; (afstand te voet) kaminá , (met voertuig) kubri
_afleiden = (v. woord e.d.) derivá. (v. aandacht)distraí
_afleiding = (v. woord e.d.) derivashon. (v. aandacht) distrakshon
_afleren = kita (un mal kustumber). ze leren 't maar niet af! - nan no ta kòi skremènt!
_afleveren = entregá, hasi entrega di
_aflevering = entrego , entregamento. [v. tijdschrift e.d.] edishon; ehemplar
_aflikken = lembe, chupa; om je vingers bij af te likken. - pa chupa dede.
_afloop = (verzekering e.d.] ekspirashon; [voorstelling e.d.] termi-nashon, final, kabamento; (helling) bahada
_aflopen = (verzekering e.d.] ekspirá, kaduká; [voorstelling e.d.] terminá, kaba, finalisá;(hellen) baha
_aflossen = [lening] paga, kanselá, kita; [persoon] tuma over.
_aflossing = [lening] kanselashon; pago, pagamento; [persoon] tumamento over
_afmaken = kaba (ku) [ook doden]
_afmatten = kaba ku
_afmeten = midi
_afmeting = midí, tamaño
_afname = [vermindering] bahada, bahamento, menguamento, mendramento . [aankoop] tumamento,
kompra, kompramento
_afnemen = [wegnemen] kita; [kopen] tuma, kumpra; [verminderen] baha, mengua, mendra, disminuí.
_afnemend = menguante
_afpersen = kita ku forsa
_afpersing = chantahe
_afraden = deskonsehá, desakonsehá
_afranselen = suta, duna un sota
_afranseling = sota; sutamento
_afrasteren = sera kurá
_afrastering = serká, kurá, trankera
_afrekenen = paga (e kuenta)
_afrit = bahada
_afrossen = suta, duna un sota
_afruimen = kita kos (fò'i mesa)
_afschaffen = abolí; eliminá
_afschaffing = abolishon, eliminashon
_afscheid = despedida. afscheid nemen (v. dode) tuma despedida; (bij vertrek) yama un hende ayó
_afscheiden = separá (ook zich -); [v. vocht] saka
_afscheiding = separashon
_afschermen = tapa; enserá
_afschrift = kopia
_afschrijven = depresiá
_afschrijving = depresiashon
_afschrikken = spanta
_afschrikwekkend = spantoso
_afschuw = asko. [A.] debòr
_afschuwelijk = hororoso
_afslaan = [weg] bira; [aanval] kombatí; [aanbod] rechasá; [prijs] baha; [verzoek] nenga; [thermometer] sakudí. dat sla ik niet af. - mi no por nenga esei.
_afslachten = masakrá
_afslag = [weg] birada; [prijs] rebaho
_afsluiten = [alg.] sera; (ontkoppelen) deskonektá; [vergadering e.d.] klousurá
_afsluiting = [alg.] seramento; [ontkoppeling] deskonekshon; [vergade- ring e.d.] klousura
_afsnauwen = hou; papia hastru, kome hende
_afspelen = tòka
_afspiegelen = reflehá; reflektá
_afspiegeling = refleho; reflekshon
_afspoelen = hawa, spula
_afspraak = [voor onderhoud] sita. [overeenkomst] palabrashon
_afspreken = palabrá
_afstaan = laga bai; deshasí di; renunsiá
_afstammeling = desendiente
_afstammen = desendé (van = di); ta desendiente (van = di)
_afstamming = desendensia
_afstand = distansia. afstand doen van = renunsiá
_afstappen = baha; [v. onderwerp] laga kai
_afsteken = [vuurwerk] tira; [toespraak] pronunsiá; [v. kleur e.d.] kontrastá
_afstellen = ahustá
_afstemmen = (radio, tv) sintonisá; [motie] rechasá
_afstemming = (radio, tv) sintonía; [motie] rechaso
_afstoffen = pasa paña
_afstompen = bira bobo; bira tapá
_afstoten = [afschuw] repugná; duna (un hende) asko, [A.] debòr; [transplantaat] rechasá; [bedrijf] deshasí di
_afstotend = repugnante; repelente
_afstoting = rechaso
_afstuderen = graduá; finalisá su estudio
_aftakelen = bira kèns
_aftands = obsoleto, antikuá, fò'i moda
_aftasten = letterl.] fula; [fig.] fula tera
_aftekenen (zich) = apares
_aftocht = retiro
_aftreden = retirá
_aftrek = rebaho, redukshon, dedukshon
_aftrekbaar = deduktibel
_aftrekken = dedusí; resta
_aftreksel = kopia
_aftrochelen = purba kita
_afvaardigen = delegá
_afvaardiging = delegashon; representashon
_afval = desperdisio; sushi
_afvallen = [gewicht] baha peso; [bij spel] kai afó; [geloof] renegá. iemand afvallen - laga un hende na kaya
_afvallig = renegá; apóstata [S.]
_afvallige = renegado; apóstata [S.]
_afvloeien = [personeel] kita, retirá
_afvloeiing = kitamento, retiro
_afvoer = transpòrt; traslado; dreinage; evakuashon
_afvoeren = transpòrtá; trasladá; saka; evakuá
_afwachten = warda. Wacht maar af! - Dobla warda!
_afwas = kò'i kibra. de afwas doen - laba kò'i kibra.
_afwasmiddel = habon di laba kò'i kibra
_afwassen = laba kò'i kibra
_afweer = defensa
_afwegen = pisa; balansá
_afwenden = bira, kita
_afwerken = kaba, terminá, finalisá (un trabou)
_afwerking = kabamento, terminashon, finalisashon (di un trabou)
_afwezig = ousente
_afwezigheid = ousensia
_afwijken = desviá
_afwijkend = in: afwijkend gedrag - komportashon abnormal. afwijkende mening - opinion distinto
_afwijking = [richting] desviashon; [anomalie] anomalía; fayo. in afwijking van - kontrario na
_afwijzen = rechasá
_afwijzing = rechaso
_afzakkertje = kò'i keinta kurpa
_afzeggen = kanselá
_afzet = bendemento; merkado
_afzetgebied = merkado
_afzetten = [hoed] kita; [passagier] baha; [amputatie] kita, amputá; [weg] sera; [functionaris] kita, baha, retirá; [radio, tv e.d.] paga; [machine] paga, para, stòp; [bedriegen] gaña; kobra dimas.
_afzetter = gañadó (ku ta kobra dimas)
_afzetterij = kobramento di preis muchu haltu; gañamento ku preis
_afzichtelijk = repugnante
_afzien (van) = bandoná; afgezien van - aparte di
_afzienbaar = in: binnen afzienbare tijd - denter di un tempo rasonabel
_afzijdig = na banda. zich afzijdig houden - keda afó; keda na banda.
_afzonderen = separá; [patiónt] isolá
_afzondering = separashon; isolashonb; soledat
_afzonderlijk = [bnw] separá. [bw] separadamente
_afzweren = renunsiá
_agenda = agenda
_agent = [politie] polis; [handel] agente
_agentschap = agensia
_ageren = agitá
_agglomeraat = aglomerashon
_agglomereren = aglomerá
_agglomeratie = aglomerashon
_aggregaat = [voor stroom] delco
_agitatie = agitashon
_agrariër = agrario
_agrarisch = agrario
_agressie = agreshon
_agressief = agresibo
_aids = id.; sida [S.]
_air = idea; aktitut (sobèrbe). Hij heeft 'n air! - E tin idea! Hij heeft 'n air van ... - E ta parse ....
_air conditioning = airco
_akelig = antipátiko; fastioso; desagradabel; malu; tristu; desgrasiado. Hij is akelig knap. - E ta inkreibelmente sabí.
_akkefietje = djap
_akker = kunuku
_akkoord = akuerdo. akkoord! - di akuerdo!
_akte = akta
_al = [tlw] tur; al het mogelijke - tur loke ta posibel. alle mensen - tur hende. [bw] [reeds] kaba; ya ... kaba
_alarm = alarma
_alarmeren = alarmá
_alarmerend = alarmante
_album = album
_alcohol = alkohol
_alcoholisch = alkohóliko
_alcoholisme = alkoholismo
_alcoholist = alkoholista
_aldaar = ei, aya
_aldoor = tur ora, ketu bai, largo bai
_aldus = asina; asin' akí
_alert = alerta
_alfabet = alfabeto
_alfabetisch = alfabétiko
_algemeen = general(mente). in het algemeen - generalmente; en general; den general.
_algemeenheid = genralidat
_alhier = presente
_alhoewel = ounke, maske
_alimentatie = alimentashon
_alinea = párafo
_allebei = tur dos
_alledaags = di tur día; ordinario, komun; trivial
_alleen = so, (mi, bo, e, su etc.) so; solamente. alleen maar - blo. ik kom alleen - mi ta bin mi so.
_alleenheerschappij = poder absoluto
_alleenstaand = pará su so; isolá
_allegaartje = tutu
_allegorie = alegoría
_allegorisch = alegóriko
_allemaal = tur; tur hende; tur huntu
_allemachtig! = mi mama dushi!
_allen = tur. komt één, komt allen! - bini un, bini tur!
_allengs = gradualmente; pòko-pòko
_allereerst = na promé lugá
_allergie = alergía
_allergisch = alérgiko
_allerhand = tur sòrto di, tur klasa di
_allerheiligen = (día di) tur santo
_Allerheiligste = Santísimo (sakramento)
_allerhoogst = haltísimo
_Allerhoogste = Haltísimo
_allerlei = tur klasa di , tur sòrto di
_allerzielen = (día di) tur difunto
_alles = tur kos; alles op alles zetten om... - hasi tur loke ta posibel pa ... hasi todo por todo pa ... [S.] alles wat... - tur loke ... van alles = tur klasa di kos.; tur sòrto di kos. van alles en nog wat - tur klas'i kos. niets van dat alles. - nada di esei.
_alleszins = di tur modo, di tur manera
_alliantie = aliansa
_allicht! = klaro! ma ta klaro!
_allooi = [fig.] kalidat
_almacht = omnipotensia
_almachtig = todopoderoso
_Almachtige = Todopoderoso
_aloë = haloé ; [C.] sentibibo
_alom = na tur lugá; tur kaminda
_als = [indien] si; [wanneer] ora; [zoals] manera; [in de funktie van] komo. _alsmaar = ketu bai; semper bai, tur ora; día pa día
_alsof = manera. hij doet alsof (hij 't weet). - e ta ple sabí.
_alstublieft = (eigenlijk niet vertaalbaar) ata! at'é! tuma!
_altaar = altar, altá
_alternatief = alternatibo
_althans = por lo menos [s.]
_altijd = semper; tur ora
_aluminium = aluminio
_alvorens = prom ku
_alweer = un bes mas, un biaha mas; atrobe
_amandel = almendra
_amateur = afisionado
_ambacht = fishi, ofishi
_ambassade = embahada
_ambassadeur = embahadó
_ambiëren = ambishoná
_ambitie = ambishon
_ambt = puesto, funshon, posishon
_ambtelijk = ofishal, di gobierno
_ambteloos = sin funshon, sin puesto
_ambtenaar = empleado públiko; ambtenaar [n.]. ambtenaar zijn - traha na gobierno.
_ambtenarij = burokrasia
_ambulance = ambulansa
_amechtig = sin rosea
_Amerika = [VS] Merka. [continent] Amérika
_amerikaan = merikano
_amerikaans = [VS] merikano. [v. continent] amerikano
_ameublement = [zitkamer-]sèt di sala; [slaapkamer-] sèt di kamber; [eetkamer-] sèt di komedó
_amnestie = amnestía
_ampel = amplio
_amper = apenas [s.]
_amputatie = amputashon
_amputeren = amputá
_amusant = kómiko, entretenido; humorístiko
_amusement = entretenimento; farándula
_amuseren = entretené
_analfabeet = analfabeta
_analfabetisme = analfabetismo
_analist = analista
_analogie = analogía
_analoog = analógiko
_analyse = análisis
_analyseren = analisá
_analytisch = analítiko
_anarchie = anarkía
_anarchistisch = anarkista
_anarchist = anarkista
_anatomie = anatomía
_anatomisch = anatómiko
_anatoom = anatómiko
_anciëniteit = ansianidat
_ander = otro. om de andere dag - kada pasa un día
_anderendaags = in: 's anderendaags - e siguiente día
_anderhalf = un [...] i mei. anderhalf uur - un ora i mei
_anders = [bnw.] distinto; [bw.] di otro manera; [vw.] si no
_andersdenkend(e) = (hende) di otro fe, di otro kreensia, di otro konvikshon
_andersom = (di) otro modo/manera
_anderszins = di otro modo/manera
_anderzijds = di otro (un) banda
_angst = miedo, temor
_angstaanjagend = spantoso
_angstig = miedoso , temeroso
_angstvallig = [nauwkeurig] skrupuloso; [angstig] temeroso
_animeren = animá
_animo = ánimo
_anjer = klavel
_anker = ankra, hankra
_ankeren = ankra, hankra
_annexatie = aneksashon
_annexeren = aneksá
_annuleren = anulá, kanselá
_annulering = anulashon, kanselashon
_anomalie = anomalía
_anoniem = anónimo
_anonimiteit = anonimidat
_antecedent = antesedente
_antenne = antena
_anticiperen = antisipá
_Antillen = Antía. de Nederlandse Antillen - [A.] Antía Hulandes; [C.] Antía Ulandes
_antilliaan = antiano
_antilliaans = antiano
_antipathie = antipatía
_antipathiek = antipátiko
_antwoord = kontesta
_antwoorden = kontestá
_anus = ano
_apart = aparte
_apekool = kouch"i boulu.
_apert = flagrante
_apostel = apostel {stomme e}
_apostolisch = apostóliko
_apotheek = botika
_apotheker = botikario
_apparaat = aparato
_apparatuur = aparatura
_appartement = apartamento
_appel = aplu. de appel valt niet ver van de boom. - pampuna no sa pari kalbas.
_appèl = apelashon
_appelleren = apelá
_appeltje = aplu chikito. ik heb nog 'n appeltje met jou te schillen. - mi tin un guera di hasi ku bo. een appeltje voor de dorst - un kachi-kachi.
_appetijtelijk = apetitoso
_applaudiseren = aploudí, bati man
_applaus = aplouso
_appreciatie = apresiashon
_appreciëren = apresiá
_april = aprel
_apropos = apropósito
_aquarium = akuario
_aquisitie = adkisishon
_Arabië = Arabia
_arabier = arabir
_arabisch = arabir
_arbeid = trabou, empleo
_arbeiden = traha
_arbeider = obrero, trahadó
_arbeidersbeweging = movimento obreril
_arbeidersklasse = klase trahadó
_arbeidsongeschiktheid = inkapasidat laboral
_arbiter = arbitro
_arbitrage = arbitrahe
_archaïsch = arkáiko
_archeologie = arkeología
_archeologisch = arkeológiko
_archeoloog = arkeólogo
_archief = archivo
_archipel = arkipélago
_architect = arkitekto
_architectuur = arkitektura
_arend = águila [S.]
_argeloos = ignorante, inosente, inofensibo, sin sospecho
_argentijn = argentinero
_argentijns = argentinero
_Argentinië = Argentina
_argument = argumento
_argumentatie = argumentashon
_argumenteren = argumentá
_argwaan = sospecho
_argwanen = sospechá
_argwanend = sospechoso
_aristocraat = aristókrata
_aristocratisch = aristokrátiko
_ark = arka
_arm = [znw] brasa. [bnw] pober. {stomme e}
_armetierig = pober, miserabel
_armlastig = dependiente di karidat; menos pudiente
_armoede = pobresa
_armoedig = pober
_armzalig = miserabel
_arrangement = areglo
_arrangeren = areglá
_arrest = detenshon
_arrestant = detenido
_arrestatie = detenshon
_arresteren = detené, arestá
_arriveren = yega
_arrogant = arogante
_arrogantie = arogansia
_articulatie = artikulashon
_articuleren = artikulá
_artiest = artista
_artikel = artíkulo
_artistiek = artístiko
_arts = dòkter, dòktu, médiko
_arubaan = arubiano, arubano
_arubaans = arubiano, arubano
_as = shinishi; [spil] as
_asbak = shinishero
_asbest = asbesto
_asfalt = id.
_asfalteren = asfaltá, pone asfalt
_asiel = asilo
_asjeblieft = zie: alstublieft
_asociaal = asosial, antisosial
_aspekt = aspekto
_aspiratie = aspirashon
_aspirine = aspirina
_assemblage = asamblahe; montahe, armamento
_assembleren = asamblá, monta, arma
_assimilatie = asimilashon
_assimileren = asimilá
_assistent = asistente
_assistentie = asistensia
_asisteren = asistí
_associatie = asosiashon
_associëren = asosiá
_assortiment = asortimento
_assuradeur = asuradó
_assurantie = aseguro
_astrologie = astrología
_astrologisch = astrológiko
_astroloog = astrólogo
_astronaut = astronouta
_astronomie = astronomía
_astronomisch = astronómiko
_astronoom = astrónomo
_aswoensdag = diara(n)son di shinishi
_atelier = tayer
_atlantisch = atlántiko. Atlantische Oceaan - Oséano Atlántiko
_atlas = id.
_atleet = atleta
_atletiek = atletismo
_atletisch = atlétiko
_atmosfeer = atmósfera [ook: fig.]
_atoom- = atómiko
_attent = atento
_attentie = atenshon
_attractie = atrakshon
_attractief = atraktibo
_attribuut = atributo
_Au! = Ai!
_aubergine = berehein
_audiëntie = oudiensia
_augustus = ougùstùs; agosto [S.]
_auspición = ouspisio
_Australië = Australia
_australiër = oustraliano
_australisch = oustraliano
_auteur = outor
_authenticiteit = outentisidat
_authentiek = outéntiko
_autisme = outismo
_autistisch = outista
_auto = outo
_autobiografie = outobiografía
_autobiografisch = outobiográfiko
_autodidact = outodidáktiko
_autodidactisch = outodidáktiko
_automatisch = outomátiko
_automatiseren = outomatisá
_automatisering = outomatisashon
_automatisme = outomatismo
_automobiel = outomóbil
_automobilist = outomobilista; manehadó (di outo)
_autonomie = outonomía
_autonoom = outónomo
_autorijden = [ww] kòre outo; [znw] kòremento di outo, outomobilismo
_autorijder = outomobilista
_autoritair = outoritario
_autoriteit = outoridat
_autosport = outomobilismo
_avant-garde = avanguardia
_avant-gardistisch = avanguardista
_averechts = kontrario; robes
_avocado = awakati
_avond = anochi. goeie avond! = bon nochi!
_avondeten = sena
_avondklok = toque de queda [s.]
_avondmaal = sena. Het Laatste Avondmaal - ltimo Cena
_aventurist = aventurero
_aventuristisch = aventurero
_avontuur = aventura
_avontuurlijk = aventurero
_aziaat = asiátiko
_aziatisch = asiátiko
_Azië = Asia
_azijn = vinaguer
_ba = ché
_baai = bai; bahía
_baal = bulto
_baan = [werk] empleo; puesto; [landings-] pista; [van projectiel] trayektorio; [van hemellichaam] órbita; [tennis-] kancha. ruim baan maken voor - duna espasio liber na. op de lange baan schuiven - postponé indefinidamente. dat is van de baan - esei no ta bal mas; no ta aplikabel mas; no ta sisti mas. in goede banen leiden - dirigí den bon direkshon.
_baanbrekend = pionero
_baanbreker = pionero
_baantje = djap
_baantjesjager = lembechi
_baar = [lijk-] katafalk; [staaf] bara; [draag-] stretcher [e.]; [golf] ola
_baard = barba
_baarlijk = di marka mayor. baarlijke nonsens - un ridikules di marka mayor
_baarmoeder = matris
_baarmoederhals = boka di matris
_baas = hefe ; bas; doño. 'n aardige baas - un bon gai. z'n eigen baas zijn - ta su mes doño. ze kunnen hem niet baas - nan no por kuné. de baas spelen - manda
_baat = probecho. te baat nemen - probechá; hasi uzo di. baat vinden bij - probechá di. ten bate van - na fabor di.
_babbelen = tèkè-tèkè; bati bleki.
_baby = yichi; bebi; baby
_bachanaal = bakanal
_bacil = basilo
_baco = crescent wrench [E.]
_bacterie = bakteria
_bad = baño. 'n bad nemen - baña. in bad stoppen - baña.
_baden = baña
_badgast = bishitante di beach; turista
_badhanddoek = sèrbèt'i mondongo
_badineren = hasi chansa
_badkamer = baño; kuarto di baño
_badkuip = bañera
_badpak = id.
_bagage = bagashi
_bagagenet = rèki di bagashi
_bagatel = kos chikito
_bagatellizeren = bagatelisá; hasi (un kos) menos importante
_bagger = lodo
_baggeren = saka tera; [lopen] chèpè-chèpè
_bajes = prizon. hij zit in de bajes - e ta será.
_bak = baki; [mop] chasko; [gevangenis] prizon; Zij zit in de bak. - E ta será
_bakbanaan = banana
_bakbeest = bakanana; kos kolosal
_bakermat = [fig.] kuna
_bakerpraat = redashi
_bakfiets = garoshi
_bakje = baki; 'n bakje koffie - un kòp'i kòfi
_bakkeleien = pleita; strei.
_bakken = hasa; [in oven] horna; [brood] traha; [zakken voor examen] drùip
_bakker = panadero
_bakkerij = panadería
_bakkes = klèp; smul. hou je bakkes! - sera bo smul!
_bakoven = forno
_baksteen = klenko, klenku. vallen als een baksteen - kai manera patía berde. 't regent bakstenen. - awa ta basha.
_bakzeil = in: bakzeil halen - baha kabes
_bal = bala; [teelbal ook:] pipita; [plat] webo. [van voet] plant'i pía. [dansfeest] fiesta di gala; de bal aan het rollen brengen - pone e bala lora. hij weet er geen bal van. - e no sa ni un dondru di dje. Hij begrijpt er geen bal van. - E no ta komprondé ni un pataká.
_balanceren = balansá
_balans = balansa
_baldadig = baldadi
_baldadigheid = kò'i baldadi; borchincha; bagamundería
_baldakijn = baldakino
_balein = bayena
_balie = bali
_balk = balki; biga. geld over de balk smijten - tira plaka afó; gasta plaka pa loko.
_balken = [v. ezels] grita
_balkon = id.
_ballade = balada
_ballen = hunga (ku) bala
_ballet = balèt
_balletje = balchi
_balling = persona eksiliá; eksiliado
_ballingschap = eksilio
_ballistiek = balístiko
_ballistisch = balístiko
_ballon = blas
_balorig = rebèlde; rekalsitrante; mal-kria
_balorigheid = rebeldía
_balsem = id.
_balsemen = balsem
_balsturig = rebèlde; rekalsitrante
_balzaal = sala di baile
_balzak = saku
_bamboe = bambu
_ban = ekskomunikashon; [betovering] enkanto.
_banaal = banal
_banaan = [hand-] bakoba. [bak-] banana
_banaliteit = banalidat
_bananenschil = kask'i bakoba/banana
_band = [aan kleding, om arm, sigaar e.d.] banchi; [lint] sinta;[mag- neet-] sinta; tape [e.]; [ceintuur] faha; sinturon; [lucht-] taira; [binding, ook fig.] laso; enlase; [radio] banda; [strook land] faha; [boek] volúmen; tomo; [trottoir-] rant; [orkest] banda.
_bandenloos = bagamundo; sin tene su mes na regla ni lei
_bandenloosheid = bagamundería
_bandenpech = flètaira
_bandiet = bandido
_banen = in: (zich) een weg banen - habri kaminda.
_bang = miedoso; temeroso; ansioso;[v. hond] koyon. bang zijn -tin miedo. wees niet bang - no tene miedo. ik was er al bang voor! - m'a deskonfiá! iemand bang maken - duna un hende miedo; spanta un hende. bang worden - haña miedo.
_bangerik = miedoso; kobarde; koyon
_bangmakerij = intimidashon
_bank = [fin.] banko; [zit-] banki. geld op de bank - plaka na banko. door de bank genomen - en general
_bank- = [fin.] bankario. bankrekening - kuenta bankario
_bankbiljet = papel di plaka
_banket = bankete
_bankier = bankero
_bankrekening = kuenta di banko
_bankroet = bankrut. (bankroet gaan - bati bankrut.
_bankstel = sèt di stul, sèt di sala
_banneling = persona eksiliá
_banvloek = maldishon
_bar = [znw] bar. [bnw] severo; depreshonante. 't is bar en boos! - e kos ta hororoso. [bw]teribel(mente)
_barak = id.
_barbaar = bárbaro.
_barbaars = bárbaro
_barbaarsheid = barbaridat
_barbier = barbero; peladó
_baren = pari. 'n kind baren - duna lus. zorgen baren - preokupá.
_barensweeën = doló di parto
_barmhartig = miserikordioso
_barmhartigheid = miserikordia, piedat
_barrel = [ton] barí. aan barrels slaan - kibra na wèrki
_barrevoets = pí'abou
_barricade = barikada
_barricaderen = lanta un barikada
_barrière = bariera
_bars = [stem] duru; eksigente. [gezicht] severo
_barst = sker; kibrá
_barsten = baster{stomme e}; rementá; kibra; sker. barst! - bai muri leu! iemand laten barsten - laga un hende pa su kuenta.
_bas = baho
_bascule = balansa; mashin di pisa
_baseren = basa
_basilicum = yerba di hole; yerb'i hole
_basiliek = basílika
_basis = base. op basis van - a base di
_basis- = básiko
_bassin = [zwem-] pisina
_bassist = bahista
_bast = kaska. in z'n blote bast lopen - kana lomba sunú.
_baten = [ww] probechá. wat baat 't? - ki balor e tin? 't zal je niet baten. - l'e no yudá bo na nada. daar is iedereen bij gebaad. - tur hende lo probechá di esei. baat 't niet, dan schaadt 't (ook) niet. - si e no ta yuda, e no ta daña tampòko. [znw] entrada. baten en lasten - entrada i gastonan.
_batterij = batería
_bazelen = papia kò'i kèns
_bazig = dominante; (ku) ta gusta manda
_bazuin = trompèt
_beademen = duna respirashon artifishal
_beademing = respirashon (artifishal)
_beambte = empleado públiko
_beamen = konfirmá
_beangst = ansioso
_beangstigen = alarmá; spanta
_beantwoorden = kontestá
_bearbeiden = [land] kultivá
_bebloed = sangrá; na sanguer
_beboeten = but
_bebossen = forestá
_bebouwd = [land] kultivá; [met woningen] bibá. de bebouwde kom - sentro
_bebouwen = [land] kultivá; [met gebouwen] konstruí
_becijferen = kalkulá; konta
_becijfering = kalkulashon; kontamento
_becommentariëren = komentá
_beconcurreren = kompetí ku
_bed = kama. 't bed houden - keda den kama. naar bed brengen - pone drumi. (naar bed gaan - kòi kama. met iemand naar bed gaan - drumi ku un hende.
_bedaard = kalmo
_bedacht = in: bedacht op - prepará pa
_bedachtzaam = kouteloso
_bedachtzaamheid = koutela; kuidou
_bedanken = habla danki; gradisí. voor de eer bedanken - rechasá e honor. verscheidene leden hebben bedankt. - bários miembro a retirá.
_bedankje = rekonosimento; danki; [terugtrekking] retiro
_bedaren = kalma. bedaar! - kalmá bo! tot bedaren brengen/komen - kalma.
_beddengoed = pañ'i kama
_bede = orashon; [smeek-] súplika
_bedeeld = [met fortuin] afortuná; [met talenten] dotá. de minder bedeelden - esnan menos afortuná.
_bedeesd = tímido
_bedeesdheid = timides
_bedekken = kubri; [ook fig.:] tapa
_bedekking = kobertura; kò'i tapa
_bedekt = kubrí; tapá
_bedelaar = mendigo (S.); hende ku ta pidi limosna
_bedelarij = pidimento di limosna
_bedelen = {bédelen} pidi limosna. {bedélen} [met talenten] dota; [met aalmoes] duna limosna
_bedeling = karidat; asistensia soshal. van de bedeling leven - biba di yudansa di otro
_bedelven = dera.
_bedenkelijk = dudoso; serio; krítiko; grave. 't ziet er bedenkelijk uit. - kos ta parse basta serio.
_bedenken = [onthouden] korda; [overdenken] pensa; [overwegen] konsiderá; [uitdenken] inventá. dat is mooi bedacht. - ta bunita idea. zich bedenken - kambia di opinion. kambia di idea. zich tweemaal bedenken voor.... - pensa dos bes promé ku.... zonder (zich te) bedenken - sin basilá.
_bedenking = obyekshon. hij houdt het in bedenking - el a keda di pens'é. bedenkingen hebben tegen - tin problema ku.
_bedenktijd = tempo pa pensa; tempo pa konsiderá.
_bederf = putrimento; daño; dañamento.
_bederfelijk = (ku) ta putri/daña lihé
_bederven = putri; daña; de boel bederven - daña e asunto.
_bedevaart = peregrinashon
_bedevaartganger = peregrino
_bediende = sirbiente
_bedienen = [personen] sirbi; [apparaten] operá; [rkk] olia, duna sant' olio
_bediening = [personen] servisio, sirbishi; [apparaten] operashon
_bedillen = regla tur kos; kambia tur kos; mete su mes ku tur kos
_bedilzucht = afan di regla tur kos
_beding = kondishon. onder geen beding - bou di ningun kondishon.
_bedingen = eksigí; stipulá; obtené
_bediscussiëren = diskutí; deliberá
_bedisselen = regla; organisá
_bedlegerig = mará na kama
_bedoelen = ke men; [van plan zijn] tin e intenshon di. hij bedoelt 't goed. - e tin bon intenshon; su intenshon ta bon.
_bedoeling = nifikashon; intenshon. met kwade bedoelingen - mal intenshoná.
_bedoen = in: zich bedoen - daña su paña.
_bedompt = skur i yen di stòf.
_bedonderd = belá. ben je bedonderd? - belá bo ta?
_bedonderen = engañá; frega; pompa [vulg.]
_bedorven = daña, putrí.
_bedotten = frega; gaña.
_bedraden = hala waya, pone waya
_bedrading = wayanan
_bedrag = montante, suma
_bedragen = monta na. de preis bedraagt - e preis ta....
_bedreigen = menasá
_bedreiging = menasa
_bedremmeld = konfundí; bruhá; spantá; [verlegen] tímido
_bedreven = bon entrená; bon na haltura; bon studiá; efisiente, efikas. zeer bedreven in - bakiyano den
_bedriegen = engañá, gaña. als ik me niet bedrieg. - si mi no ta herá. hij kwam bedrogen uit. - el a keda desepshoná.
_bedrieger = engañadó, gañadó
_bedriegerij = gañamento; engaño.
_bedrieglijk = desepshonante; froudulento.
_bedrijf = empresa; negoshi; industria; servisio; [toneel] akto. buiten bedrijf. - fò'i servisio. 'n bedrijf runnen. - rùn un negoshi.
_bedrijfs- empresarial
_bedrijfsadministratie = administrashon komershal
_bedrijfsklaar = operashonal
_bedrijfsleider = hefe
_bedrijfsleven = mundu empresarial, gremio empresarial
_bedrijven = kometé ; perpetrá
_bedrijvig = aktibo; industrial
_bedrijvigheid = aktibidat
_bedrinken = in: zich bedrinken - bebe burachi
_bedroefd = tristu; ferdrit.
_bedroefdheid = tristesa; ferdrit
_bedroeven = hasi tristu
_bedroevend = tristu. 't ziet er bedroevend slecht voor hem uit. - kos ta pinta mashá malu p'e.
_bedrog = engaño, gañamento. bedrog plegen - kometé aktonan froudulento.
_bedrogene = esun engañá
_bedruipen = in: zich bedruipen - sostené su mes
_bedrukken = imprimí, drùk
_bedrukt = [papier e.d.] imprimí; [gemoed] flihí. ik ben erg bedrukt - mi gemut ta yená.
_bedtijd = tempo pa bai drumi
_beducht = in: beducht zijn voor - tin miedo di
_beduiden = [uitleggen] splika; bedei; [aanduiden] indiká; [betekenen] nifiká
_beduusd = babuká; sorprendí; asombrá
_beduvelen = frega; pompa; gaña
_bedwang = kontrol. in bedwang - bou kontrol
_bedwateren = pishi kama
_bedwelmen = droga; manda fò'i tino; manda leu; intoksiká
_bedwelming = narkose
_bedwingen = kontrolá; tene bou kontrol; [opstand] suprimí; [neiging tot iets] dominá; suprimí; retené
_beek = río chikito
_beeld = [alg.] imágen, figura; [stand-]statua; [zinne-] símbolo. 't is 'n beeld van 'n meisje! - e mucha-muhé tá bunita! E mucha-muhé ta una belleza! (S.) zich een beeld van iets vormen - fòrma un idea di un kos.
_beeldbuis = pantaya (di televishon); [computer] pantaya; monitor.
_beeldend = in: beeldende kunst - arte plástiko
_beeldhouwen = hasi skulptura
_beeldhouwer = skulptor
_beeldhouwkunst = skulptura
_beeldhouwwerk = skulptura
_beeldig = enkantante; mashá bunita
_beeldrijk = ornamentá
_beeldscherm = pantaya
_beeldschoon = una belleza [s.]
_beeldspraak = simbolismo
_beeltenis = imágen
_been = pía; pal'i pía [ter onderschieding van "voet"]; [bot] weso; [van hoek] banda. _beer = ber; [varken] pòrko-beer
_beerput = berpùt
_beest = bestia; animal.
_beestachtig = bestial
_beestachtigheid = bestialidat
_beestenboel = porkería
_beet = mordí; beet pakken - kòi. beet grijpen - gara. hij heeft er de smaak van beet. - el a haña smak p'e. hij heeft er de slag van beet. - el a siña. iemand beet nemen - frega un hende. nèk un hende.
_beetje = poko; tiki; lèk
_beëdigd = huramentá
_beëdigen = huramentá
_beëdiging = huramentashon
_beëindigen = kaba, terminá, konkluí, finalisá; ekspirá
_beëindiging = kabamento, terminashon, konklushon; finalisashon; eks- pirashon
_befaamd = famoso, renombrá
_befaamdheid = fama; renomber
_begaafd = talentá; dotá
_begaafdheid = talento; don
_begaan = kometé. laat hem maar begaan. - lag'é numa!
_begeerlijk = deseabel
_begeerte = anhelo (naar = pa); [naar macht, lust e.d.] afan (naar = di).
_begeleiden = kompañá , guía
_begeleider = guía; kompaño; kompañé.
_begeleiding = kompañamento; guía.
_begenadigd = [vergeven] pordoná; [met talent] talentá.
_begenadigen = pordoná
_begenadiging = pordon
_begeren = anhelá; deseá
_begerenswaard = deseabel
_begerig = ansioso, deseoso; [gierig] miskiña
_begeven = bai; move; akudí. zijn kracht begaf het. - su forsa a lag'é. zich in zaken begeven - drenta den negoshi. zich begeven naar - dirigí su mes na; presentá; akudí na.
_begieten = muha
_begiftigen = dota; honra. met talenten begiftigd - talentá, dotá
_begin = kuminsamento; inisio; prinsipio. van 't begin af aan - for di kuminsamento; for di prinsipio. van ('t) begin tot ('t) eind(e) - di prinsipio te fin.
_begin- = inisial
_beginnen = kuminsá, kunsa; inisiá. begin maar! - dal bai numa! wat ben ik (toch) begonnen! - den kiko m'a hinka mi mes awó! wat te beginnen? - kiko pa hasi? er valt met die man niets te beginnen! - e homber ei ta imposibel.
_beginner = prinsipiante.
_beginpunt = punto di salida
_beginsel = prinsipio
_beginselloos = sin prinsipio
_beginselloosheid = falta di prinsipio(nan)
_begoochelen = bruha; [C.] bruwa;
_begoocheling = bruha; bruhamento; [C.] bruwa; bruwamentu
_begraafplaats = santana
_begrafenis = entierro; deramento
_begrafenisonderneming = funerario
_begrafenisstoet = cortejo fúnebre [s.!]
_begraven = dera
_begrensd = limitá
_begrensdheid = limitashon
_begrenzen = limitá
_begrenzing = límite ; limitashon
_begrijpelijk = komprondibel; komprendibel
_begrijpelijkerwijs = obviamente; pa motibonan evidente
_begrijpen = komprondé; komprendé; kapta. begrepen? - b'a komprondé? begrijp mij goed! - no komprondé mi malu! begrijp dat goed! - tene bon kuenta ku esei! dat laat zich gemakkelijk begrijpen. -esei ta fásil di komprondé. alles in begrepen. - tur kos inkluí. hij had het niet op hem begrepen. - e no tábata pint'é. _begrip = komprenshon; komprendemento ; idea; noshon. dat gaat mijn begrip te boven. - mi no ta komprondé esei.
_begripsvermogen = poder di komprondemento; fakultat di komprenshon
_begripsverwarrring = konfushon; malkomprendemento
_begroeten = kumindá; saludá
_begroeting = resepshon; akogida; bonbiní; kumindamento; saludo
_begroten = presupuestá
_begroting = presupuesto
_begrotingstekort = defisit riba presupuesto
_begunstigde = benefisiario
_begunstigen = faboresé, benefisiá
_begunstiging = fabor; faboresimento; patronahe
_beha = brasière
_behaaglijk = agradabel; plasentero; komfortabel
_behaagzucht = koketería
_behaard = yen di kabei
_behagen = [ww] duna goso; hiba di gusto. het heeft hem behaagd,... - el a hiba di gusto, ... moge het god behagen,... - mara lo e ta un goso den wowo di dios, ... [znw] goso; gusto; plaser; _behalen = obtené; gana; [diploma, voordeel, winst] saka
_behalve = [met uitzondering van] menos; ku eksepshon di; eksepto; [benevens] aparte di
_behandelen = trata
_behandeling = tratamento
_behartigen = kuida; promové
_behartiging = kuido; promoshon
_beheer = maneho; direkshon; kontrol. iets onder zijn beheer nemen - tuma un kos bou di su kontrol. het beheer voeren over - manehá; supervisá; kontrolá.
_beheerder = ehekutibo; kontroladó; direktor
_beheersen = dominá; kontrolá. _beheersing = dominio ; kontrol
_beheksen = hasi bruha pa
_behelpen = in: zich behelpen - lora.
_behelzen = konstituí
_behendig = hábil
_behendigheid = habilidat
_behept = in: behept met - tin
_beheren = dirigí; administrá; manehá
_behoeden = warda; protehá; libra. god behoede je. - dios wardá bo.
_behoeder = defensor; protektor
_behoedzaam = kouteloso
_behoedzaamheid = koutela
_behoefte = nesesidat; [vereisten] rekisito. _behoeftig = den nesesidat
_behoeve = in: ten behoeve van - na fabor di.
_behoeven = tin nodi (di); mester (di). (zie: hoeven)
_behoorlijk = [fatsoenlijk] drechi; desente. [tamelijk] basta, bastante
_behoren = [moeten/mogen] mag, mester a. [toebehoren] pertenesé. (zie: horen)
_behoud = konservashon; preservashon; mantenshon. dat is je behoud geweest. - esei a salbá bo. met behoud van salaris - ku salario
_behouden = [ww] konservá; preservá; mantené; retené. [bnw] sano y salvo [s.]. Behouden aankomst - yegada sano y salvo.
_behoudend = konservatibo
_behoudens = aparte di; menos; eksepto;
_behoudzucht = konservatismo
_behuild = yorá
_behuisd = in: klein behuisd zijn - tin pòko lugá. ruim behuisd zijn - tin hopi lugá.
_behulp = in: met behulp van - ku yudansa di
_behulpzaam = dispuesto/kla pa yuda
_bei = honengbei; [C.] abeha.
_beide = tur dos. een van beide(n) - un di dos; un di e dosnan. _beiderlei = in: = van beiderlei kunne - di tur dos sekso. op beiderlei wijzen - di tur dos modo/manera.
_beige = beige; crême
_beijveren = hasi un esfuerso (om te = pa).
_beïnvloeden = influensiá
_beïnvloeding = influensia
_beitel = beit
_bejaard = avansá di edat; ansiano
_bejaarde = hende avansá di edat; hende grandi; ansiano
_bejegenen = trata
_bejegening = tratamento
_bek = boka (grandi); smul [vulg.]. hou je bek! - sera bo smul!
_bekaaid = in: er bekaaid afkomen - sali mal pará
_bekaf = morto kansá, kabá.
_bekakt = makaku
_bekeerling = hende konbertí
_bekend = konosí; renombrá. bekend staan als - ta konosí pa. bekend zijn met - tin konosemento di. algemeen bekend - generalmente konosí. ik ben hier niet bekend. - mi no ta konosé e lugá akí. bekend maken - anunsiá; publiká. bekend raken met iemand - sera konosí ku un hende. (on)gunstig bekend staan) - tin (mal) bon reputashon. bekend staan als de bonte hond. - tin mashá mala fama, mashá mal reputashon. bekend worden - [van persoon] haña fama; [van nieuws] sali afó.
_bekende = (un hende)konosí
_bekendheid = renomber; fama. bekendheid geven aan - publiká; duna publisidat na.
_bekendmaking = partisipashon; proklamashon
_bekennen = admití; konfesá _bekentenis = admishon; konfeshon. 'n bekentenis afleggen - admití kulpabilidat, admití enbolbimento.
_beker = poti; beker. [ere-] kopa
_bekeren, = konbertí. zich bekeren - konbertí
_bekering = konbershon
_bekeuren = but, multa
_bekeuring = but, multa
_bekijken = mira, wak, chèk. de zaak van alle kanten bekijken - wak e asunto di tur banda.
_bekijks = in: veel bekijks hebben - hala hopi atenshon.
_bekisting = fòrmaleta
_bekken = [kom] konchi; [geogr.] cuenca [s.!]; [muz.] ímbalo; [anat.] pelvis.
_beklaagde = akusado
_bekladden = mancha;susha; [fig.] kalumniá; papia malu di
_beklag = keho. zijn beklag doen over iemand - keha tokante (di) un hende
_beklagen = lamentá; tin duele di. zijn lot beklagen - lamentá su situashon
_beklagenswaard(ig) = lamentabel; deplorabel
_bekleden = [meubilair e.d.] fura; [positie] okupá.
_bekleding = [meubilair e.d.] furu; furamento; [positie] okupashon
_beklemd = mará; [lettergreep] asentuá; [fig.] pretá
_beklemdheid = opreshon
_beklemtonen = asentuá; emfatisá
_beklijven = pega; keda pega
_beklimmen = subi
_beklimming = subida, subimento
_beklinken = konbení; akordá; sera un akuerdo.
_bekneld = mará
_beknibbelen = krencha; kremenchá.
_beknopt = kòrtiko; konsiso
_beknotten = restringí; limitá
_beknotting = restrikshon; limitashon
_bekocht = [fig.] engañá
_bekoelen = fría (kabes)
_bekogelen = basha bala riba
_bekokstoven = konkalachá
_bekomen = [van schrik e.d.] bin bei; rekuperá. dat het u bekome! - [na maaltijd] bon probecho! dat is hem slecht bekomen. - el a kai malu p'e.
_bekommerd = preokupá
_bekommeren = wòri; preokupá. zich bekommeren om - preokupá ku; kuida. bekommer je daar maar niet om. - no hasi kaso. zonder zich te bekommeren om... - sin tene kuenta ku....
_bekomst = in: zijn bekomst ervan hebben - ta fadá, hartá kuné.
_bekonkelen = kònkel
_bekoorlijk = encantador (S.), atraktibo
_bekopen = paga p'e
_bekoren = tenta; [fig.] atraé. Het kon me niet bekoerenb. - E no tábata atrahé mi.
_bekoring = tentashon
_bekorten = hasi mas kòrtiko
_bekostigen = paga e gastonan. hij kon het niet bekostigen - e no por a wanta e gastonan. e no por a afford e.
_bekrachtigen = konfirmá; ratifiká; sankshoná
_bekrachtiging = konfirmashon; ratifikashon
_bekrimpen = krencha; kremenchá.
_bekritiseren = kritiká
_bekrompen = atrasá; ku ideanan antikuá
_bekronen = koroná
_bekroning = koronashon
_bekruipen = haña. Er bekroop mij een gevoel van angst. - M'a haña un andung.
_bekvechten = strei
_bekwaam = kapabel; kapasitá; kompetente
_bekwaamheid = kompetensia
_bekwamen = in: zich bekwamen in - siña; studia; praktiká
_bel = bèl
_belabberd = deskaí
_belachelijk = ridíkulo. belachelijk maken = ridikulisá
_beladen = [ww.] karga; [bnw] kargá
_belagen = menasá; ataká, asaltá.
_belager = atakante, asaltante
_belang = [gewichtigheid] importansia; [voordeel]interes. belang stellen in - munstra interes den. dat is van geen belang - no ta importante.
_belangeloos = sin interes propio
_belanghebbende = esun konserní
_belangrijk = importante; [aanzienlijk] konsiderabel
_belangrijkheid = importansia
_belangstellend = interesá
_belangstelling = interes
_belast = enkargá
_belastbaar = kai bou di impuesto
_belasten = [met last, taak] enkargá; [met belasting] imponé impuesto
_belasteren = kalumniá
_belasting = impuesto, belaster
_belasting- = fiskal; di impuesto; di belasting
_belastingaangifte = deklarashon di impuesto
_belastingaanslag = kuenta di impuesto
_belastingheffing = kobramento di impuesto
_belastingplichtig = obligá pa paga impuesto
_belazerd = rechá. ben je belazerd? - rechá bo ta?
_belazeren = engañá; hasi un hende chambon; pompa un hende [vulg.]
_beledigen = ofendé , insultá
_beledigend = ofensibo ; insultante
_belediging = ofensa ; insulto
_beleefd = korekto; fòrmal . wij verzoeken u beleefd.... - nos ta pidi tur hende enkaresidamente....
_beleefdheid = kortesía
_beleefdheidshalve = pa kortesía
_beleg = [op brood] beleg. [mil.] sitio
_beleggen = [boterham] pone beleg; [vloer] pone tapeit; [afdekken] kubri; [vergadering] yama; [geld] invertí
_belegging = [vergadering] konbokashon; [v. geld] invertishon
_beleid = maneho _belemmeren = stroba; obstruí; obstakulisá; hendru; impedí. iemand in zijn werk belemmeren - stroba un hende den su trabou.
_belemmering = strobamento; obstrukshon; obstákulo; impedimento
_belendend = na banda
_belet = kompromiso; belet vragen - pidi un sita. bij diens ontstentenis of belet, - ora e no ta presente ňf tin otro kompromiso,
_beletsel = obstákulo; impedimento
_beletten = prevení; impedí; obstruí
_beleven = pasa aden; eksperensiá. zoiets heb ik nog nooit beleefd! - nunka antes má mira (tende/eksperensiá) un kos asina.
_belevenis = eksperensia
_belezen = ku a lesa hopi
_belg = belga
_België = Bélgika
_belgisch = belga
_belhamel = chabelito; mucha malkriá; líder di un grupo di antisoshalnan
_belichamen = inkorporá
_belichten = iluminá; eksponé; [uitleggen] splika
_belichting = eksposishon
_believen = hiba di gusto; wat belieft u - ku kiko mi por yuda? [op niet goed verstaan] ablí?
_belijden = [schuld] konfesá; [geloof] profesá
_belijdenis = [schuld] konfeshon; [geloofs-] akto di fe;
_bellen = [aan de deur] primi bèl; [telefoon] yama. er wordt gebeld. - tin un hende na porta. ik zal je bellen. - mi ta yamá bo; mi ta dal bo un kòl.
_bellenblazen = blas skuma
_beloeren = lur
_belofte = promesa, primintimento. z'n belofte houden - tene su mes na su promesa. dat houdt een belofte in voor de toekomst. - esei ta prometedó pa futuro. belofte maakt schuld - primintí ta primintí.
_belonen = paga [ook fig.], kompensá, rekompensá
_beloning = pago [ook fig.], rekompensa
_beloop = kurso. iets op z'n beloop laten - laga un kos dal bai numa.
_belopen = [letterlijk] kana; [bedragen] subi (te) na. die afstand is niet te belopen. - bo no por kana e distansia ei.
_beloven = primintí
_belt = dòm
_beluisteren = skucha
_belust = in: belust op iets zijn - [feest e.d.] ta loko pa; [macht] ta hambrá pa
_bemachtigen = [te pakken krijgen] logra haña; [bezetten] kapturá; [in zijn macht krijgen] poderá di; apoderá di.
_bemannen = tripulá
_bemanning = tripulashon; tripulante(nan)
_bemanningslid = tripulante
_bemerkbaar = riparabel; notabel; perseptibel
_bemerken = ripará; nota
_bemiddelaar = mediador, mediadó; intermediario. landsbemiddelaar - mediadó di gobierno
_bemiddeld = (finansieramente) bon pará;
_bemiddelen = intermediá
_bemiddeling = mediashon; intermediashon
_bemind = stimá; kerí.
_beminde = ser kerí
_beminnelijk = [passief] amabel; [actief] kariñoso
_beminnelijkheid = [passief] amabilidat; [actief] kariño
_beminnen = stima
_bemoederen = in: iemand bemoederen - trata un hende komo yiu
_bemoedigen = enkurashá
_bemoedigend = enkurashante
_bemoediging = enkurashamento
_bemoeial = hende ku ta mete su mes ku tur kos
_bemoeien = mete; intervení. zich bemoeien met - mete su mes ku. bemoei je er niet mee! - keda afó! bemoei je niet met mijn zaken. - lagá mi regla mi mes asunto(nan).
_bemoeienis = intervenshon; metemento. daar heb ik geen bemoeienis mee. - mi no tin nada di hasi ku esei. door zijn bemoeienis... - dor di su esfuerso(nan) ...
_bemoeilijken = difikultá ; stroba; obstakulisá
_bemoeiziek = (ku) ta mete su mes ku tur kos
_ben = makuto
_benadelen = perhudiká; daña
_benadeling = perhudikamento; dañamento
_benaderen = aserká [ook fig.]
_benadering = aserkamento; aproksimashon. bij benadering, - aproksimadamente
_benadrukken = emfatisá; asentuá
_benaming = nomber
_benard = [A.] pretá; prekario; [C.] pertá
_benauwd = [ruimte, weer] sofokante; [angstig] ansioso
_benauwdheid = ansia
_bende = banda; [smeerboel] potoshi, porkería
_beneden = [bw] abou. [vz] bou. beneden de wind = pabou. naar beneden gaan/komen - baha. beneden de vijftig - bou di sinkuenta.
_beneden- = di abou.
_benedenwinds = pabou. benedenwindse eilanden - islanan abou
_benemen = kita
_benen = [bnw] di weso
_benepen = miedoso
_benepenheid = miedo
_beneveld = [letterlijk] den tiniebla; [beschonken] fumo, kaña.
_benevens = sob(r)a dje; ademas
_bengel = mala-mucha; chabelito
_bengelen = kolga zuai
_benieuwd = id.; kurioso pa sa
_benieuwen = in: het zal mij benieuwen, of hij komt. - lo mi ta sorprendí si e bin.
_benijden = envidiá
_benijdenswaardig = envidiabel
_benodigd = nesesario. benodigd zijn - rekurí; tin mester
_benodigdheid = rekisito
_benoemen = nombra
_benoeming = nombramento
_benoorden = panort di
_benul = noshon
_benutten = utilisá; hasi uzo di
_benzine = gasolin
_benzine- = di gasolin
_benzinepomp = pòmp di gasolin
_benzinepompstation = pòmp di gasolin
_beoefenen = ehersé, praktiká
_beoefening = práktika
_beogen = intenshoná
_beoordelen = huzga; komprobá
_beoordeling = husgamento; komprobashon
_beoosten = pariba di
_bepaalbaar = determinabel
_bepaald = determiná; spesífiko; stipulá; definí
_bepakken = paketá; karga
_bepalen = fiha; stipulá; disidí; determiná; definí
_bepaling = stipulashon ; determinashon; kondishon; [gram.] komplemento
_beperken = limitá, restringí
_beperkend = restriktibo
_beperking = limitashon; restrikshon
_beperkt = limitá
_beplanten = planta
_beplanting = plantamento
_bepleiten = boga pa; urgi; pleita pa
_bepraten = papia, diskutí; [overhalen] papia; persuadí; konvensé.
_beproefd = probá; [fig.] flihí
_beproeven = purba; [fig.] flihi
_beproeving = [letterlijk] purbamento; tèst. [fig.] aflikshon; desastre
_beraad = deliberashon; konsiderashon. na rijp beraad - despues di amplio konsiderashon.
_beraadslagen = deliberá; konsultá
_beraadslaging = deliberashon; konsulta.
_beraden = in: zich beraden over - pensa tokante di
_beramen = [plan] plania; diseñá; desaroyá. [schatten] baluá; estimá.
_beraming = [plan] planiamento; desaroyo. [schatting] baluashon; tak- sashon; estimashon.
_berde = in: te berde brengen - trese (na diskushon) sugerí
_berechten = husga; kondená; pursigí hurídikamente
_berechting = husgamento; kondena
_beredderen = regla; areglá; organisá; ordená; ehekutá
_beredeneren = rasoná, argumentá
_beredenering = rasonamento; argumentashon
_bereid = dispuesto. bereid zijn tot - ta dispuesto pa
_bereiden = prepará
_bereidheid = disposishon
_bereiding = preparashon
_bereidvaardig = koperatibo
_bereidwillig = koperatibo; dispuesto
_bereik = alkanse. binnen ons bereik - den nos alkanse. buiten ons bereik - fuera di nos alkanse.
_bereikbaar = alkansabel. makkelijk bereikbaar - fásil pa yega.
_bereiken = [slagen] logra; [doel] alkansá; [plaats] yega na. zo bereiken we niets. - nos no ta yega na nada asina. nos no ta logra nada asina.
_bereisd = (ku) a biaha hopi.
_berekenbaar = kalkulabel
_berekenen = [som] kalkulá; [prijs] kobra. _berekening = kalkulashon, kalkulo
_berg = [lage] sero; [hoge] montaña. zijn haren rezen te berge - su kabei a spina.
_bergachtig = montañoso
_bergaf = in: het ging snel bergaf met hem. - el a bai atras hopi lihé.
_bergbeklimmer = alpinista
_bergen = [goederen] warda; [wrakken] salba, reskatá.
_berghok = depósito
_berging = [plaats] depósito. [redding] reskate
_bergplaats = depósito; [kleine -] lugá di warda kos; [vlucht-] refu- gio
_bergruimte = lugá di warda kos
_bergtop = kumbre; punto mas haltu di sero
_bericht = notisia; mensahe; [om door te geven] respondi;
_berichten = informá; notifiká; raportá
_berichtgever = infòrmante
_berijdbaar = (ku) por kòre ariba
_berijden = kòre
_berijder = kòredó. [fiets] siklista; [motorfiets] motosiklista; [paard] kabayista; [auto] manehadó.
_berispen = reprimandá; skual
_berisping = reprimanda; skual
_Berlijn = Berlin
_berm = kant'i kaminda
_beroemd = famoso ; renombrá
_beroemdheid = fama; renomber. [persoon] persona famoso
_beroemen = in: zich beroemen op - broma ku
_beroep = profeshon, fishi, ofishi; [jur.] apelashon. in beroep gaan - apelá. een beroep doen op - hasi un apelashon riba
_beroepen = yama. zich beroepen op - basa su mes riba
_beroeps- = profeshonal
_beroerd = miserabel
_beroeren = konmové
_beroering = agitashon; disturbio
_beroerte = stroke [E.]; ataka (serebral); infarkto (serebral).
_berokkenen = kousa
_berooid = plan barí; man bashí; sanka na man [vulg.]
_berouw = kontrishon. berouw hebben - (a)repentí. berouw komt nooit te laat. - nunka ta lat pa repentí.
_berouwen = arepentí. dat zal je berouwen! - lo bo yora malai p'esei!
_berouwvol = arepentí
_beroven = roba. iemand van 't leven beroven - kita un hende su bida.
_beroving = robo, robamento
_berucht = di mala fama; notorio. hij is berucht om... - e tin mala fama pa...
_berusten = resigná. de beslissing berust bij ... - e desishon ta keda na...
_berustend = resigná
_berusting = resignashon
_bes = beishi
_beschaafd = sivilisá; kulto
_beschaafdheid = bon edukashon
_beschaamd = bergonsoso, ku bergüensa. iemand beschaamd doen staan - pone un hende su kara na bergüensa.
_beschadigen = daña
_beschadiging = defekto, daño
_beschamen = pone na bergüensa
_beschamend = bergonsoso
_beschaven = sivilisá
_beschaving = sivilisashon
_bescheid = kontesta skirbí . alle bescheiden overleggen - entregá tur dokumento. officiële bescheiden - dokumentonan ofishal
_bescheiden = modesto; humilde
_bescheidenheid = modestia; humildat
_beschermeling = persona bou protekshon di un hende.
_beschermen = protehá; [ondersteunen] patronisá
_beschermengel = angel wardadó
_beschermer = protektor; [ondersteuner] patronisadó
_beschermheer = patronisadó
_bescherming = protekshon; [ondersteuning] patronage
_beschermvrouw = patronisadó
_bescheuren = in: 't bescheuren (van het lachen) - hari te lor' abou.
_beschieten = tira riba.
_beschieting = tiramento
_beschijnen = lusa; iluminá
_beschikbaar = disponibel; na disposishon. _beschikbaarheid = disposishon
_beschikken = disponé [over = di]; de mens wikt, god beschikt. - hende ta proponé, dios ta disponé.
_beschikking = disposishon. ministeriële beschikking - dekreto ministerial. _beschilderen = pinta.
_beschimmeld = beskem
_beschimmelen = haña beskem
_beschimpen = zundra
_beschimping = zundrá, zundramento
_beschonken = bebí, betrá, fumo, burachi.
_beschoren = in: het was hem niet beschoren om .... - e no a haña e oportunidat pa ....
_beschouwelijk = kontemplatibo
_beschouwen = kontemplá. beschouwen
als - considerá komo wel beschouwd... - bon konsiderá
_beschouwing = disertashon
_beschrijven = deskribí
_beschrijvend = deskriptibo
_beschrijving = deskripshon
_beschroomd = tímido
_beschroomdheid = timides
_beschuit = biskuchi
_beschuldigde = akusado
_beschuldigen = akusá; kulpa; tilda
_beschuldiger = akusadó
_beschuldiging = akusashon
_beschutten = protehá (kontra biento etc.)
_beschutting = protekshon
_besef = realisashon; idea; noshon
_beseffen = realisá
_beslaan = [plaats innemen] okupá; [bestaan uit] konsistí di; [ruit] muha
_beslag = [voor taart e.d.] mansa. [jur.] beslag; beslag leggen - pone beslag. iemands tijd in beslag nemen - tuma hopi tempo di un hende. plaats in beslag nemen - okupá (hopi) lugá. zijn beslag krijgen - wòrdo konkluí/konkretisá
_beslagen = in: goed beslagen ten ijs komen - bin bon prepará.
_beslechten = konkluí; solushoná, resolvé
_beslissen = disidí; konkluí
_beslissend = desisibo
_beslissing = desishon
_beslist = [bnw] disidí; [bnw] absolutamente
_beslommering = kò'i hasi
_besloten = [privé] privá; [van beslissing] disidí
_besluit = desishon; konklushon; resolushon
_besluiteloos = indesiso
_besluiteloosheid = indesishon
_besluiten = [beëindigen] konkluí; kaba; [van beslissing] disidí; konkluí
_besmeren = hunta; [bevlekken] mancha
_besmettelijk = kontaminoso; kontagioso; verkoudheid is besmettelijk. - grip ta pega.
_besmetten = kontaminá; kontagiá; pega
_besmetting = kontaminashon
_besmettingshaard = fuente di kontaminashon
_besmeuren = susha; mancha
_besnijdenis = sirkumsishon
_besnoeien = [fig.] baha
_besnuffelen = hole
_besodemieterd = pompá [plat]; hodido [vulg.]
_besodemieteren = pompa [plat]; hode [vulg.]
_besognes = kò'i hasi; baina; gedum ; hèbè-hèbè, bada-bada; bululú
_besparen = spar
_besparing = sparmento
_bespeelbaar = [terrein] bon pa hunga; [instrument] bon pa tòka
_bespelen = [terrein] hunga riba; [instrument] tòka
_bespeuren = nota; persibí
_bespieden = lur; spioná
_bespiegelend = kontemplatibo
_bespiegeling = kontemplashon; refleho;spikulashon
_bespioneren = spioná
_bespoedigen = hasi lihé; pura; duna urgensia na
_bespottelijk = ridíkulo
_bespottelijkheid = ridikules
_bespotten = chuèrcha; hasi mofa di; ridikulisá
_bespotting = mofa; chuercha; ridikulisashon
_bespraakt = in: (niet) goed bespraakt zijn - (no) sa papia bon
_bespreken = papia; diskutí; deliberá; [afspreken] palabrá; [boeken] reservá
_bespreking = diskushon; deliberashon; [boeking] reservashon
_besprenkelen = sprenkel
_bespringen = bula riba; subi
_besproeien = sprui
_besproeiing = spruimento
_best = bèst; mihó. z'n best doen - hasi su bèst.
_bestaan = [ww] sisti. existí. er bestaat geen reden tot ... - no tin motibo pa ... bestaan uit - konsistí di. bestaan van - biba di. dat bestaat niet! - esei ta imposibel. [znw] eksistensia
_bestaanbaar = eksistibel; posibel. niet bestaanbaar - imposibel. niet naast elkaar bestaanbaar - inkompatibel.
_bestaand = eksistente
_bestaansmiddel = medio pa biba
_bestaansminimum = entrada mínimo (pa biba)
_bestaansmogelijkheid = modo di biba
_bestaansrecht = derecho di eksistensia
_bestaanszekerheid = siguridat di bida
_bestand = [wapenstilstand] tregua; [gegevens] archibo; [computer] file [e.]. bestand tegen - kapas di wanta
_bestanddeel = parti, elemento, ingrediente
_besteden = [geld] gasta; [aandacht] paga. tijd besteden aan - duna (su) tempo na. zijn tijd goed besteden - hasi bon uzo di su tempo. veel zorg besteden aan - duna hopi atenshon na.
_besteding = gasto(nan); gastamento
_bestek = [bouw] spesifikashon(nan); [eetgerei] kuchú, kuchara ku forki; [beperking] limitashon.
_bestel = konstelashon; sistema
_bestelauto = vèn
_bestelbiljet = formulario
_bestelen = horta
_bestellen = [order plaatsen] pidi; hasi un pedido; [afleveren] entregá.
_bestelling = [order] pedido; [aflevering] entrega
_bestemmen = destiná
_bestemming = destinashon; [levens-] destino
_bestempelen = marka [ook fig.]
_bestendig = konstante; duradero; durabel
_bestendigen = kontinuá
_bestendiging = konstansia; durabilidat
_besterven = in: hij bestierf het van angst - el a hera muri di miedo.
_bestialiteit = bestialidat
_bestijgen = monta; subi
_bestoken = ataká (ku arma di kandela)
_bestormen = asaltá; bombardeá
_bestorming = asalto; bombardeo
_bestraffen = kastigá
_bestraffing = kastigo
_bestralen = lusa; [med.] bestralen, haña/duna tratamento di radiashon
_bestraling = id., radiashon; tratamento di radiashon
_bestrijden = kombatí; [met argumenten] refutá, disputá
_bestrijding = kombatimento
_bestrijken = kubri; [met handen] hala; [met zalf e.d.] hunta
_bestuderen = studia
_bestudering = estudio
_besturen = [voertuig] stür; manehá; [bedrijf e.d.] dirigí; [land] goberná
_besturing = stürmento; manehamento; dirkshon; gobernashon
_bestuur = [van stichting e.d.] direktiba; dagelijks bestuur - direktiba diario. [lands-] gobernashon; [bedrijfs-] direkshon; maneho
_bestuurder = [v. voertuig] konduktor, manehadó; [bestuurslid] miembro di direktiba; [lands] gobernante
_bestuurlijk = administratibo
_bestuurs- = di direktiba
_bestuurscollege = konseho ehekutibo
_bestuurskunde = siensia di maneho
_bestwil = in: een leugentje om bestwil - gañamento pa no kousa problema. voor je eigen bestwil - pa yudá bo.
_betaalbaar = pagabel; na preis rasonabel
_betalen = paga
_betaler = pagadó
_betaling = pago; pagamento. betaling vragen - kobra
_betalings- = di pago
_betamelijk = apropiá; desente
_betasten = mishi (ku); fula
_betegelen = pega mosaik
_betekenen = nifiká; ke men [dí]. Dat heeft niets te betekenen. - Esei no ke men nada. Wat heeft dat te betekenen? Kiko esei ke men? _betekenis = nifikashon; [van woord of zin] sentido; [belang] importansia. een man van betekenis - un hende importante.
_betekenisvol = signifikante; pregnante; yen di sentido
_beter = mihó. beter worden - bira mihó; mihorá; rekuperá. hij is er niets beter op geworden. - e no a gana nada kuné. ik heb wel wat beters te doen. - mi tin mihó kos pa hasi. je kunt maar beter je mond houden. - bo ta hasi mihó di sera bo boka. hij is beter af dan ik. - e ta mihó pará ku mi. dat maakt 't er niet beter op. - esei no ta kambia e kos pa mihó. des te beter. - tanto mihó.
_beteren = mihorá; drecha. z'n leven beteren - kambia su bida pa mihó.
_beterschap = mihoransa; rekuperashon. beterschap beloven - primintí di kambia su bida (pa mihó). beterschap! - mi ta spera ku lo bo rekuperá lihé.
_beteugelen = wanta
_beteuterd = perpleho; spantá
_betichten = akusá
_betichting = akusashon
_betogen = rasoná, argumentá
_beton = id., concrete
_betonen = munstra
_betoog = argumento; argumentashon; splikashon. het behoeft geen betoog - no tin mester di argumentashon.
_betoon = demonstrashon
_betoverd = enkantá
_betoveren = enkantá
_betoverend = enkantante
_betovergrootmoeder = tatarawela
_betovergrootvader = tatarawela
_betovering = enkanto
_betraand = na lágrima
_betrachten = [zorg, snelheid] apliká; ehersé; [zuinigheid, eerlijk- heid] praktiká; [zorgvuldigheid] munstra; [plicht] hasi
_betrachting = aplikashon; ehersisio; práktika
_betrappen = atrapá; op heterdaad betrappen - atrapá den e akto.
_betreden = pisa; subi; drenta
_betreffen = konserní, trata di. wat betreft.... - enkuanto...; pa loke ta... wat dat betreft,... - pa loke ta konserní esei,,... wat mij betreft,... - pa mi parti, ...
_betreffend = [bnw] konserní. de betreffende persoon - e persona konserní. [vz] tokante [di]; enkuanto
_betrekkelijk = [bnw] relatibo. [bw] relativamente
_betrekkelijkheid = relatibidat
_betrekken = [huis e.d.] drenta; muf aden. [goederen] obtené; buska. [iemand ergens bij -] enbolbé; vinkulá. [hemel] bira dùis; nubia. [van gezicht] pone un kara tristu. betrokken zijn bij - ta vinkulá ku.
_betrekking = [baan] empleo; [relatie] relashon. betrekking hebben op - ta relashoná ku. met betrekking tot - relashoná ku.
_betreuren = deplorá, lamentá. er waren geen mensenlevens te betreuren. - no tabatin pérdida di bida.
_betreurenswaard = deplorabel, lamentabel
_betrokken = [hemel] dùis; nublá; nubiá. [gezicht] tristu. betrokken zijn bij - ta enbolbí den. de betrokken personen - e personanan konserní.
_betrokkenheid = enbolbimento
_betrouwbaar = konfiabel; digno di konfiansa; fidedigno
_betrouwbaarheid = konfiabilidat
_betten = bèt
_betuigen = deklará; ekspresá; ofresé. dank betuigen - habla danki.
_betuiging = deklarashon; ekspreshon; ofresimento.
_betuttelaar = un hende ku ke regla tur kos pa otronan
_betuttelen = regla tur kos pa otro hende
_betweter = sabelotodo [s.]
_betwijfelen = duda; kuestioná
_betwistbaar = disputabel
_betwisten = disputá; [ontkennen] desmentí
_beu = hartá. ik ben 't beu. - mi ta hartá di dje.
_beugel = man. dat kan niet door de beugel. - esei no por!
_beuken = bati/dal duru
_beul = burdugu [ook fig.]
_beunhaas = un hende ku ta hasi djabp-djab; un hende ku ta hasi un trabou ku e no sa nada di dje
_beunhazen = hasi djab-djab; traha djab-djab.
_beunhazerij = trabou djab-djab
_beuren = hisa; karga; [geld] risibí
_beurs = [znw] [portemonnee] [A.] kartera; [C.] pòtmòni; [studie-] beka; [effecten-] bolsa. [bnw] putrí
_beurt = turno; buèlta. aan de beurt - na turno. jij bent aan de beurt. - ta bo turno. om de beurt - kada un na su turno. op z'n beurt - na su turno. op z'n beurt wachten - warda su turno.
_beurtelings = na turno
_bevaarbaar = navegabel
_bevaarbaarheid = navegabilidat
_bevallen = [v. baby] duna lus; [goed vinden] gusta. dat bevalt mij niet. - mi no ta gust'é.
_bevallig = enkantador
_bevalling = parto
_bevangen = [door vermoeidheid] kabá; [door schrik] paralisá.
_bevaren = navegá
_bevattelijk = komprendibel
_bevatten = [inhouden] kontené; [begrijpen] komprondé; kapta
_bevattingsvermogen = inteligensia; komprenshon; komprendemento
_bevechten = kombatí; bringa kontra
_beveiligen = sigurá; protehá; salbaguardiá
_beveiliging = siguridat; protekshon
_bevel = komando; òrden
_bevelen = komandá; duna òrden
_bevelhebber = komandante
_beven = tembla
_bevestigen = [vastmaken] fiha; mara. [erkennen] konfirmá; [van bedrijf e.d.] konsolidá.
_bevestigend = afirmatibo
_bevestiging = [vastmaken] fihamento; maramento. [erkenning] afirmashon; konfirmashon. [bedrijf] konsolidashon
_bevinden = haña; haya. zich wel bevinden - sinti su mes bon.
_bevinding = eksprensia; resultado
_beving = temblor
_bevlekken = mancha
_bevlieging = kapricho
_bevloeien = irigá
_bevloeiing = irigashon
_bevochtigen = muha
_bevoegd = kompetente; kualifiká; outorisá
_bevoegdheid = kompetensia; kualifikashon; outorisashon; outoridat
_bevoelen = fula
_bevolken = pobla
_bevolking = poblashon; [bureau] bevolking; registro sivil; senso
_bevolkingsbureau = senso; registro sivil; bevolking
_bevolkt = poblá
_bevoordelen = faborisá
_bevoordeling = fabor; benefisio
_bevooroordeeld = tin prewisio
_bevoorraden = suministrá, abastesé, proveé,
_bevoorrading = suministro, abastesimento.
_bevoorrecht = privilegiá.
_bevoorrechten = privilegiá
_bevoorrechting = privilegio; privilegiamento
_bevorderen = promové; fomentá; propagá; stimulá
_bevordering = promoshon; fomento
_bevorderlijk = in: dat is niet bevorderlijk voor... - esei no ta promové, stimulá ...
_bevrachten = karga
_bevrachter = kargadó
_bevrachting = kargamento
_bevragen = in: te bevragen bij... - pa mas infòrmashon, akudí na...
_bevredigen = satisfasé; [sexueel] masturbá.
_bevrediging = satisfakshon; [sexueel] masturbashon.
_bevreemden = straña
_bevreemding = strañamento; sorpresa
_bevreesd = in: bevreesd zijn - tin miedo; teme
_bevreesdheid = miedo
_bevriend = in: bevriend zijn met - ta amigo di
_bevriezen = fris; kongelá
_bevriezing = frismento; kongelashon
_bevrijden = liberá; libra
_bevrijder = libertador
_bevrijding = liberashon
_bevroeden = sospechá
_bevroren = gefris; kongelá
_bevruchten = [biol.] inseminá. [planten e.d.] fertilisá
_bevruchting = inseminashon; fertilisashon
_bevuilen = susha
_bewaarder = wardadó
_bewaarheiden = bira bèrdat; konfirmá; realisá
_bewaarplaats = depósito; mangasina
_bewaken = vigilá
_bewaker = wòchimèn; warda; guardia; vigilante;
_bewaking = vigilansia
_bewandelen = kana. de veilige weg bewandelen - sigui e kaminda sigur. de juiste weg bewandelen - sigui e kaminda korekto.
_bewapenen = arma
_bewapening = armamento
_bewaren = [opbergen] warda; [vrijwaren] libra. god beware mij! - dios libra! dios librá mi!
_bewaring = in: in bewaring geven - depositá. in verzekerde bewaring stellen - sera (den prison)
_bewateren = muha
_beweeglijk = movibel; fleksibel
_beweegreden = motibo; motibashon
_bewegen = move
_beweging = moveshon; movemento; movimento
_bewegingloos = sin move
_bewegwijzering = b rchinan di tráfiko
_beweren = pretendé; mantené; sigurá
_bewering = splikashon; preteksto; siguransa
_bewerkelijk = trabahoso, laborioso
_bewerken = [land] traha (den kunuku); [materiaal] kambia; fabriká; [klei e.d.] modelá; [tekst] editá; revisá; adaptá; [personen] manipulá
_bewerking = [land] trahamento; [zaken] proseso; prosesamento; [teksten] adaptashon; revishon[muziek] areglo[van personen] manipulashon
_bewerkstelligen = logra; organisá
_bewijs = prueba; komprobante; proba. [kwitantie] resibo. bewijs van goed gedrag - sertifikado di bon kondukta. bwijs van lidmaatschap - sertifikado di membresía.
_bewijsbaar = (ku) por wòrdo probá; (ku) tin prueba p'e.
_bewijsvoering = argumentashon
_bewijzen = proba. [dienst] presta. [eer] rindi. de laatste eer bewijzen aan - rindi tributo na.
_bewind = régimen; gobierno; administrashon. aan het bewind zijn - manda. aan het bewind komen - bini na poder.
_bewindsman = mandatario
_bewogen = emoshoná. bewogen tijden - temponan difísil.
_bewoken = nubia , nubla
_bewolking = nubianan
_bewolkt = nubiá , nublá
_bewonderaar = admiradó
_bewonderen = admirá
_bewonderenswaardig = admirabel
_bewondering = admirashon
_bewonen = habitá; okupá; ubiká.
_bewoner = habitante; okupante
_bewoning = habitashon; okupashon
_bewoonbaar = habitabel
_bewoording = palabranan. in krachtige bewoordingen - ku palabranan pisá.
_bewust = konsiente. bewust maken - konsientisá
_bewusteloos = inkonsiente; fò'i tino.
_bewusteloosheid = inkonsiensia
_bewustmaking = konsientisashon
_bewustwording = konsientisashon
_bewustzijn = konsiensia; tino. bij bewustzijn - na tino. buiten bewustzijn - fò'i tino. het bewustzijn verliezen - pèrdè tino. weer tot bewustzijn komen - bin bei. bin na tino trobe.
_bezadigd = moderá, trankil(o)
_bezegelen = [fig.] firma
_bezeilen = in: er is geen land met hem te bezeilen. - e no ke tende nada di ningun hende.
_bezem = basora
_bezemsteel = pal'i basora
_bezeren = hasi doló
_bezet = okupá
_bezeten = poderá; obseshoná [fig.]
_bezetene = [fig.] loko. als 'n bezetene - manera un loko.
_bezetenheid = apoderashon; obseshon
_bezetten = okupá
_bezetter = okupante
_bezetting = okupashon
_bezettoon = [tel.] señal di ta okupá
_bezichtigen = mira; wak; inspekshoná.
_bezichtiging = inspekshon
_bezield = animá; inspirá
_bezielen = animá; inspirá. wat bezielt je? - ta kiko ta pasá bo!
_bezieling = animashon; inspirashon
_bezien = mira, wak, chèk. dat staat nog te bezien. - esei mester wòrdo probá ainda.
_bezienswaardig = (ku) ta vale la pena pa wak, mira
_bezienswaardigheid = kuriosidat; bista interesante
_bezig = id., okupá. ergens mee bezig zijn - ta trahando riba un kos
_bezigen = uza
_bezigheid = okupashon; kò'i hasi
_bezijden = banda di; na banda. dat is bezijden de waarheid - esei no ta bèrdat.
_bezingen = kanta pa
_bezinken = senk, sak, baha.
_bezinnen = reflekshoná. bezint eer gij begint. - pensa promé ku bo ta aktua.
_bezinning = reflekshon. tot bezinning komen - bolbe na tino.
_bezit = poseshon; propiedat; pertenensia
_bezitloos = sin poseshon; sin propiedat
_bezittelijk = posesibo
_bezitten = poseé; tin (den poseshon)
_bezitter = propietario; doño
_bezitting = propiedat; poseshon
_bezoedelen = atachá, mancha; daña; susha
_bezoedeling = atachamento, manchamento; dañamento; sushamento
_bezoek = bishita. op bezoek - di bishita
_bezoeken = bishitá
_bezoeker = bishita; bishitante
_bezoeking = eksperensia difísil
_bezoldigen = paga; salariá
_bezoldiging = pago; sueldo; salario
_bezondigen = in: zich bezondigen aan iets - peka di
_bezonken = [oordeel] bon konsiderá
_bezonnen = bon pensá, bon konsiderá
_bezopen = pata-pata; den su paña. 'n bezopen idee! - un idea (h)idiot.
_bezorgd = [ongerust] preokupá. [verzorgd] kuidá
_bezorgdheid = preokupashon; wòri
_bezorgen = perkurá pa; [afleveren] entregá
_bezorging = entrega; entregamento
_bezuinigen = ekonomisá
_bezuiniging = ekonomisashon
_bezuipen = in: zich bezuipen - bebe burachi
_bezuren = sufri pa
_bezwaar = obyekshon. ergens bezwaar tegen hebben - tin algo kontra un kos. ik heb er geen bezwaar tegen - mi no tin nada kontra.
_bezwaarlijk = apenas; dat is zeer bezwaarlijk - esei ta hopi problemátiko.
_bezwaarschrift = karta di apelashon
_bezwangerd = pregnante
_bezweet = sodá
_bezweren = hura hij bezwoer mij ... - el a segurá mi ...
_bezwering = huramento
_bezwijken = sukumbí.
_bezwijmen = kai flou
_bh = brasière
_bibberen = tembla
_bibliothecaris = bibliotekario
_bibliotheek = bibliotek, biblioteka
_bibs = chanchan
_bidden = resa. Bid voor ons! - Pidi pa nos.
_bidder = resadó
_bidprentje = prenchi
_bidstoel = stul pa resa
_bidstonde = resamento, ora di orashon
_biecht = konfeshon. te biecht gaan - konfesá. bij de duivel te biecht gaan - buska mal konseho.
_biechteling = konfeshonante
_biechten = konfesá
_biechtstoel = konfeshonario
_biechtvader = konfesor
_bieden = ofresé
_bieder = esun ku ta hasi un oferta. de hoogste bieder - esun ku ta ofresé mas (tantu)
_biefstuk = lomito
_bier = sirbes. 'n biertje nemen - dal un sirbes
_bierbrouwer = fabrikante di sirbes
_bierbrouwerij = fábrika di sirbes
_bierkaai = in: het is vechten tegen de bierkaai. - ta un lucha perdí.
_bies = 1. mata uzá pa flègtmento; 2. rant di adorno. zijn biezen pakken - laga tumba; laga kai
_biet = bit. rooie bieten - roi bit. Het kan me geen biet schelen. - Mi n' tin kunes.
_big = pòrko chikito
_bij = [vz] serka (di); aserka; ku. _bijbaan = side-job [e.!]
_bijbedoeling = otro motibo; motibo sekreto.
_bijbehorend = ku ta pas; ku ta bai kuné.
_bijbel = beibel
_bijbel- = bíbliko
_bijbels = bíbliko
_bijbenen = sigui
_bijbetalen = paga ekstra
_bijbetekenis = nifikashon sekundario
_bijblijven = [in kennis] keda na haltura. [iemand volgen] no pèrdè (un hende) keda ku (un hende). dat is mij altijd bijgebleven. - esei semper a keda den mi memoria.
_bijbouw = kuarto
_bijbrengen = [van bewusteloze] trese na tino. [aan het verstand bren gen] siña
_bijdehand = spierto
_bijdraaien = [van schip] bira na banda. [gedachten] kambia di idea. [humeur] baha beis.
_bijdrage = kontribushon; aporte; aportashon
_bijdragen = kontribuí; aportá
_bijeen = huntu. bijeen brengen - [mensen] trese huntu. [geld] rekoudá. [geschriften e.d.] kompilá. bijeen komen - reuní; bin huntu. bijeen roepen - konboká.
_bijeenkomst = enkuentro; reunion
_bijenkorf = kaha (di honengbei[A.]; di abeha [C.])
_bijenteelt = kría di honengbei [A.]; kría di abeha [C.].
_bijgaand = adhuntu
_bijgedachte = otro idea
_bijgeloof = superstishon
_bijgelovig = superstisioso
_bijgelovigheid = superstishon
_bijgeluid = otro zonido
_bijgenaamd = mihó konosí komo
_bijgevolg = konsekuentemente
_bijhouden = [op de hoogte blijven] keda na haltura. [gegevens] kompi- lá. [boekhouding] tene.
_bijkans = kasi
_bijkantoor = sukursal
_bijkeuken = haldrei
_bijkomen = [van vermoeidheid] rekuperá; [uit bewusteloosheid] bini na tino. [met werken] kaba; [reiken] yega na; ik kan er niet bij. - mi no ta yega na dje. daar komt nog bij, dat.. - sobra dje,.... ademas...ta bin aserka, ku ... er komt nog 2 gulden bij. - falta dos florin. hoe kom je daar bij! - ta kiko a duná bo e idea ei?/ di unda b'a saka esei?
_bijkomend = ekstra
_bijkomstig = menos importante; di menos importansia
_bijkomstigheid = kos menos importante; kos di menos importansia
_bijl = hacha
_bijladen = [batterij] recharge [e.]
_bijlage = adhunto
_bijleggen = [geschil] solushoná. [bedrag] pone aserka; agregá
_bijles = bijles
_bijltje = hacha chikito. het bijltje erbij neerleggen. - laga kai. hij heeft meer met dat bijltje gehakt. - e sa di e kosnan ei.
_bijna = kasi, serka. bijna niets - mashá nada. bijna iets doen - hera. je was er bijna bij! - b'a hera! Ik ben bijna gevallen. - M'a hera kai. Ik ben bijna klaar. - Mi ta serka kla.
_bijnaam = nomber di kariño
_bijouterieën = hoynan
_bijproduct = produkto sekundario
_bijshenken = yena un biaha mas
_bijscholen = reentrená, reeduká; bolbe entrená
_bijscholing = reentrenamento, reedukashon; entrenamento ekstra
_bijschrift = splikashon skirbí; nota
_bijshrijven = agregá
_bijslaap = akto seksual
_bijslag = toelage [N.]
_bijsmaak = smak straño aserka
_bijspijkeren = [fig.] siña loke ta falta
_bijspringen = yuda
_bijstaan = asistí, yuda
_bijstand = asistensia; yudansa; [steun] onderstand, bijstand.
_bijstellen = ahustá
_bijstelling = ahuste, ahustamento
_bijster = [bnw] in: hij is hetspoor bijster - el a pèrdè strea di nort. [bw] muchu. niet bijster veel - no muchu hopi.
_bijsturen = [fig.] hasi korekshonnan chikito
_bijt = burako den eis
_bijtellen = konta aserka, agregá
_bijten = mòrde. van zich af bijten - defendé su kurpa. door een zure appel heen bijten - guli mand' abou.
_bijtijds = tempran; na ora
_bijvak = id., materia sekundario
_bijval = sosten, respaldo, aprobashon, aplouso
_bijvallen = in: iemand bijvallen - sostené un hende; duna un hende respaldo; respaldá un hende
_bijvalsbetuiging = demonstrashon di sosten, di respaldo, di aprobashon
_bijvegen = bari un tiki
_bijverdienen = gana ekstra
_bijverdienste = entrada ekstra
_bijvoegen = agregá
_bijvoeglijk = in: bijvoeglijk naamwoord - adhetibo
_bijvoegsel = agregashon; suplemento; adhunto
_bijvoorbeeld = pòr ehempel
_bijvrouw = by-side [e.]
_bijvullen = bolbe yena, yena un biaha mas
_bijwerken = revisá; reeditá; korigí; agregá loke ta falta
_bijwonen = [bijeenkomst] atendé, asistí; [met deelname] partisipá; [aanwezig zijn] presentá; akudí.
_bijwoord = adberbio
_bijwoordelijk = adberbial
_bijzaak = kos sekundario; asunto sekundario; kaso sekundario; asunto di menos importansia
_bijzettafeltje = mesa chikito
_bijzetten = pone aserka; [begraven] dera. _bijzetting = entiero; deramento
_bijziend = miópio; ku ta mira di aserka so
_bijziendheid = miopia
_bijzijn = in: in het bijzijn van - den presensia di
_bijzin = frase sekundario; klousula subordiná
_bijzit = kompañá; by-side [e.]
_bijzonder = partikular. in het bijzonder - en partikular; partikularmente. bijzonder onderwijs - enseñansa privá. niets bijzonders - nada partikular
_bijzonderheid = partikularidat; detaya
_bikkel = weso di pía di karné. bikkel hard - duru-duru
_bikkelen = wega di mucha hungá ku weso di pía di karné
_bikken = bati lòs; raspa; kita ku beit
_bil = blat [di chanchan]. voor de billen geven - suta chanchan. met de billen bloot gaan - pone tur kos riba mesa.
_bilateraal = bilateral
_biljart = bilyart
_biljet = papel; [geld] papel di plaka
_biljoen = biyon
_billijk = rasonabel; hustu
_billijken = hustifiká; aprobá.
_billijkheid = rason; hustifikashon.
_binden = mara. [ook fig.]
_bindend = (ku) ta mara. een bindende overeenkomst - un akuerdo fiho.
_binding = maramento; [fig.] laso; enlase
_bindweefsel = id.
_bingo = id.
_binnen = aden; paden; denter di. binnden! - drenta (numa)! binnen een jaar - denter di un aña; den un aña. binnen gaan - drenta. van binnen - paden. naar binnen - aden. binnenin - denter di. hij is binnen. - e ta paden. [fig.] e tin tur loke e kier. te binnen schieten - korda. van binnen - paden. binnenste buiten - pa robes.
_binnenbaan = pista interior
_binnen- = interior
_binnenbrand = kandela chikito
_binnendoor = dor di mondi; riba kamind'i kabrito
_binnendringen = [alg.] penetrá. [inbraak] kibra kas; [mil.] invadí
_binnengaan = drenta
_binnenhalen = pone (p)aden, hala (p)aden
_binnenhuisarchitect = arkitekto interior
_binnenin = paden, denter di
_binnenkomen = drenta
_binnenkomst = entrada
_binnenkort = denter di pòko (tempo); pronto
_binnenland = interior
_binnenlands = interior
_binnenlaten = laga drenta
_binnenleiden = hiba (p)aden; kompañá pa drenta
_binnenlopen = drenta
_binnenpret _binnenpretje = kò'i hari p'e mes
_binnenrijden = kòre drenta
_binnenschip = barko di río
_binnenschipper = kapitan di barko di río
_binnenshuis = denter di kas
_binnenskamers = [fig.] konfidenshal(mente)
_binnensmokkelen = kontrabandá, hasi kontrabanda
_binnensmonds = (ku boka) será
_binnenstad = down-town [e.]
_binnenste = interior. binnenste buiten - parobes. in zijn binnenste - den su kurason.
_binnentreden = drenta
_binnenvallen = dal un bishita, drop in [e.]. [mil.] invadí
_binnenvetter = hende ku no ta ekspresá su sintimentonan; hende ku ta wanta tur kos paden
_binnenwaarts = paden
_binnenweg = kaminda sekundario
_binnenwerk = mondongo
_binnenwippen = dal un bishita; drop in [e.]
_biochemicus = biokímiko
_biochemie = biokímika
_biochemisch = biokímiko
_biograaf = biógrafo
_biografie = biografía
_biografisch = biográfiko
_biologie = biología
_biologisch = biolóiko
_bioloog = biólogo
_bioskoop = sine
_biscuit = biskuchi
_bisdom = obispado [s.], bisdom [n.]
_bisschop = obispo
_bisschoppelijk = obispal, episkopal
_bisschopszetyel = sede episkopal
_bits = krebchi, rèns, hastru
_bitter = marga
_bitterheid = sabor marga. [fig.] amargura
_bivak = kampamento. zijn bivak opslaan - kampa
_bivakkeren = kampa
_bizar = stravegante
_blaadje = [stukje papier] pida papel, blachi. [klein tijdschrift] revista chikito. [schotschrift] papelucha
_blaag = mucha; chabelito
_blaam = kulpa. Hem treft geen blaam - E no tin kulpa.
_blaar = blar
_blaas = blas
_blaaskaak = bromadó
_blaaskaken = broma
_blaaskakerij = bromamento
_blad = blachi
_bladcactus = [A.] tuna; [C.] infrou
_bladeren = [ww] pasa dor di un buki, revista, korant etc.. [znw] foyo
_bladgroente = berdura fresko
_bladluis = pispis
_bladspiegel = partishon di teksto (riba blachi)
_bladsteel = stelchi di blachi
_bladstil = in: 't was bladstil - ni un blachi tábata move
_bladwijzer = marka-página, bookmark [e.]
_bladzijde = página
_blaffen = [A.] ladra; [C.] grita, wouw. blaffende honden bijten niet. -kachó ku ta ladra, no ta mòrde.
_blaken = kima; huma. in blakende gezondheid - perfekto di salú.
_blakeren = kima
_blamage = deshonor, bergënsa
_blameren = deshonrá
_blanco = blanko
_blank = blanko. het gebied staat blank. - e region ta bou di awa.
_blanke = (hende) blanko
_blaten = grita
_blauw = blou. iets blauw blauw laten - laga un kos manera e ta.
_blauwbekken = muri di fríu.
_blauwsel = blous
_blazen = supla; [v. kat] smit; bellen blazen - blas skuma. beter te hard geblazen dan de mond verbrand. - Mihó koyon ku Dios pordon. hoog van de toren blazen - tin muchu eksigensianan.
_blazoen = eskudo (di famía of organisashon)
_bleek = pálido, blanko. zo bleek als een lijk - blanko-blanko, tur pálido.
_bleekgezicht = kara blanko
_bleekheid = palides
_bleekmiddel = kò'i blikia; kloròks.
_bleken = blikia
_blesseren = heridá, leshoná
_blessure = leshon
_blèren = yora; ta maluko
_blij = kontento; alegre
_blijdschap = (a)legría; plaser, goso
_blijheid = (a)legría, plaser, goso.
_blijk = señal; muestra [s.]; indikashon. blijk geven van - duna muestra di
_blijkbaar = [bnw] aparente. [bw] aparentemente
_blijken = [schijnen] parse; [uitkomen] munstra; sali na kla; aparesé; het is ons gebleken dat,... - nos a konstatá ku ... nos a deskubrí ku, ... _blijkens = di akuerdo ku; segun
_blijmoedig = alegre
_blijspel = komedia
_blijven = keda
_blijvend = duradero; permanente; konstante
_blik = 1. [met ogen] bista. 'n blik werpen op - tira un bista riba. 2. [metalen] bleki. 3. [stofblik] skòp.
_blikken = [bnw] di bleki. [ww] wak. zonder blikken of blozen - sin kinipí un wowo.
_blikopener = kò'i habri bleki
_blikschade = daño material
_bliksem = [A.] lamper; [C.] werlek. [fig.] dondru, pataká. Hij snapt er geen bliksem van. - E no ta komprondé ni un pataká.
_bliksemactie = akshon relámpago [s.]
_bliksemafleider = pararayo
_bliksembezoek = bishita relámpago [s.]
_bliksemcarrière = karera relámpago [s.]
_bliksemen = tin lamper [A.], tin werlek [C.]
_bliksemflits = lamper [A.], werlek [C.] [schicht] senteo
_bliksemschicht = senteo
_bliksemsnel = lihé-lihé
_blikvanger = kos ku ta hala atenshon
_blikveld = kampo di bista
_blind = siego. daar moet je jeniet op blind staren. - bo no mester wak esei so. ziende blin zijn - ta siego ku wowo habrí. blinde steeg - hanchu sin salida.
_blinde = siego. blinden [voor ramen] - blinds [e.]. in het land der blinden is eenoog koning. - na tera di siegonan, esun torto ta rei.
_blinddoek = paña pa tapa bista.
_blinddoeken = mara un paña ront di wowo
_blindedarm = apendiks
_blindedarmontsteking = apendisitis
_blindelings = siegamente
_blindengeleidehond = kachó di guía
_blinderen = tapa pa lus no por sali
_blindganger = proyektil ku no a eksplotá
_blindheid = sieguedat
_blinken = lombra, briya. 't is niet alles goud wat blinkt. - No tur kos ku ta lombra ta oro.
_blo = tímido
_bloc = in: en bloc - tur huntu
_bloed = sanguer. kwaad bloed zetten - hasi kos ku ta hasi hende rabia. hij/zij kon zijn/haar bloed wel drinken. - E por a chupa su sanguer. Iemand het bloed onder de nagels vandaan halen. - pone hende drenta den kandela. het bloed spreekt. - famía ta promé. kwaad bloed zetten - kousa sintimentonan negatibo. het bloed kruipt waar het niet gaan kan. - Karson ta promé ku kamisa.
_bloed- = di sanguer
_bloedarmoede = anemia,sanguer abou
_bloedbad = baño di sanguer. 'n bloedbad aanrichten - kousa un baño di sanguer.
_bloedband = laso di sanguer
_bloeddoorlopen = yen di sanguer
_bloeddorstig = (ku) tin set di sanguer
_bloedeloos = sin sanguer
_bloeden = sangra
_bloederig = sangriente
_bloedig = sangriente
_bloeding = sangramento
_bloedneus = in: hij/zij heeft een bloedneus - su nanishi ta sangra
_bloedschande = incest [e.]
_bloedspuwing = skupimento di sanguer
_bloeduitstorting = bashamento di sanguer
_bloedvat = bena, ader
_bloedvergieten = [ww] drama sanguer. [znw] dramamento di sanguer
_bloedverwant = famía; pariente
_bloedverwantschap = laso familiar
_bloedworst = sanguer
_bloedzuiger = chupa-chupa, chupadó
_bloei = floresemento, floresimento,floriamento. in bloei - na flor.
_bloeien = floria; floresé [ook fig.]
_bloem = flor. [meel] hariña blanko
_bloembol = batata
_bloemetje = flor chikito. de bloemetjes buiten zetten - djòdjò.
_bloemist = florista
_bloemisterij = florestería
_bloemkool = koliflor
_bloemlezing = antología
_bloemrijk = floresido
_bloes = blusa
_bloesem = flor; floresemento, floresimento
_bloesemen = floresé; ta na flor
_bloheid = timides
_blok = blòki. een blok aan het been zijn - ta mará na. voor het blok zitten - no por move mas. iemand voor het blok zetten - forsa un hende pa tuma un desishon.
_blokkade = blòkiamento, blòkada
_blokken = studia duru
_blokkeren = blòkia
_blokkering = blòkiamento
_blond = blond; hoog blond - kabe'i manteka, kabei hel
_blondje = mucha-muhé kabei hel, kabe'i manteka
_bloodaard = kobarde
_bloot = sunú. helemaal bloot - blo sunú; bibo sunú. met blote rug = lomba sunú. op blote voeten - pía abou. zich bloot geven - eksponé su mes. iets bloot leggen - revelá un kos
_blootshoofds = kabes sunú
_blootstellen = eksponé [aan = na]
_blootsvoets = pí' abou
_blozen = in: hij/zij bloosde - su kara a bira korá
_blubber = lodo
_bluf = blòf
_bluffen = blòf
_bluffer = blòfdó; hende ku sa blòf; bromadó
_blunder = pifia [s.]
_blunderen = pifia
_blusapparaat = kò'i paga kandela
_blussen = paga (kandela)
_blusser = aparato pa paga kandela; persona ku ta paga kandela
_blut = blo bashí, plan barí
_bobbel = bolonbonchi
_bochel = lomba doblá
_bocht = 1.de) [in weg e.d.] birada; 2. (het) [rommel] potoshi; sushi. 'n bocht maken - bira. zich in allerlei bochten wringen - hasi tur klasa di kos stravegante.
_bochtig = ku hopi birada
_bod = oferta . jij bent aan bod - ta bo turno. aan bod komen - haña un chèns, un oportunidat.
_bode = id.
_bodem = [land] tera. [van put] bom. [van water, zee] fondo. op de bodem van de zee - den fondo di laman. vaste bodem - tera firme. de bodem inslaan [fig.] plama na wèrki; deshasí di; ruiná; destruí
_bodemloos = sin bom; sin fondo
_bodemrijkdom = rikesa natural
_bodemschatten = tesoronan natural
_boe = in: geen boe of ba - ni ho ni la
_boedel = id.; biennan
_boedelscheiding = id.; partishon di biennan
_boef = ladron; kriminal; malechor; [fig.] desgrasiado
_boefje = chabelito
_boeg = kabes di boto, barko. 't over een andere boeg gooien - kambia su táktika _boei = bui
_boeien = bui
_boeiend = fasinante
_boek = buki. te boek staan als - ta konosí komo (on)gunstig te boek staan - tin (mal) bon nomber
_boekdeel = tomo [s.]
_boeken = [gegevens] inskribí; registrá; [reis] reservá; [sukses] logra
_boekenlegger = marka página; bookmark [e.]
_boekhandel = librería [s.]
_boekhouden = id.; book-keeping [e.] accountancy [e.] hasi kontabilidat
_boekhouder = id.; book-keeper [e.], accountant [e.]; administradó di kontabilidat
_boekhouding = kontabilidat
_boeking = [alg.] inskripshon; [reis] reservashon
_boekjaar = aña fiskal
_boekje = buki chikito. een boekje over iemand open doen. - [positief] bende un hende su keshi; [negatief] saka un hende su maka. buiten zijn boekje gaan - hasi kos ku no ta permití
_boekmaag = buk'i mondongo
_boekomslag = kobertura di un buki
_boekstaven = pone pretu riba blanko
_boekwerk = obra
_boel = kosnan, pertenensianan; [rommel] potoshi. 'n hele boel - un kantidat. de hele boel - tur kos. 'n mooie boel! - bunita kos! 'n vieze boel - un porkería. 'n saaie boel - kos laf. de boel erbij neergooien - laga kai; laga tumba.
_boeltje = potoshi. z'n boeltje pakken - laga tumba. 't boeltje erbij neergooien - laga kai.
_boem = wrakadam!
_boeman = mal demonio
_boemel = in: aan de boemel zijn - parandiá
_boemelaar = parandero
_boemelen = parandiá
_boemeltrein = trein ku ta para na tur stashon
_boenen = wax [e.]
_boenwas = wax [e.]
_boer = agrario; kunukero; [lomperd] hende burusí; [oprisping] respu.<'n boer laten - respu. Lachen als 'n boer die kiespijn heeft. - Hari manera kachó ku bo ta munstra palo.
_boerderij = kunuku
_boeren = traha komo kunukero; hasi trabou agrario; [oprispen] respu. goed/slecht boeren - logra hopi/nada.
_boerenbedrog = gañamento fòrmal
_boerenhoeve = kas di kunuku
_boerenkinkel = chambon, hende burusí, buriko
_boerenlul = lolo di awa
_boerenpummel = buriko bestia; homber burusí
_boerentrien = muhé burusí; muhé kèns
_boerin = agrario-muhé; kunukero-muhé; 2. kasá di kunukero
_boers = burusí
_boertig = in: boertig zijn - hasi chansa burusí
_boete = [bekeuring] but, multa. [uitboeting ] penitensia
_boetedoening = penitensia
_boeten = hasi penitensia; paga pa; [netten] drecha tarai/reda
_boetiek = boutique [f.]
_boetseerder = modeladó (ku klei)
_boetseerklei = klei pa modelá
_boetseerkunst = arte di modelahe
_boetseerwerk = modelahe ku klei
_boetseren = modelá (klei)
_boetvaardig penitente
_boetvaardigheid = penitensia, kontrishon
_boevenbende = banda di ladron
_boevenstreek = kò'i ladron
_boeventronie = kar'i ladron
_boezem = pecho
_boezemvriend = mihó amigo
_boezemvriendin = mihó amiga
_boezeroen = blusa. jan boezeroen - juan pueblo
_bof = [geluk] suèrtè; [ziekte] kacheton
_boffen = tin suèrtè
_boffer = hende ku tin suèrtè
_bogen = in: bogen op - gosa di; broma di
_bok = chubato; [op rijtuig] banki; [hijsvaartuig] grúa flotante; [blunder] pifia.<'n bok schieten [fig.] - pega barko; dal su dede.
_bokkenpruik = in: de bokkenpruik op hebben - tin mal beis.
_bokkensprong = djògògò; salto di kabrito. rare bokkensprongen maken - hasi kò'i kaprichoso
_bokkig = kabesura; kaprichoso
_bokking = bòglu
_boksen = boks; hamboks. voor elkaar boksen - logra (hasi)
_bokser = boksdó
_bokssport = bokseo
_bol = [znw] [alg.] bala; bola. [aard-] globo; [hoofd] kabes. 't in z'n bol hebben - tin idea. 'n knappe bol - un shon sabí. [bnw] sfériko; rondó
_bolleboos = hende sabí
_bollen = bomba; hincha; bira rondó
_bolrond = rondó manera un bala
_bolster = kaska.
_bolvormig = rondó; sfériko
_bolwerk = puesto di defensa
_bolwerken = logra
_bom = bòm; bòmba. 'n bom geld - plaka na granel
_bombardement = bombardeo
_bombarderen = bombardeá
_bombarie = buya; boroto; beheit.
_bombarieschopper = hasidó di beheit
_bombast = $bromamento ku palabra grandi; boroto; buya
_bombastisch = ku hopi palabra bashí; ku hopi buya; ku bopi boroto
_bomen = debatí, diskutí
_bommenwerper = bombardero
_bon = [kwitantie] resibo; [bekeuring] but; [cadeau] vale [s.].
_Bonaire = Boneiru
_bonairiaan(s) = boneiriano
_bonbon = id.
_bond = union; aliansa; liga
_bondgenoot = aliado
_bondgenootschap = aliansa
_bondig = konsiso
_bongerd = kunuku di palo di fruta
_bonjouren = in: iemand eruit bonjouren - saka un hende porta afó
_bonk = hende forshin. _bonnefooi = in: op de bonnefooi - sin sa ku por
_bons = sla. iemand de bons geven - duna un hende su retiro; dank un hende
_bont = [bnw] kolorido; luango; [koe] pintá; 't (niet) te bont maken - (no) bai muchu leu; (no) hasíé te dimas. [znw] piel
_bonus = id.
_bonvivant = bon bibá
_bonze = líder
_bonzen = bati
_boodschap = [inkoop] kompra. boodschappen doen - hasi kompra. [mededeling] respondi; [ter lering] mensahe. de blijde boodschap - e bon mensahe. 'n kleine boodschap doen [fig.] - bai baño un rato. 'n grote boodschap doen [fig.] - pòst un karta. [C.] bai e kamber chikí. Daar heb ik geen boodschap aan! - Mi n' debe ni un.
_boodschappenjongen = mucha mandá
_boodschapper = mensahero
_boog = bogi; [gewelf] arko; [pijl en --] bog.
_boogschutter = [astr.] sagitario
_boom = palo. 'n boom van een man - un palo di homber. 'n boom opzetten - kuminsá un diskushon, un debate
_boomgaard = kunuku di palo di fruta
_boomstam = tronko
_boon = bonchi. bruine bonen - bonchi korá. in de bonen zijn - ta bruhá. boontje komt om zijn loontje. - piská ta muri pa su boka. zijn eigen boontjes doppen - kuida su mes asunto(nan).
_boor = bor.
_boord = [oever] kanto; [kleding] kòl; [schip e.d.] bordo. aan boord - na bordo
_boordevol = yen-yen
_boordwerktuigkundige = [scheepv.] ingeniero marítimo; [luchtv.] ingeniero di avion
_booreiland = oil rig [e.]
_boormachine = bor eléktriko; mashin di bora
_boortol = machin di bora
_boos = rabiá; fadá. boos op - rabiá ku. boos worden - rabia; fada. 'n boze bui - mal beis. [slecht] malisioso. dat is uit den boze. - esei ta malu te dimas.
_boosaardig = malisioso; malvado [S.]
_boosaardigheid = malisia, maldat
_boosdoener = malechor
_boosheid = rabia. [slechtheid] malisia, maldat
_booswicht = malechor
_boot = boto, barko. iemand in de boot nemen - frega un hende; hasi chansa ku un hende. buiten de boot vallen - no bini na remarka./pèrdè un chèns.
_bootwerker = trhadó portuario
_bord = [etens-] tayó. [school-, verkeers-] bòrchi. de borden zijn verhangen kos a kambia tur ful. een bord voor z'n kop hebben - No tin kuer'i kara.
_bordeel = bordel; kái puta [plat]
_bordes = id.
_bordpapier = karton
_borduren = borda
_boren = bora
_borg = garantía.
_borgsom = montante di garantía
_borgsteller = esun ku ta duna un garantía
_borgtocht = garantía; plaka di garantía
_borrel = beter. 'n borrel nemen - dal un beter
_borrelen = [drinken] bebe. [koken] tota
_borrelglas = kèlki
_borrelpraat = papiamento di bebedónan
_borst = pecho; [vis] wanstek. 't stuit mij tegen de borst. - ta duná mi debòr [A.]; ta duná mi asko.
_borstbeen = weso di pecho
_borstel = skeiru
_borstelen = skeiru
_borstspeld = brocha
_borstzak = sako di pecho
_bos = [sleutels, haar e.d.] boshi; [v. bomen] mondi [di palu]
_bosbrand = kandela di mondi
_bosneger = maron
_bot = [znw] weso. bot vangen - dal su dede. [bnw] stòmpi; no skèrpi. [onbehouwen] grosero.
_botanicus = botániko
_botanisch = botániko
_boter = manteka. 't is boter aan de galg (gesmeerd). - ta hopi trabou por nada. boter bij de vis. - pago al instante.
_boteren = hunta ku manteka. 't wil niet boteren tussen hen. - nan no ta parti un bolchi.
_boterham = id.; pan ku beleg. hij verdient er een goede boterham mee. - e ta gana su pida pan kuné.
_botheid = terkedat
_botsen = bòks, dal. die twee botsen altijd. - nan dos semper ta pleita ku otro.
_botsing = dalmento, bòksmento
_bottelen = boteyá; bottle [e.]
_bottenkraker = krakdó di weso
_botterik = hende terko
_botvieren = in: zijn hartstochten botvieren - biba sin dominá su pashon. je moet je humeur niet op mij botvieren. - no baha bo beis riba mi.
_botweg = sin konsiderashon; terkamente
_boud = hopi fuèrtè; hopi pisá.
_bougainvilea = trinitaria
_bougie = spark-plug [e.]
_bout = skruf; bolt [e.] [vlees] pida; [strijk-] hero
_bouw = konstrukshon;trahamento; struktura
_bouwbedrijf = kompanía di konstrukshon
_bouwen = traha, konstruí. je kunt op hem niet bouwen. - bo no por konfia riba dje.
_bouwer = konstruktor
_bouwgrond = tereno pa traha kas
_bouillon = buyon
_bouwjaar = aña di konstrukshon
_bouwkeet = kuarto; trailer [e.]
_bouwkunde = arkitektura
_bouwkundig = arkitektoral; di konstrukshon;
_bouwkundige = arkitekto; ingeniero di konstrukshon
_bouwkunst = arkitektura
_bouwland = kunuku
_bouwsteen = piedra di konstrukshon; [fig.] material
_bouwstoffen = material(nan) [ook fig.]
_bouwtekening = mapa
_bouwterrein = tereno di konstrukshon
_bouwvak = konstrukshon
_bouwvakker = trahadó di konstrukshon
_bouwval = ruina; lugá deskaí
_bouwvallig = deskaí.
_boven = [vz+bw] ariba [ook fig.]. boven de wind - pariba. te boven komen - superá. van boven - na haltu. boven aan - na e punto mas haltu. boven in - ariba. boven op - ariba. naar boven gaan - subi [ook prijs e.d.]. te boven gaan - superá. 't gaat elke beschrijving te boven - no tin palabra pa deskribíé. te boven komen - superá; rekuperá _boven- = di ariba
_bovenaan = na haltu
_bovenaards = supernatural
_bovenaf = in: van bovenaf - di ariba (bai) abou
_bovenal = ariba di tur kos; sobretodo [S.]
_bovenbrengen = hiba na haltu; [fig.] trese bèk den memoria
_bovendien = ademas, sobadjé, sobra dje [A.]
_boveneind = parti di ariba, parti mas haltu
_bovengenoemd = menshoná ariba, menshoná na haltu
_bovengronds = ariba di tera
_bovenin = na haltu
_bovenkamer = kamber na haltu. 't mankeert hem in z'n bovenkamer. - su kabes n' ta bon.
_bovenkant = parti di ariba
_bovenkast = lèter grandi; kapital; mayúscula [S.!]
_bovenleiding = wayanan na haltu
_bovenlichaam = parti ariba di e kurpa
_bovenlijf = parti ariba di e kurpa
_bovenmate = desproporshonalmente
_bovenmatig = desproporshonal; fuera di tur midí.
_bovenmeester = kabesante
_bovenmenselijk = superhumano
_bovennationaal = supra-nashonal
_bovennatuurlijk = supernatural
_bovenop = ariba di. er weer bovenop komen - rekuperá. iemand er weer bovenop brengen/helpen - pone un hende bèk riba su pía; yuda un hende rekuperá. het ligt er duimendik bovenop - ta mas ku obvio.
_bovenste = parti mas haltu. de bovenste beste - esun di promé.
_boventoon = tono mas haltu. de boventoon voeren - predominá; ta na kabes
_bovenwinds = pariba. bovenwindse eilanden - isla 'riba
_bovenzijde = banda ariba
_bovenzinnelijk = transendental
_boycot = id.
_boycotten = boycotiá
_braadpan = wea pa hasa
_braadvet = grasa pa hasa
_braaf = honesto; desente; bon mucha. hij is braaf! [ook tegen dieren] - e ta bon-mucha. 'n brave borst - un pan di dios.
_braafheid = honestidat; desensia
_braak = ladronisia
_braaksel = saká
_braam = rant; [bes] black-berry [e.]
_brabander = hende di Brabant
_brabants = [znw] dialekto di Brabant. [bnw] di Brabant
_brabbelaar = un hende ku ta papia gueni
_brabbelen = papia gueni
_brabbeltaal = gueni
_braden = hasa; [in oven] horna.
_braille = id.
_brailleschrift = skritura braille
_brak = id.
_braken = [ww] saka, vomitá. [znw] sakamento
_brallen = broma; papia pa loko
_brancard = id., stretcher [e.]
_branche = [bedrijfstak] ramo; [filiaal] sukursal
_brand = kandela. brand blussen - paga kandela. in brand steken - pega na kandela. in brand - na kandela. in brand vliegen - pega na kandela. iemand uit de brand helpen. - yuda un hende skapa su problema.
_brand- = di kandela
_brandbaar = inflamabel
_brandblaar = blar di kimá
_brandbrief = karta urgente
_branden = kima; [netel] pika. 't vuur wil niet branden - e kandela no ke pega. 't brandde mij op de tong,... - mi lenga tábata pika, ...
_brandend = na kandela; [kaars] pegá; [passie, verlangen] ardiente
_brander = kandela
_brandewijn = agua ardiente [s.]
_branding = surf [e.]
_brandkast = kaha fuèrtè
_brandlucht = holó di kandela
_brandmerk = marka kimá
_brandnetel = bringamosa
_brandpunt = enfoke; focus
_brandschatten = imponé un kontribushon fòrsá
_brandslang = hos pa paga kandela
_brandspiritus = brandstof
_brandspuit = id.; spùit pa paga kandela
_brandstapel = kandela pa mata hende
_brandstichter = pegadó di kandela
_brandstichting = pegamento di kandela
_brandstof = kombustibel
_brandtrap = trapi pa skapa kandela
_brandweer = id.; bomberonan
_brandweerman = bombero
_brandwonde = kimadura
_branie = buya; broma
_branieschopper = bromadó grandi; hende ku ta hasi semper hopi buya
_braspartij = bakanal, orgía; burachería.
_bravoure = tribilidat
_braziliaan = brazileño
_braziliaans = brazileño
_Brazilië = Brazil
_breed = hanchu. 't niet breed hebben - no tin modo di muri. wie 't breed heeft, laat 't breed hangen. - esun ku por, por.
_breedgebouwd = [persoon] hankrá, forshin
_breedgeschouderd = hankrá
_breedsprakig = (ku) ta uza muchu hopi palabra
_breedte = hanchura; [geogr.] latitut
_breedtecirkel = meridiano
_breedtegraad = grado di latitut
_breedvoerig = ku hopi palabra; hopi detayá, ampliamente
_breekbaar = frágil
_breekbaarheid = fragilidat
_breekijzer = barete (vooral om grond los te bikken); [koevoet] pat'i kabra
_breekpunt = punto di kiebra
_breien = brei
_brein = seso, selebro; [fig.] outor intelektual
_breken = kibra. z'n hoofd breken over iets - kibra kabes tokante di un kos. Nu breekt m'n klomp! - Esei ta kaba klas!
_breking = refrakshon
_brengen = [mee-] trese. [weg-] hiba. z'n hand naar z'n mond brengen - pone su man na su boka. hij heeft het ver gebracht. - el a logra hopi; el a yega hopi leu. dat brengt ons niet(s) verder. - esei no ta hiba nos na nada. iemand in moeilijkheden brengen. - hinka un hende den problema. dat bracht mij op een idee. - esei a duná mi un idea. wat heeft je ertoe gebracht dat te doen? - kiko a kondusí bo pa hasi esei?
_bres = burako. voor iemand in de bres springen. - defendé un hende.
_bretels = guièl
_breuk = kiebra; fraktura; ruptura; [wisk; ] frakshon; [med.] breuk [n.]; hernia
_breuklijn = liña di kiebra, di fraktura
_breukvlak = fraktura
_brevet = lisensia, permit. 'n brevet van onvermogen - un sertifikado di inkompetensia.
_brief = karta
_briefgeheim = sekreto postal
_briefje = karta chikito. ik geef je op 'n briefje, dat... - mi ta bisá bo, ku...mi ta sigurá bo, ku ...
_briefkaart = karchi
_briefwisseling = korespondensia
_bries = brisa
_briesen = grita
_brievenbesteller = postbode [n.], kartero [S.]
_brievenbus = id.; bozon [s.]
_brievenweger = kò'i pisa karta
_brigade = brigada
_brij = tutu; meskla di bários kos;
_bril = brel [ook van wc]
_briljant = [znw+bnw] briyante
_brillantine = pomada
_brit = bretániko
_brits = [bnw] bretániko. [znw] k òt
_Brittanje = Bretaña
_Brittannië = Bretaña
_broche = brocha
_brochure = bruchura
_brodeloos = sin pan. iemand brodeloos maken - kita un hende su pan di kada día.
_broeden = brui; [dieren] kría ergens op zitten te broeden -
_broeder = ruman, ruman-homber; [verpleger] broeder; [religieus] frater, frêre. broeders en zusters in christus - rumannan den kristo.
_broeder- = fraternal
_broederlijk = fraternal
_broederschap = fraternidat
_broedplaats = kriadero; lugá di brui, di kría. een broedplaats van kriminelen - un kriadero di kriminalnan
_broeds = klòks. als 'n broese kip - manera galiña klòks.
_broedsel = kría
_broeien = brui, brou. er broeit iets. - un kos ta brou.
_broeiend = in: 't is broeiend heet - kalor ta sofokante
_broeikas = invernadero [s.]
_broeinest = kriadero
_broek = karson. lange broek - karson largo. korte broek - karson kòrtiko. zij heeft de broek aan. - e tin e karson bistí. iemand achter de broek zitten. - pusha un hende. z'n eigen broek ophouden - para riba su mes pía. voor de broek geven - suta chanchan.
_broekriem = faha di karson. de broekriem aanhalen - hala faha mara.
_broekrok = saya karson
_broer = ruman; ruman-homber
_broertje = ruman chikito. daar heeft hij een broertje aan dood - e ta odia esei.
_brok = pida. brokken maken - daña kos
_brokkelen = [grote brokken] kibra na pida-pida; [kruimelen] garna. hij heeft niets in de melk te brokkelen. - e no tin nada di bisa; e no tin ni un funshon. hij heeft weinig in de melk te brokkelen. - e no tin un posishon importante.
_brokkelig = (ku) ta garna lihé
_brokstuk = fragmento
_brombeer = kikdó; hende ku semper tin kò'i kik.
_bromfiets = bròmer {STOMME E}
_brood
_brommen = [motor e.d.] zona; [dier] gruña; [mopperen] kik; [in gevangenis] ta será
_brommer = bròmer {stomme e}
_brompot = kikdó; hende ku semper ta kik.
_bron = fuente. 'n bron van inkomsten - un fuente di entrada. uit welingelichte bron - di fuentenan bon informá.
_brons = bròns
_bronstig = ruín
_bronvermelding = referensia
_bronzen = di bròns
_brood = [alg.] pan; [heel brood] kipashi. wiens brood men eet, diens woord men spreekt. - un hende semper ta alabá esun ku ta dun'é su pan di kada día. iemand het brood uit de mond stoten. - kita un hende su pan di kada día. [C.] hòrta fò'i otro su makuto. zijn brood verdienen met... - gana su pan di kada día ku ... iets om den brode doen - hasi un kos pa gana su pan di kada día. dat krijgt hij op zijn brood! - lo e karga su konsekuensianan.
_broodbeleg = beleg
_broodje = bolchi. zoete broodjes worden niet gebakken! - nos no ta hasi kos pa labia.
_broodmager = flaku-flaku
_broodmes = kuchú pa kòrta pan
_broodnijd = envidia profeshonal
_broodnodig = mashá nesesario
_broodroof = in: broodroof plegen - kita un hende su entrada.
_broodschrijver = un hende ku ta publiká djis pa gana plaka.
_broodwinner = tata di famía
_broodwinning = entrada; ofishi (pa gana su pan di kada día)
_broos = frágil; (ku) ta kibra lihé
_broosheid = fragilidat
_brouilleren = in: gebrouilleerd zijn - tin pleito ku otro
_brouwen = brou
_brouwer = broudó
_brouwerij = fábrika di sirbes
_brouwsel = kos gebrou; mòshmento
_brug = puente; brùg; [gebit] brich. over de brug komen - paga su debe
_brui = in: er de brui aan geven - laga tumba; laga kai; laga para.
_bruid = brùit-muhé
_bruidegom = brùit-homber
_bruidsboeket = buket di brùit
_bruidschat = dote
_bruidsjapon = bistí di brùit
_bruidspaar = pareha ku ta kasa
_bruikbaar = uzabel
_bruiloft = brùit; boda. zilveren, gouden, diamanten bruiloft - boda di plata, oro, diamante
_bruiloftsdag = día di kasamento; día di brùit; [herdenking] día di boda
_bruin = brùin
_bruintje = in: dat kan bruintje niet trekken. - mi no por afford esei.
_bruisen = skuma. [bij koken] tota. bruisend van energie - yen-yen di energía.
_brullen = grita
_Brussel = id.; Bruselas [s.]
_brutaal = fresko, grosero, insolente.<'n brutaal mens heeft de halve wereld. - un hende sin miedo ta logra hopi kos.
_brutaliteit = groseridat; insolensia
_bruto = brüto
_bruusk = abrupto
_bruut = [znw+bnw] bruto
_btw = impuesto riba balor adkirí
_budget = presupuesto, budget
_buffel = búfalo
_buffer = buffer [n./e.]
_bui = [regen] awaseru; [humeur] beis. als hij 'n bui heeft, - ora e tin mal beis, hij is in 'n goeie bui. - e tin bon beis.
_buidel = saku. diep in z'n buidel tasten. - duna hopi plaka.
_buigbaar = fleksibel
_buigbaarheid = fleksibilidat
_buigen = [eerbetoon] bùigi; [vouwen] dobla; [het hoofd] baha; sak; [afbuigen] inbkliná. met gebogen rug - lomba doblá. met gebogen hoofd - kabes gesak. het hoofd buigen - baha kabes [ook fig.]. het is buigen of barsten. - ta kuestion di dobla of kibra.
_buiging = [eerbetoon] reverensia; [licht e.d.] refrakshon; [weg of water] kurba; [stem] inflekshon;
_buigzaam = fleksibel
_buigzaamheid = fleksibilidat
_buiig = in: 't is buiig - tin hopi awaseru
_buik = bariga, barika. hij heeft er z'n buik van vol. - su buchi/stoma a yena; e ta hartá di dje.
_buik- = di barika, di bariga
_buikje = bariga grandi.
_buikkramp = kram; mal'i bariga/barika
_buikloop = mal di bariga, kram. buikloop hebben - ta chanchan na man. ta sanka na man [vulg.]
_buikriem = faha. de buikriem aanhalen - hala faha mara.
_buil = bolombonchi
_buis = tubo
_buit = motin
_buitelen = bula ront, lora, salta
_buiteling = salto
_buiten = [bij beweging] afó, pafó. [fig.] fuera [S.]. [zonder beweging] pafó. naar buiten - afó; pafó. van buiten - pafó. buiten adem - sin rosea. buiten mijn macht - fuera di mi poder. hij was buiten zichzelf. - el a pèrdè sintí. ik blijf er buiten. - mi ta hala afó. mi no ta mishi. buiten mij om - sin ku mi tábata sa. _buiten- = di pafó
_buitenbeentje = tipo stravegante; ekséntriko
_buitenechtelijk = di afó; ilegítimo. 'n buitenechtelijk kind - un yiu di afó.
_buitengaats = riba laman
_buitengemeen = fuera de loke ta komun
_buitengewoon = ekstraordinario.
_buitenissig = stravegante, ekséntriko
_buitenissigheid = stravegansa, eksentrisidat
_buitenkansje = suèrtè; oportunidat inesperá
_buitenkant = banda pafó
_buitenland = ekstranhería. in/naar het buitenland - afó. uit het buitenland - di afó.
_buitenlander = stranhero
_buitenlands = stranhero. buitenlandse betrekkingen - relashonnan eksterior
_buitenleven = bida pafó di stat, bida di kampo.
_buitenlucht = aire liber
_buitenlui = hende di kunuku; hende di kampo
_buitenshuis = pafó di kas
_buitensluiten = sera pafó; [fig.] ekskluí
_buitensporig = eksesibo; stravegante
_buitenstaander = un hende sin konosemento di e asunto; out-sider [e.]
_buitenwacht = sostenedónan di afó
_bukken = bek, bùk; dobla; gebukt onder [fig.] - agobiá bou
_buks = skopèt
_bul = id.; diploma
_bulderen = hasi un zonido duru i pisá; hasi hopi boroto
_bulgaar = búlgaro
_bulgaars = búlgaro
_Bulgarije = Bulgaria
_bulken = in: bulken van het geld - ta putrí di plaka
_bullebak = tèrdó
_bullepees = bulpes
_bulletin = boletin
_bult = bolombonchi
_bundel = [kleren e.d.] bònchi; [gedichten e.d.] kolekshon; [licht] rayo; [papiergeld] paki
_bundelen = pone huntu; runí; kolekshoná.
_bunder = bender
_bungelen = zuai
_bunker = id.
_bunkeren = rekargá, karga kombustibel
_bups = in: de hele bups - henter e gang ["gang" = e.]
_burcht = forti
_bureau = [schrijftafel] lesna; [kantoor] kantor, ofisina; despacho; [politie-] warda
_bureaucraat = burokrat
_bureaucratie = burokrasia
_bureaucratisch = burokrátiko
_bureaustoel = stul di ofisina
_bureel = despacho. ten burele van - na ofisina di; na despacho di
_burengerucht = boroto, ruido, borchincha (ku ta stroba bisiña)
_burgemeester = alkalde
_burger = siudadano; sivil; persona sivil
_burgerij = klasa mediano. siudadanonan
_burgerlijk = sivil. burgerlijk recht - derecho sivil. burgerlijke stand - registro sivil. burgerlijk wetboek - kódigo sivil.
_burgerschap = siudadanía
_bus = pòchi, bleki. [auto-] [A.] bùs; [C.] konvoi. 't klopt als 'n bus. - e ta klòp presis-presis. 'n brief op de bus doen. - pòst un karta.
_bushalte = [A.] parada di bùs; [C.] parada di konvoi
_buskruit = polvo
_buste = pecho
_bustehouder = brasière
_buur = bisiña. 'n goede buur is beter dan een verre vriend. - un bon bisiña ta bal mas ku un amigo aleu.
_buurman = bisiña
_buurt = barrio; besindario. hier in de buurt - akínan. daar in de buurt - einan. ginds in de buurt - ayanan. ik was net in de buurt. - mi tábata akí banda. blijf uit mijn buurt! - keda leu di mi!
_buurthuis = sentro di bario
_buurvrouw = bisiña
_cabaret = kabarèt
_cabaretier = artista di kabarèt
_cabine = kabina
_cacao = kakou
_cachet = kashèt, buya
_cactus = A. kadushi, C. datu
_cadeau = regalo
_café = bar, kantina
_cafetaria = kafetaria, snack-bar [e.]
_caissière = kahero
_calculatie = kalkulashon
_calculeren = kalkulá
_caleidoscoop = kaleidoskopio
_caleidoscopisch = kaleidoskópiko
_calorie = kaloría
_Calvinisme = Calvinismo
_calvinist = calvinista
_calvinistisch = calvinista
_camera = kodak; kámera
_cameraman = kámeraman [E.]
_camouflage = kamuflahe
_camoufleren = kamuflá
_campagne = kampaña. campagne voeren - kampañá
_canadees = [znw+bnw] canades, canadiense
_canapé = banki
_canard = mal chansa (ku notisianan falso) #
_canon = kanon
_canoniek = kanóniko. canoniek recht - [A.] derecho kanóniko; [C.]derechi kanóniko.
_canvas = kanvas; lona
_cao = konbenio kolektibo di trabou; konbenio kolektibo laboral
_capabel = kapabel; kapasitá
_capaciteit = kapasidat
_capitulatie = kapitulashon
_capituleren = kapitulá
_caprice = kapricho
_capricieus = kaprichoso
_capriool = kapriola
_capsule = kápsula
_caribisch = karibense. caribisch gebied - karibe
_caravan = trailer [e.]
_carburateur = carburettor [e.]
_cardiochirurg = sirhano kardiólogo
_cardiogram = kardiograma
_cardiologie = kardiología
_cardiologisch = kardiológiko
_cardioloog = kardiólogo
_cariës = karies
_carnaval = karnaval
_carnavalsoptocht = [A.] parada di karnaval. [C.] marcha di karnaval. de grote carnavalsoptocht - [A.] parada grandi; [C.] gran marcha.
_carnivoor = karnívoro
_carré = kuadro
_carrière = karera
_carrousel = [draaimolen] kabayito
_carte-blanche = id.; man liber
_cartograaf = kartógrafo
_cartografie = kartografía
_cartografisch = kartográfiko
_cashew-noot = kashupete
_cassatie = kasashon
_cassière = kahero
_castratie = kapamento
_castreren = kapa
_catalogiseren = katalogisá
_catalogus = katálogo
_catastrofaal = katastrófiko
_catastrofe = katástrofe
_catechisatie = katesashi
_catechismus = katekismo
_catechismusles = katesashi
_catechist = katekista
_categorie = kategoría
_categorisch = kategóriko
_causaal = kousal
_causerie = charla
_ceder = seda; [boom] pal'i seda
_cederhout = pal'i seda
_ceintuur = faha
_cel = sèl
_celebrant = [rkk] selebrante
_celebreren = selebrá
_celibaat = selibato
_celibatair = selibatario
_cellulair = selaular
_celsius = celsio
_cement = semènt
_censor = sensuradó
_censureren = sensurá
_censuur = sensura
_cent = sèn. _centraal = sentral
_centrale = [elektr.] planta (di elektrisidat). [telef.] sentral
_centraliseren = sentralisá
_centralisme = sentralismo
_centralistisch = sentralista
_centrifugaal = sentrifugal
_centrifuge = sentrifuga; [wasmachine] spin-drier [e.]
_centrum = sentro
_cerebraal = serebral
_ceremonie = seremonia
_ceremoniëel = seremonial
_ceremoniemeester = maestro di seremonia; usher [E.]
_certificaat = sertifikado
_certificeren = sertifiká
_chagrijn = mal beis; [persoon] hende ku semper tin mal beis.
_chagrijnig = (ku) tin mal beis
_champagne = champañ
_champignon = champion
_chantage = chantage
_chanteren = chantagiá
_chaos = kaos
_chaotisch = kaótiko
_chapiter = kapítulo; dat is 'n ander chapiter. - esei ta otro asunto.
_chargeren = [overdrijven] eksagerá; [aanvallen] ataká
_charisma = karisma
_charismatisch = karismátiko
_charlatan = charlatan, bromadó
_charmant = id.; enkantador, kariñoso
_charme = elegansia; kariño
_charmeren = trata ku elegansia, ku kariño,
_charmeur = hende-homber ku ta gusta komplasé hende-muhé; Don Juan [S.]
_charter = id.
_charteren = charter [e.]
_chasseur = [in hotel] bell-boy [e.]
_chaufferen = manehá (un outo)
_chauffeur = id.; shofer; manehadó
_chauvinisme = chovinismo
_chauvinist = chovinista
_chauvinistisch = chovinista
_chef = hefe; kabesante; [kok] kòki
_cheffin = hefe, kabesante
_chemicaliën = kímikonan
_chemicus = kímiko
_chemie = kímika
_chemisch = kímiko
_cheque = chèk
_chic = elegante; den style [e.]
_chicane(s) = obstrukshon fastioso; eksigensia(nan) infantil
_chicaneurig = (ku) ta obstruí pa obstruí; (ku) tin eksigensianan infantil
_chileen = chileno
_chileens = chileno
_Chili = Chile
_chilipeper = Madam Janet {dzjanèt}
_chinees = chines
_chirurg = siruhano
_chirurgie = sirurgía
_chloor = kloròks
_chocolade = chokolati
_cholera = kólera
_cholesterol = kolesterol
_choreograaf = koreógrafo
_choreografie = koreografía
_christelijk = [bnw] kristian. [bw]kristianamente
_christelijkheid = kristianismo
_christen = kristian
_christendom = kristianidat
_christenheid = kristianidat
_christus = kristo
_christusdoorn = A. hubada; C. wabi
_chronisch = króniko
_chronologie = kronología
_chronologisch = kronológiko
_chroom = kromo
_cijfer = sifra
_cijferen = hasi sòm; kalkulá; rek
_cijferlijst = lista di markanan
_cilinder = silindro
_cilindrisch = silíndriko
_cineast = sineasta; produktor di pelíkula
_cinema = sine
_cipier = wardadó di prezo
_circa = aproksimadamente, mas of menos
_circuit = sirkuito
_circulaire = sirkular
_circulatie = sirkulashon
_circuleren = sirkulá
_circus = sirko
_cirkel = sírkulo
_cirkelen = sirkulá; drie ront, bira ront
_cirkelvormig = sirkular
_citaat = sita
_citeren = sita
_citroen = sitrun
_citrus = sítriko
_civiel = sivil
_civilisatie = sivilisashon
_civiliseren = sivilisá
_claimen = eksigí, claim [e.]
_clandestien = klandestino
_classificatie = klasifikashon
_classificeren = klasifiká
_claustrofobie = kloustrofobia
_clausule = klóusula
_claxon = pito
_claxonneren = pita
_claxonstoot = pito
_clement = klemente
_clementie = klemensia
_clerus = klero
_cliché = klishé
_cliënt = kliente
_cliëntele = klientela
_climax = klimaks
_closet = baño
_closetpapier = papel di baño, papel di wc, papel higiéniko
_clou = punto kardinal.
_clown = id.; payaso
_club = id.
_clubhuis = id.
_co-educatie = koedukashon
_co-existentie = koeksistensia
_co-ordinatie = koordinashon
_co-ordinator = koordinadó
_co-ordineren = koordiná
_coalitie = koalishon
_code = kódigo
_codewoord = klave; password [e.]
_codificatie = kodifikashon
_codificeren = kodifiká
_coëducatie = koedukashon
_coëxistentie = koeksistensia
_coëxisteren = koeksistí
_cognac = id., brandy [E.]
_cognossement = bill-of-lading [e.]
_coherent = koherente
_coherentie = koherensia
_cohesie = koheshon
_coitus = koíto
_colbert = bachi
_colibri = blenchi
_collaborateur = kolaboradó
_collaboratie = kolaborashon
_collaboreren = kolaborá
_collectant = kolektant
_collecte = kolèkt
_collecteren = kolektá
_collectie = kolekshon
_collectief = kolektibo
_collega = kolega
_college = kolegio
_collegiaal = kolegial
_collegialiteit = kolegialidat
_collier = kadena di garganta
_collo = paki; kaha (pa manda)
_colonne = karavana; kolumna
_colporteren = bende kas pa kas
_colporteur = bendedó di kas pa kas
_coltrui = flanel ku kragi rondó.
_coma = koma
_combinatie = kombinashon
_combineren = kombiná
_comfort = komódidat, konfortabilidat
_comfortabel = komfortabel, kómodo
_comité = komité
_commandant = komandante
_commanderen = manda; duna orden
_commando = komando
_commensaal = persona straño bibá den famía
_commentaar = komentario
_commentariëren = komentá, duna komentario
_commentator = komentadó, persona ku ta duna komentario
_commercialiseren = komersialisá
_commercie = komersio
_commerciëel = komersial
_commies = komis
_commissariaat = komisariado
_commissaris = komisario
_commissie = komishon
_commune = komunidat
_communicatie = komunikashon
_communicatief = komunikatibo
_communicatiemiddel = medio di komunikashon
_communiceren = komuniká; [rkk] risibí
_communie = komunion, risibimento. ter communie gaan [rkk] - risibí. de eerste heilige communie - promé santo komunion.
_communiqué = komunikado. perscommuniqué - komunikado di prensa
_communisme = komunismo
_communist = komunista
_communistisch = komunista
_compaan = kompinchi; [mv] konflochi
_compact = kompakto
_compagnie = kompanía
_compagnon = sosio
_compartiment = kompartimento
_compensatie = kompensashon
_compenseren = kompensá
_competent = kompetente
_competentie = kompetensia
_competitie = kompetishon
_compilatie = kompilashon
_compileren = kompilá
_compleet = [bnw] kompleto; [bw] kompletamente
_complement = komplemento
_completeren = kompletá
_complex = [znw] kompleho . [bnw] kompliká
_complexie = komplekshon
_complicatie = komplikashon
_compliceren = kompliká
_compliment = komplumento
_complimenteren = komplimentá
_complimenteus = in: complimenteus zijn - elogiá
_componeren = kompositá; komponé
_componist = kompositor
_compositie = komposishon
_compost = kompòst
_composteren = kompostá
_compressie = kompreshon
_comprimeren = komprimí
_compromis = kompromiso
_compromitteren = komprometé
_comptabiliteit = kontabilidat
_computer = id.
_concentratie = konsentrashon
_concentreren = konsentrá
_concentrisch = konséntriko
_concept = konsepto, draft [E.]
_concert = konsierto
_concessie = konseshon
_concièrge = id.
_concilie = konsilio
_concipiënt = konsipiante; esun ku ta traha un konsepto
_concipiëren = konsipiá; traha un konsepto
_concluderen = konkluí
_conclusie = konklushon
_concordaat = konkordato
_concordantie = konkordansia
_concours = konkurso, sertámen, kontest
_concreet = [bnw] konkreto; [bw] konkretamente
_concretiseren = konkretisá
_concubinaat = kompañamento
_concubinaris = kompañá
_concubine = kompañá
_concurrent = kompetidó
_concurrentie = kompetishon
_concurreren = kompetí
_concurrerend = kompetitibo
_condecoratie = kondekorashon
_condecoreren = kondekorá
_condensatie = kondensashon
_condenseren = kondensá
_conditie = kondishon
_conditioneren = kondishoná
_conditionering = kondishonamento
_condolentie = kondolensia
_condoleren = kondoler
_condoléance = kondolensia
_condoom = kondom
_conducteur = konduktor
_confectie = konfekshon
_confederatie = konfederashon
_conferencier = animadó (di fiesta), maestro di seremonia
_conferentie = konferensia
_confereren = konferensiá, tene un konferensia
_confessie = denominashon, fe, religion
_confessioneel = di un denominashon religioso
_confiscatie = konfiskashon, konfiskamento
_confisqueren = konfiská
_confituren = fruta temperá den awa di suku
_conflict = konflikto
_conflicteren = ta den konflikto ku otro
_conform = konforme, segun, di akuerdo ku, igual ku
_conformeren = konformá
_confrontatie = konfrontashon
_confronteren = konfrontá
_confuus = konfuso, konfundí, bruhá
_congé = retiro. iemand zijn congé geven - duna un hende su retiro; saka un hende
_congestie = kongestion
_congres = kongreso
_congruent = idéntiko i semehante, igual i similar
_congruentie = semehansa i igualdat
_conjunctuur = konhuntura
_conjunctureel = konhuntural
_connectie = konekshon
_consacratie = konsakrashon
_consciëntieus = skrupuloso
_consensus = konsenso
_consequent = konsekuente
_consequentie = konsekuensia
_conservatie = konservashon
_conservatief = konservatibo
_conservatisme = konservatismo
_conservator = konservadó
_conservatorium = konservatorio
_conserven = kuminda konservá; kuminda di bleki, di b ter
_conserveren = konservá
_conservering = konservashon
_consideratie = konsiderashon
_consigne = òrden, komando
_consolidatie = konsolidashon
_consolideren = konsolidá
_consorten = in: ... en consorten - i su hendenan; i konflochi [negatief]
_consortium = konsorsio
_constant = konstante(mente)
_constantheid = konstansia
_constateren = konstatá
_constatering = konstatashon
_constellatie = konstelashon
_konsternatie = konsternashon
_constipatie = konstipashon
_constitueren = konstituí
_constitutie = konstitushon
_constitutioneel = konsitushonal
_constructeur = konstruktor
_constructie = konstrukshon
_constructief = konstruktibo
_construeren = konstruí
_consul = konsul
_consulaat = konsulado
_consulair = konsulario
_consulent = konsultante, konsehero finansiero; consultant [E.]
_consult = konsulta
_consultatie = konsultashon
_consulteren = konsultá
_consument = konsumidó
_consummeren = konsumí
_consumptie = konsumo
_contact = kontakto
_contactdoos = kaha di konekshon eléktriko
_contactlens = lens di kontakto
_contactsleutel _contactsleuteltje = yab'i suichi
_container = container
_content = kontento
_contemporain = kontemporáneo
_context = konteksto
_continent = kontinente
_continentaal = kontinental
_contingent = kontingente
_continu = [bnw] kontinuo [bw] kontinuamente
_continueren = kontinuá
_continuering = kontinuashon
_conto = kuenta
_contra = kontra
_contrabande = kontrabanda
_contraceptie = kontrasepshon
_contraceptief = kontraseptibo
_contract = kontrakt, kontrakto
_contractant = kontraktante
_contracteren = kontratá
_contractueel = kontraktual; pa kontrakto
_contradictie = kontradikshon
_contragewicht = kontrapeso
_contramine = in: in de contramine zijn - ta kontra (un kos)
_contrast = kontraste
_contrasteren = kontrastá
_contreiën = regionnan, distritonan
_contribueren = kontribuí
_contributie = kontribushon
_controle = kontrol; komprobashon ; chèkeo, chèkmento. alles is onder controle. - tur kos ta bou kontrol.
_controle- = di kontrol
_controleren = kontrolá; komprobá; chèk
_controleur = kontroladó
_controverse = kontroversia
_controversiëel = kontroversial
_conveniëren = konbiní
_conventie = konbenshon
_conventioneel = konbenshonal
_convergent = konbergente
_convergentie = konbergensia
_convergeren = bira konbergente
_conversatie = konbersashon
_converseren = konbersá, dialogá
_conversie = konbershon
_converteerbaar = konbertibel
_converteren = konbertí
_convertibiliteit = konbertibilidat
_convocatie = konbokashon
_convoceren = konboká
_co-operatie _coöperatie = koperashon
_co-operatief _coöperatief = koperatibo
_co-ordinatie _coördinatie = koordinashon
_co-ordinator _coördinator = koordinadó
_co-ordineren _coördineren = koordiná
_coöperatie _co-operatie = koperashon
_coöperatief _co-operatief = koperatibo
_coördinatie _co-ordinatie = koordinashon
_coördinator _co-ordinator = koordinadó
_coördineren _co-ordineren = koordiná
_corporatie = korporashon
_corporatief = korporatibo
_corps = kuerpo. politiecorps - kuerpo di polis; kuerpo polisial
_corpulent = korpulento, gordo
_correct = korekto
_correctie = korekshon
_correlatie = korelashon
_correlatief = korelatibo
_correleren = korelá
_correspondent = korespondiente
_correspondentie = korespondensia
_corresponderen = korespondé
_corresponderend = korespondiente
_corrigeren = koregí
_corosie = koroshon
_corrupt = korupto
_corruptie = korupshon
_corso = [A.] parada; [C.] marcha
_cosmetica = kosmétika
_coulant = pronto
_coup = golpi. coup d'état - golpi di estado
_coupe = diseño
_couperen = korta
_coupeur = kosedó, kortadó, sneiru
_coupeuse = kosedó
_couplet = kuplèt
_coupon = bon, vale [s.]; resibo
_coupure = kortá; balor di papel di plaka
_courant = koriente. rekening courant - kuenta koriente
_coureur = koredó
_coûte-que-coûte = cueste lo que cueste [s.]
_couvert = 1. envelòp; 2. cubierto di kome (pa un persona)
_couveuse = id.
_creatie = kreashon
_creatief = kreatibo
_creativiteit = kreatibidat
_crediet = krédito
_crediteren = kreditá
_crediteur = kreditor
_creëren = krea
_crematie = kremashon
_crematorium = krematorio
_cremeren = kima den un krematorio
_creperen = biba den miseria; sufri hamber; muri di hamber
_crèche = id.
_crême = krema
_cric = jack [e.]
_criminaliteit = kriminalidat
_crimineel = [znw] kriminal, malechor. [bnw] kriminal
_crisis = krisis
_criterium = kriterio
_criticus = krítiko
_critisch = krítiko
_croquet = krokèt
_cru = grosero, onbeskòp, rudo,
_crusiaal = krusial
_crusifix = krusifikado
_cubaan = kubano
_cubaans = kubano
_cubiek = kúbiko
_culinair = kulinario
_culminatie = kulminashon
_culmineren = kulminá
_culminerend = kulminante
_cultiveren = kultivá
_cultureel = kultural
_cultus = kulto
_cultuur = kultura
_cumulatie = akumulashon
_cumulatief = akumulatibo
_Curaçao = id., Korsou
_curaçaoenaar = yiu di Korsou, curaçaoleño
_curaçaos = curaçaoleño
_curatele = kuratela
_curator = kurator
_curettage = kuritahe
_curetteren = kuritá
_curie = kuria
_curieus = kurioso
_curiositeit = kuriosidat
_cursief = id.; italic [E.]; skeins, skùins
_cursist = kursista
_cursus = kurso
_cybernetica = cibernétika
_cycloon = siklon
_cyclus = siklo, serie
_cynicus = síniko
_cynisch = síniko
_cynisme = sinismo
_cyprioot = sipriota
_cyprisch = sipriota
_cyste = wentru
_daad = akto; akshon; echo. de daad bij het woord voegen - hasi loke bo ta bisa. geen woorden, maar daden. - no papia! aktua! goede daden doen - hasi bon obra. iemand op heterdaad betrappen - kòi un hende den e akto
_daadwerkelijk = efektibo; efektibamente; en efecto [s.]
_daag! = ayó!
_daags = di día, durante e día, den kurso di día. tweemaal daags - dos bes pa día. daags tevoren - e día anterior; un día promé. daagse kleren - paña di kas. 'n vijfdaagse werkweek - un siman di trabou di sinko día. 's anderendaags - e siguiente día.
_daalder = trè yotin ( = tres yotin)
_daar = ei; aya. daar ginds - aya. daar in de buurt - einan, ayanan; ei banda, aya banda. Daar ga je! - Salú! Daar gaat hij. - At'é. daar is hij/zij/het! - At'é! daar kun je 't mee doen! [fig.] - b'a hañ'é? b'a pompa! [plat]. wie is daar? - (ta) ken t'ei? wie roept daar? - ta ken ta yama?< [vw] [aangezien] ya ku; pasobra
_daaraantoe = in: dat is daaraantoe. - Esei ta menos mal. esei por pasa. por pasa unda ku n' tin.
_daarachter = trái dje, tras di esei. daar zit meer achter. - ei bou tin glas.
_daarbij = serka esei; serka dje; den esei, ku esei. daarbij komt nog dat ... - ta bin aserka ku ...; es más [S.!]
_daarbinnen = den dje, denter di dje; den esei, denter di esei.
_daarboven = riba dje; ei riba, aya riba; ariba di esei; na haltu ei/aya
_daarbuiten = pafó di esei; [fig.] aparte di esei.
_daardoor = p'esei; ku esei
_daarenboven = ademas, sobadjé, sobra dje [A.], aparte di esei
_daarentegen = al contrario [s.], contrario na esei, di otro (un) banda
_daareven = awor ei
_daarginds = aya, ayanan, aya banda; pariba, pabou, panort, pasùit aya
_daarheen = ei, aya
_daarin = den dje, den esei
_daarlangs = kant'i esei, banda di esei
_daarlaten = lag'é ei, aya. daargelaten dat, ... - aparte ku, ...
_daarmee = kuné, ku esei
_daarna = [A.] despues; djei; [C.] kaba
_daarnaar = segun esei; daarnaar handelen - actua di akuerdo ku
_daarnaast = banda di dje; aparte di dje, esei
_daarnet = awor ei
_daarom = p'esei, p'e motibo ei
_daaromheen = ront di dje, esei
_daaromtrent = tokante di esei; 20 jaar of daaromtrent - banda di 20 aña
_daaronder = bou di dje, bou di esei; [fig.] mei-mei di
_daarop = riba dje, riba esei; [ook fig.]
_daarover = pa loke ta esei; tokante di esei
_daartegen = kontra dje, kontra esei
_daartegenover = enfrente di dje, enfrente di esei; [fig.] kontrali na esei
_daartoe = pa e motibo ei, ku e meta ei
_daartussen = mei-mei di dje, mei-mei di esei; entre nan
_daaruit = fò'i dje, for di esei, fò'i esei; [fig.] a base di esei
_daarvan = di dje; di esei
_daarvandaan = leu for di dje, esei; [fig.] djei; p'e motibo ei
_daarvoor = [tijd] promé ku esei; [plaats] dilanti di dje, dilanti di esei; [motief] p'esei; [doel] p'e motibo ei. daar is 't voor. - p'esei e t'ei.
_daas = [bnw] loko; burdá; bruhá
_dadel = id.; dato [s.]
_dadelijk = djis, un djis, djis akí, akí rato; [meteen] un bes (akí), di imediato, imediatamente
_dadendrang = afan di akshon, afan di aktua
_dader = hasidó, esun ku a has'é. [misdaad] malechor
_dag = día. dag! - [aankomend] kon ta (bai)? [vertrekkend] ayó! dag en nacht - di día i anochi. dag in, dag uit. - dí' aden, dí' afó. dag na dag - día tras día. een dezer dagen - un di e díanan akí. de dag des heren - e día di señor. de volgende dag - su manisé. de vorige dag - e día anterior. goeie dag! - bon día! van de ene dag op de andere - di un día pa otro. de oude dag - edat avansá. prijs de dag niet voor het avond is. - te ku anochi no a sera, kareda di biná no a kaba. bij dag - di día. met de dag erger worden - bira día pa día (mas) pio. om de andere dag - kada pasa un día. overdag - di día. vandaag de dag - awendía. heden ten dage - den e díanan akí. sinds jaar en dag - pa hopi tempo kaba. tot op de dag van vandaag - te (ku e) día di awe. voor dag en dauw opstaan - lanta promé ku solo (a) sali.
_dagblad = korant
_dagbladpers = prensa skirbí
_dagboek = diario
_dagdief = hende floho, hende ku weso blou
_dagelijks = [bnw] diario, tur día, kada día.[bw] diariamente, tur día, kada día
_dagen = di día ta habri. het begon hem te dagen. - el a kuminsá capta.
_dageraad = ourora. dageraadsmis [rkk] - misa di ourora
_daggeld = sueldo di 'ía
_daggelder = trahadó pa día
_dagindeling = repartishon di e tareanan di día
_dagjesmensen = bishitantenan pa un día so; turistanan pa un día so.
_dagkoers = [fin.] kambio di día
_daglicht = klaridat di día, lus di día
_dagloner = trahadó ku ta wòrdo pagá pa día
_dagloon = sueldo diario
_dagorder = òrden di día
_dagreis = distansia di un día di biaha
_dagtaak = tarea, trabou di día; tarea, trabou ku ta tuma un día henter
_dagtocht _dagtochtje = ekskurshon di un día. 'n dagtochtje maken - sali keiru un día.
_dagvaarden = manda un òden pa presentá dilanti di wes
_dagvaarding = òden pa presentá dilanti di wes
_dak = id.; iemand onder dak brengen - duna, ofresé un hende alohamento. we kregen de hele groep op ons dak! - nan tur a bin bòsha serka nos. dat krijgt hij op z'n dak. - nan lo kulp'é p'e. iets van de daken schreeuwen - brokèst un kos
_dakbalk = biga, balki di dak
_dakgoot = het
_dakloos = sin dak riba su kabes; sin lugá pa biba
_dakpan = panchi (di dak)
_dakraam = bentana den dak
_daktuin = hardin riba dak
_dakvenster = bentana den dak
_dal = parti mei-mei di seronan; vallei [n.], valle [s.]
_dalen = baha; desendé.
_daling = bahada; bahamento
_dalmatiër = dalmasio
_dam = dam [ook damspel]
_dambord = bòrchi di dam
_dame = dama; señora; shon. jonge dame - damita
_dameskleding = paña di hende-muhé, paña pa damanan
_dammen = [znw] wega di dam. [ww] hunga dam
_damp = vapor; damp
_dampen = saka vapor, saka huma
_dampkring = atmósfera
_dan = anto ; [op dat moment] e ora ei; [na vergrotende trap] ku. [vaak onvertaald:] als 't regent, dan kom ik niet. - si awa yobe, mi no ta bin. _danig = seriamente, severamente, fuèrtemente, profundamente. danig in de war - bon bruhá. danig teleurgesteld - profundamente desapuntá. hij was danig geschrokken - el a spanta bon spantá. ik heb me danig vergist! - m'a kiboká bon kiboká! zij heeft zich danig geweerd. - el a duna un bon presentashon. e no a laga nan balíé.
_dank = danki. geen dank! - na boòrden! di nada! god zij dank! - danki dios! zijn dank betuigen - habla danki.
_dankbaar = gradesí, agradesí; agradesido
_dankbaarheid = gratitut
_dankbetuiging = muestra di gratitut
_danken = habla danki; gradisí. dank u/je wel! - mashá danki! dank je de koekoek! - lubidá! bo por wèl 'i lubidá! dat heeft hij aan zichzelf te danken. - ta su mes kulpa. ta su mes trabou.
_dankwoord = palabra di danki; palabra di gratitut
_dans = baile. de dans openen - habri e baile, e baliamento. de dans ontspringen - bula pipa. skapa un peyeu
_dans- = di baile, di balia, di baliamento
_dansen = balia
_danser _danseres = bailarin
_dapper = ku kurashi; balente. dapper zijn - tin (hopi) kurashi
_dapperheid = kurashi, balentía
_darm = tripa; darmen - shiri-shiri; intestinoh
_darmspoeling = purgashi (jaarlijkse gewoonte)
_dartel = djògògò;hungadó.
_dartelen = djògògò; hunga, bula
_das = dashi. vlinder das - dash'i pushi. iemand de das omdoen - duna un hende un mal trato.
_dat = [betr. vnw] ku. [aanw.vnw] e [znw] ei; e [znw] aya; esei; esaya. wat is dat? - (ta) kiko esei ta? dat weet ik niet. - mi no sa (esei). ben jij dat? - t'abo? wat zou dat? - i kiko? 't is niet je dat. - no ta kò'i gaba. dat is 't! - t'esei t'e kos! dat wat je zegt... - loke bo ta bisa ...
_data = datonan
_dateren = fecha. gedateerd op ... - fechá día ....
_datgene = loke; datgene wat - loke
_datum = fecha
_dauw = serena het dauwt - serena ta kai.
_daveren = pasa ku hopi boroto.
_daverend = rotundo; aplastante; 'n daverend applaus - un aplouso rezonante. 'n daverende overwinning - un viktoria aplastante. 'n daverend succes - un éksito rotundo.
_ dazen = papia kò'i loko; bati klèp
_de = e. [niet vertalen als er geen aanwijzende betekenis is]: de deur van de kerk - porta di misa. de ene - esun. Hij is de man! - T'e ta e homber! Hij is dè man. - T'e ta e persona klave.
_debacle = frakaso
_debarkeren = desembarká
_debat = debate; diskushon. in debat treden met ... - entamá un debate ku ...; drenta den (un) debate, diskushon ku ...
_debatteren = debatí; diskutí
_debet = débito. Hij is er debet aan - ta pa su vía
_debiel = retardá, mentalmente retardá, mentalmente atrasá; ku handicap mental.
_debiteren = kita for di kuenta. 'n grap debiteren - konta un chasko
_debiteur = debedó, debedor
_deblokkeren = lanta e blòkeo
_debutant = debutante
_debuteren = estrená; presentá pa promé biaha
_debuut = estreno; promé presentashon. zijn debuut maken met ... - saka su promé ..... presentá su promé .... estrená ('n film)
_decaan = dekano
_decadent = dekadente
_decadentie = dekadensia
_december = desember
_decennium = dékada
_decent = desente
_decentie = desensia
_decentralisatie = desentralisashon
_decentraliseren = desentralisá
_deceptie = desepshon; engaño
_decimaal = [bnw] desimal. decimale breuk - frakshon desimal. decimaal stelsel - sistema desimal. [znw] desimal.
_decimeren = redusí na kasi nada
_decimeter = desimeter
_declamatie = deklamashon
_declameren = deklamá
_declaratie = deklarashon
_declareren = deklará
_declinatie = deklinashon
_declineren = dekliná
_decoderen = desifrá
_decolleté = bistí sunú
_decor = esenario
_decoratie = dekorashon, dornamento
_decoratief = dekoratibo
_decoreren = dorna, dekorá
_decreet = dekreto
_decreteren = dekretá
_deduceerbaar = deduktibel
_deduceren = dedusí
_deductie = dedukshon
_deductief = deduktibo
_deeg = mansa . Hij krijgt een koekje van eigen deeg - Piská ta muri pa su boka.
_deel = 1. parti. deel uitmaken van - fòrma parti di. ergens part noch deel aan hebben - no tin arte ni parte den un asunto. in genen dele - di ningun modo. ten deel vallen - haña parti den. ten dele - parsialmente. voor 'n groot deel - pa gran parti. 2. [boek] tomo. 3. [achterhuis] haldrei.
_deelachtig = in: deelachtig zijn/worden - partisipá den; haña/bira parti den.
_deelarbeid = trabou parsial, trabou part-time.
_deelbaar = dividibel [pa = door]
_deelgenoot = partisipante; parti;pareha; kompañero. iemand deelgenoot maken van - laga un hende partisipá den; tuma un hende den konfiansa.
_deelgenootschap = partisipashon
_deelgerechtigd = in: deelgerechtigd zijn - tin derecho riba un parti.
_deelname = partisipashon; asaistensia
_deelnemen = partisipá [den = aan]; asistí [na = aan]; atendé
_deelnemend = simpátiko; simpatisante
_deelnemer = partisipante
_deelneming = 1. partisipashon; asistensia. 2. simpatía; kondolensia. Mijn innige delneming - mi mas sinsero kondolensia.
_deels = parsial(mente)
_deelstaat = estado federal
_deelstreep = slash [E.]
_deeltje = partíkulo
_deelwoord = partisipio. verleden/voltooid deelwoord - partisipio pasá. tegenwoordig deelwoord - partisipio presente.
_deemoed = dosilidat; humildat
_deemoedig = dósil; humilde
_deen = danes
_deens = [bnw+znw] danes
_deerlijk = lastimoso. deerlijk gehaven - mal dañá. deerlijk gewond - seriamente heridá. deerlijk teleurgesteld - profundamente desapuntá. zich deerlijk vergissen - ta seriamente kiboká.
_deern(e) = mucha-muhé, hóben
_deernis = duele, kompashon, misericordia. _deerniswekkend = tristu; lastimoso; doloroso.
_defaitisme = miedo di pèrdè, miedo di frakasá
_defaitist = hende ku tin miedo di pèrdè, di frakasá
_defaitistisch = (ku) tin hopi miedo di pèrdè, di frakasá
_defect = 1. [znw] defekto. 2. [bnw] defekto, daña, kibrá, mankaron
_defensie = defensa
_defensief = defensibo
_defilé = desfile
_defileren = desfilá
_definiëren = definí
_definitie = definishon
_definitief = definitibo
_deflatie = deflashon
_deftig = distinguí; fini. 'n deftige meneer/mevrouw - un shon importante. deftig doen - ple fini. 'n deftig persson uit de stad - un shon di Playa.
_degelijk = sólido. 'n degelijk gebouwd huis. - un kas bon trahá. 't is wel degelijk waar. - Ta bèrdat sí.
_degen = espada [S.]
_degene = esun; [mv.: degene(n)] esunnan; esnan
_degeneratie = degenerashon
_degenereren = degenerá
_degradatie = degradashon
_degraderen = degradá
_deinen = [alg.] balansá; [mar.] leba
_deining = [alg.] konsternashon; [mar.] lebá; lebamento.
_deinzen = spanta (bèk)
_dek = [scheepv.] dèk. [bedekking] kobertura
_deken = deklu; [pers.] dekano. onder de dekens kruipen - kòi kama.
_dekken = [alg.] kubri; [met deksel] tapa; [tafel] drecha; [bevruchten] dèk. _dekking = kobertura. dekking zoeken - skonde
_deklaag = kapa di ariba; kapa superior.
_deklading = kargo riba dèk.
_dekmantel = in: onder de dekmantel van ... - bou (di e) preteksto di ...
_dekolonisatie = dekolonisashon
_dekoloniseren = dekolonisá
_deksel = tapa-tapa, tapadera
_dekzeil = lona
_delegatie = delegashon
_delegeren = delegá
_delen = [uitdelen] parti. [delen door] parti, dividí. [samen delen] kompartí. Ik deel je mening. - Mi ta kompartí bo opinion.
_deler = in: de grootste gemene deler - e mayor averahe komun
_delfstof = mineral
_delgen = paga, anulá
_delging = pago, anulashon
_deliberatie = deliberashon.
_delibereren = deliberá (di = over)
_delicaat = delikado
_delicatesse = kos dushi
_delict = delito. een delict plegen - kometé un delito.
_deling = divishon, partishon
_delinquent = delinkuente
_delinquentie = delinkuensia
_delirium = dilirio
_delta = id.
_delven = koba
_delver = kobadó
_demagogie = demagogía
_demagogisch = demagógiko
_demagoog = demagogo
_dement = dementá; ferkalk
_dementeren = dementá
_dementie = demensia
_demilitarisatie = demilitarisashon
_demilitariseren = demilitarisá
_demissionair = demishonario
_demobilisatie = demobilisashon
_demobiliseren = demobilisá
_democraat = demokrat, demókrata, demokrátiko
_democratie = demokrasía
_democratisch = demokrátiko
_democratiseren = demokratisá
_democratisering = demokratisashon
_demon = diabel, demonio
_demonisch = diabóliko
_demonstrant = demonstrante
_demonstratie = demonstrashon
_demonstreren = demonstrá
_demontage = desarmamento
_demonteren = tòrnu ; desarmá
_demontering = desarmamento
_demoralisatie = demoralisashon
_demoraliseren = demoralisá
_demotivatie = demotibashon
_demotiveren = demotibá
_dempen = dèmpel. Als het kalf verdronken is, dempt men de put. - Ora baka a hoga kaba, nan ta dèmpel e pos. met gedempte stem - ku bòs bahá.
_demper = mòfer
_den = palo di pino
_denderen = zona pisá; hasi hopi boroto. voorbij denderen - pasa ku hopi boroto.
_denderend = [fig.] tremendo
_Denemarken = Dinamarka
_denigreren = humiliá; rebahá; aserká un hende ku menospresio.
_denigrerend = denigrante, menospresiante, humiliante
_denkbaar = imaginabel; konsebibel
_denkbeeld = idea, noshon.
_denkbeeldig = imaginá; imaginario; fiktisio.
_denken = [overdenken] pensa (over = riba); [geloven] kere; [herinneren] korda (aan = riba); Ik had niet gedacht dat... - Mi no a kere ku. Denk aan mij. - Korda riba mi. Ik heb er niet aan gedacht. - Mi no a korda. [van plan zijn] tin e intenshon di. _denker = pensadó; filósofo
_denkfout = fayo den pensamento
_denksport = deporte mental
_denkvermogen = kapasidat intelektual, fakultat intelektual, poder intelektual
_denkwijze = manera di pensa
_deodorant = deodorante
_departement = departamento
_dependance = anexo; lugá sekundario
_deplorabel = deplorabel
_deponeren = depositá
_deportabel = deportabel
_deportatie = deportashon
_deporteren = deportá
_deposito = depósito
_depot = mangasina
_deppen = bèt
_depreciatie = desapresio, desaprobashon. [van geld) devaluashon
_depreciëren = desapresiá, desaprobá; [van geld] devaluá.
_depressie = depreshon
_depressief = depresibo
_deprimeren = deprimí
_deprimerend = (ku) ta deprimí;
_deputatie = diputashon
_derailleren = sali for di pista, for di rel
_derangeren = stroba )un hende su plannan)
_derde = di tres
_derderangs = di e di tres kategoría
_deren = hasi doló, hasi daño. Dat deert mij niet. - No ta hasí mi nada. Wat niet weet, wat niet deert. - Loke un hende no sa, no ta hasi'é doló.
_dergelijk = semehante, similar. 'n dergelijke uitspraak - un pronunsiamento asina. en dergelijke - i otro kosnan similar. iets dergelijks - algo asina.
_derhalve = p'e motibo ei
_derivaat = derivashon
_dermate = di tal fòrma; di un fòrma asina (pisá, difísil, etc.).
_dermatologie = dermatología
_dermatoloog = dermatólogo; dòkter di kuero
_derrière = atras; chanchan
_dertien = diestres
_dertig = trinta. In de jaren dertig - den e añanan trinta. Hij is in de dertig - e ta den su trinta aña.
_derven = falta, pèrdè. loon derven - no risibí salario
_des = in: des te beter - tantu mihó. des te meer - tantu mas.
_desalniettemin = no obstante
_desastreus = desastroso
_desavoueren = nenga
_desbetreffend = konserní; den kuestion; relashoná
_desem = yis
_deserteren = desertá
_deserteur = desertadó
_desertie = desertashon
_desgevraagd = riba petishon
_desgewenst = si ta deseá; si ta nesesario.
_desinfecteren = desinfektá
_desinfectie = desinfekshon
_deskundig = eksperto, périto [S.]
_deskundige = eksperto, périto [S.!]
_deskundigheid = ekspertisio
_desnoods = si tin mester; si ta nesesario; si no por otro.
_desperaat = desesperá
_dessert = postre [S.!]
_dessin = diseño
_destijds = den e tempo ei (aya); [toen ik nog jong was] tempo di mi tempo,
_detachement = detachamento
_detacheren = detachá
_detachering = detachamento
_detail = detaya
_detailleren = detayá
_detaillist = detayista
_detective = id.; reshèrsh
_detentie = detenshon
_determinatie = determinashon
_determineren = determiná
_deugd = virtut
_deugdelijk = sólido; konfiabel;bálido; duradero.
_deugdelijkheid = solides; balides; konfiabilidat; durabilidat.
_deugdzaam = rekto. 'n deugdzaam leven leiden - hiba un bida rekto.
_deugdzaamheid = rektitut.
_deugen = sirbi. dat ding deugt niet. - E kos no ta sirbi. Hij deugt nergens voor. - E no ta sirbi pa nada.
_deugniet = mala mucha; mucha mal kria
_deuk = sla, [ook fig.]
_deun = kantika
_deur = porta. aan de deur - na porta. Dat doet de deur dicht! - Esei ta kaba klas! achter/met gesloten deuren - porta será. met de deur in huis vallen - kòi e toro na su kachu.
_deurknop = man di porta.
_deurwaarder = id.
_deux-pièces = bistí di bachi ku saya
_devaluatie = debaluashon
_devalueren = debaluá
_devies = lema
_deviezen = devisa
_devoot = devoto
_devotie = devoshon
_deze = e[znw] akí; esakí. deze dame - e señora akí. Deze is mijn zoon - Esakí ta mi yiu(-homber). deze ene - esun akí. deze en/of gene - un k'e otro.
_dezelfde = (e) mesun; meskos.
_dezerzijds = di e banda akí; di nos banda; pa mi/nos parti.
_dia = slide [E.]. dia presentatie - slide show [E.].
_diafragma = id.
_diagnose = diagnosis
_diagnostiseren = diagnostisá
_diagonaal = diagonal
_diagram = diagrama
_diaken = diak [rkk]
_dialect = dialekto
_dialectica = dialéktika
_dialektiek = dialéktika
_dialectisch = dialéktiko
_dialoog = diálogo
_diamant = diamante
_diamanten = di diamante
_diameter = id.
_diarree = diarea; kram; mal'i bariga
_dicht = [gesloten] será. [opeen gepakt] denso. dicht bij = serka (di)
_dichtbij = serka di
_dichtbinden = sera, mara
_dichtdoen = [deur/gordijnene.d.] sera. [afdekken] tapa
_dichten = 1. traha poesía. 2. [gat e.d.] sera; yena
_dichter = poeta
_dichteres = poeta
_dichterlijk = poétiko
_dichtheid = densidat
_dichtknopen = botoná
_dichtmaken = sera
_dichtslaan = dal sera
_dictaat = teksto dictá
_dictator = diktadó, diktador
_dictatoriaal = diktatorial
_dictatuur = diktadura
_dictee = id.; diktado
_dicteren = dikta
_dictionaire = dikshonario
_die = [betr.vnw] ku. [aanw.vnw] e [znw] ei; e [znw] aya; esei; esaya. die man - e mener ei. die dames - e damanan ei. die ene - esun. Die met die hond. - Esun ku e kachó ei. Die [mv] uit Miami - esnan for di Miaami. Meneer die en die - mener tal i tal.
_dieet = dieta.
_dief = ladron
_diefstal = ladronisia , robo, hortamento
_diegene = esun; [mv: diegene(n)]esunnan, esnan
_dien = in: met dien verstande, dat ... - komprondiendo ku, ... te dien einde - ku e meta ei.
_dienaangaande = pa loke ta esei; pa loke ta konserní.
_dienaar = sirbidó
_dienares = sirbidó
_dienblad = teblachi
_diender = polis. 'n dooie diender - un hende chambon
_dienen = sirbi. Om U te dienen! - Na mener/señora/yùfrou su órden. Daar ben ik niet van gediend. - Esei sí, mi no ta aseptá! Dat dient nergens toe. - Esei no ta yudá bo na nada. Dat dien je niet te doen. - Bo no mag hasi esei. De zaak dient aanstaande maandag. - E kaso ta tuma lugá dialuna awó.
_diens = [aanw.vnw] di dje
_dienst = [A.] servisio; [C.] sirbishi. in dienst nemen - empleá; tuma den servisio . diensten verlenen - presta servisio. Tot je dienst. - Na bo ordu. Dienst hebben - ta den servisio/sirbishi. De ene dienst is de andere waard. - Kani mi pa mi kani bo. dienst doen als ... - sirbi pa ... in dienst zijn - ta den servisio militar. buiten dienst - fuera di servisio.
_dienstbaar = servisial
_dienstbaarheid = servisialidat
_dienstbetoon = servisio prestá
_dienstbetrekking = empleo
_dienstbode = sirbiente doméstiko; [fam.] kria
_dienstdoend = na warda
_dienstmaagd = kria; sirbidó
_dienstmeid = kria
_dienstmeisje = kria; mucha-muhé; sirbienbte
_dienstplicht = servisio militar obligatorio
_dienstregeling = orario
_diensttijd = tempo sirbí den servisio militar; añanan di servisio públiko
_dienstverband = tempo di servisio públiko
_dienstverlenende instelling = instansia di servisio sosial
_dienstverlening = (prestamento di) servisio
_dienstweigeraar = persona ku ta nenga di kumpli ku su servisio militar obligatorio.
_dienstweigering = nengamento di kumpli ku su servisio militar obligatorio
_dienstwoning = residensia ofishal
_dientengevolge = p'e motibo ei; dor di esei; komo konsekuensia; a causa di esei
_diep = profundo, hundu.
_diepgaand = profundo
_diepte = profundidat; hundura. in dediepte van de zee - den fondo di laman.
_dieptepunt = punto mas abou.
_diepvries groente = berdura kongelá
_diepvriezen = kongelá; fris.
_diepzinnig = profundo
_dier = bestia, animal
_dierbaar = apresiá; stimá; kerí.
_dierenarts = veterinario; dòkter di bestia
_dierenbescherming = protekshon di animalnan
_dierendag = día di animal
_dierenleed = sufrimento di animalnan
_dierenrijk = mundo di animal
_dierentuin = zoo; parke zoológiko.
_diergeneeskunde = medisina veterinario
_dierkunde = zoología
_dierlijk = bestial; di bestia, di animal
_dierlijkheid = bestialidat [ook fig.]
_diersoort = sòrto, klasa, espesie di animal, bestia
_dies = p'esei. en wat dies meer zij = etcétera./ i otro asuntonan semehante
_diesel = id. diesel olie = gas-oil [E.]
_dievenbende = banda di ladron
_differentieel = diferensial
_difuus = difuso
_diggel _diggelen = in: aan digellen vallen/slaan/smijten - kai/dal/plama na wèrki.
_digitaal = digital
_digitaliseren = digitalisá
_digitalisering = digitalisashon
_dij = bel
_dijbeen = weso di bel
_dijk = id. iemand aan de dijk zetten - duna un hende su retiro.
_dijn = in: het mijn en dijn - loke ta di mi i di bo.
_dik = [v. levenloze dingen] diki; [v. mens of dier]gordo. dikke vrienden - amigonan íntimo. dik doen - tin idea. maak je niet dik! - [druk] Keda trankil(o)! [kwaad] No konsumí bo! [zorgen] No wòri! No preokupá! 't ligt er dik bovenop. - Ta mas ku klaro! Ta mas ku evidente!
_dikdoenerij = makakería
_dikkertje = gordito
_dikte = in: wat is de dikte? - Kon diki e ta?
_dikwijls = [c:] hopi bia; [A.] hopi biaha; hopi bes; frekuentemente
_dikzak = gordo
_dilemma = dilema
_diletant = diletante
_diletantisme = diletantismo
_diluvium = diluvio
_dimentie = dimenshon
_dimlicht = lus chikito
_dimmen = baha lus grandi
_dinastie = dinastía
_diner = sena; dinner [E.]
_dineren = sena
_ding = kos. 'n raar ding - un kos mashá straño. 'n leuk ding [meisje] - un lif mucha. één ding staat vast: - Un kos ta sigur:
_dingen (naar) = buska; pidi; solisitá pa; hasi un oferta pa; purba haña
_dinsdag = diamars. op dinsdag - diamars. dinsdags - kada diamars
_diocees = diósesis
_diocesaan = diosesano
_diploma = id.
_diplomaat = diplomat
_diplomatie = diplomasia
_diplomatiek = diplomátiko. langs diplomatieke weg - pa kamindanan diplomátiko.
_direct = rechtstreeks) direkto; [dadelijk] djis (akí); [meteen] mesora, imediatamente. 'n directe uitzending - un transmishon direkto.
_directeur = direktor
_directheid = aktitut stret
_directie = direktorado; direktornan, dirigentenan
_directoraat = direktorado
_directrice = direktor
_dirigent = dirigente
_dirigeren = dirigí
_disciplinair = disiplinario
_discipline = disiplina
_disco _disco _discobar = diskotèk
_discotheek = diskotèk
_discreet = diskreto; [bescheiden] modesto, humilde;
_discriminatie = diskriminashon
_discrimineren = diskriminá
_discriminerend = diskriminatorio
_discussie = diskushon
_discussiëren = diskutí
_diskrediet = diskrédito
_diskwalificatie = diskualifikashon
_diskwalificeren = diskualifiká
_disputant = disputante
_disputeren = disputá
_dispuut = disputa
_dissident = disidente
_distantie = distansia
_distanciëren = distansiá (zich = su mes)
_distilleerderij = distilería
_distribueren = distribuí
_distributeur = distribuidó
_distributie = distribushon
_district = distrito
_districtenstelsel = sistema elektoral pa distrito
_dit = e [znw] akí; esakí. dit ene - esun akí. dit huis - e kas akí. Dit is mijn huis. - Esakí ta mi kas. Dit zijn onze kinderen - Esakí ta nos yiunan.
_ditje = in: over ditjes en datjes praten - papia di nada en partikular.
_dito = meskos
_divan = banki di sala
_divergent = divergente
_divergentie = divergensia
_divergeren = divergí
_divisie = divishon
_divulgeren = divulgá
_d.m.v. = door middel van = pa medio di
_dobbelaar = hende ku ta hasi wega di dou
_dobbelen = tira dou
_dobbelsteen = dou
_dobber = snèl. 'n zware dobber - un kos bon duru. Hij had er 'n zware dobber aan. - El a haña un bon lastrá.
_dobberen = drif, flota
_docent = dosente
_doceren = siña; duna lès
_doch = ma,pero
_dochter = yiu; yiu-muhé
_doctor = doktor
_doctoraal = doktoral
_doctoraat = doktorado
_document = dokumento
_documentaire = dokumentario
_documentatie = dokumentashon
_documenteren = dokumentá
_dode = hende morto. de dode(n) - e difunto(nan). Van de doden niets dan goeds. - No ta papia malu di esnan difunto.
_dodelijk = mortal; [vergif/ongeval] fatal. dodelijk verschrikt - spantá pa muri.
_doden = mata
_doedelzak = id.; bagpipes [E.]
_doe-het-zelf = hasi'é bo mes.
_doe-het-zelver = hende ku ta hasi kos e mes.
_doek = paña
_doekje = paña chikito. ergens geen doekjes om winden - papia bon kla.
_doel = meta, dul
_doelgericht = ku un meta fiho su dilanti
_doelloos = sin meta, sin dul, sin sa kiko pa hasi.
_doelman = portero
_doelmatig = efisiente, efikas
_doelmatigheid = efisiensia
_doelwit = blanko
_doem = mal destino
_doen = hasi. doen alsof - gaña. Hij deed alsof hij hem wilde slaan. - El a gaña dal e. Ik heb 't niet gedaan! - No t'ami! 't is gedaan met ... - el a kaba na nada... Ze konden niets van hem gedaan krijgen. - Nan no por a logra nada kuné. Hij heeft het gedaan gekregen. - El a logra. Gedane zaken nemen geen keer. - Lo hecho, hecho. [S.]
_doner = hasidó; hende hopi aktibo
_doezelen = bai den un madoha
_dof = dòf
_dokter = dòkter, dòktu
_dol = loko.
_dolen = dual
_dolk = puñal
_dolksteek = poña
_dom = bobo
_domein = dominio
_dominant = dominante
_dominee = domi
_domineren = dominá
_domkerk = katedral
_domkop = bobo, hende bobo
_dommelen = sinta drumi; sinta kabichá.
_dommerik = bobo, hende bobo
_domoor = bobo. Domoor! - kabes di funchi (bieuw)!
_dompelen = djumblum; hundi.
_domper = in: de domper zetten op ... - baha (nan alegría, plaser, ekspektashon, etc.)
_domweg = simpelmente, gewonweg.
_donateur _donatrice = donadó
_donatie = donashon
_donder = [A.] strena; [C.] bos. [fig.] dòndru. Daar kun je donder op zeggen! - No cabe duda. [S.] Wat voor de donder betekent dat? - Ki dòndru esei ta nifiká? ze snapt er geen donder van. - E no ta komprondé ni un pataká. iemand op z'n donder geven - sasiná un hende; duna un hende su zalheit, su dabrot. Habri beibel pa un hende.
_donderdag = diaweps. witte donderdag - wepsanto, diaweps santo
_donderdags = riba diaweps
_donderen = in: 't dondert. - strena ta kai. neer donderen - dal abou. om donderen - tumba, bolter. van de trap af donderen - dal abou fò'i trapi. Hij keek alsof hij 't in Keulen hoorde donderen. - El a wak tur turdí, tur babuká.
_donderend = in: 'n donderend applaus - un aplouso ovashonal. donderend geraas - boroto enorme.
_donders = [tsw] karamba, kónchole. [bw] mashá bon. Je weet 't donders goed! - Bo sa mashá bon!
_donderslag = strena. Als 'n donderslag bij heldere hemel. - tur inesperá.
_donderstraal = [fig.] demonio malu
_doneren = dona
_donker = [bnw] [A.] skur; [C.] sukú. [v. haar] pretu. 't Ziet er donker voor hem uit. - Kos no ta pinta muchu bon p'e. [znw] skuridat; skur [A.], sukú [C.]. In 't donker - den skur(idat). tegen donker - ora ta bira skur.
_dons = [om te poeieren e.d.] mota; [veren] pluma di puyito.
_donzen = di pluma di puyito
_dood = [bnw] morto. zo dood als 'n pier - morto-morto. dood of levend - bibo of morto. op dood spoor raken - drenta un kaminda sin salida [fig.]. zich dood lachen/schrikken - hari/spanta pa muri. [znw] lamuerto. Met de dood in de schoenen lopen. - ta serka di muri. 'n natuurlijke dood sterven - muri un morto natural. Hij is er als de dood voor. - E tin un miedo tremendo p'e. Om de dooie dood niet! - Bo kabes n ta ni un tiki bon! ' _doodbloeden = sangra te muri. [fig.] pèrdè tur inisiativa.
_dooddoener = argumento sin balor.
_dooddrukken = primi mata
_doodeenvoudig = perfektamente simpel
_doodeerlijk = perfektamente honesto
_doodgaan = muri
_doodgeboren = nasí morto
_doodgewoon = mashá simpel
_doodgoed = in: hij is doodgoed. - e ta un pan di Dios.
_doodleuk = sin bisa ni ho ni la.
_doodlopen = in: de weg loopt dood - e kaminda no tin salida.
_doodlopend = in: doodlopende weg - kaminda sin salida.
_doodmaken = mata.
_doodmoe = morto kansá; kansá di su alma
_doodop = kabá
_doods- = di morto
_doods = morto; sin ningun moveshon. doodse stilte - silensio absoluto.
_doodsangst = angustia
_doodsbang = morto spantá
_doodsbleek = blanko-blanko
_doodschieten = tira mata
_doodschoppen = skòp mata
_doodshoofd = karpachi
_doodslaan = dal mata
_doodslag = asesinato; homosidio
_doodsnood = agonía
_doodsteken = hinka mata
_doodstil = ketu-ketu
_doodstraf = pena di morto
_doodsverachting = sin miedo di muri
_doodsvijand = enemigo mortal
_doodtij = nivel di laman entre laman haltu i laman abou
_doodvallen = kai muri. Val dood! - Bai muri leu!
_doodverven = atribuí un kos na un persona
_doodvonnis = sentensia na pena di morto
_doodzonde = piká mortal.
_doof = sòrdo, surdo. Zo doof als 'n kwartel - sòrdo manera un kañon.
_doofheid = fayo di oído
_doofpot = in: iets in de doofpot stoppen - skonde un kos.
_doofstom = sòrdo-mudo
_doofstomme = sòrdo-mudo
_dooi = dirtimento di eis ku sneu
_dooien = dirti (di eis ku sneu)
_dooier = dor
_doolhof = labirinto
_doop = boutismo [ook van schip e.d.]
_doopplechtigheid = seremonia di boutismo
_doopsel = boutismo
_doopfont = boutiserio
_door = [vz] dor di; pa. door het raam kijken - wak dor di e bentana. door het hele land - pa henter e país. door de week - den siman. door middel van - pa medio di. [bw] door en door - henteramente, profundamente. Ga door! - Sigui! Loop door! - Sigui kana! Hij is er door! - El a logra!
_doorberekenen = inkluí (e gastonan di ...).
_doorbetalen = sigui paga
_doorbladeren = pasa dor di un buki, revista, korant
_doorboren = bora
_doorbraak = kibramento; [fig.] apertura.
_doorbranden = 1. sigui kima. 2. [v. lamp e.d.] kima; bula.
_doorbreken = kibra. [v. zon, maan] salik.
_doorbrengen = pasa
_doordacht = bon pensá, bon konsiderá
_doordat = dor ku; pasobra, ya ku, komo ku, a causa di, pa vía ku.
_doordouwen = 1. sigui pusha. 2. [fig.] sigui; pusha padilanti
_doordrijven = 1. sigui drif. 2. [fig.] persistí; pusha
_doordrukken = 1. sigui primi. 2. [fig.] pusha
_dooreen = mesklá; bruhá; Dooreen gooien, halen - bruha; meskla.
_doorgaan = sigui;pasa; kontinuá; avansá. Ga door! - Sigui!. er vandoor gaan - laga tumba, laga kai. Ik ga er vandoor! - M'a bai!
_doorgaand = [passagiers] tránsito. [verkeer] kontinuo.
_doorgaans = generalmente; pa regla.
_doorgang = pasahe, hanchi
_doorgeven = pasa; traspasá. Geef 't zout even door. - Pasa salu, por fabor.
_doorgroefd = [gezicht] yen di lachi.
_doorgronden = penetrá, konosé profundamente.
_doorhakken = kap
_doorhalen = 1. pasa dor. 2. raska, kita. Doorhalen wat niet van toepassing is. - Kita ku strepi loke no ta aplikabel.
_doorhebben = in: Ik heb je door! - B'a redá bo! B'a reda bo mes! doorheen = in: We zijn er doorheen. [werk, studie, e.d.] - Nos a kaba. zich ergens doorheen slaan - sali ganá.
_doorjagen = [geld] gasta tur plaka.
_doorkijken = [documentatie e.d.] repasá.
_doorkneed = in: doorkneed in - bakiano den
_doorkomen = [menigte] pasa. [moeilijkheden] surpasá. [zon, maan] sali
_doorkrijgen = [begrijpen] kapta. [boodschap] haña, risibí.
_doorlaten = laga pasa
_doorlezen = 1. sigui lesa. 2. repasá
_doorliggen = drumi te heridá lomba
_doorlópen = [studie] sigui.
_dóórlopen = 1. sigui kana; No keda pará. flink doorlopen - kana lihé. 2. [v. kleuren] tiña
_doorlopend = kontinuo
_doormaken = eksperensiá, eksperimentá, pasa aden.
_doormidden = kibrá, partí den dos parti.
_doorn = sumpiña. Dat is mij een doorn in het oog. - Ta un sumpiña den mi wowo.
_doornat = papa muhá
_doornemen = repasá
_doorpraten = 1. sigui papia; 2. papia ampliamente.
_doorslaan = 1. sigui bati. 2. bati(un klabo) te pasa dor. 3. kibra na dos. 4. (zekering) bula. 5. [weegschaal] sali fò'i balansa. 6. [bij verhoor] kuminsá papia. 'n doorslaand succes. - un éksito rotundo.
_doorslag = kopia. de doorslag geven [fig.] - kambia balansa.
_doorslaggevend = desisibo
_doorslikken = guli (mand' abou).
_doorsmeren = zeta; lubriká.
_doorsnee = averahe; promedio.
_doorspoelen = [wc] fl sh
_doorstaan = wanta
_doorstrepen = kita (ku strepi)
_doorvoer = tránsito
_doorvoeren = 1. transportá. 2. [in transito] tranmsportá pa; 3.[wet, regels] implementá.
_doorvoerhandel = komersio di tránsito
_doorvoerhaven = haf di tránsito
_doorwaadbaar = pasabel; pòko hundo pa pasa
_doorweekt = papa muhá; papa-papa.
_doorzagen = 1. sigui saqg; 2. sag (na dos pida). 3. [pratend] bati boka sin stòp.
_doorzetten = persistí; mantené; pusha
_doorzoeken = 1. [rommelen] skòmber. 2. [politie] listra
_doos = doshi; kaha; [vagina] doshi [plat]
_doosje = kaha (di suaflu); paki (di sigaría).
_dop = 1. [noten, zaden e.d.] kaska. [afdekking] tapadera, tapa-tapa.
_dopeling = mucha/persona ku ta batisá
_dopen = batisá
_doperwt = pitipuá
_doppen = [bonen] kaska. z'n eigen boontjes doppen - tene su mes asuntonan den su mes man.
_dor = [hout, land e.d.] seko; [woestijn] árido
_dorheid = sekura; arides (zie: dor)
_dorp = pueblo
_dorpel = drèmpi
_dorpeling = habitante di un pueblo
_dorps = aktitut di kampesinonan
_dorpsbewoner = habitante di un pueblo
_dorpsgemeenschap = komunidat rural
_dorpshuis = sentro di bario
_dorpskern = sentro di pueblo
_dorpsplein = plasa di pueblo
_dorsen = bati maíshi
_dorsmachine = mashin pa bati maíshi
_dorst = sèt
_dorsten = in: dorsten naar - ta hambrá pa
_dorstig = in: dorstig zijn - tin sèt
_doseren = [med.] preskribí un dósis. [anders] midi e kantidat nesesario
_dosering = [med.] preskripshon di dósis. [anders] midimentodi e kantidat nesesario
_dosis = dósis
_dossier = id.
_dot = boshi; [fig.] tuku, tuki
_douane = id.; aduana [s.!]; seladónan
_douane- = di douane
_douanier = duanero; seladó
_doublé = [znw en bnw id.;
_doubleren = [school] keda sinta. [film] sinkronisá den otro idioma.
_douceurtje = regalito di plaka
_douche = dush
_douchecel = dush
_douchen = dush
_dove = sordo
_dovemans = in: aan dovemans deur kloppen - no haña oído.
_doven = paga
_dozijn = dosena
_draad = [v. stof] drachi, hilo . [v. metaal] waya. Hij heeft geen droge draad aan het lijf. - E ta papa-papa muhá. tot op de draad versleten - ful gastá./gastá te garna. Ik ben de draad kwijt. - M'a pèrdè hilo di e storia.
_draadloos = sin waya
_draadschaar = skèr pa kòrta waya
_draagbaar = [znw] stretcher [E.]. [bnw] portable [E.]. [v. kleding] ku ta sirbi ainda pa bisti.
_draagkracht = forsa di karga; poder di karga; kapasidat di karga. financiële draagkracht - poder finansiero.
_draaglijk = soportabel; aseptabel.
_draagriem = faha di karga.
_draagvermogen = poder/kapasidat di karga
_draagwijdte = alkanse
_draai = birada. 'n draai om de oren - un kant'i man.
_draaibaar = (ku) por bira
_draaibank = ?
_draaiboek = senario
_draaien = [alg.] bira; drei. [snel] gira. [stoel] drei. [motor] drei, traha. [wind] kambia. [bedrijf] bai, drei. [film] pasa. [Grammofoonplaat/CD] tòka. [iets ergens omheen] lora. [telefoonnummer] marka.
_draaierig = in: Ik voel me draaierig - Mi kabes ta drei; mi kabes ta bira.
_draaiing = biramento, dreimento
_draaikolk = remolino di awa
_draaimolen = kabayito
_draaiorgel = kah'i órgel
_draaischijf = disko di artesano
_draaistoel = stul ku ta bira.
_draaitafel = tòkadisko
_draak = dragon. de draak steken met - hasi mofa di.
_drab = sushi di kòfi.
_dracht = trahe
_drachtig = dek, kargá
_draf = trote
_dragen = [kleren] bisti; [vracht] karga; [moeilijkheden] soportá;
_drager = kargadó
_dralen = [alg.] basilá; [treuzelen] lele, telelele
_draler = hende basilante; hende slo; hende ku ta telelele.
_drama = id.
_dramatisch = dramátiko
_dramatiseren = dramatisá
_dramatisering = dramatisashon
_drang = primimento; influensia; impulso; anhelo. met zachte drang - ku palabra dushi
_dranghek = hèki pa wanta hende.
_drank = bibida, bebida. sterke drank - bibida stèrki. aan de drank zijn - bebe dimas. aan de drank raken - bira alkohóliko.
_drankbestrijding = kombatimento di alkoholismo
_drankmisbruik = abuzo di alkohol
_draperen = dorna (muraya) ku paña of tapeit
_drassig = in: drassige grond - tera di lodo muhá.
_drastisch = drástiko
_draven = kòre
_dreef = kaminda di santo ku palo na tur dos banda. (niet) goed op dreef zijn - (no) ta den bon fòrma. iemand op dreef helpen - yuda un hende kuminsá.
_dreg = (h)ankra pa buska kos den fondo di awa.
_dreganker = zie: dreg
_dreggen = buska un kos den fondo di awa ku (h)ankra.
_dreigbrief = karta menasante
_dreigement = menasa
_dreigen = menasá
_dreigend = menasante
_dreiging = menasa
_dreinen = maha [om = pa]
_drek = sushi
_drempel = drèmpi
_drenkeling = un hende ku ta hoga, of ku a hoga kaba
_drenken = duna bestia awa pa bebe
_drentelen = kana pòko-pòko i basilante
_dresseren = entrená un bestia
_dresseur = entrenadó di bestia
_dressoir = kashi di sala
_dressuur = entrenamento di bestia
_dreumes = mucha chikito
_dreun = 1. sla duro. 2. boftá. 3. tono. op één dreun - riba un tono so.
_dreunen = zona duru
_dribbelen = kana manera mucha chikito. [voetbal]dribble [E.]
_drie = tres
_driedelig = di tres parti; tripartite.
_driedubbel = tripel
_Drieëenheid = Trinidat
_driehoek = triángulo
_driehoekig = triangular
_drieklank = triptongo
_Driekoningen = tres rei
_driekwart = tres kuarto
_driekwartsmaat = paso tres kuarto
_drieledig = di tres parti
_drieling = tres yiu (nasí huntu)
_drieluik = pintura di tres tabla
_driemaal = tres bes; tres bia(ha)
_driemaandelijks = trimestre; pa kuartal
_driemanschap = triunvirado
_driemaster = barko di tres master
_driesprong = krusada di tres kaminda
_driest = oudas
_driestheid = oudasia
_drietal = trío; (grupo di) tres;
_drietand = fòrki di tres djente
_drievoud = triple
_drievoudig = triple; tres bes; tres bia; tres biaha
_driewieler = trisikleta
_drift = [alg.] pashon; [drang] impulso; instinto; [stroming] koriente;
_driftig = (ku) ta rabia lihé; [haastig] semper den purá.
_drijfanker = (h)ankra flotante
_drijfgas = gas di propulshon
_drijfkracht = forsa di propulshon; poder di propulshon
_drijfnat = papa muhá. Ik ben drijfnat door een plotselinge plensbui. - M'a haña un batumba.
_drijfriem = fanbèl(t)
_drijfveer = [letterl.] fer di moveshon; [fig.] motivashon, prinsipio.
_drijven = drif, flota. [in teveel botor of olie] landa; [nat zijn] ta papa muhá. [opjagen] ansia, pusha, manda. iemand tot wanhoop drijven - hasi un hende bira desesperá. 'n zaak drijven - rùn un negoshi.
_drijvend = flotante
_drijver = $ [iemand die opjaagt] ansiadó, pushadó; [van boot e.d.] ponton.
_dril = ferkout; baba.
_drillen = imponé disiplina
_dringen = pusha. niet dringen! - No pusha! De tijd dringt. - Korda ku tempo ta pasa. [fig.] urgi.
_dringend = urgente; iets dringend nodig hebben - tin mester di un kos urgentemente.
_drinkbaar = potabel; (ku) por wòrdo bebí. Dat is niet drinkbaar - Bo no por bebe esei.
_drinkbak = [voor hond e.d.] baki di awa
_drinkebroer = babero
_drinken = [ww] bebe. [znw] bebemento
_drinker = bebedó
_drinkplaats = lugá pa (bestia) bebe
_drinkwater = awa di bebe
_droef = tristu
_droefenis = tristesa
_droefgeestig = melankóliko
_droefheid = tristesa
_droevig = tristu
_droge = in: op 't droge - riba tera firme.
_drogen = seka
_droger = sekadó; [bij wasnachine] dryer [E.]
_drogist = botikario
_drogisterij = botika
_drol = dròlchi; [pers.] lolo, chambon.
_drom = boshi
_dromen = soña (over/van = ku)
_dromer = soñadó
_dromerig = soñolento
_drommel = in: de arme drommel - e pober. om de drommel niet! - absolutamente ku no.
_drommels = [tsw] Karamba. [bw] mashá. Hij weet 't drommels goed. = E sa mashá bon.
_drommen = bòsha
_dronk = kò'i bebe. 'n dronk uitbrengen - toast [E.]
_dronkaard = bebedó, buraché
_dronkelap = buraché
_dronken = burachi, bebí, fumo
_dronkenschap = burachería
_droog = seko. kurkdroog - seko-seko.
_droogje = in: op 'n droogje - sin haña nada di bebe.
_droogjes = irónikamente
_droogleggen = rekobrá for di awa.
_drooglegging = 1. rekobramento di tera for di awa; 2. prohibishon general di bendemento di alkohol.
_drooglijn = liñ' i paña.
_droogrek = rèki pa seka paña
_droogte = sekura
_droom = soño
_droombeeld = fantasma
_drossen = hui (for di un barko etc.)
_drug = droga
_druggebruiker = drogadikto
_drugsbestrijding = kombatimento di droga
_drugskoerier = mula
_druif = [zee-] drùif; [eet- & wijn-] weindrùif
_druilen = [regen] chipi-chipi; [kind] ta fastioso
_druiloor = mucha fastioso
_druipen = drep; [voor examen] drùip
_druipnat = papa muhá
_druipneus = nanishi ku ta drep ferkout
_druisen = hasi boroto
_druiven- = di weindrùif
_druk = [bnw] drùk, okupá. [znw] preshon. druk uitoefenen op - pone preshon riba. [v. boek] edishon.
_drukken = primi. [pers] drùk, imprimí. [zorgen e.d.] oprimí. de hand drukken - saka man.
_drukkend = [v. warmte] sofokante. [belasting e.d.] pisá.
_drukker = drùkdó.
_drukkerij = imprenta
_drukknoop = konòpi di primi.
_drukknop = konòpi
_drukte = [menigte] moveshon, animashon; [herrie] boroto, bvomboshi. [last] tr bel; [gedoe] herekeke.
_druktemaker = [herrieschopper] hende ku ta hasi hopi boroto. [bemoeial] hende ku ta mete su mes ku tur kos.
_drukwerk = kos imprimí.
_druppel = gota
_druppelen = tira gota
_dubbel = dòbel. dubbele punt - dos punto.
_dubbelganger = dòbel.
_dubbelspel = changá .
_dubbelspion = spion di dos banda
_dubbelspoor = dòbel pista
_dubbeltje = kuater plaka; debchi
_dubbelzinnig = dòbel sentido; ambiguo.
_dubbelzinnigheid = ambigüidat; dòbel sentido.
_dubben = duda
_dubieus = dudoso; kuestionabel.
_duchten = teme, tin miedo
_duchtig = profundo; efektibo; serio.
_duel = duelo [S.]
_duelleren = bringa duelá
_duf = [in de war] bruhá; [door warmte] poriá; [vermoeid] kansá; [lusteloos] sin smak, sin gana.
_dufheid = bruhamento; kansansio; falta di gana.
_duidelijk = kla, klaro; evidente, obvio; eksplísito. 't Is me niet duidelijk. - Mi no ta komprondé.
_duidelijkheid = klaridat; evidensia.
_duidelijkheidshalve = pa tur klaridat
_duiden = in: duiden op - indiká; sugerí.
_duif = palomba. (bludeifi/buladeifi; totolika; ala blanca; barabakoba.)
_duig = in: in duigen vallen - frakasá.
_duik = in: 'n duik in het water nemen - bula den awa.
_duikboot = submarino
_duikelaar = buladó. 'n slome duikelaar - hende chambon; hende sokete.
_duikelen = bula, salta.
_duiken = sambuyá
_duiker = samboyadó; [in duikerpak] buso.
_duikerklok = klòk di buso
_duikerpak = trahe di buso.
_duim = dùim [ook maat en grote teen]. op z'n duim zuigen - chupa dùim. iets uit z'n duim zuigen - trha un storia falso; papia kò'i loko; gaña hende.
_duimbreed = in: geen duimbreed wijken - no move ni un dùim.
_duimen = in: voor iemand of iets duimen - korda un hende of kos.
_duimpje = in: iets op z'n duimpje kennen - sa(bi) un kos bon-bon.
_duimschroef = in: iemand de duimschroeven aandraaien - pone un hende bou di preshon pisá.
_duimstok = dùimstòk
_duin = dùin
_duister = [A.] skur. [C.] sukú
_duisternis = skuridat
_duit = in: 'n flinke duit kosten. = kosta bon sèn. ook 'n duit in 't zakje doen. - laga di kontribuí kos drechi.
_duits = aleman
_duitse = (dama) aleman
_duitser = aleman
_Duitsland = Alemania
_duivel = diabel; demonio. als je 't over de duivel hebt, trap je 'm op z'n staart. - Papia di diabel i bo ta trapa su rabo. des duivels worden - demoniá. Loop naar de duivel! - Bai muri leu!
_duivels = diabóliko.
_duivelskunstenaar = hende ku sa hasi tur kos; mágiko.
_duiven- = di palomba
_duiventil = kas di palomba, ka'i palomba.
_duizelen = haña biramento di kabes. het duizelde hem. - E no por a komprondé mas.
_duizelig = mareá
_duizeligheid = mareamento; dreimento di kabes; biramento di kabes.
_duizeling = mareamento; biramento di kabes; dreimento di kabes.
_duizelingwekkend = inkreíbel; inimaginabel.
_duizend = mil
_duizendjarig = di mil aña.
_duizendpoot = disinbein, lisinbein [niet fig.]
_dulden = tolerá
_dun = delegá; fini. dun bevolkt - pòko poblá.
_dunne = mal'i bariga; kram; diarea. aan de dunne zijn - tin kram; tin diarea.
_dunk = opinion; idea. Hij heeft 'n hoge dunk van zichzelf. - E tin idea.
_dunken = in: mij dunkt.... - ta parsé mi ...
_dunnetjes = basta fini. iets dunnetjes over doen - ripití un kos ku smak.
_dupe = víktima. ergens de dupe van zijn/worden - ta/bira víktima di un kos; ta/keda perhudiká
_duperen = perhudiká.
_duplicaat = duplikado
_duplo = id.; dos; in duplo - dupliká; dos bes/biaha.
_duren = dura ; tarda. voor zo lang 't duurt. - Tanten ku e ta sigui. Waarom duurt 't zo lang? - Pakiko e ta tarda tanto? Het duurde niet lang of hij kwam. - E no a tarda pa bini.
_durf = tribilidat; oudasia; kurashi.
_durven = tribi
_dus = antó; dùs; pues [S.!]
_dusver = in: ,tot dusver - te awor akí.
_dutje = in: 'n dutje doen - rèk un rato. Kòi un kabrikuchi.
_dutten = bai den un madoha
_duur = [znw] durashon; tardansa. op den duur - a lo largo [S.] [bnw] karo, kostoso.
_duurzaam = duradero.
_duurzaamheid = durabilidat.
_duw = push, stot.
_duwen = pusha
_dwaallicht = lus ku ta move den mondi
_dwaalspoor = pista robes. iemand op een dwaalspoor brengen -hiba un hende riba kaminda robes.
_dwaas = [znw+bnw] loko
_dwaasheid = lokura
_dwalen = [letterl.] dual. [verkeerde leer] ta den eror.
_dwaling = eror
_dwang = forsa
_dwangarbeid = labor fòrsá
_dwangarbeider = hende kondená na labor fòrsá
_dwangbevel = id.
_dwangbuis = kamisa ku manga na otro pa wanta un detenido trankil
_dwangpositie = in: in een dwangpositie verkeren - [fig.] ta man mará (na otro).
_dwarrelen = kai pòko-pòko.
_dwars = id.; skeins; diagonal; stret. _dwarsbalk = balki/biga di sosten
_dwarsbomen = obstruí
_dwarsliggen = bai kontra
_dwarsstraat = kaya di banda
_dweepziek = lembechi; fanátiko; (ku) ta gusta labia.
_dweil = mòp
_dweilen = mòp
_dwepen = ta fanátiko (met = di)
_dweper = fanátiko
_dwerg = enano
_dwingeland = tirano
_dwingelandij = tiraníad
_dwingen = forsa; obligá. Dat laat zich niet dwingen. - Bo no por forsa esei.
_dwingend = obligatorio; urgente.
_d.w.z. = (dat wil zeggen) = ke men (dí); es ta; ta nifiká.
_dynamiet = dinamit
_e.a. = een en ander = un k'e otro (kos)
_eb = mar abou
_echo = èko
_echoën = èko
_echt = 1. [znw] matrimonio. 2. [bnw] [onvervalst] genuino; [waarlijk] berdadero. [grondig] fòrmal; [wettig] legítimo; 3. [bw] mes. echt mooi. - mashá bunita mes. echt leuk - echt leuk! Hij was echt boos. - E tábata bon rabiá. 't Is echt waar! - Ta puro bèrdat. 't Is echt gebeurd. - El a sosodé di bèrdè mes.
_echtbreuk = adulterio
_echtelijk = matrimonial
_echter = sin embargo; no obstante; tòg.
_echtgenoot = esposo, kasá
_echtgenote = esposa, señora, kasá
_echtpaar = pareha [kasá]; matrimonio
_echtscheiding = divorsio
_echtverbintenis = enlase matrimonial
_eclips = kleps
_ecologie = ekología
_ecologisch = ekológiko
_economie = ekonomía
_economisch = [bnw] ekonómiko. [bw] ekonómikamente
_econoom = ekónomo
_e.d. = en dergelijke(n) = i otro kos/persona asina
_edel = nobel; presioso. de edele delen - e partinan prinsipal.
_edelachtbare = honorabel
_edele = hende di noblesa.
_edelgesteente = piedra presioso
_edelmoedig = generoso
_edelmoedigheid = generosidat
_editie = edishon
_eed = huramento. 'n eed afleggen - huramentá. onder ede - bou huramentashon.
_eedaflegging = huramentashon
_eekhoorn = djak'i kaña
_eelt = kayu
_eeltig = yen di kayu.
_een = 1. [ldw] un. de een - esun. 2. [tlw] un. 'een zekere Croes - un tal Croes. Ik ben één en al oor. - Mi ta skucha ku tur atenshon. noch 't een, noch 't ander(e) - ni esun, ni e otro. op één na - menos un. één voor één - un tra'i otro.
_eenakter = komedia di un akta.
_eencellig = uniselular; di un sèl so
_eend = pato
_eender = igual, meskos
_eendracht = konkordia; union. eendracht maakt macht. - union ta hasi forsa.
_eendrachtig = uní.
_eengezinswoning = kas di famía.
_eenheid = [in vereniging] union; [maat] unidat
_eenieder = kada un
_eenkennig = tímido
_eenkennigheid = timides.
_eenling = individuo
_eenmaal = un biaha. Eenmaal, tweemaal, voor de laatste maal! - Promé biaha, di dos biaha, delaster biaha! Als we maar eenmaal thuis zijn, ... - Ora nos ta na kas, por fin, ... 't Is nu eenmaal zo! - Ta asina e ta.
_eenmalig = un biaha so
_eenpersoons = pa un persona (so)
_eenrichtingsverkeer = tráfiko di un banda so.
_eens = 1. [bw] un biaha; un bes; un día. Kom'eens hier... - Bin akí un rato... Eens op 'n (goeie) dag, - Un (bon) día, ... 'T is niet eens zo ver. - No ta di e leu ei. Eens en voor al. - pa awor i semper. niet eens - ni sikiera. 2. [bnw] id.; di akuerdo. het eens zijn met - ta di akuerdo ku. Ik ben 't met je eens. - Mi ta eens ku bo./Mi ta di akuerdo ku bo.
_eensdeels = di un banda.
_eensgezind = [bnw] uní; unánimo; [bw] uní; unánimamente
_eensgezindheid = union; unanimidat
_eensklaps = di ripiente; inesperá; di sorpresa; al instante [S.].
_eenstemmig = [bnw] uní; unánimo. [bw] uní; unánimamente.
_eenstemmigheid = unanimidat
_eentje = in: op m'n, je, z'n, d'r eentje - mi, bo, su so.
_eentonig = monótono
_eenvormig = uniforme
_eenvoud = [ongecompliceerd] simplesa, simplisidat; [bescheidenheid] humildat
_eenvoudig = [bnw] [ongecompliceerd] simpel; [bescheiden] humilde. [bw] simpelmente; humildemente
_eenvoudigheid = zie: eenvoud
_eenzaam = solitario
_eenzaamheid = soledat
_eenzijdig = unilateral; di un banda so.
_eenzijdigheid = parsialidat
_eer = honor; elogio. Hij hield de eer aan zichzelf. - El a saka su kara. ter ere van - na honor di. Ere wie ere toekomt - Duna honor na esun ku meres'é. In ere houden - mantené un tradishon. naar eer en geweten - segun (mi, bo, su) consenshi i honor. Dat strekt hem tot eer. - E meresé elogio p'esei.
_eerbaar = [kuis] kasto; [respectvol] respetabel; [eer verdienend]honorabel; [beschaafd] rekto; [fatsoenlijk] drechi, desente.
_eerbaarheid = kastidat; respetabilidat; rektitut; desensia.
_eerbetoon = honor; elogio
_eerbewijs = zie: eerbetoon
_eerbied = respèt.
_eerbiedig = devoto; yen di respèt
_eerbiedigen = respetá
_eerbiedigheid = devoshon; respèt
_eerbiediging = respèt (van = pa)
_eerbiedwaardig = respetabel; honorabel; venerabel.
_eerder = antes; mas promé; mas tempran. Hoe eerder hoe liever. - Mas lihé, mas mihó. Eerder meer dan minder. - sigur mas ku menos.
_eergevoel = sentido di honor.
_eergisteren = antayera
_eerlijk = [bnw] honesto; stret. [bw] honestamente. iemand eerlijk behandelen - trata un hende honestamente. eerlijk handelen - aktua stret. 't Is eerlijk waar. - Ta puro bèrdat. Eerlijk gezegd, ... - Pa bisa e bèrdat, ...
_eerlijkheid = honestidat
_eerlijkheidshalve = Pa bisa e puro bèrdat, ...
_eerst[e] = promé. Ik was de eerste. - Ami tábata promé. ten eerste - na promé lugá.
_eerstdaags = un di e díanan akí
_eersterangs = di promé rango/ klas.
_eerstgenoemde = esun menshoná promé
_eerstvolgend = siguiente, próksimo
_eervol = ku honor
_eerzaam = respetabel, respetá, honesto, humilde
_eerzaamheid = respèt, honestidat, humildat
_eerzucht = ambishon
_eerzuchtig = ambisioso
_eetbaar = ku bo por kome
_eetgerei = kos pa kome
_eethoek = sèt di komedó
_eethuis = restorant
_eetkamer = komedó
_eetlepel = kuchara pa kome
_eetlust = apetito
_eetservies = set di kome
_ eeuw = siglo. de negentiende eeuw - siglo diesnuebe. de gouden eeuw - siglo di oro. in alle eeuwen der eeuwen. - den tur siglo di siglonan.
_eeuwenoud = di hopi siglo pasá.
_eeuwig = eterno. het eeuwige leven - bida eterno.
_eeuwigdurend = eterno
_eeuwigheid = eternidat
_effect = efekto. effect sorteren - tin efekto.
_effecten = balor i akshonnan
_effectenbeurs = bolsa di balornan
_effectief = efektibo
_effectiviteit = efektividat
_effen = lizo, stret, [v. stoffen] sin dibuho.
_effenen = igualá, yuwalá
_efficiënt = efisiente
_efficiëntie = efisiensia
_ega = esposa
_egaal = igual, lizo
_egaliseren = egalisá; igualá, yuwalá
_egel = ID.
_ego = id.
_egocentrisme = egosentrismo
_egocentrisch = egoséntriko
_egoïsme = egoísmo
_egoïst = egoísta
_egoïstisch = egoísta
_E.H.B.O. = (Eerste Hulp Bij Ongelukken) id. Servisio di Urgensia; poli. .
_ei = webo. eieren leggen - pone webo.
_eier- = di webo
_eiereten = in: dat is 't hele eiereten - esei ta tur kos.
_eigen = mes; propio. eigen aan iets of iemand - pekuliar. zich eigen maken - adkirí.
_eigenaar = propietario, doño. van eigenaar wisselen - kambia di doño.
_eigenaardig = straño, rar, pekuliar
_eigenaardigheid = kos straño; pekuliaridat
_eigenaardigs = kos straño
_eigenares = doño, propietario (femenino)
_eigenbelang = interes propio
_eigendom = propiedat; pertenensia; [recht] derecho proprietario
_eigendunk = idea.
_eigengereid = kabesura; (ku) ta sigui su mes kier; (aktuashon) arbitrario.
_eigenhandig = ku mi, bo, su etc. mes man
_eigenlijk = 1. [bnw] propio; berdadero. zijn eigenlijke naam - su nomber berdadero. 2. [bw] eigenlijk; en realidat; den realidat; pa regla. Wat weet je er eigenlijk van? - Ta kiko bo sa di dje, den realidat? Eigenlijk moest zoiets niet kunnen. - Pa regla, un kos asina no mester tábata por.
_eigenmachtig = pa kuenta propio; pa su mes kuenta.
_eigennaam = nomber propio
_eigenschap = kalidat; propiedat
_eigentijds = kontemporáneo
_eigenwaan = idea (di su mes)
_eigenwaarde = balor propio; outobalor
_eigenwijs = id.; kabesura.
_eigenwijsheid = aktitut kabesura
_eigenzinnig = obstiná.
_eigenzinnigheid = aktitut obstiná
_eik = id.
_eikel = fruto di e palo di eik
_eiland = isla
_eilandelijk = insular
_eind _einde = 1. fin; final; konklushon. eind goed, al goed - bon kabá ta bon trhá; 'n eind aan z'n leven maken - pone fin na su bida. zijn problemen zijn ten einde. = su problemanan a kaba. 2. pida. 'n eind hout - un pida palu. aan het langste eind trekken - sali (esun) ganá. 3. [afstand] pida. 't is 'n heel eind. - ta un bon pida leu. Daar kan hij 'n heel eind mee komen. - Esei lo yud'é bastante. hij was ten einde raad. - E no tábata sa mas kiko pa hasi. ten einde lopen - ekspirá, kaduká, terminá.
_eind- = final.
_eindbeslissing = desishon final
_eindelijk = por fin ; finalmente
_eloos = sin fin
_einder = horizonte
_eindig = finito
_eindigen = kaba, terminá, finalisá, konkluí, pone fin na, stòp, para
_eindje = pida.
_eindstreep = liña final
_eis = 1. [alg.] eksigensia. 2. [jur.] demanda. 3. [benodigdheden] rekisito.
_eisen = 1. [alg.] eksigí. 2. [jur.] demandá. 3. [benodigdheden] rekirí.
_eiser = [jur.] demandadó; esun ku ta demandá.
_eivormig = ku fòrma di webo
_eiwit = blanko di webo; [wetensch.] proteína.
_eksteroog = lekdor
_elasticiteit = (ku) ta rèk manera lastik
_elastiek = lastik
_elastieken = di lastik
_elders = (na) otro lugá, otro kaminda. Overal elders - (na) tur otro lugá.
_electricien = elektrisista
_electriciteit = elektrisidat
_electriciteitscentrale = planta di elektrisidat
_electrisch = eléktriko
_electriseren = elektrifiká
_electrocuteren = elektrokutá
_electromotor = motor eléktriko
_electronica = elektrónika
_electronisch = elektróniko
_electrotechniek = ingeniería elektróniko
_electrotechnisch = elektrotékniko
_elegant = elegante
_elegantie = elegansia
_elektricien = elektrisista
_elektriciteit = elektrisidat
_elektriciteitscentrale = planta di elektrisidat
_elektrisch = eléktriko
_elektriseren = elektrifiká
_elektrocuteren = elektrokutá
_elektromotor = motor eléktriko
_elektronica = elektrónika
_elektronisch = elektróniko
_elektrotechniek = ingeniería elektróniko
_elektrotechnisch = elektrotékniko
_element = elemento [ook fig.]
_elementair = elementario
_elf = diesun. op z'n elf en dertigste - manera mork i. Manera pieu riba breu.
_elfde = di diesun. Te elfder ure - na último ora.
_elfje = hada [S.]
_elftal = ekipo di weg'i bala; ekipo di futbol
_eliminatie = eliminashon
_elimineren = eliminá
_elitair = elitario
_elite = elita
_elk = kada, tur. Elke keer - kada biaha. elk afzonderlijk - kada un separá.
_elkaar = otro. bij elkaar - huntu. achter elkaar - un tra'i otro. door elkaar - bruhá. in elkaar zetten - hinka den otro. goed in elkaar zitten - ta bon trahá. met elkaar - huntu. na elkaar - un tra'i otro. op elkaar - un riba otro. Je kunt ze niet uit elkaar houden - bo no por bisa ken ta ken. uit elkaar gaan - bai fò'i otro; separá. 't Is voor elkaar! - Kla ta! elkaar een handje helpen. - duna otro un man.
_elleboog = elbog
_ellende = miseria.
_ellendeling = desgrasiado
_ellendig = miserabel
_ellendige = [znw] miserabel, desgrasiado.
_ellendigheid = miseria
_ellenlang = sin fin; interminabel.
_ellips = elipsis
_elliptisch = elíptiko
_emancipatie = emansipashon
_emanciperen = emansipá
_emballage = (em)paketamento
_emballeren = (em)paketá
_embarkeren = embarká
_emeritaat = emeritado
_emeritus = emérito
_emigrant = emigrante
_emigratie = emigrashon
_emigreren = emigrá
_emissie = emishon
_emitteren = emití, saka
_emmer = [A.] hemchi; [C.] hember
_emmeren = maha; zeur; teimu.
_emotie = emoshon
_emotioneel = emoshonal
_emplacement = kurá di station di trein of almasen
_emplooi = empleo
_employé = empleado
_en = [vw] i ; ku. Mijn broer en ik - mi ruman ku mi. En 't een, en 't andere - Tanto esun, komo e otro. En? - I kiko?
_en [F.] = [vzl] en bloc - komo grupo total. en detail - por detalle [S.]. en gros - por mayor [s.]
_encyclopedie = ensiklopedia
_encyclopedisch = ensiklopédiko
_endeldarm = rekto.
_energie = energía
_energiek = enérgiko; balente
_enerzijds = di un banda. enerzijds, ... anderzijds, ... - di un banda, ... di otro banda, ...
_eng = [nauw] smal; [strak] pretá; [griezelig] spantoso.
_engagement = enbolbimento.
_engageren = in: zich engageren met = enbolbé su mes den; keda enbolbí den.
_engel = angel [ook fig.]
_engelachtig = angelikal
_engelbewaarder = angel [stomme e] wardadó
_Engeland = Inglatera
_engelengeduld = pasenshi di angel.
_engels = ingles. de Engelsen - e inglesnan. engelse sleutel - monkey wrench [E.]
_Engelse = dama ingles.
_engelsman = ingles
_engerd = hende ku ta duná bo rel
_engte = [zee-] estrecho [S.]
_enig = 1. [uniek]úniko. Wat enig! - Es ta bunita! 2. [sommige] algun. te eniger tijd - na su debido tempo.
_enigszins = un tiki, un pòko, algo.
_enkel = 1. [znw] nokoroshi, ènkel. 2. [bnw] so; solo; een enkel woord - un palabra so; un solo palabra. enkele reis - bai so. Er is geen enkel huis te zien. - Bo no ta wak ni un kas. Ik heb geen enkel greintje medelijden met hem. - Mi no tin ni un tiki duele di dje. [bw] un so; solamente.
_enkeling = individuo. 'n Enkeling komt nog wel eens langs. - algun hende sa pasa di vez en cuando.
_enkelspel = single [E.]
_enkelvoud = singular
_enorm = enorme
_enormiteit = enormedat
_en passant = ora di pasa; pasando.
_enquête = enkuesta.
_enquêteur = enkuestadó
_enteren = subi a bordo
_enthousiasme = entusiasmo
_enthousiast = entusiasmá ; enthousiast zijn/worden - entusiasmá su mes.
_entstof = bakuna; materia pa bakunashon.
_envelop = envelòp .
_enz = enzovoort = etc.
_epidemie = epidemia
_epidemisch = epidémiko
_epiloog = epilogo
_episode = episodio
_epistel = id.
_epos = relato épiko
_episch = épiko
_equator = ekuátor
_equatoriaal = ekuatorial
_equipe = ekipo
_er = [bw] ei. Hij is er. - e t'ei. er is/zijn/staat/staan/zit/zitten etc. - tin. We zijn er! - Nos a yega! Heb je er nog een? - Bo tin un mas? Heb je er nog meer? - Bo tin mas? Hij heeft er geen. - E no tin. Wat is er? - (Ta) kiko tin? Er zijn er die zeggen, ... - Tin hende ku ta bisa, ... [vnw] erbij - serka dje. ermee - kuné; ervan - di dje; ervoor - p'e.
_ erachter = tras di dje, tra'i dje, su tras
_erbarmelijk = miserabel; lamentabel; malísimo.
_erbarmen = [znw] piedat; duele; miserikordia. [ww] tene piedat
_erbij = serka dje, serka di dje, aserka. je bent erbij! - b'a kòi awa!
_ere = zie eer; Ere wie ere toekomt - Elogio na esun ku ta meresé.
_ereboog = arko di triumfo
_ereburger = siudadano di honor; siudadano honorario.
_ereburgerschap = siudadanía di honor, siudadanía honorario.
_eren = honra; [God] alabá
_erepenning = moneda konmemoratibo
_erepoort = arko di triumfo.
_erf = kurá
_erfdeel = [v. volk] patrimonio; [v. individu] parti di herensia.
_erfelijk = genétiko, di herensia
_erfelijkheid = genétika
_erfelijkheidsleer = genétika
_erfenis = herensia
_erfgenaam = heredero
_erfgoed = herensia
_erfopvolging = suseshon hereditario
_erfpacht = id.
_erfstuk = kos di herensia
_erfzonde = piká original
_erg = [bw] mashá, hopi. [bnw] malu. 't Is al erg genoeg. - Ya ta basta malu manera e ta. [znw] Ik had er geen erg in. - Mi no a ripará.
_ergens = un lugá, un kaminda, algun lugá, algun kaminda. hier ergens. - akí banda.
_erger = pio; mas malu
_ergeren (zich) = konsumí, kunsumí; iritá
_ergerlijk = [letterl.] iritante. [aanstootgevend] ofensibo; baho; sushi.
_ergernis = disgusto; iritashon; ofensa; skandal.
_ergst = pio; mas malu. 't Ergste is dat, ... - E kos mas malu ta, ku, ...
_erin = den dje
_erkennen = rekonosé. [toegeven] admití.
_erkenning = rekonosemento. [toegeven] admishon.
_erkentelijk = agradesido; apresiá
_erkentelijkheid = gratitut; apresio
_erker = ventana ku ta sali pafó di muraya.
_erna = despues ; kaba
_ernaast = na banda
_ernst = seriedat
_ernstig = serio; severo; grave
_erop = riba dje
_eroderen = erodí
_erosie = eroshon
_erotiek = erótika
_erotisch = erótiko
_ertegen = kontra dje
_erts = mineral
_ertussen = mei-mei di dje
_eruit = fò'i dje
_eruit springen = resaltá
_eruptie = erupshon
_ervaren = [ww] eksperensiá ; eksperimentá. [bnw] eksperensiá
_ervaring = eksperensia
_erven = [znw] herederonan. [ww.] heredá
_ervoor = [v. plaats] su dilanti. [v. tijd] promé ku
_erwt = bonchi-èrt
_escorte = escolta
_escorteren = eskoltá
_eskader = eskuadron
_essay = ensayo
_essentiëel = esensial
_essentie = esensia
_etage = piso
_etalage = etalashi
_etaleren = eksponé
_etappe = etapa
_eten = [ww] kome. soep eten - bebe sòpi. te veel eten - kome dimas. [znw] kuminda; komemento
_etensbak = baki di kuminda.
_etenslucht = holó di kuminda.
_etensresten = sobrá di kuminda
_etenstijd = ora di kome.
_etentje = komemento
_eter = komedó
_ether = id.
_ethiek = étika
_ethisch = étiko
_etiket = label [E.]
_etiketteren = label [E.]
_etmaal = día i anochi
_ets = id.
_etsen = ets
_ettelijke = bários, diferente; un gran kantidat.
_etter = materi; püs. [persoon] tèrdó.
_etteren = saka materi; [v. persoon] tèr
_etui = kaha; kobertura
_eucharistie = eukaristía
_eufemisme = eufemismo
_Europa = id.; [C./B.] Oropa
_Europeaan = europeo; [C./B.] oropeo
_Europees = europeo; [C./B.] oropeo
_euthanasie = eutanasia
_euvel = [kwaad] maldat; [gebrek] fout, falta; euvel duiden - tuma na malu.
_evacuatie = evakuashon
_evacueren = evakuá
_evaluatie = evaluashon
_evalueren = evaluá
_evangelie = evangelio
_evangelisatie = evangelisashon
_evangelisch = evangéliko
_evangeliseren = evengelisá
_evangelist = evangelista
_even = [getallen] par. even en oneven - par i impar. [ogenblik] un rato. Wacht even. - Warda un rato. 't is om 't even! - tantu bal! [gelijk] mes. 't Is even aantrekkelijk voor mannen als vrouwen. - Ta mes atraktibo pa hende-homber komo pa hende-muhé.
_evenals = meskos ku
_evenaren = igualá, yega na e mesun nivel ku.
_evenbeeld = imágen eksakto
_eveneens = tambe
_evenement = evento
_evengoed = meskos
_evenmin = tampòko
_evennaaste = próhimo
_evenredig = proporshonal(mente). evenredige vertegenwoordiging - representashon proporshonal
_evenredigheid = proporshon
_eventjes = (djis) un ratu; un ratu asina.
_eventueel = posibel; potensial; eventual.
_evenveel = mes tantu
_evenwel = sin embargo, no obstante, tòg
_evenwicht = balansa, ekilibrio. evenwicht brengen in - ekilibrá; balansá. evenwicht bewaren/houden - mantené balansa/ekilibrio.
_evenwichtig = balansá, ekilibrá
_evenwichtigheid = balansa, ekilibrio.
_evenwijdig = paralelo
_evenwijdigheid = paralelismo
_evenzeer = mes tantu (als = ku)
_evenzo = meskos
_evident = evidente
_evolutie = evolushon
_evolutieleer = teoría di evolushon
_ex = id.
_exact = eksakto
_examen = eksámen. voor een examen slagen, zakken - slag, drùip pa un eksámen.
_excellentie = ekselensia
_excursie = ekskurshon
_excuseren = dispensá; diskulpa; pidi diskulpa. excuseer! - dispensa! Excuseer mij! - Dispensá mi. zich excuseren - laga sa ku bo no por atendé (un reunion, etc.)
_excuus = dispensa, diskulpa. z'n excuss maken. - pidi diskulpa.
_executeren = ehekutá
_executie = ehekushon
_exemplaar = ehemplar
_exerceren = drill [E.]
_expanderen = ekspandé
_expansie = ekspanshon
_expediteur = transportadó; empresa di transporte.
_expeditie = [ontdekkingsreis] ekspedishon. [verzending] transportashon, transporte.
_experiment = eksperimento
_experimenteel = eksperimental
_experimenteren = eksperimentá
_expert = eksperto , périto [s.!]
_expertise = ekspertisio
_expliciet = eksplísito
_exploderen = eksplotá; rementá.
_exploitant = eksplotante, doño, propietario, empresario.
_exploitatie = eksplotashon
_exploiteren = eksplotá
_exploratie = eksplorashon
_exploreren = eksplorá
_explosie = eksploshon
_explosief = [znw] eksplosibo; [bnw] eksplosibo
_exponent = eksponente
_export = eksportashon
_exporteren = eksportá
_exporteur = eksportadó
_exposant = esun ku ta ekshibí
_exposeren = ekshibí
_expositie = eksposishon, ekshibishon
_expres = [znw] ekspreso. [bw] intenshonalmente; pa malu. Hij deed 't expres - El a hasi'é pa malu.
_expressie = ekspreshon
_expressief = ekspresibo
_exterieur = eksterior
_extern = eksterno
_extra = ekstra
_extravagant = stravegante
_extreem = ekstremo
_ezel = buriko [ook fig.]. 'n ezel stoot zich in 't gemeen, geen tweemaal aan dezelfde steen. - awa di dos bes, no sa muha makako. stomme ezel! - buriko bestia!
_ezelachtig = manera buriko
_ezellin = yewa
_ezelsoor = [in boek] doblá
_één = un
_élan = djeit
_faalangst = miedo di faya
_faam = fama, reputashon, renomber
_fabel = fábula
_fabelachtig = fabuloso
_fabricage = fabrikashon
_fabriceren = fabriká
_fabriek = fábrika; planta
_fabrieks- = di fábrika; industrial.
_fabrikaat = in: van Amerikaans fabrikaat - fabriká na Merka.
_fabrikant = fabrikadó; doño di fábrika
_faciliteit = fasilidat
_faciliteren = fasilitá
_factor = faktor
_factureren = fakturá; manda resibo; traha kuenta
_factuur = faktura; resibo; kuenta.
_facultatief = fakultatibo; opshonal.
_faculteit = fakultat
_failliet = bankrut. failliet gaan - bati bankrut.
_faillissement = bankrut
_fakkel = flambeu
_fakkeldrager = kargadó di flambeu
_fakkeloptocht = parada di flambeu
_falen = faya
_falie = in: iemand op z'n falie geven. duna un hende un bon skual.
_faliekant = in: de zaak liep falikant mis. - e asunto a faya por kompleto.
_falsificatie = falsifikashon
_falsificeren = falsifiká
_fameus = famoso
_familiair = [bnw] familiar; [bw] familiarmente
_familie = famía. Zij is familie van hem. - E ta su famía. hun familie - [ook:] nan familiarnan.
_familie- = di famía; familiar.
_familieband = laso familiar
_familiegraf = kèlder di famía.
_familielid = familiar, miembro di famía
_familienaam = fam
_familieziek = hinká (semper) den su famía
_fanaat = fanátiko
_fanaticus = fanátiko
_fanatiek = fanátiko
_fanatiekeling = fanátiko
_fanatisme = fanatismo
_fancy fair = feria; bake-sale [E.]
_fanfare = id.
_fanfarecorps = brass band [E.]
_fantaseren = fantasiá
_fantasie = fantasía
_fantast = hende ku ideanan irealístiko
_fantastisch = fantástiko
_fascineren = fasiná
_fascinerend = fasinante
_fascisme = fasismo
_fascist = fasista
_fascistisch = fasista
_fase = fase
_fat = chacha-boni
_fataal = fatal
_fatalisme = fatalismo
_fatalistisch = fatalista
_fatsoen = fatsun. Hij kent geen fatsoen. - E no tin manera. De hoed is uit z'n fatsoen. - E sombré ta tur machiká.
_fatsoeneren = drecha; hasi nèchi.
_fatsoenlijk = desente, drechi
_fatsoenshalve = pa motibonan di fatsun
_fauteuil = stul kómodo di sala.
_faveur = fabor. ten faveure van - na fabor di
_favoriet = faborito
_fazant = id.
_februari = februari
_federaal = federal
_federatie = federashon
_federatief = federatibo
_fee = hada [S.]
_feeks = yewa; machor; muherona.
_feest = fiesta
_feestdag = día di fiesta. verplichte feestdag [rkk] - fiesta wardá.
_feestdrukte = festividatnan
_feestelijk = festibo
_feestelijkheid = festividat
_feesten = fiesta
_feestmaal = bankete
_feestvierder = parandero
_feestvieren = fiesta
_feil = fayo; eror.
_feilbaar = falibel
_feilbaarheid = falibilidat
_feilloos = sin fayo
_feit = echo
_feitelijk = [bnw] real. [bw] realmente
_fel = fuèrtè; pisá; skèrpi; bibo.
_felicitatie = felisitashon; pabien.
_feliciteren = duna pabien; felisitá. Wel gefeliciteerd! - Pabien!
_feminisme = femenismo
_feminist _feministe = feminista
_feministisch = feminista
_fenomeen = fenómeno
_fenomenaal = fenomenal
_ferm = fòrmal; ku kurashi; sin miedo.
_festijn = festividat
_festival = id.
_festiviteit = festividat
_feuilleton = novela serial
_fiasco = frakaso
_fiat = aprobashon
_fiche = ficha
_fictie = kos fiktisio
_fictief = fiktisio
_fier = orguyoso; yen di brío.
_fierheid = orguyo; brío.
_fiets = bais, bisikleta
_fietsen = kòre bais; kòre bisikleta
_fietsenrek = rèki pa pone bisikleta aden.
_fietsenstalling = lugá di warda bisikleta
_fietser = siklista; koredó di bais, di bisikleta
_fietsband = taira (di bais)
_fietsbel = bèl (di bais)
_fietsketting = kadena di bais
_fietslamp = lampi (di bais)
_fietspomp = pòmp (pa pòmp taira di bais)
_fietstocht = kareda di bais, di bisikleta.
_figuur = figura; [lichaam] kurpa. 'n goed figuur - bunita kurpa. z'n figuur redden - saka kara. 'n modderfiguur slaan - pone su mes kara na bergënsa. Hasi su mes ridíkulo.
_figuurlijk = [bnw] figuratibo. [bw] figuratibamente
_fijn = [dun] fini; [lekker] dushi; [aangenaam] agradabel; [persoon] simpátiko; [religie] strikto; severo. fijn vinden - gusta. Fijn! - Bon! Dat is fijn, hoor! - Esei ta bon, tende! het fijne ergens van weten - sa kiko ta kiko.
_fijnbesnaard = ku karákter delikado
_fijngebouwd = ku bunita kurpa
_fijngevoelig = sensitibo
_fijnmaken = pulvorisá
_fijnproever = hende ku ta rekonosé bon kuminda.
_fijntjes = na fini manera
_fiks = fòrmal. 'n fikse ruzie - un pleito fòrmal
_filatelie = filatelía
_file = fila, rei, kareda
_filet = id.
_filiaal = sukursal
_film = pelíkula. 'n film draaien - pasa un pelíkula.
_film- = di pelíkula
_filmen = saka pelíkula
_filmkeuring = keurmento di pelíkula
_filmopname = grabashon di pelíkula
_filosoferen = filosofer
_filosofie = filosofía
_filosoof = filósofo
_filter = [voor vaste stoffen en gassen] filtro; [vloeistoffen] kola. [in computerprogrammatuur] filtro
_filteren = [vaste stoffen en gassen] filtra; [vloeistoffen] kola. [computerdata] filtra
_filtreren = zie filteren
_Fin = finlandes.
_finaal = kompleto, total
_finale = [sport] (wega) final
_finalist = finalista
_financiëel = [bnw] finansiero. [bw] finansieramente
_financiën = finansa
_finesse = in: tot in de finessen - na plaka chikito. den tur detaya.
_fingeren = fingi ; ple
_Finland = Finlandia
_fins = [znw+bnw] finlandes
_firma = empresa, kas komershal, negoshi
_firmament = firmamento; shelu di strea.
_fiscaal = fiskal
_fiscus = ofisina di impuesto, belasting
_fit = bon-bon; salú; bon di salú
_fitter = loodgieter, plombero, pipe-fitter.
_fitting = socket [E.]
_fladderen = bati hala; bula ront
_flagrant = flagrante
_flair = buya, brío, djeit
_flakkeren = pega-paga
_flanel = id.
_flanellen = di flanel
_flaneren = kana pronk
_flank = kustía
_flankeren = kompañá na banda
_flap = kobertura
_flapdrol = lolo, LOLO DI AWA
_flappen = in: eruit flappen - papia sin pensa
_flapuit = hende ku ta papia sin pensa
_ flard = pida paña kibrá; [fig.] pida teksto for di su konteksto; aan flarden - tur kibrá na pida-pida.
_flat = bibienda of apartamento di un piso (den un edifisio haltu.
_flater = pifia. 'n flater slaan - kometé un pifia.
_flatgebouw = edifisio di bibienda of apartamentnan.
_flatje = apartamento chikito (den un edifisio haltu).
_flatteren = gaba; halsa; labia; eksagerá.
_flatteus = (ku ta gusta gaba un kos of un hende.
_flatulent = (ku ta puya hopi
_flatulentie = sufrimento di biento intestinal
_flauw = [zonder zout] sin salu. [slap] laf; [smakeloos ook fig.] sin smak; infantil; [v. licht e.d.] débil, suak; [flauwte] flou. flauw vallen - kai flou. Ik ben flauw van de honger. - Mi ta kai flou di hamber. Ik heb er geen flauw idee van. - Mi no tin e mas mínimo idea.
_flauwekul = kò'i loko
_flauwerik = chambon
_flauwiteit = kò'i bobo; kò'i chambon.
_flauwte = rar. 'n flauwte krijgen - haña un rar. kai flou.
_flauwtjes = mashá débil
_flegma = id.
_flegmatiek = flegmátiko
_flens = sòrto di pannenkoek fini
_fles = bòter {stomme e}. Op de fles gaan - bati bankrut.
_flessen = engañá; kometé un estafa.
_flessentrekker = estafadó
_flessenhals = [fig.] bottle-neck [E.]
_flets = dòf; sin koló; pálido; blanko sushi.
_fleurig = kolorido; bibo.
_flexibel = fleksibel
_flexibiliteit = fleksibilidat
_flikken = in: hij heeft het geflikt - el a logra. Dat moet je mij niet flikken! - No purba esei ku mi!
_flikker = mariko, marikon. iemand op z'n flikker geven. - duna un hende un bon skual; duna un hende su zalheit.
_flikkeren = torna; wegflikkeren - tira afó.
_flikkering = tornamento
_flikkerlicht = lus ku ta sende-paga
_flikflooien = mèlè
_flink = balente; potente; enérgiko. 'n flink bedrag. - un montante konsiderabel. 'n flinke wandeling maken. - hasi un kaminata bon largo. iemand flink de waarheid zeggen - habri beibel pa un hende.
_flirt = [vrouw] yewa. [man] muherero.
_flirten = ròl; basilá; [door vrouwen] yewa
_flits = flash [E.]; in een flits - den un fregá di wowo;
_flitsen = flash [E.]; voorbij flitsen- pasa den un fregá di wowo.
_flitser = flash [E.]
_flitspuit = flitpòmp
_flitten = flit
_flodder = [vrouw] muhé slons. losse flodder - munishon sin bala.
_flodderig = slons.
_flonkeren = lombra; torna.
_flop = frakaso. 't is 'n flop geworden. - E kos a dòl. E kos a frakasá.
_floreren = floresé
_fluctuatie = fluktuashon
_fluctueren = fluktua
_fluim = [znw] skupi; ferkout
_fluistercampagne = kampaña di rumornan
_fluisteren = murmurá, susurá
_fluit = flùit. Hij weet er geen fluit van. - e no sa ni un pataká di dje.
_fluiten = flùit
_fluitje = flùit chikito. 'n fluitje van 'n cent. - chicken-feed [E.]
_fluitketel = ketel (pa herbe awa. )
_fluitsignaal = señal di flùit.
_fluweel = fùlp
_fluwelen = di fùlp
_fnuikend = fatal
_foedraal = kaha; kobertura.
_foef _foefje = triki
_foei = bergüensa! Che!
_foeilelijk = feu-feu; mahos-mahos.
_foeteren = zundra; kik.
_foetsie = el a bai! El a somentá!
_fok = bela di dilanti.
_fokken = kría
_fokker = kriadó (di bestia)
_fokkerij = kriadero
_folder = pamfleta
_folklore = folklora
_folkloristisch = folklóriko
_folteraar = torturadó
_folteren = torturá
_foltering = tortura
_fonds = [waardepapieren] balornan finansiero. [geldmiddelen] fondo . fondsen werven - rekoudá fondo
_fondsenwerving = rekoudashon di fondo
_fonkelen = torna; lombra
_fonkeling = tornamento; lombramento
_fonkelnieuw = nobo-nobo; nobis-nobis.
_fonologie = fonología
_fonologisch = fonológiko
_fontein = id.
_fonteintje = labamano chikito
_fooi = tip [E.]; propina [S.]; [toegift] ñapa.
_foppen = nèk, frega
_fopper = nèkdó, fregadó
_fopperij = nèkmento, fregamento
_forceren = forsa
_forcering = forsamento
_forens = hende ku ta displasá su mes tur día di trabou di su kas pa su trabou i vice versa.
_fòrma = in: optima fòrma = id. pro fòrma = id.
_formaat = grandura, tamaño; 'n man van formaat - un shon importante.
_formaliteit = fòrmalidat
_formatie = fòrmashon
_formeel = fòrmal(mente).
_formeren = fòrma
_formidabel = id.
_formule = fórmula
_formuleren = formulá
_formulering = formulashon, manera di formulá
_formulier = formulario
_fornuis = stof
_fors = robusto; fuèrtè; konsiderabel; [persoon ook] forshin, hankrá
_fort = forti
_fortuin = fortuna
_fortuinlijk = (ku) tin suèrtè
_forum = foro
_fossiel = fosil
_foto = tportrèt. fotós maken - saka portrèt. fotós ontwikkelen - laba portrèt.
_fotogeniek = fotogéniko
_fotograaf = sakadó di portrèt; fotógrafo
_fotograferen = saka portrèt
_fotografie = fotografía
_fotografisch = fotográfiko
_fotokopie = fotokopia
_fotocopiëren = fotokopiá; saka fotokopia
_fotolijst = leishi di portrèt
_fototoestel = kodak
_fouilleren = listra hende
_fout = [znw] fout, error. [bnw+bw] fout
_foutief = fout, inkorekto, eróneo
_foutloos = sin fout
_fraai = bunita, atraktibo
_fraaiheid = bunitesa
_fractie = frakshon. in 'n fractie van 'n seconde - den un fregá di wowo.
_fragment = fragmento
_fragmentarisch = fragmentario
_framboos = id. of: raspberry [E.]
_Française = hende-muhé franses, dama franses, señora franses, señorita franses
_franco = koreo pagá
_franje = adorno eksesibo
_frank = franko. frank en vrij - sin ta mará na nada.
_frankeren = pega stampía.
_Frankrijk = Fransia
_Frans = id. of: Francisco, Chico. 'n vrolijke Frans - un shon alegre.
_frans = franses. de Fransen - frandsesnan. 'n heleboel Fransen - un kantidat di fransesnan. Daar is geen woord Frans bij. - Esei ta bon kla!
_Franse = hende-muhé franses, dama franses, señora franses, señorita franses
_Fransman = franses
_frase = id. holle frasen - frasenan bashí.
_frater = id. of: frère
_fraude = akto(nan) froudulento
_frauduleus = froudulento
_fregat = fregata
_frekwent = frekwente(mente)
_Fries = id. of: Frison [S.]
_frikadel = id.
_fris = fresko
_frisdrank = refresko
_frisheid = freskura
_frisjes = un tiki fríu
_frites = french fries [E.]
_frommelen = machiká
_fronsen = sera wenkbrou
_front = frente
_frontaal = frontal
_fruit = fruta
_fruiten = hasa un tiki
_fruitwinkel = frutería
_frustratie = frustrashon
_frustreren = frustra
_frustrerend = frustrante
_fuif = pachanga; fiesta
_fuik = kanasta
_fuiven = fiesta; parandiá
_fulminatie = fulminashon
_fulmineren = fulminá
_functie = funshon
_functionaris = funshonario
_functioneren = funshoná
_fundament = fundeshi
_fundamenteel = fundamental(mente)
_funderen = basha/ traha fundeshi pa; [fig.] pone fundeshi pa; funderen op - basa riba.
_fundering = fundeshi
_funest = desastroso; fatal.
_fungeren = funshona (als = komo)
_furie = furia [S.]; als 'n furie - hala habrí.
_furieus = furioso
_fusie = fushon; unifikashon.
_fusilleren = fusilá
_fust = barí
_fut = brío; energía
_fysica = físika
_fysiek = físiko
_fysiotherapie = fisioterapia
_gaaf = henté; perfekto
_gaafheid = estado di perfekshon
_gaan = bai. Hoe gaat 't? - Kon ta bai? Hoe is 't gegaan? - Kon a bai? 't Ga je goed! - Tur kos bon pa bo! Daar gaan we! - Bam. laten we gaan. - Bam. naar huis gaan - bai kas. Ik ga weg. - M' a bai. De bel gaat = bèl ta bati. de telefoon gaat - telefon ta ring. 't Gaat niet. - Mi no por (kuné). Dat gaat niet op. - esei no ta klòp. Dat gaat zo niet (langer). - E kos no por sigui asina. Zo gaat ie goed! - Asina kos ta bai bon. Daar ga je! - Salú! Hij is bij het koor gegaan. - El a djòin kor. Er gaat niets boven .... - Nada no ta mihó ku ... Er gaan 500 man in de zaal. - E sala tin 500 lugá. 'T gaat om zijn leven. - Ta un kuestion di bida of morto. Daar gaat 't nu juist om - Esei ta e kos prinsipal. Ik weet niet waar 't om gaat. - Mi no sa di kiko ta trata. Het verhaal gaat dat .... - Nan ta konta ku, ... Het boek gaat over ... - E buki ta trata ... De gaande en komende man. - Esnan ku ta bin i esnan ku ta bai. Wat is er gaande? - Ta kiko ta pasa(ndo)? Er gaat niets boven 'n kop koffie. - Nada no ta mihó ku un kòpi di kòfi. Waar 't mij om gaat is dat ... - Loke mi ke ta ku ... Het gaat regenen. - Awa ta bai yobe.
_gaande = ku ta bai; de gaande en komende man - esun ku ta bai, esun ku ta bini. er is een vechtpartij gaande. - Tin un bringamento andando. Wat is er gaande? - Kiko ta pasa(ndo)?
_gaandeweg = pòko-pòko; pida pa pida.
_gaans = di kaminda.
_gaap = hap(mento)
_gaar = [eten] bon, bon herebé, bon kushiná, bon hasá. [afgemat] poriá. 'n halve gare - (un) loko. (un) fregadó
_gaard _gaarde = hòfi; kunuku di palo.
_gaarne = ku gusto, ku mucho gusto [S.]; ku plaser.
_gaas = [metalen] waya. [voor horren] screen [E.], seftu.
_gaasje = pad [E.]
_gaatje = burako chikito.
_gabber = kompinchi, konflochi
_gade = esposo, esposa
_gadeslaan = para mira, para wak; observá.
_gading = in: dat is niet van zijn gading. - No ta kuadra ku su eksigensianan; No ta den su liña, su ramo. Is er iets van je gading bij? - Tin algo ku bo ta interesá den dje?
_gadverdamme = ché
_gaffel = horkèti
_gage = pago, sueldo (di marinero I komediantenan)
_gajes = kakada, bagas
_gal = marga. z'n gal over iets spuwen - baha pisá riba un kos.
_gala = gala
_gala- = di gala
_galanterie = galantería
_galerij = pasahe
_galg = pal'i horka. [bretels] gyèl
_galm = èko; resonansia; zonido duro
_galmen = èko; resoná
_galmgat = apertura di klòk
_galvaniseren = galvanisá. gegalvaniseerd - galvanisá
_gammel = wayangá 'n gammele auto - un wacharaka
_gang = [doorgang] hang, hanchi. [manier van lopen] manera di kana, manera di move. [af te leggen weg] kaminda [naar = pa]. [snelheid] spit, velosidat. [verloop] kurso. de gang van zaken - e kurso di e eventonan. Er zit geen gang in. - E kos no ta sigui padilanti. z'n eigen gang gaan - hasi su kier. Ga je gang. - Dal bai. z'n gewone gang gaan - sigui su rumbo normal. Iemand zijn gang laten gaan - laga un hende hasi loke e kier. iemands gangen nagaan - investigá un hende su kondukta. aan de gang blijven - sigui ketu bai. aan de gang brengen - pone trha. aan de gang gaan - kuminsá (traha). aan de gang houden - tene andando. aan de gang zijn - ta andando. De wedstrijd is net aan de gang. - e wega a kaba di kuminsá. op gagn komen - kuminsá funshoná.
_gangbaar = koriente. niet meer gangbaar - antikuá.
_gangetje = hanchu smal. 't gaat zo'n gangetje - kos ta sigui pòko-pòko.
_gangreen = kofir
_gans = [znw] ganso. [bnw] henté, henter, total(mente)
_ganzenmars = den un rei un tra'i otro
_gapen = hap. 'n gapende wond - un herida hanchu.
_gappen = piki, horta
_garage = garashi
_garanderen = garantisá
_garant = duna garantía. zich garant stellen voor - duna garantía pa
_garantie = garantía
_garantiebewijs = formulario di garantía.
_garde = warda, guardia
_garderobe = guardaropa
_gareel = in: iemand in 't gareel brengen - pone un hende na waterpas
_garen = hilo
_garnaal = kabaron
_garneren = dorna
_garnituur = 1. [versiering] dornamento. 2. [nagel- e.d.] sèt
_gas = gas. gas geven - primi gas vol gas - full speed [E.] speedy jet [E.]
_gasfitter = mekániko di gas
_gast = wéspet, bishitante
_gastarbeider = imigrante; trahadó stranhero
_gastenboek = buki di bishitantenan
_gastheer = doño di kas
_gastronomie = gastronomía
_gastvrij = hospitalario
_gastvrijheid = hospitalidat
_gastvrouw = ama di kas
_gat = burako. [achterste] atras; chanchan; sanka; [anus] menchi [fam.]; [dorp] pueblo chikito. Ze heeft 'n gat in haar hand. - E ta gasta tur plaka ku e tin. 'n gat in de dag slapen - drumi te hopi lat. Hij zag er geen gat meer in. - E no tábata mira salida mas. Hij is niet voor een gat te vangen. - E semper sa haña salida. Hij had het in de gaten. - El a ripará. Houd hem in de gaten - chèk e bon. in de gaten krijgen - ripará. in de gaten lopen - bira evidente.
_gauw = lihé; pronto. hij was me te gauw af. - E tábata muchu lihé. Hij wist niet zo gauw 'n antwoord. - E no tabatin un kontesta mesora.
_gauwdief = pickpocket [E.]
_gauwigheid = liheresa. in de gauwigheid - den purá.
_gave = [donatie] donashon. [aanleg] don. iemand van grote gaven - un hende ku hopi don.
_gazon = plenchi di yerba berde.
_geaardheid = naturalesa; karakter
_geacht = distinguí, apresiá, respetá. Geachte heer, - Apresiabel señor, ...
_geagiteerd = agitá
_galiëerd = aliá
_gearmd = brasa den otro
_geavanceerd = avansá; sofistiká
_gebaar = gesto
_gebabbel = tèkè-tèkè
_gebak = bolo
_gebakje = bolo
_gebazel = kò'i loko
_gebed = orashon. 'n gebed doen - resa un orashon.
_gebedenboek = buki di orashonnan
_gebedsgenezer = sanadó
_gebedsdienst = resamento; servisio di orashon
_gebedsgenezing = sanashon
_gebeente = wesonan wee je gebeente! - Mi ta matá bo!
_gebelgd = rabiá
_gebergte = seronan, montañanan
_gebeuren = pasa, sosodé; okurí. het moet gebeuren - mester hasi'é. Wat gebeurt er/daar? - Kiko a pasa? Zulke dingen gebeuren nu eenmaal. - Kosnan asina sa sosodé. als er eens iets mocht gebeuren, .... - si un kos por a pasa, ...
_gebeurtenis = evento, susedido
_gebied = region; teritorio; [fig.] área, ramo
_gebieden = ordená; duna un órden; manda. voorzichtigheid is geboden - mester aktua ku koutela.
_gebiedend = imperatibo. gebiedende wijs - modo imperatibo.
_gebiedsdeel = teritorio
_gebit = djentenan. [kunst-] plancha
_gebladerte = foyonan
_geblaf = ladramento
_gebod = mandamento . de tien geboden - e dies mandamentonan
_geboefte = ladronnan, kriminalnan, kakadanan
_geboorte = nasemento. Bij de geboorte van mijn zoon. - Ora mi yiu a nase.
_geboren = [A.] nasí. [C.] nasé. geboren worden = nase
_geborgenheid = sentido di siguridat
_gebouw = edifisio
_gebrand = in: gebrand zijn op - ta loko pa. ta amante di.
_gebrek = [kapot] defekto. [gemis] falta (aan = di); skarsedat (aan = di). [armoede] falta; pobresa. [lichamelijk] defisiensia, defekto, fayo. gebrek hebben aan - falta. in gebreke blijven - faya.
_gebrekkig = [lichamelijke functie] defisiente. mankaron [plat]; gebrekkig Papiaments spreken - no papia bon papiamento.
_gebroeders = rumannan, ruman-hombernan
_gebrom = vrunvrun; murmuramento; [hond] gruñamento
_gebruik = uzo
_gebruikelijk = usual. gebruikelijk zijn - ta kustumber.
_gebruiken = uza. Mag ik de telefoon even gebruiken? - Mi por fía telefon un rato? Kan ik 't toilet even gebruiken? - Mi por hasi uzo di baño un rato? een maaltijd gebruiken - kome. Gebruik je suiker? - Bo ke suku? alcohol gebruiken - bebe. het ontbijt gebruiken - desayuná. laten we wat gebruiken. - bam bebe algo.
_gebruiker = uzadó, usuario; [consument] konsumidó.
_gebruiks- = pa/di uzo
_gedaante = figura, fòrma. Z'n ware gedaante tonen - munstra su kara (berddadero).
_gedaanteverandering = transfòrmashon, transfigurashon
_gedaanteverwisseling = transfòrmashon; metamórfosis; cambio di aspekto.
_gedachte = pensamento. [herinnering] memoria. bij de gedachte aan ... - Ora di korda ... Hou dat in gedachte. - Korda esei. iemand op andere gedachten brengen - kambia un hende su idea. van gedachten wisselen - interkambiá ideanan.
_gedachtengang = modo di pensa
_gedachtengoed = ideanan
_gedachtenis = memoria. zaliger gedachtenis - den felis memoria.
_gedachtenloos = sin pensa
_gedecideerd = desidido
_gedeelte = parti
_gedeeltelijk = parsial
_gedegen = bon elaborá; bon profundisá
_gedenkboek = buki di hubileo.
_gedenkdag = aniversario
_gedenken = korda: rekordá; memorá; konmemorá
_gedenkteken = monumento (konmemoratibo)
_gedeputeerde = diputado
_gedetineerde = detenido, prezo, prisionero
_gedicht = poesía
_gedienstig = servisial
_gedijen = prosperá; floresé; krese.
_geding = kaso, kaso hudisial. kort geding - kaso sumario.
_gedistilleerd = bebida stèrki
_gedistingeerd = distinguí
_gedoe = baina; gedum ; hèbè-hèbè, bada-bada; herekeke, bululú; bombòshi; spetaklu . wat 'n gedoe! - es ta baina!Es ta kò'i spetaklu!
_gedogen = tolerá
_gedonder = strena. Daar krijg je gedonder mee. - Esei ta bai duná bo problema.
_gedoogbeleid = maneho di toleransia
_gedraai = dreimento, biramento
_gedrag = komportashon, kondukta
_gedragen [zich] = komportá
_gedrang = bòshamento; pushamento
_gedreven = inspirá
_gedrevenheid = inspirashon; motivashon
_gedrocht = monstruo
_gedrochtelijk = monstruoso
_gedrongen = moroton (v. mens of dier)
_gedruis = zonido duru
_geducht = formidabel; tremendo; enorme
_geduld = pasenshi. geduld hebben - karga pasenshi. Geduld is een schone deugd. - Ku pasenshi ta gana gloria. 'n Ogenblik geduld, graag. - Warda un rado por fabor. z'n geduld verliezen - pèrdè pasenshi.
_geduldig = ku pasenshi; tin (hopi) pasenshi.
_gedurende = durante (di)
_gedurfd = tribí; provokatibo
_gedurig = ketu bai; kontinuo; insesantemente
_gedwee = dósil
_geel = hel
_geelzucht = dehele wé
_geen = no; ningun; geen een - ningun; geen enkel - ni un. geen van beiden - ni un di (nan) dos. geen van allen - ni un di nan tur.
_geeneen = ningun; ni un
_geenszins = di ningun manera
_geest = spirito; mente. karakter; genio. boze geesten - alma malu, mal spirito. de geest geven - bai sosegá. het staat me duidelijk voor de geest. - Mi ta kord'é kla-kla. Hij zag eruit als een geest. - e tábata parse (manera) un spiritu.
_geestdodend = laf; monótono; sin smak.
_geestdrift = entusiasmo. in geestdrift raken - entusiasmá, bira entusiasmá
_geestdriftig = entusiasmá
_geestelijk = spiritual; mental. geestelijk gehandicapt - mentalmente retardá.
_geestelijke = religioso
_geestelijkheid = klero
_geestenbezweerder = eksorsista
_geestenbezwering = eksorsismo
_geestesgesteldheid = mentalidat
_geestesziek = mentalmente malu; loko
_geestesziekte = malesa mental; lokura; malesa sikiátriko
_geestig = humoroso
_geestigheid = sentido di humor
_geestkracht = poder mental
_geestverschijning = spiritu; aparensia
_geestverwant = [bnw] kongenial. hij is een geestverwant - e tin mesun konbikshon
_geestverwantschap = kongenialidat
_geeuw = hap
_geeuwen = hap
_geëigend = apropiá
_geëmotioneerd = emoshoná
_geërgerd = disgustá, iritá
_gefeliciteerd = pabien
_gegadigde = persona interesá; solisitante, aplikante
_gegeven = 1. [znw] dato. 2. [bnw] dado [S.]. op 'n gegeven ogenblik - un dado momento./na un momento dado. Onder de gegeven omstandigheden - den e sirkumstansianan aktual.
_gegoochel = magia
_gegrond = bon fundá; sano; husto. gegronde redenen - motibonan bálido.
_gehaaid = skèrpi; Hij is gehaaid - E sa kon pa haña su kier.
_gehakt = karni mulá
_gehalte = porsentahe; [goud] grado. [
_gehandicapt = inkapasitá, menos kapasitá, ku handicap.
_geharrewar = herekeke
_gehavend = daña; deskaí; bashá aden; heridá
_gehechtheid = afekshon
_geheel = [bnw] henté, henter; total; kompleto. Geheel de dag - Henter día. 'n gehele dag - un día henté/henter. [bw] henteramente; totalmente; kompletamente. [znw] totalidat
_geheelonthouder = persona ku no ta bebe alkohol.
_geheid = firme, sigur
_geheim = [znw+bnw] sekreto . geheim houden - tene sekreto. geheim telefoonnummer - number privá. 'n geheim bewaren - no divulgá un sekreto.
_geheimhouding = sekresía
_geheimschrift = eskritura sekreto
_geheimzinnig = misterioso, sekreto
_geheimzinnigheid = misterio; sekresía
_gehemelte = shel'i boka
_geheugen = memoria. 't Ligt me nog vers in het geheugen. - Mi ta kord'é bon-bon.
_gehoor = [zintuig] oído. [toehoorders] oudiensia. gehoor geven aan - respondé; hasi kaso (aan = di). kumpli ku. Ik kreeg geen gehoor. - Mi no a haña reakshon. [telef.] nan no a kontestá. ten gehore brengen - presentá.
_gehoorgestoord = ku problema di oído
_gehoorzaal = ouditorio
_gehoorzaam = obediente
_gehoorzaamheid = obediensia
_gehoorzamen = obedesé
_gehorig = bo ta tende tur kos
_gehucht = pueblo chikito
_gehumeurd = in: slecht, goed gehumeurd zijn - tin bon, mal beis.
_geil = kayente (manera stim); ruín [zeer vulg.]
_gein = prèt
_geit = kabrito
_gek = [znw+bnw] loko; gek op [iets] - amante di. voor de gek houden - nèk, frega. als 'n gek - pa loko. stapelgek - loko di remata. op de gekste plaatsen - na e lugánan mas inesperá. je word er gek van! - E ta hasi bo bira loko. Dat is te gek om los te lopen. - Esei ta kò'i loko! Elke gek heeft zijn gebrek. - Kada loko ku su teimu. Doe niet zo gek! - Lag'i ta plùis!
_gekant = in: gekant zijn tegen - oponé
_gekheid = lokura. Alle gekheid op 'n stokje. - Chansa un banda!
_gekkigheid = lokura
_gekkenwerk = kò'i loko
_gekleurd = kolorido. Hij staat er gekleurd op. - El a hasi su mes ridíkulo.
_gekneusd = golpiá
_geknipt = in: hij is er geknipt voor. - Ta nèt algo p'é.
_geknoei = mòrsmento; gemòrs , mòrspòt
_gekscheren = hasi chansa
_gekunsteld = artifisial
_gelaagd = di diferente capa; stratifiká; laminá
_gelaarsd = bistí na bota, ku bota bistí
_gelaat = kara
_gelaatstrek = karakterístika di kara
_gelach = harimento
_geladen = [fig.] yen di rabia skondí, yen di rabia suprimí. 'n geladen stemming - un ambiente eksplosibo
_gelag = eksigensia; demanda; komemento; bebemento; kuenta. 't was 'n hard gelag voor hem. - El a haña un mal trato. 't gelag betalen - paga e kuenta. [fig.] keda fregá; keda pompá [vulg.]
_gelagkamer = kafé; bar
_gelang = in: naar gelang van - di akuerdo ku; proporshonal(mente). naar gelang dat ... - segun
_gelasten = ordoná; manda; instruí.
_gelaten = [berustend] resigná
_gelazer = pompamento
_geld = plaka. geld verdienen als watter - gana plaka na granel. 't geld groeit ons niet op de rug. - Nos no tin pal'i plaka. geld slaan uit - saka plaka for di voor geen geld van de wereld - ni por nada.
_geldafpersing = ekstorshon di plaka.
_geldboete = but, multa.
_geldduivel = in: hij is een geldduivel - e ta kayente pa plaka.
_geldelijk = monetario
_gelden = bal; apliká, ta aplikabel; konta. Dat geldt niet. - Esei no ta konta. Esei no ta bálido. zijn invloed doen gelden - uza su influensia.
_geldgebrek = falta di plaka
_geldgever = fiadó di plaka
_geldig = bálido
_geldigheid = balides
_geldingsdrang = asertividat
_geldkoers = kambio di plaka
_geldmiddelen = medionan finansiero
_geldontwaarding = inflashon
_geldschieter = fiadó di plaka
_geldstuk = moneda
_geleden = pasá. kort geleden - pòko tempo pasá. lang geleden - hopi tempo pasá.
_geleerd = sabí; siñá; kulto; erudito
_geleerde = sientífiko; erudito
_geleerdheid = erudishon
_gelegen = situá; [opportuun]debido; oportuno . te gelegener tijd - na su tempo debido. Dat komt mij nu niet gelegen - Esei no ta konbiní mi awó. daar is mij veel aan gelegen. - Esei ta hopi importante pa mi. Hij liet zich weinig aan hem gelegen liggen. - El a hasi pòko kaso di dje.
_gelegenheid = okashon; oportunidat. de gelegenheid aangrijpen - hasi uzo di e oportunidat. bij gelegenheid - ora e oportunidat ta presentá. in de gelegenheid zijn - tin e chèns; ta den e posishon di op eigen gelegenheid - independientemente bij eerste gelegenheid - asina ku e oportunidat presentá. ter gelegenheid van - na e okashon di
_gelegenheidskleding = trahe fòrmal
_gelegenheidskoopje = ganga
_gelei = jelly [E.]
_geleide = guía.
_geleidelijk = gradual(mente)
_geleidelijkheid = gradualidat
_geleiden = guía; lei; kompañá, eskoltá
_geleider = [pers.] guía; [elec.] konductor
_geletterd = literario
_geleuter = kò'i loko
_gelid = [gewricht] artíkuo. [rij] rei, fila.
_geliefd = stimá
_geliefde = amante, amor, ser stimá
_gelieven = [ww] hiba di gusto; gelieve mij te berichten - Hasí mi e fabor di informá mi.
_gelijk = igual; idéntiko; similar. gelijk maken - igualá. gelijk spelen - empatá. op gelijke wijze - die e mesun manera. op gelijke hoogte - riba mesun haltura. gelijk denken - tin e mesun ideanan. gelijk hebben - tin rason. Hij stelde hem in het gelijk. - El a dun'é rason.
_gelijken = parse gelijken op - parse
_gelijkenis = semehansa
_gelijkgezind = di mesun idea.
_gelijkheid = igualdat
_gelijkmaken = igualá
_gelijkmatig = igual(mente)
_gelijknamig = di mesun nomber
_gelijksoortig = semehante , similar; pareu
_gelijksoortigheid = semehansa, similaridat
_gelijkspel = empate
_gelijkspelen = empatá
_gelijkstroom = koriente direkto
_gelijktijdig = [bnw] simultaneo; na mesun momento. [bw] simultáneamente; na mesun momento.
_gelijkvloers = na piso abou
_gelijkwaardig = di mesun balor; ekivalente.
_gelijkwaardigheid = ekivalensia
_gelijkzijdig = lateral
_geliniëerd = ku liñanan
_gelofte = promesa
_geloof = fe; kerensia. (geen) geloof hechten aan - (no) kere
_geloofsbelijdenis = kredo
_geloofsbrieven = kredensialnan
_geloofsleer = doktrina
_geloofsovertuiging = konvikshon religioso
_geloofsvervolging = persekushon religioso
_geloofsvrijheid = libertat di religion
_geloofwaardig = fidedigno; konfiabel.
_geloofwaardigheid = kredibilidat
_geloven = kere. in iemand of iets geloven - tin fe den un hende of kos. Niet te geloven! - Inkreíbel! Ik geloof 't verder wel. - Bam lag'é asina numa.
_gelovig = religioso
_geluid = zonido. 'n Ander geluid laten horen. [fig.] - kambia di tono.
_geluiddempend = ku ta absorbá zonido
_geluiddemper = muffler [E.]
_geluidloos = sin zonido
_geluidshinder = boroto
_geluimd = in: goed/slecht geluimd - tin bon/mal beis
_geluk = felisidat; [boffen]: suèrtè. Wat 'n geluk! - Es ta suèrtè! Geluk ermee! - éksito! _gelukken = logra Niets gelukt hem. - E no ta logra nada. [zie: lukken]
_gelukkig = [bnw] felis. [bw] felismente; afortunadamente. Gelukkig kon hij komen. - Afortunadamente e por a bin. Gelukkig! - Danki Dios! gelukkig voor hem. - Bon p'é.
_gelukkig(erwijs) = afortunadamente
_gelukwens = felisitashon
_gelukwensen = felisitá; duna pabien
_gelukzalig = bendishoná; bienaventurado
_gelul = kò'i loko
_gemaakt = afektá; artifisial; fòrsá.
_gemaal = in: prins gemaal - prens esposo. [pomp] mashin di pòmp
_gemak = fasilidat; utilidat; conbeniensia; Hou je gemak! - Kalmá bo! Keda keto! met gemak - fasilmente op z'n dooie gemak - pòko-pòko. Hij voelt zich niet op z'n gemak. - E ta sinti su mes insigur. Het gemak dient de mens. - kos fásil t'ei pa hende gos'é.
_gemakkelijk = fásil; kómodo
_gemakshalve = pa hasi kos fásil; pa no hasi kos difísil
_gemakzucht = anhelo pa komodidat
_gemakzuchtig = sin gana di hasi esfuerso; sin gana di esforsá su mes.
_gemalin = esposa
_gemaskerd = maskará; disfrasá.
_gematigd = moderá
_gemeen = [algemeen] comun; gemeen goed - bien común [S.] het is gemeen goed geworden - el a keda generalmente adaptá/aseptá/konosí. gemene zaak maken met - bini na un koperashon komun ku. in 't gemeen - en general. [laaghartig] baho, sushi; sinbergënsa. hij is gemeen - e ta un kuchú di dos banda. gemeen spel - wega sushi. 'n gemene streek - un kò'i bestia. Dat is gemeen! - Esei ta kò'i sushi!
_gemeenplaats = lugá komun.
_gemeenschap = komunidat. seksuele gemeenschap - relashon seksual
_gemeenschappelijk = komun. gemeenschappelijk bezit - propiedat kolektibo
_gemeente = [burgerlijk] munisipio. [prot.] parokia. [prot. gehoor] kongregashon
_gemeente- = munisipal
_gemeentebestuur = gobierno munisipal
_gemeentelijk = munisipal
_gemeenteraad = konseho munisipal
_gemenebest = man-komunidat
_gemengd = miksto
_gemiddeld = [bnw] mediano; pro medio; [bw] un averahe;
_gemis = falta (aan = di); [verlies] pèrdida.
_gemoed = gemut
_gemoedelijk = ameno, kordial,
_gemoedelijkheid = kordialidat; ambiente ameno
_gemoedsrust = trankilidat
_gemoedstoestand = estado di emoshon
_gemoeid = in: zijn leven was ermee gemoeid - su bida tábata na peliguer. daar is veel geld mee gemoeid - esei ta eksigí hopi plaka.
_gemopper = kikmento
_gemunt = in: ze hebben 't op ... gemunt - nan ta tra'i ...
_gemutst = in: goed, slecht gemutst zijn - tin bon, mal beis.
_genade = grasia. Goeie genade! - Mi mama dushi! Het vond geen genade in zijn ogen. - El a rechas'é sin miserikordia.
_genadeloos = sin miserikordia, sin piedat
_genadeslag = golpi final
_genadig = miserikordioso. er genadig vanaf komen - skapa sin muchu daño.
_genaken = aserká; alkansá.
_gene = in: aan gene zijde - na otro banda. deze en gene - esun aki, esun aya.
_genealogie = genealogía
_geneesheer = médiko
_geneeskracht = poder kuratibo
_geneeskrachtig = medisinal; kuratibo.
_geneeskunde = medisina
_geneeskundig = medisinal(mente)
_geneeskundige = médiko
_geneesmiddel = remedi; geneesmiddelen innemen - bebe remedi.
_genegen = dispuesto
_genegenheid = afekshon; kariño; stimashon
_geneigd = inkliná (tot = pa)
_geneigdheid = inklinashon
_generaal = general
_generalisatie = generalisashon
_generaliseren = generalisá
_generatie = generashon
_generatiekloof = abismo entre generashonnan
_generator = generador
_generen = zich generen - tin bergüensa. Geneer je niet! - Hasi bo mes na kas. Ik zou me dood generen! - Lo mi tábata muri di bergüensa.
_genereren = generá
_genereus = generoso
_genetica = genétika
_genetisch = genétiko
_genezen = [alg.] kura. [fig. of door gebed] sana. genezen worden - [alg.] kura; [door gebed] haña sanashon
_genezing = [alg.] kura; kuramento; [door gebed] sanashon
_geniaal = genial; briyante
_genialiteit = genialidat,
_genie = genio. de genie [mil.] - ingeniería
_geniep = in: in 't geniep - bou man
_geniepig = bou man
_genieten = gosa, gosa di. Ik heb er geweldig van genoten. - M'a gos'é un mundu. Hij geniet van een goede gezondheid. - E ta gosa di un bon salú. genieten van - [ook:] disfrutá
_genitaliën = òrganonan seksual
_genodigde = invitado
_genoeg = bastante; sufisiente. genoeg hebben van iemand of iets - fada di un kos of hende
_genoegdoening = satisfakshon
_genoegen = goso, gusto, plaser; satisfakshon; agrado . naar genoegen - na agrado. iemand een genoegen doen - hasi un hende un fabor. Het doet me genoegen te horen dat ... - Mi ta kontento/satisfecho die tende ku ... genoegen nemen met - satisfasé su mes ku/sea kontento ku. Daar neem ik geen genoegen mee. - Mi no ta aseptá esei. Met genoegen! - Ku hopi plaser!
_genoeglijk = ameno, agradabel, plasentero
_genoegzaam = suficiente(mente)
_genoot = kompañé, kompañero; sosio
_genootschap = sosiedat, asosiashon
_genot = goso, plaser. onder het genot van een kop koffie - gosando un kòpi di kòfi.
_genotmiddel = stimulante
_genre = estilo
_geoefend = eksperto
_geograaf = geográfiko
_geografie = geografía
_geografisch = [bnw] geográfiko. [bw] geográfikamente
_geologie = geología
_geologisch = geológiko
_geoloog = geológiko
_geoorloofd = admití, admisibel, permití; legal.
_gepaard = in: >gepaard gaan met - bin ku
_gepast = korekto; apropiá. gepast geld - plaka eksakto.
_gepeperd = pika
_gepeupel = kakadanan
_gepikeerd = ofendí. gauw gepikeerd zijn - sinti su mes ofendí muchu lihé.
_gepriviligiëerd = privilegiá
_geraakt = afektá; ofendí; iritá
_geraamte = eskeleto
_geraas = boroto, ruido
_geraden = akonsehabel. het is je geraden het te doen! - Ke of no ke, bo ta hasi'é!
_geraffineerd = [let.] refiná. [pers.] astuto, intrigante. [verfijnd] sofistiká.
_geraken = yega (zie verder: raken)
_gerant = captain [E.]
_gerecht = 1. [znw] [eten] kuminda; [jur.] korte. het gerecht in eerste aanleg - korte den promé instansia. iemand voor het gerecht brengen/slepen - lanta un kaso (hudisial) contra un hende; hiba un hende dilanti di mesa verde. 2. [bnw] husto, hustifiká. 'n gerechte straf - un kastigo husto.
_gerechtelijk = hudisial. 'n gereechtelijke dwaling - un error hudisial. iemand gerechtelijk vervolgen - lanta un kaso hudisial contra un hende.
_gerechtigd = kualifiká; outorisá.
_gerechtigheid = hustisia.
_gerechtsgebouw = (edifisio di) korte di hustisia.
_gerechtshof = korte (di hustisia)
_gereed = kla; prepará. zich gereed houden om te... - para kla pa ... zich gereed maken - prepará (su mes).
_gereedschap = hèrremènt(nan)
_gereformeerd = reformá; protestante.
_geregeld = [voortdurend] largo bai; konstantemente; regularmente
_gerei = kosnan; koroto.
_gerenommeerd = renombrá
_gereserveerd = reservá
_gerief = konbeniensia; komodidat, konbfortabilidat, kos konfortabel, kos kómodo. ten gerieve van - na fabor di; pa konbeniensia di
_gerieflijk = konbeniente; konfortabel, kómodo
_gerikketik = tik-tak
_gering = pòko; chikito; 'n geringe kans - un chèns mashá chikito. 'n geringe dunk van iemand hebben - tin un idea mashá negatibo di un hende.
_geringschatten = menospresiá; tin pòko idea di; tin pòko apresio pa.
_geringschattend = negatibo; ku menospresio.
_geringschatting = menospresio.
_Germaan = germano
_germaans = germániko
_geroepen = in: zich geroepen voelen om te ... - sinti su mes yamá pa ...
_geroerd = afektá; emoshoná; konmoví.
_geroezemoes = murmuramento; vrun-vrun.
_gerommel = [v. geluid] vrun-vrun. [gedoe] bululú; bombòshi; [ongeregeldheden] bòrchincha
_geronnen = kuahá; seko.
_gerotzooi = bululú; bombòshi
_geroutineerd = bakiano; eksperensiá.
_gerst = cebada [s.]
_gerucht = redo; storia; vrun-vrun. _geruchtmakend = sensashonal
_geruim = konsiderabel; basta hopi.
_geruis = [hard] ruido; [onbestemd zacht] vrun-vrun; zonido suave; [krakend] krakmento
_geruisloos = sin zonido; silensioso
_gerust = trankil(o). je kunt 't gerust doen - bo por wèl'i hasíé. Hij is er niet gerust op. - E ta duda di dje.
_geruststellen = trankilisá
_geruststellend = trankilisante
_geruststelling = siguransa; [troost] konsuelo
_geruzie = pleitamento
_gescheiden = separá; [huwelijk] divorsiá
_gescheld = zundramento
_geschenk = regalo. ten geschenke geven - duna komo regalo.
_geschieden = sosodé, pasa, okurí, tuma lugá.
_geschiedenis = historia; [verhaal] storia. 'n beroerde geschiedenis - un asunto fastioso.
_geschiedkundig = históriko
_geschiedkundige = históriko
_geschiedschrijver = historiográfiko
_geschiedschrijving = historiografía
_geschift = loko, kabes dañá
_geschikt = adekuá, adekuado, apropiá; konbeniente. [bekwaam] kapas, kualifiká, kapasitá. [schappelijk] desente
_geschiktheid = kualifikashon; kapasidat; konbeniensia
_geschil = kontroversia, diferensia, disputa
_geschoold = entrená, bon eduká,
_geschut = artilería, kañonnan
_gesel = [let.] zuip, kò'i suta. [fig.] plaga
_geselen = [let.] suta. [fig.] asotá
_geseling = sota; sutamento
_gesitueerd = situá. de beter gesitueerden - esnan mas privilegiá.
_gesjoemel = bululú
_geslacht = [gram.] género; [biol.] sekso. [familie] famía; rasa. het menselijk geslacht - e género humano. het zwakke geslacht - e sekso débil
_geslachtelijk = seksual
_geslachts- = seksual
_geslachtsdelen = òrganonan seksual, genitalnan
_geslachtsdrift = impulso seksual, instinto seksual
_geslachtsgemeenschap = relashon seksual. geslachtsgemeenschap hebben met iemand - tin relashon (seksual) ku un hende; drumi ku un hende.
_geslachtsverkeer = relashon seksual
_geslachtsziekte = malesa venériko; [fam.] malesa di kaya.
_geslepen = [fig.] astuto
_gesloten = [fig.] reservá; inkomunikatibo; ketu; boka será.
_gesluierd = ku bela bistí
_gesp = id.
_gespannen = tenso. De verwachtingen waren hoog gespannen. - E ekspektashonnan tábata hopi haltu. (zie: spannen)
_gespen = sera gesp
_gespierd = muskular. [v. taal] fuèrte.
_gesprek = konbersashon; [tel.] yamada; in gesprek [tel.] - okupá. 'n gesprek voeren - hiba un konbersashon.
_gespreksronde = danda
_gespuis = kakada
_gestaag = ketu bai
_gestalte = figura; fòrma
_gestand = in: gestand doen - kumpli ku
_geste = gesto
_gesteente = piedranan; baranka
_gestel = konstitushon; sistema
_gesteldheid = stadi, estado, kondishon, konstitushon
_gestemd = entoná. [fig.] disponí. Hij is gunstig gestemd - su aktitut ta faborabel
_gesternte = [alg] streanan. [sterrenbeeld] konstelashon. [astrologie] signo.
_gesticht [verouderd] = instituto; institushon; asilo.
_gesticuleren = hasi gestonan
_getal = number. in groten getale - na gruponan grandi.
_getal- = numériko.
_getand = ku djente, ku punto.
_geteisem = bagas, kakada
_getijde = 1. [eb/vloed] marea [S.]. (zie: tij). 2. orashon litúrgiko.
_getikt = loko Hij is (VAN LOTJE) getikt - su kabes n' ta (ni un tiki)bon.
_getralied = ku bara
_getrapt = in: getrapte verkiezingen - elekshonnan indirekto.
_getreur = tristesa; lamento
_getreuzel = telelele
_getroosten = in: zich moeite getroosten - hasi hopi esfuerso. zich opofferingen getroosten - hasi sakrifisio.
_getrouw = fiel. 'n getrouwe weergave van de feiten. - un representashon fiel di e echonan.
_getrouwe = fiel siguidó
_getrouwheid = fieldat, loyalidat
_getto = gèto
_getuige = testigo. [bij huwelijk] padrino/madrina. getuige à charge - testigo akusadó. getuige à décharge - testigo di defensa. als getuige voorkomen - sali komo testigo.
_getuigen = testiguá; duna testimonio. getuigen voor - testiguá na fabor di.
_getuigenis = testimonio. getuigenis afleggen - duna testimonio.
_getuigenverhoor = interogashon di testigonan.
_getuigschrift = (karta di) referensia; sertifikado.
_geul = burako, kanal. [natuurlijke, ondergrondse] gulidó.
_geur = holó; fragansia.
_geuren = hole.
_geurig = ku holó dushi; fragante; aromátiko
_gevaar = peliguer. in gevaar - na peliguer. gevaar lopen - kòre peliguer. buiten gevaar - sin peliguer. op gevaar af in moeilijkheden te komen - tumando e risiko di haña problema.
_gevaarlijk = peligroso; beako. gevaarlijke zone - zona di peliguer. gevaarlijke weg - kaminda beako.
_gevaarte = kos kolosal; monstruo
_geval = kaso. In geen geval. - di ningun modo. In ieder/elk geval - kon ku ta. Kon ku bai bini. van geval tot geval beslissen - disidí kada kaso ora e ta surgi.
_gevangen = prezo. iemand gevangen nemen - detené un hende. hij zit gevangen - e ta será.
_gevangenbewaarder = wardadó di prezo
_gevangene = prezo, prizonero
_gevangenis = prizon. in de gevangenis zitten - ta será. ta den prizon. Naar de gevangenis gaan - bai será.
_gevangennemen = detené, arestá.
_gevat = sabí; rápido; skèrpi; spierto.
_gevecht = pelea, bringamento, lucha, bataya. buiten gevecht stellen - kita fò'i akshon.
_gevechts- = di kombate, di bataya, di guera.
_gevederd = ku pluma
_gevel = id., fasada.
_geven = duna. Dat geeft niet! - N' ta nada! Lebumai! Maar wat geeft dat nou? - Ma ki bo ta wòri? Ik geef niet veel voor zijn kansen. - Mi n' ta dun'é hopi chèns. zich gewonnen geven - resigná. Geef hier! - 'Na m'é!
_gever = dunadó
_gevest = man (di spada)
_gevleugeld = ku (h)ala
_gevoeglijk = desentemente. Dat kun je gevoeglijk vergeten. - Bo por wèl di lubidá esei.
_gevoel = geful, sintimento. Hij heeft geen gevoel voor humor. - E no tin sentido di humor. Wat voor gevoel geeft dat? - Ki sensashon esei ta duna? Hij kan alles op gevoel vinden. - E por haña tur kos fulando/dor di fula.
_gevoelen = [znw] sintimento; sensashon; opinion.
_gevoelig = sensitibo; suseptibel; [pijnlijk] sensibel. [zwakke gezondheid] sintido. 'n gevoelige klap - un sla duru. 'n gevoelige nederlaag - un derota pisá. 'n gevoelige snaar raken - tòch(i) un punto doloroso.
_gevoeligheid = sensibilidat
_gevoelloos = sin geful; insensitibo, insensibel
_gevoelloosheid = insensibilidat
_gevoelsleven = bida sentimental,
_gevoelsmatig = intuitibo; instintibo; pa intuishon; sentimental.
_gevoelsmens = persona emoshonal
_gevoelswaarde = sentido; balor emoshonal
_gevogelte = [A.] parhanan. [C.] paranan
_gevolg = 1. resultado; konsekuensia. 2. siguidónan; ayudantenan. geen nadelige gevolgen ondervinden - no eksperensiá konsekuensianan negatibo. De gevolgen zijn voor jezelf. - Abo mes lo keda responsabel pa e konsekuensianan. gevolg geven aan een verzoek - kumpli ku un petishon. met goed gevolg - eksitosamente. ku éksito. ten gevolge hebben - tin komo konsekuensia. ten gevolge van - a causa di.
_gevolgtrekking = konklushon; dedukshon. gevolgtrekkingen maken uit - saka konklushonnan di. voorbarige gevolgtrekkingen - konklushonnan prematuro.
_gevolmachtigd = ku poder total. Gevolmachtigde minister - ministro plenipotensiario
_gewaad = paña seremonial.
_gewaagd = tribí; peligroso. Ze zijn aan elkaar gewaagd. - Nan ta bai bon ku otro.
_gewaardeerd = apresiabel, apresiá
_gewaarworden = ripará; eksperensiá; sinti; [te weten komen] haña sa.
_gewaarwording = riparashon; sensashon; persepshon; sintimento.
_gewag = partisipashon; informashon; gewag maken van - menshoná; hasi menshon di.
_gewas = vegetashon. [oogst] kosecha. [plant] mata.
_geweer = skopèt [ook jacht-].
_gewei = kachunan
_geweld = violensia; forsa. met geweld - ku forsa, violensia. ze wilde met alle geweld gaan. - E kier a bai di tur modo, di kualkier fòrma. Hij moest zijn geweten geweld aandoen - E mester a silensiá su konsenshi. zichzelf geweld aandoen - esforsá su mes pa keda kalmo.
_gewelddadig = violento
_geweldig = tremendo
_geweldpleging = violensia, akto violento
_gewelf = arco [S.]
_gewennen = kustumbrá (zie: wennen)
_gewest = region
_geweten = konsenshi. 'n zuiver geweten - un konsenshi limpi.
_gewetenloos = sin konsenshi
_gewetens- = di konsenshi
_gewetensbezwaar = problema di konsenshi
_gewetensnood = dilema moral
_gewetensvraag = problema moral
_gewettigd = hustifiká; legítimo.
_gewezen = anterior, eks-.
_gewicht = peso; [belang] importansia.
_gewichtig = importante. gewichtig doen - ple bigshot.
_gewichtigheid = importansia
_gewichtloos = sin peso
_gewiekst = spierto, sabí, astuto
_gewild = popular,
_gewillig = dispuesto, kla pa;
_gewin = ganashi, probecho.
_gewis = sigur
_gewond = heridá
_gewonde = persona heridá. de gewonden - esnan heridá
_gewoon = gewon, normal, ordinario, komun. De gewone man - e homber chikito; Juan Pueblo. het gewone publiek - e públiko general. zoals hij gewoon was te doen. - Manera e tábata sa hasi.
_gewoonlijk = generalmente; di kustumber; _gewoonte = kustumber. naar gewoonte - segun kustumber. uit gewoonte - a konsekuensia di kustumber. 'n gewoonte worden - bira kustumber. de macht der gewoonte - forsa di kustumber.
_gewoonte- = di kustumber
_gewoonweg = id.; 't was gewoonweg prachtig. - Tábata berdaderamente magnífiko.
_gewricht = skarnir; djòint
_gezag = outoridat; poder; mando; prestigio. 'n persoon van gezag - un outoridat.
_gezagsdrager = mandatario.
_gezagvoerder = kapitan
_gezamenlijk = huntu; mutuo; uní; kolektibo; gezamenlijke rekening - kuenta kombiná.
_gezang = kanto; kantamento. [lied] kantika.
_gezant = enviado; embahador
_gezantschap = embahada
_gezapig = sin animashon, sin brío
_gezegde = dicho. [gram.] predikado.
_gezegend = bendito ; bendishoná
_gezeglijk = obediente
_gezel = kompañero
_gezellig = plasentero, ameno, agradabel, animá. 'n gezellige avond - un anochi ameno. 'n gezellige vent - un gai agradabel. 't Was erg gezellig! [bij afscheid] - Nos a gosa hopi.
_gezelligheid = animashon
_gezelschap = kompanía. Iemand gezelschap houden - keda kompañá un hende.
_gezelschapsleven = bida sosial
_gezet = korpulento; gordo. op gezette tijden - na oranan regular.
_gezicht = [gelaat] kara; [het zien/uitzicht] bista. 't is geen gezicht! - n' ta kò'i mira! z'n gezicht redden - saka kara. z'n gezicht verliezen - pèrdè kara. gezichten trekken - traha kara mahos. Ze lachte hem in z'n gezicht uit. - El a hari'é den su kara.
_gezichts- = di bista
_gezichtsbedrog = ilushon di bista
_gezichtsvermogen = bista
_gezien = [fig.] respetá; apresiá. iets voor gezien houden - laga kai, laga tumba. gezien het feit dat ... - en bista di e echo ku ...
_gezin = famía (di mayornan I yiunan).
_gezind = inkliná. hij is democratisch gezind. - E ta na fabor di demokrásia. Hij is mij goed gezind. - E ta apresiá mi hopi.
_gezindte = denominashon; sekta.
_gezins- = familiar, di famía
_gezond = [alg.] salú; [v.voedsel e.d.] saludabel; [fig.] sano . gezond en wel - sano y salvo [s.] gezond maken/worden [fig.] - sana. gezond verstand - sentido komun. de openbare financiën gezond maken - sana finansa públiko. 'n gezond argument - un argumento sano. goed gezond - bon di salú. weer gezond worden - rekuperá (salú).
_gezondheid = salú. Gezondheid! - Salú! Hij verkeert in goede gezondheid. - E ta bon di salú. hij verkeert in slechte gezondheid. - E no ta nada bon di salú.
_gezondheids- = di salú (públiko), di salubridat públiko.
_gezondheidsdienst = servisio di salubridat públiko.
_gezondheidstoestand = estado di salú; algemene gezondheidstoestand - estado di salú/salubridat públiko.
_gezondheidszorg = kuido di salú; salú públiko; salubridat públiko.
_gezouten = salu, ku salu.
_gezusters = ruman-muhénan
_gezwam = kò'i loko.
_gezwel = tumor
_gezwind = lihé, rápido.
_gezwollen = álg.] hinchá. [v.taal e.d.] bombástiko
_gids = guía
_giechelen = hari (manera mucha), hari pa loko.
_gier = [A./C.] wara-wara. [mest] gordura líkido.
_gieren = [lachen] grita hari. [wind] flùit. [mest] basha gordura líkido.
_gierig = miskiña
_gierigaard = hende miskiña.
_gierigheid = aktitut miskiña
_gieten = basha. Het giet! - Awa ta basha!
_gieter = id., kò'i muha mata.
_gietijzer = hero bashá
_gif _gift = veneno.
_gif(t)- = venenoso
_gift = regalo; donashon.
_gigant = gigante
_gigantisch = gigantesko
_gij = bo; boso; titel, naam, titel+naam,
_gijzelaar = persona sekuestrá; persona detení pa falta di paga su debe, of pa falta di testiguá.
_gijzelen = sekuestrá; detené (pa falta di paga debe of falta di testiguá).
_gijzeling = sekuestro; detenshon (pa falta di paga su debe of falta di testiguá).
_gijzelnemer = sekuestradó.
_gil = grito (duru). geef maar 'n gil, dan kom ik. - Djis dal un grito i mi ta bin.
_gilde = korporashon
_gillen = grita (duru)
_ginder = aya
_ginds = aya
_ginnegappen = Hari manera kachó ku bo ta munstra palo.
_gips = id.
_gissen = rei; [schatten] baluá.
_gissing = baluashon
_gist = yist; ist; zürdeg.
_gisten = fermentá
_gisteravond = ayera nochi
_gistermiddag = ayera tardi
_gistermorgen = ayera maínta
_gisteren = ayera
_gisterenavond = ayera nochi
_gisterenmiddag = ayera tardi
_gisterennacht = ayera nochi
_gisterochtend = ayera maínta. gisterochtend vroeg - ayera mardugá
_gisting = fermentashon
_gitaar = guitara
_gitarist = gitarista
_gitzwart = pretu-pretu
_glaasje = kèlki. Hij heeft te diep in het glaasje gekeken. - E ta kaña.
_glad = (sluik) liso; (slipperig) glat. 'n gladde jongen - un shon sin eskrúpulo. Dat is nogal glad! - Esei ta papia pa su mes. Ik was het glad vergeten. - Lubidá m'a lubidá.
_gladjanus = un shon sin eskrúpulo
_glans = splendor; brío; buya.
_glansrijk = glorioso; ku splendor; ku brío; ku buya.
_glanzen = lombra
_glas = glas. 'n glas water - un glas di awa. 't glas is kapot - e glas a kibra. z'n eigen glazen ingooien - kòrta su mes garganta.
_glashard = duru-duru
_glashelder = kla-kla
_glazen = di glas
_glazenwasser = labadó di bentana
_glazig = manera glas
_gleuf = ifi; [brievenbus e.d.] apertura
_glibberen = slep
_glibberig = glat; [v. vis e.d.] yen di baba
_glijbaan = slep
_glijden = slep, skùif, slide [E.]. hij liet 't in z'n zak glijden - el a hink'é den su sako.
_glimlach = sonrisa [S.], smile [E.].
_glimlachen = smile [E.]
_glimmen = lombra
_glimp = sombra
_glinsteren = lombra, bría, torna
_globaal = global
_globe = globo
_gloed = lombramento; ferbor
_gloednieuw = nobo-nobo
_gloedvol = ku ferbor
_gloeien = bira kayente; bira korá; kuminsá kima; lombra. mijn hoofd gloeit - mi kabes ta mòrde.
_gloeiend = kayente. gloeiend heet - kayente-kayente.
_gloeilamp = bombía
_glooien = baha
_glooiing = bahada
_gloren = aparesé;
_glorie = gloria
_glorieus = glorioso
_gluiperd = hende falso, kuchú di dos banda
_gluiperig = falso. gluiperige ogen - wowo falso.
_glunderen = hari kontento
_gluren = lur
_gluurder = lurdó
_gniffelen = hari kontento
_goal = id.
_god = dios. god zij dank! - danki dios!. god beware mij! - dios libra!. god geve dat,... - mara, ..., male,..., ojalá [S.]. Gods water over Gods akker laten lopen - laga tur kos pa nan kuenta. Ga in Godsnaam niet! - Por Dios no bai! God mag 't weten! - Dios sa! Grote goden! - Mi Dios!
_Goddank. = Danki Dios.
_goddelijk = divino Het goddelijk kind - E niño divino.
_goddelijkheid = divinidat
_goddeloos = sin Dios
_goddeloosheid = bida sin Dios
_godendom = Diosnan
_godganselijke = in: de godganselijke dag - e día henté
_Godgeleerde = teólogo
_godgeleerdheid = teología
_godheid = divinidat
_godin = diosa
_godlasterend = un blasfemia
_godlastering = blasfemia
_godloochenaar = ateo
_godloochening = ateísmo
_godsdienst = religion
_godsdienst- = religioso
_godsdienstig = religioso, devoto
_godsdienstigheid = religiosidat; devoshon
_godsdienstoefening = servisio religioso
_Godsgericht = husgamento divino
_godshuis = kas di Dios
_godslasteraar = hende ku hasi blasfemia
_godslasterend = un blasfemia
_godslastering = blasfemia
_godslasterlijk = un blasfemia
_Godsvrucht = religiosidat, devoshon
_Godverdomme = carajo [S. {j = ch in “lach”}
_Godvergeten = in: 'n Godvergeten plaats - lugá tra'i lomb'i Dios.
_Godvruchtig = religioso; devoto
_goed (goeie) = [bnw/bw] bon. 'n goeie vijftig gulden - mas of menos sinkuenta florin. Op 'n goeie dag - Un bon día. Op 'n goed ogenblik - un momento oportuno. Maar goed ook! - Ta bon tambe! 't Is maar goed, dat ... Ta bon ku ... Alles goed en wel maar ... - Esei por wèl ta, pero ... Je hebt goed praten, maar ... - Bo por bisa loke bo ke pero ... Mij goed! - Mi n' tin nada kontra. Hij/zij/'t is nergens goed voor. - E no ta sirbi pa nada. Je bent niet goed! - Bo kabes n' ta bon! Da's 'n goeie! - esei ta bon! 't Goed hebben. - ta bon pará. Als ik 't goed heb, ... - Si mi no ta herá ... Goedzo! - Bon! Ik ben zo goed als klaar. - Mi ta kasi kla. Zo goed als niets. - Kasi nada. Zo goed en zo kwaad als het gaat. - Di un manera of otro. goed bedoeld - bon intenshoná. [znw] [eigendom] bien [S.]. oroerend goed - biennan imóbil. schoon goed aantrekken - bisti paña limpi. [koopwaar] merkansía. Dat is te veel van het goede - Esei ta un tiki te dimas. Wie goed doet, goed ontmoet. - Esun ku ta hasi bon obra, ta haña su rekompensa. het goede doen - hasi loke ta bon. Ik kon geen goed bij hem doen. - Mi no por a hasi nada ku tábata bon segun é. Ik heb nog geld van je te goed. - Bo ta debé mi plaka ainda. ten goede keren - kambia pa mihó. Hou 't mij ten goede, - No tumá mi na malu,
_goedaardig = [karakter] di bon boluntat. [kwaal] benigno.
_goeddunken = in: naar eigen goeddunken. - segun mi/bo/e/nos/boso/nan mes ta haña ku ta bon.
_goederen = merkansía(nan; produktonan; material. onroerende goederen - biennan imóbil
_goedertieren = bondadoso; klemente; miserikordioso.
_goedertierenheid = klemensia; miserikordia.
_goedgeefs = generoso
_goedgeefsheid = generosidat
_goedgehumeurd = in: Hij is goedgehumeurd - e tin bon beis.
_goedgelovig = krédulo Hij is veel te goedgelovig - E tin muchu konfiansa.
_goedgelovigheid = kredulidat. zijn goedgelovigheid gaat veel te ver. - E tin muchu konfiansa.
_goedgezind = tin konfiansa den
_goedgunstig = amikal, amistoso
_goedheid = bondat
_goedkeuren = aprobá
_goedkeuring = aprobashon. ter goedkeuring voorleggen - someté pa aprobashon.
_goedkoop = barata. Goedkoop is duurkoop. - Kos barata ta sali karo.
_goedlachs = ku ta gusta hari
_goedmaken = drecha; kompensá
_goedmoedig = kariñoso; amikal; amistoso
_goedpraten = defendé (loke no ta bon)
_goedschiks = in: goedschiks of kwaadschiks - den bon of den malu
_goedvinden = [ww] aprobá; haña ku ta bon. Hij vindt alles goed. - E ta haña tur kos bon. Als hij het goedvindt - Si e ta haña ku ta bon; Si e ta aprob'é; si e no tin nada kontra.[znw] aprobashon. Met wederzijds goedvinden - ku aprobashon mutuo.
_goedzak = un pan di Dios.
_goeierd = bon hende.
_gok = in: 't is 'n gok. - ta tuma un chèns. de gok wagen - tuma un chèns.
_gokken = [ww] guèmbel; hunga plaka. [znw] guèmbelmento; wega di plaka, hungamento di plaka
_gokker = hungadó di plaka
_golf = [alg.] ola. [radiomagnetisch] onda. [inham] golfo. [sport] golf.
_golflengte = onda. Op dezelfde golflengte - [ook fig.] riba (e) mesun onda(nan).
_golven = subi baha; fluktua
_gom = stùf
_gondel = góndola
_gong = id.
_gonzen = zona; vrun-vrun; zuru-zuru ?
_goochelaar = mágiko; ilushonista
_goochelarij = magia
_goochelen = hasi magia
_goochem = sabí; spierto.
_gooi = tiro. 'n gooi doen naar - purba haña.
_gooien = tira, benta. met de deur goiien - dal e porta sera. hij gooide het op zijn ziekte. - El a kulpa su malesa. 't op 'n akkoordje gooien - logra/alkansá un akuerdo.
_goor = hor
_goot = [dak-] het
_gootsteen = senk, labaplato
_gordel = [lichaams-] faha. veiligheidsgordel - faha di siguridat. [geogr.] sírkulo; rondo.
_gordelroos = kólibri
_gordijn = kortina
_gordijnroei = rui, richi.
_gorgeldrank(je) = remedi pa hòrg
_gorgelen = hòr, hòrg
_gortig = in: je maakt 't al te gortig. - Bo ta bai mucho leu.
_goser = tersio
_goud = oro Spreken is zilver, zwijgen is goud. - Tur kuminda ta di kome, ma no tur palabra ta di papia, bisa. Het is niet alles goud wat blinkt. - No tur kos ku ta lombra ta oro.
_gouden = di oro
_goudstuk = moneda di oro.
_gouvernante = [fam.] yaya
_gouvernement = gobierno
_gouverneur = gobernador
_gozer = tersio
_graad = [alg.] grado; [familie] liña. 'n graad halen - graduá.
_graadmeter = skala di gradonan. [fig.] midí, midimento.
_graaf = id.; conde [S.]
_graafschap = condado [S.]
_graafwerk = kobamento
_graag = ku mucho gusto [s.], ku hopi plaser. graag of niet! - Ke of lag'i ke! Hij doet 't maar wat graag. - E ta loko pa hasi'é. Graag gedaan! - Tábata un plaser.
_graaien = skòmber; gara; kòi.
_graan = maíshi rabo; trigo [s.]
_graankorrel = pipita di maíshi.
_graantje = in: 'n graantje meepikken. - haña su parti tambe.
_graat = weso (di piská). van de graat vallen - kai flou. Ik val van de graat van honger. - Hamber ta matá mi. Hij is niet zuiver op de graat. - Bo no por konfi'é.
_grabbel = in: geld te grabbel gooien - Tira plaka afó; drispidí plaka. z'n naam te grabbel gooien - baha su mes reputashon.
_grabbelen = skòmber
_gracht = id.; kanal.
_gracieus = elegante
_gradatie = gradashon
_gradueel = gradual(mente)
_graf = graf; kèlder; sepulkro.
_grafiek = gráfiko; diagrama.
_grafisch = gráfiko
_grafkelder = kèlder
_grafologie = grafología
_grafologisch = grafológiko
_grafoloog = grafológiko
_grafrede = diskurso funeral
_gram = [woede] rabia, furia. z'n gram halen - baha su rabia. [gewicht] gram.
_grammatica = gramátika
_gramatikaal = gramatikal(mente)
_grammofoon = tòkadisko
_grammofoonplaat = disko
_gramschap = rabia, furia
_granaat = misil (eksplosibo)
_grandioos = grandioso
_graniet = granit
_granieten = di granit
_grap = chansa, joke [E.]; chasko, chiste. grappen maken - hasi chansa. Dat is geen grap. - No ta kò'i hari. Dat is 'n dure grap! - No ta yiu'i mama! voor de grap - pa prèt. Het mooiste van de grap was ... - E kos di mas prèt tábata ...
_grapjas = fregadó, chansadó. Je bent 'n grapjas! - Bo sa frega!
_grappenmaker = zie: grapjas
_grappig = grasioso, prèt. Wat grappig! - Es ta kò'i prèt!
_gras = yerba, YERBA bèrdè. Ze lieten er geen gras over groeien. - Nan no a pèrdè pa gana.
_grasduinen = skòmber den buki, revista i otro eskritonan
_grasmaaier = mashin pa kòrta yerba
_grasmaaimachine = mashin pa kòrta yerba
_grasspriet = stelchi di yerba
_gratie = elegansia. [voor straf] klemensia; pordon. bij de gratie Gods. - pa grasia di Dios. weer bij iemand in de gratie komen - bolbe haña un hende su konfiansa. bij iemand uit de gratie raken - pèrdè un hende su konfiansa.
_gratificatie = gratifikashon, bonus, pago ekstra
_gratis = gratis ; gratuito [s.]
_grauw = [znw] hou. iemand een grauw geven - kome hende. [bnw] shinishi.
_grauwen = hou; kome hende.
_graven = koba
_graveren = graba
_gravering = grabashon
_gravin = id., condesa [S.]
_gravitatie = gravitashon
_gravure = grabashon
_grazen = kome yerba. iemand te grazen nemen - nèk un hende.
_greep = [alg.] gara. [collectie] kolekshon; [handgreep] man. in de greep van - den gara di. hij deed er een greep naar - el a purba gar'é.
_greintje = krenchi
_grendel = lòk
_grendelen = lòk
_grenehout = palo di pino
_grens = [lands-] frontera; [fig.] límite
_grens- = fronteriso
_grensgebied = teritorio fronteriso, region fronteriso
_grenzen = in: grenzen aan - tin frontera ku. Dat grenst aan het ongelooflijke. - Esei ta kasi inkreíbel.
_grenzenloos = sin límite
_greppel = kanal chikito
_gretig = ku ekspektashon; ku anhelo.
_gretigheid = anhelo
_grief = ofensa
_Griek = Greko
_Griekenland = Gresia
_grieks = greko
_grienen = yora
_griep = grip
_griet = galeins
_grietje = galeins
_grieven = hurt [E.]; hasi doló
_griezel = un hende ku ta duná bo rel.
_griezelen = rel; duna rel
_griezelig = hororoso; ku ta duna rel.
_griezelfilm = pelíkula di horor
_grif = mesora, sin basilá, sin mas, imediatamente
_griffen = graba
_griffie = id.; ofisina di ministerio públiko.
_griffier = id.; sekretario di ministerio públiko
_grijns = harí sarkástiko
_grijnslach = harí sarkástiko
_grijnslachen = hari sarkástikamente
_grijnzen = hari sarkástikamente
_grijpen = gara; kapta. om zich heen grijpen [vuur e.d.] - plama. voor het grijpen liggen - ta kla pa kòi.
_grijs = shinishi grijs haar - kabei blanko.
_grijsaard = ansiano
_grijzend = birando bieu; [haar] birando blanko.
_gril = kapricho
_grill = id.
_grillig = kaprichoso
_grimas = gesto mahos
_grime = makiyahe
_grimeren = pone makiyahe
_grimmig = rabiá; furioso; peligroso.
_grimmigheid = rabia, furia; situashon peligroso.
_grind _grint = granit; piedra.
_grinniken = hari (entre djente).
_grissen = ranka; piki.
_groef = ifi; [in gezicht] lachi.
_groei = kresemento
_groeien = krese.
_groeiend = kresiente
_groeizaam = faborabel (pa kresemento)
_groen = bèrde
_groenstrook = faha berde
_groente = berdura
_groenteboer _groentenboer = bendedó di berdura
_groentetuin _groententuin = hòfi (di berdura)
_groentje = mucha inosente
_groep = grupo
_groeperen = fòrma grupo [ook: zich -]
_groepering = agrupashon
_groeps- = di grupo
_groepsgeest = loyalidat di grupo
_groepsgewijs = den grupo
_groet = kumindamento; saludo [s.]. met vriendelijke groeten - ku un saludo kordial. doe hem de groeten van mij. - Kunind'é pa mi.
_groeten = kumindá; saludá _groeve = pos di mina.
_groezelig = no limpi; sushi.
_grof = gròf 'n grove fout - un eror grave/serio. grof geweld - violensia eksesibo. met grof geschut [fig.] - ku forsa eksesibo. grof geld verdienen - gana plaka na granel. iemand grof behandelen - trata un hende sin respèt. Hij werd grof. - el a bira bruto. Hij is grof gebouwd - e ta hankrá. Dat is 'n grove leugen. - Ta un mentira di marka mayor.
_grog = bebida stèrki kayente (ku suku)
_grol = payasada
_grom = gruñá
_grommen = gruña
_grond = [vloer] suelo, [aarde] tera; [grondslag] fondo, fundeshi; base. vaste grond onder de voeten hebben - ta riba tera firme. ik heb goede gronden om aan te nemen... - Mi tin bon motibo pa asumí ... aan de grond lopen [schip] - pega; keda pega. Hij zit aan de grond. [fig.] - E no tin ni pariba ni pabou. op de grond - abou. op grond van - a base di./a konsekuensia di. op de grond vallen - kai abou. te gronde gaan - keda ruiná./basha aden. tegen de grond gooien [gebouw] - basha abou. tot de grond toe afbranden - kima pòr kompleto. Uit de grond van mijn hart - for di e mas profundo di mi kurason. 'n politicus van de kouwe grond - un polítiko ku no sa unda su kara ta para. van de grond komen [vliegtuig] - lanta. zonder enige grond - sin ningun base./motibo.
_grondbeginsel = prinsipio básiko
_grondbelasting = id.
_grondbetekenis = nifikashon básiko, nifikashon original
_grondbezit = propiedat di tereno.
_grondbezitter = doño di tereno
_gronden = [ww] basa, funda
_grondgebied = teritorio
_grondgedachte = idea básiko
_grondig = [bnw] profundo; intensibo;[verandering] radikal. [bw] profundamente; intensibamente; radicalmente.
_grondigheid = profundidat; intensibidat; radikalidat.
_grondlegger = fundadó
_grondoorzaak = kousa básiko
_grondrecht = derecho konstitushonal
_grondregel = prinsipio básiko
_grondslag = fundamento, fundeshi, base
_grondstof = materia prima
_grondverf = primer [E.]
_grondvesten = 1. [znw] fundamento, fundeshi. 2. [ww] funda
_grondvlak = base
_grondwet = konstitushon
_grondwettelijk = konstitushonal
_groot = grandi; [lang] haltu; [volwassen] adulto; groot licht [auto] - bright [E.]; 'n groot man - un gran homber. 'n grote man - un homber haltu. grote mensen - hende adulto. de Grote Oceaan - Oséano Pasífiko. in 't groot - na grandi.
_grootboek = ledger [E.]
_grootbrengen = kría; eduká.
_Groot-Brittannië = gran Bretaña.
_grootdoen = ple grandi; ple sabí
_groothandel = komersio por mayor [S.]
_groothandelaar = komersiante por mayor
_grootheid = grandesa; magnitut; [persoon] big shot [E.]; [wisk.] kantidat.
_grootheidswaan _grootheidswwanzin = megalomanía
_grootje = wela. Maak dat je grootje wijs! - Bai gaña bo wela!
_grootmoeder = wela; madushi, madú
_grootmoedig = magnánimo; yen di bondat
_grootmoedigheid = magnanimidat; gran bondat
_grootouders = welanan
_groots = grandioso
_grootscheeps = na grandi
_grootsheid = grandura; [trots] orguyo
_grootspraak = bromamento
_grootte = grandura; tamaño; [fig.] grandesa; [aardbeving e.d.] magnitut; [reikwijdte] enbergadura; [persoon] haltura; ter grootte van - na tamño di.
_grootvader = wela; padushi, padú
_gross = 1. id.; diesdos dosena. 2. masa, mayoría. het gross van de mensen - mayoría di hende.
_grossier = comersiante por mayor
_grossierderij = komersio por mayor
_grot = gruta, kova
_grotendeels = pa e parti mas grandi, pa su mayor parti;
_grotesk = [bnw] grotesko, [bw] groteskamente
_gruis = greis
_gruizelementen = in: aan gruizelementen - na wèrki
_grut = muchanan chikito
_gruwel = horor, asko, [A.] debòr. Het was hem een gruwel - E kos a dun'é asko, [A.] E kos a dun'é debòr.
_gruweldaad = atrosidat; akto hororoso
_gruwelijk = hororoso
_gruwen = rel
_gruzelementen = zie gruzelmenten
_gruzelmenten = wèrki. in gruzelmenten - na wèrki; in gruzelmenten vallen - plama na wèrki.
_guirlandes = slinger [N.]
_guit = mucha fregadó
_guitig = fregadó
_gul = generoso
_gulden = [znw] [A.] florin; [C.] heldu. [bnw] di oro
_gulhartig = generoso; franko; kordial
_gulheid = generosidat; kordialidat; frankesa
_gulp = [in broek] holpi; [bloed, water] bashamento
_gulpen = basha, spùit
_gulzig = [eten] golos, haragan; [hebzuchtig] kudisioso; haragan
_gulzigaard = [eten] haragan golos; [hebzucht] kudisioso, haragan
_gulzigheid = kudisia
_gummi = ròber , rubber [E./N.]
_gummistok = klòp
_gunnen = konsedé. 't is je gegund. - Mi n' tin nada kontra./ Bo por wèl di hañ'é. Hij gunt hem 't licht in de ogen niet. - E no por want'é ni pintá. Hij gunt zich geen ogenblik rust. - E ta sigui te dal abou.
_gunst = fabor. iemand een gunst bewijzen - hasi un fabor pa un hende. uit de gunst raken - pèrdè e bon relashon. ten gunste van - na fabor di
_gunstig = faborabel(mente). bij gunstige omstandigheden - ora sirkumstansianan ta permití. hij was ons gunstig gezind - El a trata nos ku apresio. Hij staat gunstig bekend. - E tin bon reputashon.
_gut = Mi mama dushi!
_gutsen = basha
_guur = áspero; krudo guur weer - tempo di fríu i biento desagradabel.
_gymnasiaal = di gymnasium
_gymnasiast = alumno di gymnasium
_gymnasium = id.
_gymnastiek = gimnástika; edukashon físiko
_gynaecologie = ginekología
_gynaecologisch = ginekológiko
_gynaecoloog = ginekólogo; dòkter di hende-muhé.
_haag = kurá di mata
_haai = tribon. naar de haaien gaan - pèrdè kangreu ku saku ku tur.
_haaibaai = machor
_haak = hak; wèrchi; [vis-] ansué. aan de haak slaan [fig.] - piska [ook fig.]. 't Is niet in de haak. - E kos no ta pinta bon. Tussen twee haakjes - id.; by the way [E.]; a propósito [S.]
_haaknaald = hangúa pa hak.
_haaks = kuadrá.
_haal = [aan touw e.d.] ranká; [streep] raská. aan de haal gaan - bula bai; baha na awa; baha na katuna.
_haalbaar = alkansabel; realisabel.
_haan = gai. Daar zal geen haan naar kraaien. - Ningun hende lo no haña sa nada di dje.
_haantje = gai chikito. haantje de voorste - esun ku ta pusha tur otro.
_haar = [bez.vnw] su. [pers.vnw] e, ele, [na: di, bou, na, riba] dje. [znw] kabei. sluik haar - kabei lizo; kabei bon. kroeshaar - kabei kring; kabei malu. blond haar - kabei 'i manteka. grijs haar - kabei blanko. de haren wassen - laba kabes. Met de handen in het haar zitten - Ta man na kabes. 't scheelde maar een haar of ik was gevallen. - M'a hera kai. Dat scheelde maar 'n haar! - M'a, b'a, el a hera! Hij had spijt als haren op z'n hoofd. - E a keda sumamente disgustá. Ze zitten elkaar doorlopend in het haar. - Tur ora nan ta pleita ku otro.
_haard = hart. Eigen haard is goud waard. - No tin mihó lugá ku bo hogar.
_haarfijn = fini manera un kabei. iets haarfijn uitleggen - splika un kos na plaka chikito, [C.] plaka chikí.
_haarkloven = piki pieu.
_haarkloverij = pikimento di pieu
_haarpin = pench'i kabei
_haarscherp = skèrpi-skèrpi
_haarscheurtje = sker fini-fini.
_haarspeld = pench'i kabei
_haas = [A.] koneu. [C.] koneinchi. Mijn naam is haas. - Mi n' sa di nada.
_haasje = [A.]koneu chikito, [C.] koneinchi chikí. Hij is 't haasje. - E no por nada mas.
_haasje-over = weg'i lomba
_haast = [bw] kasi. Ik kreeg haast 'n ongeluk. - M'a hera haña un aksidente. [znw] purá, ansia. er is haast bij. - E kos no por warda. haast maken - pura. Waarom zo'n haast? - Ki purá bo tin?
_haasten = [ook: zich -] pura, hasi purá, hasi lihé. Ik laat me niet haasten! - Mi no ta laga nan ansiá mi.
_haastig = purá; den purá. haastige spoed is zelden goed. - sòpi purá ta sali salu.
_haat = odio; ira
_haatdragend = in: haatdragend zijn - karga odio
_habbekrats = kachi-kachi
_habijt = kashaka
_hachelijk = krítiko, prekario, peligroso.
_hachje = in: bang zijn voor zijn hachje - tin miedo pa su bida.
_had _hadden = tabatin
_hagedis = [alg.] lagadishi [blauwe] blousana; [boomn-] waltaka, kododo, totèki; [muur[] pega-pega
_hagel = yobida di eis
_hagelen = yobe eis
_hagelslag = id.
_hagelsteen = piedra di eis
_hagelwit = blanko-blanko
_hak = hilchi. van de hak op de tak springen - salta di un kos pa otro. iemand 'n hak zetten - duna un hende mal trato.
_hakbijl = hacha.
_haken = hak
_hakkelen = pega
_hakken = kap. Waar gehakt wordt vallen spaanders. - Unda ta skaf, krelchi ta kai.
_hal = entrada, lugá di entrada; sala
_halen = buska; [v. punten e.d.] saka; [aan de kant doen] hala; [bereiken) alkansá. 'n kam door het haar halen - peiña kabei un rato. 'n diploma halen - saka un diploma. laten halen - manda buska. de politie erbij halen - yama polis. door elkaar halen - bruha. Hij haalt het niet. [ziekte] - E no ta bai rekuperá; e no ta bai biba. de auto kon de helling niet halen. - e outo no por a logra e subida. Dat haalt niet bij wat mij overkwam. - Bo no por kompará esei ku loke a pasa ku mi. geld van de bank halen - kita plaka fò'i banko. Waar haal je 't vandaan! - Di unda b'a saka esei?
_half = mei; mitar. half één - [A.] diesdos or' i mei. [C.] mitar di un. vijf vóór half twee - 25 pasá di un. vijf over half twee - 25 pa dos. omstreeks half mei - banda di mitar di luna di mei. 'n half sneetje brood - mei snech'i pan. 'n half pond - mei libra. half werk doen - laga trabou na mitar. _halfbloed = di sanguer miksto.
_halfbroer = mitar ruman(-homber)
_halfdonker = [znw] semiskuridat; [bnw] semiskur
_halfdood = mitar morto. iemand half doodslaan - dal un hende kasi mata.
_halfgeleider = semikonduktor
_halfjaar = mei aña
_halfjaarlijks = kada mei aña.
_halfslachtig = in: halfslachtige maatregelen - medidanan sin base serio; medidanan indisidido.
_halfstok = halfstèngel {stomme e}; halfstòk; na mitar palo
_hallucinatie = halusinashon
_hallucineren = halusiná
_hals = nèk, garganta. 'n onnozele hals - un chambon. zich moeilijkheden op de hals halen. - buska problema. hals over kop - den ppurá; di un momento pa otro.
_halsband = [v. hond] banchi
_halsbrekend = in: halsbrekende toeren uithalen - hasi esfuersonan sumamente peligroso.
_halsketting = koyar
_halssnoer = koyar
_halsstarrig = obstiná
_halsstarrigheid = aktitut obstiná
_halt = Para! Stòp! halt maken - para.
_halte = parada
_halveren = parti na mitar; dividí na dos
_halverwege = na mitar kaminda
_ham = id.
_hamer = martíu. onder de hamer brengen/komen - bende na findishi.
_hameren = martiyá. Hij bleef er op hameren - el a sigui primi/pusha e asunto.
_hamsteren = kumpra hopi pa miedo di skarsedat
_hand = man hand in hand - man tení. Handen af van mijn spullen. - No mishi ku mi kosnan. Handen thuis! - No mishi (ku mi, kuné)! aan de hand zijn = pasa. de hand aan de ploeg! - man na obra! de handen in onschuld wassen - laba man. Ik had er mijn handen aan vol. - Mi tábata ful okupá kuné. Ze moeten er de hand aan houden. - Nan tin ku manten'é. iemand de hand boven het hoofd houden - protehá un hende; respaldá un hende. Hij heeft handenvol geld - E tin plaka na granel. Vele handen maken het werk licht. - Un man ta laba otro, dos ta laba kara. Daar draai ik mijn hand niet voor om. - Esei ta chicken-feed pa mi. De handen uit de mouwen steken - pone man na obra. Hij stak geen hand uit om mij te helpen. - E no a hasi nada pa yudá mi. Hij is aan handen en voeten gebonden. - E ta man mará. Ik heb hem een suggestie aan de hand gedaan. - M'a dun''e un sugerensia. Hij had de zaak goed in de hand. - E tabatin e kos bon bou kontrol. iets met hand en tand verdedigen - defendé un kos ku tur forsa. met de handen over elkaar - man krusá. met de hand geschreven - skirbí na man. niets om handen hebben - no tin nada pa hasi. iemand onder handen nemen. - stret un hende. iemand op handen dragen - admirá un hende. op handen en voeten - ku man i ku pía. hand over hand toenemen - bira día pa día mas pio. ter hand stellen - entregá na. van de hand doen - pasa pa otro; bende. vlot van de hand gaan - bai manera pan kayente. van de hand wijzen - nenga; rechasá. van hoger hand - di ariba. Dat ligt voor de hand. - Esei ta papia pa su mes. hand en spandiensten bewijzen - duna tur klasa di yudansa.
_handarbeider = peon; obrero.
_handbagage = ekipahe di man
_handbereik = in: binnen handbereik - na man
_handbeweging = gesto; moveshon di man.
_handboeien = bui
_handboek = manual
_handdoek = sèrbètè
_handdruk = man
_handel = komersio, negoshi. handel en wandel - kondukta. niet in de handel - no disponibel. handel drijven - hasi negoshi.
_handelaar = komersiante, negoshante
_handelen = aktua; [handel drijven] hasi negoshi. handelen in - hasi negoshi di. handelen over - trata di.
_handeling = akto; akshon.
_handels- = komersial
_handelswijze = manera di negoshá, manera di hiba negoshi
_handelwijze = manera di aktua, prosedimento
_handenarbeid = obra di man
_handgemeen = bringamento; bringamento ku man so.
_handgreep = man; palanka
_handhaven = mantené;
_handig = handy [e.]; (ku) tin bon man (in = pa). Dat heeft hij handig gedaan. - El a hasi un bon trabou.
_handigheid = habilidat
_handje = man. 'n handje helpen -duna un man. Zeg maar dag met 't handje! - Bo por wèl 'i lubidá!
_handlanger = kómplise; kompinchi, konflochi.
_handle = palanka
_handleiding = manual
_handomdraai = in: In 'n handomdraai - den un fregá di wowo.
_handreiking = asistensia
_handrem = brek di man
_handschoen = id.
_handschrift = manuskrito; man
_handtas _handtasje = tas
_handtastelijk = agresibo
_handtastelijkheid = agresibidat. Ze kwamen tot handtastelijkheden - Nan a dal otro.
_handtekening = firma. 'n handtekening zetten - firma.
_handvaardigheid = habilidat manual; obra di man.
_handvat = man
_handvest = charter [E.]
_handvol = man yen
_handwerk = trabou di man; obra di man; trabou di hangúa.
_handwerken = hasi trabou di hangúa.
_handzaam = fásil (pa uza); hábil; kómodo
_hanebalk = biga di dak.
_hanengekraai = gritamento di gai.
_hanenpoot = pía di gai; [schrift] man ilegibel
_hang = [verlangen] anhelo [naar = pa]
_hangar = id.
_hangen = kolga. Er is weinig van blijven hangen. - Nan a lubidá kasi tur kos. op straat rondhangen - kana ferfelá (hende) riba kaya. op hangen en vallen - kayu no kayu.
_hangend = pendiente. De zaak is nog hangend - E asunto ta pendiente ainda.
_hanger = [kleding] hanger [N.], percha [S.]
_hangerig = sin smak, sin gana pa hasi nada.
_hangkast = kashi pa kolga paña
_hangmat = hamaka
_hangslot = kandal
_hanig = fuyero. hanig doen/zijn - kòrta saya.
_hansworst = lolo, lolo di awa; payaso
_hanteerbaar = manehabel. makkelijk hanteerbaar - fásil pa manehá.
_hanteren = manehá; operá; empleá. moeilijk te hanteren - difísil pa manehá, pa operá, pa uza.
_hap = boka (di kuminda); mordí.
_haperen = [sprekend] pega; [apparaat] traha malu, funshoná malu. zonder haperen - sin problema.
_hapering = [sprekend] pegamento; [apparaat] mal funshonamento.
_hapje = in: 'n hapje eten - un kò'i kome. 'n lekker hapje - un kò'i dushi.
_happen = mòrde, tuma un boka (di kuminda). Hij hapte niet. - E no a tam' aden; e no a kai den e trampa.
_happig = in: happig zijn op - ta loko pa.
_hard = duru [ook fig.]; [maatregelen e.d.] pisá. Ik denk er hard over om... - Mi tin hopi gana di/pa ... Het ging hard tegen hard. - Nan a baha pisá riba otro.
_hardboard = karton
_harden = bira duru. Het lawaai was niet te harden. - e boroto t'bata insoportabel.
_hardhandig = ku man duru, violento, ku violensia
_hardheid = duresa
_hardhoofdig = kabesura , terko
_hardhorend = sordo
_hardhorig = hopi sordo
_hardleers = no ke siña.
_hard lopen = kòre
_hardloper = koredó
_hardnekkig = obstiná, terko
_hardnekkigheid = terkedat, aktitut obstiná
_hardop = na bòs haltu
_hardvochtig = sin duele, sin kompashon, sin miserikordia
_hardvochtigheid = aktitut sin duele, sin kompashon, sin miserikordia
_harem = id.
_harerzijds = di su banda, di su parti
_harig = ku hopi kabei
_haring = id.; haring in 't zuur - pekelé. gerookte haring - boglu.
_hark = haladó. zo stijf als een hark - steif-steif.
_harken = hala (foya, piedra, etc.)
_harlekijn = payaso [ook fig.]
_harmonica = simfonía. [mond-] simfonía di man.
_harmonie = harmonía
_harmonika = simfonía. [mond-] simfonía di man.
_harmonisch = harmóniko
_harnas = id., harnés [S.]. iemand tegen zich in het harnas jagen - antagonisá un hende; pone un hende rabia.
_harp = harpa
_harpoen = harpun
_hars = leim (ku ta sali fò'i mata)
_hart = kurason. Daar heeft hij het hart niet toe. - E no tin e kurashi pa hasi'é. Heb 't hart niet om ... - No tribi ... Hij heeft het hart op de rechte plaats. - E tin bon kurason. iemand een kwaad hart toedragen - karga un hende na pecho. Hij kon zijn hart eraan ophalen. - Gosa, e por a gosa di dje. 't gaat me aan het hart. - Mi tin duele di dje. in hart en nieren - ku alma i kurpa. met hart en ziel - ku alma i kurpa. Hij is een man naar mijn hart - Mi tin mashá apresio p'e. van ganser harte - ku mil amor. iets ter harte nemen - hasi bon kaso di un kos. Zeg maar wat je op 't hart hebt. - Bisa numa loke bo ke bisa. Ik kon 't niet over mijn hart krijgen om het te doen. - Mi no por a duna mi mes e kurashi pa hasi'é. met heel mijn hart - ku henter mi kurason. Het moet mij van het hart dat ... - Mi tin ku admití ku ...; mi tin ku konfesá ku ... dat was een pak van mijn hart - esei tábata un alivio grandi.
_hart- = di kurason, kardíako
_hartedief = amor, dushi, tuku
_hartelijk = [bnw] kordial, kariñoso. [bw] kordialmente. met hartelijke groeten - ku un saludo kordial. kariñosamente
_hartelijkheid = kordialidat, kariño
_hartelust = in: naar hartelust - kontento di alma i kurpa
_harten = [kaartspel] hearts [e.]
_hart- en vaatziekten = malesanan cardiovascular [S.]
_hartgrondig = di henter kurason
_hartig = [zout] salu. [fors] fuèrte. 'n hartig woordje met iemand wisselen - papia franko ku un hende.
_hartkloppingen = batimento di kurason
_hartroerend = emoshonante
_hartslag = batimento di kurason
_hartspecialist = kardiólogo
_hartstikke = in: hartstikke dood - morto-morto. hartstikke gek - loko-loko. hartstikke goed - bon-bon; chebere. hartstikke leuk - chebere; berans.
_hartstocht = pashon
_hartstochtelijk = pashonante; yen di pashon, ku pashon
_hartverheffend = eksaltante
_hartverlamming = fayo di kurason
_hartveroverend = emoshonante; pashonante
_hartverscheurend = emoshonante
_hartverwarmend = gratifikante
_hartzeer = doló di kurason
_hasj = hashis
_haspel = ril
_hatelijk = malisioso; odioso; ofensibo, insultante, ku odio
_hatelijkheid = malisia; ofensa; insulto
_haten = odia
_have = in: levende have - bestianan (doméstiko). have en goed kwijtraken - pèrdè tur su pertenensianan; pèrdè kangreu ku saku ku tur.
_haveloos = deskaí
_haven = haf; [haventerrein] waf. [fig.] refugio. een haven binnenlopen - drenta haf.
_haven- = portuario
_havenarbeider = trahadó di waf, trahadó portuario
_havenen = daña (zie: gehavend)
_haventerrein = waf
_haver = id., oats [E.]. iemand/iets van haver tot gort kennen - konosé un hende/un kos di ariba te abou.
_haverklap = in: om de haverklap - kada rato
_havermout = papakuaker {stomme e}Quaker oats [E.]. havermoutse pap - papa kuaker.
_hazenpad = in: het hazenpad kiezen - baha na katuna, baha na awa.
_hebbelijkheid = mala maña
_hebben = [ww] tin, tini [zonder: ta]; [v.t.: tabatin]. Ik heb 't! - M'a hañ'é! Dat hebben we weer gehad! - Esei ta tra'i lomba, por fin! Hier heb je je geld. - Ata bo plaka. Ik wil niet hebben dat je dat doet. - Mi no ke bo hasi esei. Dat gedoe kan ik niet hebben. - Mi no por ku e kosnan ei. Ik kan niet hebben dat je zoiets doet. - Mi no por wanta ku bo hasi kosnan asina. Jij bent de man die ik moet hebben. - Abo ta e persona ku mi mester. Ze moeten hem altijd hebben. - Nan semper tin algo kuné. Wat moet U hebben? - Kiko mener, señora, yùfrou mester? Ik moet niets van hem/ervan hebben. - Mi no ke nada di hasi kuné. Van dat soort grappen moet ik niets hebben. - Mi no por wanta chansanan asina. Daar heb ik niets aan. - Esei no ta yudá mi na nada. Hebben is hebben, krijgen is de kunst. - Loke bo tin ta bal mas ku loke bo por haña. Je weet nooit wat je aan hem hebt. - Bo no sa nunka kiko e ta bai hasi. Hij heefft 't aan het hart. - E ta sufri di un fayo di kurason. 't hebben over - papia di. Nu we 't er toch over hebben, ... - Awó ku nos ta papia di dje tòg, ... Hij heeft iets van zijn vader. - E ta parse su tata un tiki. Ze maken 'n kabaal van heb ik jou daar. - Nan ta hasi un boroto inkreíbel. [znw] heel zijn hebben en houden - tur loke e (taba)tin.
_hebberig = kudisioso
_hebzucht = kudisia
_hebzuchtig = kudisioso
_hecht = firme; sólido; fuèrte. 'n hechte band - un laso firme.
_hechten = [vastmaken] mara; fiha. [wond] kose. Ik hecht er geen waarde aan. - Mi no ta dun'é balor.
_hechtenis = detenshon. in hechtenis nemen - detené.
_hectare = bender
_hectogram = hektograma
_hectometer = hektómetro
_heden = awe. tot op heden - te día di awe. heden ten dage - awendía; e díanan akí. het heden - e tempo presente.
_hedenavond = awe nochi
_hedenmiddag = awe tardi
_hedenmorgen = awe maínta
_hedenochtend = awe maínta; awe mardugá.
_heel = [bnw] [onverdeeld] henté, henter. heel de/het - henter. 'n hele tijd - hopi tempo. de hele tijd - henter ora. het hele jaar lang - henter aña; e aña henté. 'n hele dame - un dama di bèrdè mes. [bw] mashá, hopi. heel veel - mashá hopi. heel goed - mashá bon; hopi bon. heel lang geleden - hopi tempo pasá. 't kan heel wel waar zijn. - Por ta bèrdat mashá bon.
_heelal = universo
_heelhuids = henté; sin herida; sin daño
_heelkunde = medisina
_heen = in: hij ging heen. - el a bai. Waar ga je heen? - Unda bo ta bai? We zijn door onze voorraad heen. - Nos stòk a kaba. Waar moet dat heen? - Pa unda awó? heen en terug - ida y vuelta [S.]. heen en weer - bai i bin.
_heengaan = [fig] bai sosegá
_heenkomen = [ww] skapa, logra skapa; [znw] in: 'n goed heenkomen zoeken - buska un manera/modo di skapa
_heenlopen = kana bai. Loop heen! No bisá mi!/Bai gaña bo madrina! Hij laat iedereen over zich heenlopen. - E ta laga tur hende hasi loke nan ke.
_heenstappen = in: er over heenstappen - pasa riba dje. [fig.] no hasi muchu kaso.
_heenweg = in: op de heenweg - na kaminda p'aya.
_heenzetten = in: zich ergens over heenzetten - aseptá un kos (pasobra no tin manera pa kambi'é).
_heer = mener, señor, shon, kabayero. Onze-Lieve-Heer - Nos Señor (Hesukristo). dames en heren! - dama i kabayeronan! de heer des huizes - e doño di kas. de dag des Heren - e día di Señor. jonge heer - yonkuman. heer en meester zijn - ta doño i Señor.
_heerlijk = [lekker] delisioso , dushi. [verheerlijkt] glorioso. Dat zou heerlijk zijn. - Esei lo tábata fantástiko.
_heerlijkheid = gloria
_heerschap = shon
_heerschappij = dominio; soberanía; poder
_heersen = [bewindvoeren] reina; manda; goberná. [ziekte, wind e.d.] anda; prevalesé. er heerste een doodse stilte - tábata reina un silensio di morto.
_heerser = soberano; [vorst] monarka.
_heerszucht = afan di poder
_heerszuchtig = ambishon pa manda
_heertje = in: weer 't heertje zijn - ta un shon trobe.
_hees = hers. zich hees schreeuwen. - grita te keda hers.
_heet = kayente [ook fig.]. heet van de naald - stretawé.
_heetgebakerd = (ku) ta rabia lihé
_heethoofd = hende ku ta rabia tur ora
_hefboom = palanka
_heffen = [optillen] hisa; [belasting e.d.] imponé.
_heffing = impuesto
_heft = man. het heft in handen nemen - tuma mando.
_heftig = [bnw] violento; fuerte; enérgiko; ku violensia, ku forsa, ku ferbor. [bw] violentamente; fuèrtemente; enérgikamente.
_heftigheid = violensia
_heg = kurá di mata. heg noch steg weten - no sa ni unda ta pariba ni pabou.
_hegemonie = hegemonía
_heibel = diskordia, pleito; borchincha
_heiden = pagano
_heidens = pagano
_heien = bati palo den tera
_heiig = id.; wazu
_heikel = kontroversial
_heil = salbashon. hij zag er geen heel in. - E no a mira bentaha den dje.
_Heiland = Salbadó, salbador
_heildronk = toast [E.]; brinda.
_heilig = santo; sagrado . de heilige maagd - labírgen. de Heilige Vader - Santo Papa. heilig verklaring - kanonisashon. heilig verklaren - kanonisá. De heilige Franciscus - San Francisco. De Heilige Schrift - Santa Skritura. heilige oorlog - guera sagrado. het Heilige Land - Tera Santo. ergens heilig van overtuigd zijn - tin e konbikshon firme.
_heiligdom = santuario
_heilige = santo
_heiligen = santifiká
_heiligheid = santidat. Zijne Heiligheid - Su Santidat.
_heiligschennis = sakrilegio
_heilloos = mashá malu; fatal
_heilwens = felisitashon
_heilzaam = salú, saludabel, sano
_heimelijk = [bnw] sekreto; bou man. [bw] sekretamente, den sekreto.
_heimwee = id., nostalgia [S.]
_heisa = gedum, herekeke
_hek = kurá; porta (di kurá)
_hekel = in: 'n hekel hebben aan iemand - no por wanta un hende
_hekelen = kritiká; satirisá
_hekkensluiter = esun ku ta bin último
_heks = bruha
_heksen = in: Ik kan niet heksen. - Mi no sa hasi magia.
_heksenketel = pandemonio
_heksentoer = trabou di fierno
_hekserij = bruha
_hel = [znw] fierno, hèl. Loop naar de hel! - Bai muri leu! [bnw] kla; bibo.
_helaas = lástimamente, desafortunadamente
_held = héroe
_helden- = heróiko, di héroe
_heldendicht = poesía épiko
_heldenmoed = heroísmo
_helder = kla. heldere maan - luna kla.
_helderheid = klaridat [ook fig.]
_helderziend = klarovidente
_helderziende = klarovidente
_heldhaftig = [bnw] heróiko. [bw] heróikamente
_heldhaftigheid = heroísmo
_heldin = héroe (femenino); hende-muhé heróiko
_heleboel = kantidat, monton, halá. 'n heleboel mensen - un kantidat di hende. 'n heleboel rotzooi - un kantidat di porkería. Ze hebben 'n heleboel mooie dingen - Nan tin yen di kos bunita.
_helemaal = [bw] henteramente, kompletamente, ful, èt l, mes. helemaal bovenaan - ful na haltu. Helemaal niet! - Absolutamente ku no! 't is helemaal niet goed. - No ta bon di ningun modo. 't is niet helemaal goed. - No ta kompletamente bon. 't Was helemaal niet verkeerd. - No tábata malu èt l. 't Was niet helemaal verkeerd. - No tábata ful malu. 't Kwam helemaal niet in mij op. - Mi no a korda ni un rato. Je mag daar helemaal niet inhalen. - Bo no mag pasa otro aya mes.
_helen = 1. [gestolen waar] kumpra kos hortá. 2. [genezen] kura
_heler = kumpradó di kos hortá
_helft = mitar. op de helft - na mitar. voor de helft vol - mitar yen.
_heling = kumpramento di kos hortá
_hellen = inkliná; [omlaag] baha; [omhoog] subi
_helleveeg = mal muhé.
_helling = inklinashon; [omlaag] bahada; [omhoog] subida. De hele zaak moet op de helling. - mester revisá henter e asunto.
_helm = id., kaska
_helpen = yuda, asistí; sirbi. Help! - Ouksilio! Ik kan je er wel aan helpen. - Mi por hañ'é pa bo. Hij is niet meer te helpen. - No tin yudansa p'e mas.
_helper = yudadó , asistente
_helpster = yudadó, asistente.
_hels = di fierno; infernal. 'n hels kabaal - un boroto di otro mundo. iemand hels maken - hasi un hende pèrdè sintí. Hij werd hels. - El a pèrdè sintí.
_hem = e, é, ele, [na: bou, den, di, na, riba] dje.
_hemd = [onderhemd] flanel; [overhemd] kamisa; [T-shirt] flanel. in z'n hemd staan - pone su mes kara na bergüensa. Het hemd is nader dan de rok. - Karson ta promé ku kamisa.
_hemdsmouw = manga di kamisa
_hemel = shelo. Goeie hemel! - Mi Dios! mijn hemel! - holó! mi mama dushi! De hemel zij dank! - Danki Dios! Gracias [S.] na Dios. aan de hemel - na shelo. in de hemel - den shelo. in de hemel komen - bai shelo. in 's hemels naam - Pa amor di Dios.
_hemels = selestial
_hemelsbreed = in: 'n hemelsbreed verschil - un mundu di diferensia.
_hemeltergend = flagrante
_hemeltje = in: Hemeltje lief! - Mi mama dushi!
_hemelvaart = asunshon, asenshon. 's heren hemelvaart - kuarenta día.
_hemelvaartsdag = kuarenta día; asunshon, asenshon
_hen = [pers.vnw] nan. [znw] (kip) galiña
_hendel = palanka
_hengel = [A.] rod [E.]; [C.] hèn gel {stomme e}
_hengelen = tira liña (pa piska)
_hengsel = man; hak; skarnir.
_hengst = potro, kabai
_hennep = kanabis
_her = in: her en der - akí aya. van eeuwen her - for di siglonan pasá. van oudsher - for di temponan antikuá.
_her- = re-
_herademen = bolbe hala rosea [ook fig.]
_herbebossen = reforestá
_herbebossing = reforestamento
_herbenoemen = bolbe nombra
_herberekenen = rekalkulá
_herberekening = rekalkulashon
_herberg = posada
_herbergen = alohá, duna alohamento; albergá [fig.]; duna refugio.
_herbergier = doño di posada
_herbewapenen = rearmá
_herbewapening = rearmamento
_herboren = [A.] renasí, [C.] renasé
_herdenken = konmemorá; rekordá
_herdenking = konmemorashon
_herder = wardadó. de goede herder - e bon wardadó. parochie herder - pastor di parokia.
_herderlijk = pastoral
_herdruk = reimprenta
_herdrukken = reimprimí.
_herenigen = reunifiká
_hereniging = reunifikashon
_herenkleding = paña di hende-homber
_herfst = id., otoño [s.]
_hergebruik = reuzo; resiklahe
_hergebruiken = reuzá; resiklá
_herhaaldelijk = ripitidamente; kada bes di nobo
_herhalen = ripití
_herhaling = ripitishon
_herindelen = repartí, bolbe repartí
_herindeling = repartishon
_herinneren = korda, rekordá. Ik herinner 't me niet. - Mi no ta korda.
_herinnering = [door iemand anders] rekordatorio; [eigen] memoria; [aandenken] rekuerdo. ter herinnering aan - den memoria di.
_herinvoeren = reintrodusí
_herinvoering = reintrodukshon
_herkenbaar = (ku) por wòrdo rekonosí; identifikabel
_herkennen = rekonosé
_herkenning = rekonosemento
_herkiesbaar = reeligibel
_herkiezen = reeligí
_herkomst = desendensia; orígen
_herkrijgen = rekuperá
_herleiden = redusí; konbertí; deribá
_herleiding = redukshon; derivashon deribashon
_hermetisch = [bnw] hermétiko; [bw] hermétikamente
_hernia = id.
_hernieuwen = renová
_hernieuwing = renovashon
_heropenen = bolbe habri
_heropening = reapertura
_heropvoeden = reeduká
_heropvoeding = reedukashon
_heroveren = rekonkistá
_herovering = rekonkista
_heroverwegen = rekonsiderá
_heroverweging = rekonsiderashon
_herrie = [lawaai] beheit, boroto, [ordeverstoring] bombòshi; desordu, borchincha. herrie schoppen - kousa desordu, borchincha.
_herrieschopper = hasidó di desordu, di borchincha
_herrijzen = lanta bèk, bolbe lanta; [uit de dood] resusitá
_herrijzenis = resurekshon
_herroepen = reboká
_herscheppen = rekreá; transformá
_herscholen = reeduká
_herscholing = reedukashon
_hersenbloeding = derame serebral; sangramento serebral
_hersenen = [orgaan] seso, selebro; serebro [s.]. [verstand] kabes; tino. Hij heeft hersenen. - E tin bon kabes.
_hersens = zie: hersenen
_hersenschim = fantasma
_herstel = [ziekte, economie e.d.] rekuperashon ; [reparatie] reparashon, drechamento; [in oude staat] restourashon
_herstelbaar = rekuperabel; reparabel; restourabel; kurabel.
_herstellen = [v. ziekte e.d.] rekuperá; kura. [repareren] drecha, repará; koregí; remediá; [in oude staat] restourá.
_herstructureren = restrukturá
_herstructurering = restrukturashon
_hert = biná
_hertog = duque [S.]
_hertrouwen = bolbe kasa, kasa di nobo
_hervatten = reanudá
_hervatting = reanudashon
_herverdelen = (bolbe) repartí
_herverdeling = repartishon
_hervormd = reformá; protestante
_hervormen = reformá
_hervorming = refòrmashon
_herzien = repasá, revisá; rekonsiderá
_herziening = revishon; rekonsiderashon
_het = [ldw] e. [vnw] e, é, ele. Ben jij het, Piet? - T'abo, Pedro? Ik ben het. - T'ami. Het is je van het! - Ta perfekto.
_heten = yama. Hoe heet je? [tot kinderen] - Kon yamá bo? [tot volwassenen] Kon bo ta yama? Hoe heet U? - Kon mener/yùfrou/señora su nomber ta? Hoe heet dat? - Kon yam'é? Hoe heet 't ook weer? - Kon yam'é trobe? Hij heet naar zijn vader. - E tin nomber di su tata.
_heterdaad = in: iemand op heterdaad betrappen - kohe un hende den e akto.
_heterogeen = heterogenio
_hetgeen = loke
_hetzelfde = meskos; mesun
_hetzij = sea... hetzij ... hetzij ... - sea ... of ...
_heugen = korda.
_heugenis = in: sinds mensen heugenis - asina leu ku hende por korda.
_heuglijk = plasentero, alegre.
_heup = hep. Hij heeft 't op z'n heupen. - Su beis a daña.
_heupwiegen = yanga, kana yanga; [B.] wapa
_heus = [bnw] berdadero; [bw] berdaderamente; di bèrdè. Heus? - bèrdat?
_heuvel = sero. [verkeers-] drempi
_hevig = violento; pisá; intenso; vehemente.
_hevigheid = violensia; intensidat
_hiel = hilchi. de hielen lichten - baha na awa, na katuna. De politie zit hem op de hielen - polis ta tra'i dje.
_hielenlikker = lembechi
_hier = akí. hier in de buurt - akinan; akí banda. hier en daar - akí aya.
_hierachter, -beneden, -boven, -in, -na, -naast, -onder, -op = akí tras; akí bou; akí riba; akí den; akí tras; banda di akí; akí bou; akí riba.
_hierbij = aki serka; ku esaki, mediante esaki. hierheen = akí; e kaminda akí; bin akí.
_hierom = pa e motibo akí
_hierover = tokante di esaki
_hij = e
_hijgen = ansha
_hijsen = hisa
_hijskraan = grúa
_hik = hik
_hilariteit = hilaridat
_hinde = biná
_hinder = strobamento; impedimento; obstákulo
_hinderen = stroba; obstakulisá; impedí; hendru [fig.]. Dat hindert mij. - ta hendru mi. Dat hindert niet. - No ta nada.
_hinderlaag = trampa
_hinderlijk = fastioso
_hindernis = obstákulo; impedimento
_hinderpaal = obstákulo; impedimento
_hindoe = hindú
_hinken = kana manká. op twee gedachten hinken - duda mei-mei di dos opinionnan.
_hinniken = grita
_historie = historia
_historisch = históriko
_hitsig = ruín
_hitte = kalor pisá. wat 'n hitte! - Es ta kalor!
_ho = in: Ho, ho! - stòp! Ho maar! - lubidá!
_hobbel = obstákulo
_hobbelen = zoya
_hoe = kon . Hoe dat zo? - di kon? hoe gaat 't? - kon ta bai? Hoe meer hoe beter - kuantu mas, tantu mihó. hoe 't ook zij - Kon ku ta. Hoe dan ook - kon ku bai bini. Ik wil weten hoe of wat. - Mi ke sa kiko ta kiko. hoe laat is 't? - kuant' or' tin? om hoe laat...? - kuant' or...?
_hoed = sombré. iets om je hoed voor af te zetten! - un kos di kita sombré! van de hoed en de rand weten - sa kiko ta kiko; sa kiko tin di kome i bebe.
_hoede = kuido; guía. iemand onder zijn hoede nemen - tuma un hende bou di su guía. op zijn hoede zijn - ta prepará.
_hoeden = warda bestianan
_hoef = sapato
_hoefijzer = sapato di kabai
_hoegenaamd = in: hoegenaamd niet - di ningun manera. hoegenaamd niets - nada mes.
_hoek = [in vertrek] huki; [v. straat e.d.] skina. [meetkunde] ángulo. op de hoek van de straat - na skina di kaya.
_hoekje = huki chikito. 't hoekje omgaan [fig.] - pasa pa otro bida.
_hoen = galiña
_hoenderhok = kurá di galiña.
_hoer = puta
_hoereren = putia
_hoes = tapa, kobertura
_hoest = tos; tosamento
_hoestbui = ataka di tos
_hoestdrank = remedi kontra tosamento
_hoesten = tosa
_hoeve = kunuku
_hoeveel = kuanto, kuantu. Hoeveel is 't? - Kuanto ta? Hoeveel ze ook van hem hield, ... - Kuanto ku e tábata stim'é, ...
_hoeveelheid = kantidat
_hoeveelste = in: De hoeveelste is 't vandaag? - Ki fecha awe ta?
_hoeven = tin nodi, tin mester.
_hoewel = maske, ounke
_hoezo = dikon
_hof = korte. hof van justitie - korte di hustisia. 'T HOF MAKEN - BASIL . 'n meisje 't hof maken - duna un mucha-muhé un basilon.
_hoffelijk = kortes
_hoffelijkheid = kortesía
_hoger = mas haltu
_hogerop = mas haltu
_hok = hòki; kuarto
_hokje = hòki chikito; [op formulier] kuadra
_hokken = biba huntu (sin kasa)
_hol = 1. [znw] holchi, burako. iemand het hoofd op hol brengen - susha un hende su kabes. z'n hoofd is op hol geslagen - su kabes a susha. 2. [bnw] bashí (paden)
_holderdebolder = in: Hij is helemaal holderdebolder. - E ta di remata; Su kabes a tòka.
_hollander = [A.] hulandes; [C.] ulandes
_hollands = [A.] hulandes; [C.] ulandes
_hollen = kòre
_holte = kavidat; burako; apertura
_hommeles = in: 't is hommeles met ze - nan tin pleito ku otro.
_homo = homoseksual
_homogeen = homogéniko
_homogeniteit = homogenidat
_homosexualiteit = homoseksualidat
_homosexueel = homoseksual
_homp = pida diki
_hond = kachó. Blaffende honden bijten niet. - Kachó ku ta ladra no ta mòrde. Hij is daar de gebeten hond. - E no por hasi nada bon aya. rode hond - sarampi aleman
_hondenhok = ka'i kachó.
_honderd = shen; honderduit praten - no stòp di papia. Alles loopt in het honderd. - Tur kos ta bai malu; tur kos ta bruhá. alles in het honderd laten lopen - bruha tur kos.
_honderden = sentenarnan
_honderdjarig = shen aña bieu. honderdjarig bestaan - centenario [S.].
_honderdtal = sentenar
_honderdvoudig = shen biaha, shen bes
_hondsdolheid = rábies
_honen = hasi mofa; insultá; ofendé
_honger = hamber
_hongerdood = mòrto di hamber
_hongeren = in: hongeren naar - ta hambrá pa
_hongerig = tin hamber; hambrá
_hongersnood = emergensia di hamber; skarsedat total di kuminda; no tin nada di kome
_hongerstaking = welga di hamber
_honing = honi, miel [S.]
_honk = kas; [bij honkbal] home [E.]. Als de kat van honk is, dansen de muizen op tafel. - Ora pushi no t'ei, ratonnan ta balia.
_honkbal = base-ball
_honkvast = kasero
_honorarium = honorario
_honoreren = paga; remunerá
_hoofd = kabes; [v. school, dienst, familie] kabesante; [brief-] kabes. aan het hoofd staan - enkabesá. het hoofd bieden aan - enfrentá. z'n hoofd kwijtraken - pèrdè kabes. z'n hoofd stoten - dal su kabes [ook fig.]. z'n hoofd breken over - kibra kabes tokante di. hij is niet goed bij zijn hoofd. - su kabes n'ta bon; su kabes a tòka. 't is me door het hoofd gegaan - m'a lubidá. zich iets in het hoofd halen - hinka un kos den su kabes. dat heb ik over het hoofd gezien - Mi no a pensa di esei; mi no a korda esei. iets uit het hoofd zetten - saka un kos fò'i kabes. iemand voor het hoofd stoten - ofendé un hende. uit het hoofd leren - siña fò'i kabes. uit hoofde van - a base di.
_hoofd- = di kabes; prinsipal
_hoofdbrekens = kibramento di kabes
_hoofdcommissaris = )h)alto komisario
_hoofddoek = paña pa tapa kabes
_hoofdeinde = kabes
_hoofdelijk = pa kabes, pa persona. hoofdelijk aansprakelijk - personalmente responsabel
_hoofdkussen = kusinchi
_hoofdletter = kapital
_hoofdman = kabesante, líder
_hoofdprijs = promé premio
_hoofdrekenen = kalkulashon fò'i kabes
_hoofdstad = kapital
_hoofdstraat = kaya prinsipal; in de hoofdstraat (van de stad) - den kaya.
_hoofdstuk = kapítulo
_hoofdtelwoord = numeral kardinal
_hoofdzaak = punto/asunto prinsipal, kardinal, primordial
_hoofdzakelijk = principalmente
_hoog = haltu. vier hoog - riba e di kuater piso. hoog en droog [fig.] - sano y salvo [S.]. hoger worden [prijzen] - subi. Dat is te hoog gegrepen voor mij. - Esei ta bai muchu haltu pa mi; Esei ta bai riba mi kabes. Het hoge woord is eruit. - Por fin el a bisa loke e kier a bisa. dat zit me nog hoog. - E kos ta hendru mi ainda. hoger onderwijs - enseñasa superior. 'n hoge ome - un big shot [E.].
_hoogachten = respetá; tin (gran) apresio pa
_hoogachtend = atentamente
_hoogachting = respèt. Met de meeste hoogachting [onder brief] - atentamente.
_hoogbouw = high-rise [E.]
_hoogdravend = bombástiko
_hooggebergte = montañanan haltu
_hooggeplaatst = [persoon] ku posishon haltu.
_hooggerechtshof = korte superior
_hooggespannen = haltu; tenso. hooggespannen verwachtingen - ekspektashonnan haltu.
_hooghartig = sobèrbè
_hooghartigheid = sobèrbia
_hoogheid = altesa . zijne/hare koninklijke hoogheid - su altesa real
_hooghouden = mantené; para firme.
_hoogleraar = professor [N.]
_hoogmis = misa prinsipal
_hoogmoed = sobèrbia
_hoogmoedig = sobèrbè
_hoognodig = mashá/hopi nesesario
_hoogschatten = in: iemand hoogschatten - tin hopi respèt pa un hende. Phoogspanning = tenshon haltu; [electr.] voltahe haltu.
_hoogst = [bnw] máksimo; mas haltu. [bw] máksimamente; sumamente ( = uiterst). hoogst waarschijnlijk - mas probabel(mente). Hij is ten hoogste 20 jaar. - Mas ku e por tin ta 20 aña.
_hoogstens = maksimalmente; por lo máximo [s.] [zie ook: hoogst]
_hoogte = haltura. op de hoogte zijn/blijven van - ta/keda na haltura di. op de hoogte van het vliegveld - na haltura di aeropuerto. de hoogte ingaan - subi. iemand op de hoogte brengen van - pone un hende na haltura di. zich op de hoogte stellen van - pone su mes na haltura di. tot op zekere hoogte - te na sierto punto. iemand uit de hoogte behandelen - trata un hende sin respèt.
_hoogtemeter = altímetro
_hoogtepunt = punto kulminante
_hoogtijdag = día di fiesta grandi
_hooguit = no mas ku
_hoogvlieger = in: hij is geen hoogvlieger. - e no ta ningun genio.
_hoogwaardig = di balor haltu; di alto kalidat.
_hoogwaardigheidsbekleder = dignitario
_hooi = yerba seko. Hij neemt te veel hooi op zijn vork. - E ta tuma muchu hopi trabou riba su lomba.
_hoon = chuerchamento, mofa
_hoongelach = harimento ofensibo
_hoop = [verwachting] speransa. ijdele hoop - speransa en vano [S.]. de hoop opgeven - bandoná speransa. zijn hoop vestigen op - pone su speransa riba. hoop koesteren - tin speransa. [hoeveelheid] monton ; kantidat; halá
_hoopgevend = (ku) ta duna speransa
_hoopvol = yen di speransa; prometedó.
_hoorbaar = oudibel; (ku) bo por tende
_hoorn = [v. dieren] kachu; [stof] karèt; [auto] pito
_hoornblazer = tòkadó di trompèt
_hoornen = di karèt
_hoorzitting = hearing [E.]
_hopelijk = laga nos spera
_hopeloos = sin speransa. 'n hopeloze zaak - un asunto imposibel.
_hopen = spera
_hor = seftu ; screen [e.]
_horde = banda; halá
_horen = tende. ik hoor je! - m'a tendé bo! Kijk uit, hoor! - Tene kuidou, tende! 't Is hier niet te horen. - Nos no por tend'é akí. beide partijen horen - skucha tur dos partidonan. Ik heb 't van horen zeggen - M'a tend'é di un hende. Zo mag ik het horen! - Asina mi ke tende. 't was 'n lawaai dat horen en zien je verging. - tábata un boroto di otro mundo. Voor wat hoort wat. - Kani mi pa mi kani bo. [C.]
_horizon = horizonte
_horizontaal = horizontal
_horloge = oloshi. op z'n horloge kijken - wak su oloshi. Heb je je horloge bij je? - Bo tin bo oloshi ku bo? -hormoon = hormon.
_horoscoop = horoskopio
_hort = ranká. met horten en stoten - rankando i pushando. de hort op gaan - bai parandiá.
_hortend = pegando
_hospes = doño; hürdó.
_hospita = doño; hürdó.
_hospitaal = hospital. in 't hospitaal liggen - ta hospitalisá
_hossen = jump, jump-up [E.]
_hostie = hostia
_hotel = hotel
_hotsen = bula, sakudí
_houdbaar = duradero, durabel. vis is niet lang houdbaar - piská no ta keda bon pa hopi tempo.
_houdbaarheid = durabilidat.
_houden = tene; [bewaren] warda; [dieren] tin, kría; [toespraak] duna; houden van - [lekker/fijn vinden] gusta. [liefhebben] stima. zich houden aan - atené na; kumpli ku. zich aan zijn woord houden - kumpli ku su palabra. zich ver houden van - keda leu di. Waar hou je me voor? - Ki bo ta kere di mi? Hij houdt 't met 'n andere vrouw. - E tin un by-side. Ik hou 't erop dat ... - Mi ta asumí ku ... Je mag 't houden. - Bo por keda kun'é. rechts houden - keda na banda drechi. Hou je mond! - Sera bo boka!
_houding = aktitut; postura; 'n dreigende houding aannemen - asumí un aktitut menasante.
_hout = palo. Dat snijdt geen hout. - E teoría ei no ta klòp.
_houten = di palo
_houterig = steif
_houtje = pida palo. Hij doet alles op z'n eigen houtje. = E ta hasi tur kos riba su mes.
_houtskool = karbon
_houtskooloven = fogon
_houvast = Kă'I WANTA [OOK FIG.]; SIGURIDAT; man; sosten. geen houvast hebben aan - no tin nada pa basa su mes ariba.
_houweel = pik
_houwen = dal; bati; spleit
_hozen = kita awa; [regen] awa ta basha.
_hufter = sinbergüensa, desgrasiado
_huichelaar = hipókrita;
_huichelachtig = hipókrito
_huichelarij = hipokresía
_huichelen = labia; fingi; ple; ta hipókrito
_huid = kuero; piel. met huid en haar opvreten - kom'é tur ful; no laga nada (atras).
_huidig = aktual. Tot op de huidige dag. - Te día di awe.
_huig = kampana
_huilbui = yoramento
_huilebalk = maluku ; yoron
_huilen = yora. huilend - na yoramento. Ik kon wel huilen! - Mi por a yora!
_huiler = yoradó
_huilerig = maluku
_huis = kas. naar huis gaan - bai kas. het huis uitgaan - sali fò'i kas. de heer des huizes - doño di kas. uit het huis zetten - saka fò'i kas. van huis uit - originalmente.
_huis- = di kas; doméstiko
_huisarts = dòkter di kas
_huisbezoek = bishita na kas
_huiselijk = kasero. de huiselijke kring - e sírkulo familiar.
_huisgezin = famía
_huishoudelijk = doméstiko
_huishouden = [znw] trabou di kas; trabou doméstiko; maneho di kas; maneho di famía; een huishouden van Jan Steen - un kas kaótiko. [ww] manehá kas. ze hebben vreselijk huisgehouden - nan a ruiná tur kos.
_huishoudschool = id.
_huishoudster = sirbiente doméstiko, kria.
_huisje = kasita
_huisjesslak = soldachi
_huisjurk = bata
_huiskamer = sala
_huismoeder = mama di famía
_huismus = mòfi. [fig] kasero
_huisraad = muebelnan
_huisvader = tata di famía
_huisvesten = alohá
_huisvesting = alohamento
_huisvlijt = artesanía
_huisvredebreuk = disurbio di trankilidat di kas.
_huisvrouw = ama di kas
_huiswerk = [school] id.; [huishouden] trabou di kas
_huiszoeking = listramento. huiszoeking doen - listra
_huiveren = tembla ku mido
_huiverig = in: Ik ben er huiverig voor om dat te doen. - Mi no ta gusta hasi esei; Mi tin miedo di hasi esei.
_huivering = rel
_huiveringwekkend = hororoso, horendo
_huizen = alohá
_hulde = homenage; elogio; [bloemen-] ofrenda
_huldebetoon = homenahe, elogio
_huldigen = elogiá; duna homenage na; konmemorá. [opvattingen e.d.] kere den; sostené.
_huldiging = homenage; konmemorashon
_hullen = in: zich in stilzwijgen hullen - keda boka será; keda sin bisa nada.
_hulp = yudansa; asistensia; ayudo; [redding] reskate. hulp in de huishouding - kria; yudansa doméstiko. hulp verlenen - presta yudansa. hulp inroepen - pidi yudansa. te hulp komen - bin yuda.
_hulpbehoevend = den nesesidat. hulpbehoevend zijn - tin mester di yudansa.
_hulpbron = rekurso
_hulpeloos = (ku) no por yuda su/nan mes (kurpa).
_hulpmiddel = medio ouksiliar; rekurso
_hulpvaardig = kla pa yuda
_hulpvaardigheid = disposishon pa yuda
_hulpverlening = asistensia, yudansa, ayudo
_humaan = humano
_humanisme = humanismo
_humeur = beis. iemands humeur bederven - daña un hende su beis. goed/slecht humeur - bon/mal beis. Hij heeft een verschrikkelijk humeur - e tin mashá mal beis. Zij is uit haar humeur - su beis a daña.
_humeurig = (ku) mal beis; kaprichoso. Hij is humeurig - e tin mal beis.
_humor = humor. gevoel voor humor - sentido di humor
_humorist = humorista
_humoristisch = humorista
_hun = nan. Zij en de hunnen - nan ku nan famía.
_hunkeren (naar) = anhelá, antohá
_hunkering = anhelo, antoho
_huppelen = bula; jump [E.]
_huren = hür. Te huur - ta hür.
_hurk = in: op de hurken - gesak, yongotá.
_hurken = hùrk; yongotá; sak (abou)
_hut = kuarto ; chosa; [op schip] kabina.
_hutkoffer = bahul
_hutselen = sakudí
_hutspot = id.; [fig.] tutu
_huur = hür
_huurder = hürdó
_huurling = mersenario
_huwbaar = na edat ku e por kasa
_huwelijk = matrimonio, kasamento; [feest-] boda. burgerlijk huwelijk - casamento pa rat. 'n burgerlijk huwelijk sluiten - kasa pa rat. kerkelijk huwelijk - kasamento pa misa. in 't huwelijk treden - kasa.
_huwelijks- = matrimonial
_huwelijksband = enlase matrimonial
_huwelijksbootje = barco nupcial [S.]. in 't huwelijksbootje stappen - drenta e barko nupcial.
_huwelijksfeest = boda. zilveren, gouden huwelijksfeest - boda di plata, di oro
_huwelijksreis = luna di miel
_huwen = kasa
_hygiëne = higiena
_hygiënisch = higiéniko
_hypnose = hipnósis
_hypnotisch = hipnótiko
_hypnotiseren = hipnotisá
_hypothecair = hipotekario
_hypotheek = hipoteka
_hysterie = histeria
_hysterisch = histériko
_id. = id. = idem = meskos
_ideaal = [znw+bnw] ideal. [bw] idealmente
_idealiseren = idealisá
_idealisme = idealismo
_idealist = idealista
_idealistisch = idealista
_idee = idea. op 'n idee komen - haña un idea. Ik had er niet 't minste idee van. - Mi no tabatin e mas mínimo idea. naar mijn idee - segun mi idea. Hij bracht mij op 't idee - el a duná mi e idea. Hoe kwam je op dat idee? - Kon b'a haña e idea ei?
_idem = id., meskos
_identiek = idéntiko
_identificatie = identifikashon
_identificeren = identifiká
_identiteit = identidat
_idioot = [znw+bnw] (h)idiot
_idolatrie = idolatría
_idool = ídolo
_idyllisch = idíliko
_ieder = [elk afzonderlijk] kada; [alle] tur. iedere dag - tur día.
_iedereen = [elk afzonderlijk] kada un; kada ken; [allen] tur hende.
_iel = fini
_iemand = un hende
_Ier = irlandes
_Ierland = Irlanda
_iers = irlandes
_iets = [bnw] un kos; algo. iets nieuws - un kos nobo. iets leuks - un kos prèt. iets geks - un kos loko. Heb je ooit zoiets gezien? - B'a yeg'i mira un kos asina? Is er iets? - Kiko tin? heb je iets gevonden? - B'a haña algo? [znw] algo; un tiki; un pòko.
_ietsje = un tiki
_ijdel = in: ijdel zijn - tin idea. ijdele hoop - speransa en vano. ijdele woorden - palabranan bashí.
_ijdelheid = vanidat
_ijdeltuit = hende ku tin idea.
_ijken = indiká/verifiká midínan
_ijl = [bnw] fini; vago. [znw] in: in aller ijl - purá-purá.
_ijlen = 1. tin un dilirio. 2. hasi purá-purá.
_ijlings = purá-purá
_ijs = eis. niet over één nacht ijs gaan - tuma su tempo pa disidí. goed beslagen ten ijs komen - ta bon prepará pa su trabou/tarea. zich op glad ijs wagen - riska; tuma hopi risiko.
_ijsco = ice-cream [E.]
_ijselijk = horibel, hororoso, horendo
_ijsje = ice-cream [E.]
_ijskast = frigidaire {frizyidèr}
_ijskoud = fríu-fríu
_IJsland = Islanda
_IJslander = islandes
_ijslands = islandes
_ijslollie = palofrío
_Ijszee = mar árktiko
_ijver = diligensia; zelo; ferbor
_ijverig = diligente; zeloso; ferboroso; ku ferbor.
_ijzel = yobida ku ta fris riba tera
_ijzen = duna rel
_ijzer = hero
_ijzeren = di hero
_ijzersterk = fuèrte manera hero
_ijzerwaren = hardware [E.]
_ijzig = fríu-fríu
_ijzingwekkend = hororoso, horendo
_ik = ami, mi. Ik voor mij - Ami personalmente; mi mes propio.
_ikzelf = ami mes
_illegaal = [znw+bnw] ilegal
_illegaliteit = ilegalidat
_illusie = ilushon. zich illusies maken - tin ilushonnan
_illustratie = ilustrashon
_illustratief = ilustratibo
_illustreren = ilustrá
_imitatie = imitashon
_imiteren = imitá
_immens = imenso
_immers = (no) ta bèrdat ku. Immers, ... - No ta bèrdat ku, ...? Je wilde het immers niet - Bo no tábata ke, no? Hij kwam immers iedere week - No ta bèrdat ku e tábata sa bini kada siman?
_immigrant = imigrante
_immigratie = imigrashon
_immigreren = imigrá
_immoraliteit = imoralidat
_immoreel = imoral
_immunisatie = imunisashon
_immuniseren = imunisá
_immunisering = imunisashon
_immuniteit = imunidat
_immuun = imuno
_impact = impakto
_impasse = 1. hanchu/kaya sin salida. 2. situashon sin salida
_imperatief = imperatibo
_imperialisme = imperialismo
_imperialist = imperialista
_imperialistisch = imperialista
_impertinent = impertinente; grosero
_impertinentie = impertinensia; groseridat
_implantatie = implantashon
_implanteren = implantá
_implementeren = implementá
_implementering = implementashon
_implicatie = implikashon
_impliceren = impliká
_imponeren = impreshoná
_import = importashon
_importeren = importá
_importeur = importadó
_imposant = impreshonante
_impotent = impotente
_impotentie = impotensia
_impressie = impreshon
_improviseren = improvisá
_impuls = impulso
_impulsief = impulsibo
_in = den; na. in de stad - na Playa. in huis - den kas. Dat wil er bij mij niet in. - Mi no ta kere esei.
_inademen = inhalá
_inbeelden = in: zich inbeelden - imaginá (su mes); tin idea.
_inbeelding = imaginashon; idea.
_inbegrepen = inkluso, inkluí. alle kosten inbegrepen - tur gasto inkluí.
_inbinden = bent. [fig.] baha beis.
_inblazen = [fig.] sugerí, duna un sugerensia. nieuw leven inblazen - lanta bèk; bolbe lanta.
_inboedel = id.; tur loke ta den kas.
_inboezemen = inspirá. angst inboezemen - kousa miedo. ontzag inboezemen - kousa respèt grandi.
_inboorling = indígeno
_inbraak = ladronisia
_inbreken = kibra kas
_inbreker = ladron
_inbreng = aporte
_inbrengen = aportá. [injectienaal e.d.] introdusí. iets ergens tegen inbrengen - bin ku argumentonan kontrario. Hij heeft heel wat in te brengen. - e tin hopi influensia.
_inbreuk = violashon
_inburgeren = integrá; asimilá; aklimatisá.
_inburgering = integrashon; asimilashon; aklimatisashon.
_incalculeren = inkalkulá
_incasseerder = kobradó
_incasseren = kobra
_incasso = kobramento
_incident = insidente
_incidenteel = kasualmente; di vez en cuando [S.].
_inclusief = inklusibo, inkluso, inkluí.
_inconsekwent = inkonsekuente; inkonsistente
_incourant = no koriente
_indachtig = (re)kordando
_indelen = dividí, parti; kompartí; klasifiká; asigná; inkorporá.
_indeling = divishon, partishon; kompartishon; klasifikashon; asignashon; inkorporashon.
_indenken = in: zich indenken - realisá; imaginá. Dat kan ik me indenken. - Mi por imaginá esei. Hij kon zich niet indenken, dat ... - E no por a imaginá su mes ku ...
_inderdaad = en bèrdat; di bèrdat
_inderhaast = den purá
_indertijd = e tempo ei, e díanan ei
_India = id.
_indiaas = di India
_indiaan = indjan
_indiaans = indjan
_indicatie = indikashon
_indien = si; den e kaso ku
_indienen = introdusí, entregá, presentá; someté
_indiening = introdukshon; entrego, presentashon
_indirect = [bnw] indirekto; [bw] indirektamente
_indiscreet = [bnw] indiskreto; [bw] indiskretamente
_individu = individuo
_individualisering = individualisashon
_individualisme = individualismo
_individualiteit = individualidat
_individueel = individual(mente)
_indommelen = bai den un madoha
_indringen = penetrá; drenta ku forsa; forsa su mes aden.
_indringer = hende ku ta forsa su mes aden.
_indruisen = impugna [tegen = ku].
_indruk = impreshon. een indruk geven van - duna un idea di. indruk wekken - impreshoná. Ik ben niet onder de indruk. - Mi no ta impreshoná.
_indrukken = primi
_indrukwekkend = impreshonante
_industrialiseren = industrialisá
_industrie = industria
_industriëel = [bnw+znw] industrial
_indutten = bai den un madoha
_ineen = huntu
_ineendraaien = trose
_ineenkrimpen = kremp (ku doló)
_ineens = di biaha; [plots] di ripiente; Zo ineens weet ik 't niet. - asina 'kí mi no sa.
_ineenstorten = basha aden; kai aden [ook fig.]
_inenten = bakuná
_inenting = bakuna
_infaam = bergonsoso
_infanterie = infantería
_infantiel = infantil
_infecteren = infektá
_infectie = infekshon
_inferieur = inferior
_inferioriteit = inferioridat
_inflatie = inflashon
_influenza = grip
_influisteren = murmurá den un hende su horea
_informatica = infòrmátika
_informatie = infòrmashon. informatie inwinnen - buska infòrmashon.
_informatief = infòrmatibo
_informeel = no fòrmal
_informeren = informá
_ingaan = drenta; [van regeling e.d.] drenta na vigor. op een voorstel ingaan - aseptá un proposishon. ingaan tegen - bai kontra.
_ingaande = entrante
_ingang = entrada. met ingang van - entrante
_ingenieur = ingeniero
_ingenomen = in: ingenomen zijn met - ta kontento ku; ta satisfecho ku.
_ingetogen = dósil; modesto
_ingetogenheid = dosilidat; modestia
_ingeven = [fig.] inspirá, sugerí
_ingeving = inspirashon, sugerensia
_ingevolge = di akuerdo ku; komo konsekuensia.
_ingewanden = shiri-shiri ; tripa; intestino [S.]
_ingewijd = inisiá
_ingewijde = in-sider [E.]
_ingewikkeld = kompliká
_ingeworteld = (ku) tin reis hundu
_ingezetene = residente
_ingezonden = remetido 'n ingezonden brief - un remetido.
_ingooien = tira 'den; kibra glas; kibra bentana.
_ingrediënt(en) = ingrediente
_ingreep = interbenshon
_ingrijpen = interbiní. ingrijpende verandereingen - kambionan drástiko.
_inhaalverbod = prohibishon pa pasa.
_inhakken = in: dat hakt er flink in. - esei ta lagá mi plan-barí.
_inhalen = [naar binnen] hala aden, drenta; [zeilen/vlag] baha; [auto] pasa (otro); [les] rekobrá, rekuperá.
_inhaleren = inhalá
_inhalering = inhalashon
_inhalig = miskiño; kudisioso
_inhaligheid = kudisia
_inham = boka
_inhechtenisneming = detenshon
_inheems = indígeno
_inherent = inherente
_inhoud = kontenido
_inhoudelijk = pa loke ta e kontenido
_inhouden = kontené; zich inhouden - kontrolá su mes. [op salaris] dedusí. [paspoort e.d.] retirá. Het houdt in dat ... - Ta nifiká ku .../Ke men (dí) ku ...
_inhouding = [op salaris] dedukshon
_inhoudsmaat = midí di kontenido; midí kúbiko
_inhoudsopgave = kontenido
_inhuldigen = inougurá
_inhuren = hür; kontraktá.
_initiatief = inisiativa. particulier initiatief - inisiatiba privá.
_initiatiefnemer = esun ku ta/a tuma e inisiatiba
_injectie = [h]angúa ; inyekshon
_injectienaald = [h]angúa
_injectiespuit = (h)angúa
_inkapselen = sera, tapa, kubri inkeer = in: hij is tot inkeer gekomen - el a arepentí.
_inkijken = wak aden; chèk.
_inklaren = deklará (na duane)
_inklaring = deklarashon
_inkleden = formulá; ekspresá
_inkleding = formulashon; ekspreshon
_inkomen = [znw] entrada. [ww] drenta; daar komt niets van in. - Absolutamente ku no. Daar kan ik inkomen. - Mi por komprondé esei.
_inkomst = entrada
_inkomsten = entrada. inkomsten en uitgaven - entrada i gastonan
_inkomstenbelasting = id.; impuesto riba entrada.
_inkoop = kompra
_inkopen = kumpra
_inkorten = hasi mas kòrtiko
_inkrimpen = disminuí, mendra, mengua. het personeel inkrimpen - redusí personal.
_inkrimping = disminushon; mendramento, menguamento
_inkt = enk
_inktlint = sinta pa un mashin di taip.
_inktvis = sekat
_inkuilen = dera den un keilu/burako
_inkwartieren = alohá militarnan
_inlaat = id., inlet [E.]
_inladen = karga; stiwa
_inlander = indígeno
_inlands = kriyoyo
_inlassen = interkalá
_inlaten = laga drenta; admití; zich inlaten met - mete ku. Ik wil me niet met hem inlaten. - Mi no ke tin nada di hasi kuné.
_inleg = depósito; kontribushon (di membresía)
_inleggen = [geld op bank] depositá; [extra bus] agregá; [bij spel] pone.
_inleiden = [persoon] hbiba paden; [tijdperk] inougurá; [kennis] introdusí; [vergadering] habri.
_INLEIDER = [spreker] orador
_inleiding = introdukshon; [toespraak] charla.
_inleven (zich) = identifiká su mes ku
_inleveren = entregá
_inlevering = entrego , entregamento
_inlichten = informá
_inlichting = infòrmashon
_inlichtingendienst = servisio sekreto
_inlijsten = pone den un leishi
_inlijven = inkorporá; [land] anexá
_inlijving = inkorporashon; [land] anekshon
_inlopen = drenta; [achterstand] rekobrá; er inlopen - kai den e trampa.
_inluizen = in: iemand er inluizen - pompa un hende [vulg.]
_inmaken = konservá; preservá; [in zuur] temperá.
_inmiddels = mientras tanto; tur estèn
_innemen = [v. medicijnen] bebe; [paspoort e.d.] kita; [goederen] konfiská; [beslaan] okupá; kubri, ekstendé; [kaartjes] kolektá; [naaien] hasi mas chikito; iemand voor zich innemen - hasi un bon impreshon riba un hende.
_innemend = agradabel; kariñoso
_innen = kobra
_innerlijk = [znw] interior; spiritu. [bnw/bw] interior(mente), spiritual(mente). innerlijke rust - trankilidat spiritual.
_innerlijkheid = interioridat; spiritualidat
_innig = kordial/mente; profundo/profundamente; serio/seriamente; íntimo/intimamente;
_inning = kobramento
_innovatie = inovashon
_innovatief = inovatibo
_inpakken = pak; empaketá. (fig. met extra kleren tegen kou) shora.
_inpalmen = in: iemand inpalmen - konbensé un hende. Zij liet zich door hem inpalmen - El a kai p'e.
_inpassen = pas aden.
_inpeperen = [fig.] in: dat zal ik 'm inpeperen. - Mi ta hañ'é, lo bo wak!
_inperken = limitá
_inperking = limitashon
_inpikken = kòi, kita
_inplakken = pega
_inplanten = planta, implantá
_implantatie = implantashon
_inplanteren = implantá
_inprenten = imprimí; impreshoná
_inramen = hinka den leisji
_inregenen = in: het regent in - awa ta drenta.
_inrekenen = detené
_inrichten = organisá; ordená; areglá; adaptá; muebla
_inrichting = [regeling] organisashon; areglo. [opstelling] struktura; organisashon; instalashon. [instelling] instituto, institushon.
_inrit = entrada
_inroepen = pidi, supliká.
_inruilen = hink' aden saka nobo; trade in [E.]
_inruimen = in: plaats inruimen voor iemand - traha lugá pa un hende.
_inschakelen = [apparaat] sende, pega. [personen] pidi intervenshon/yudansa/asistensia di
_inschatten = baluá, estimá
_inschatting = baluashon, estimashon
_inschenken = basha
_inschepen = embarká
_inschieten = in: 't eten is er bij ingeschoten. - Nos a pèrdè e kuminda.
_inschikkelijk = dispuesto pa (presta yudansa).
_inschrijfgeld = plaka di inskripshon
_inschrijven = inskribí
_inschrijving = inskripshon
_inscriptie = inskripshon
_insekt = insekta
_insgelijks = igualmente
_insigne = batch [E.]
_insinuatie = insinuashon
_insinueren = insinuá
_inslaan = [raam, deur e.d.] dal kibra; [weg] kòi, bira aden; [bliksem] dal; De opmerking sloeg in als een bom. - e remarka a kai manera un bomba. 'n andere weg inslaan [ook fig.] - kòi otro kaminda.
_inslag = [bliksem] dalmento. [aard] karákter.
_inslapen = drumi, bai drumi, kòi soño. [sterven] bai sosegá.
_inslikken = guli
_insluipen = drenta sin ku ningun hende no ta nota nada.
_insluiten = enserá ; [in kamp, gevangenis] interná, sera; [in brief] inkluí; [betekenis] enserá.
_insmeren = hunta
_inspannen (zich) = esforsá (su mes)
_inspannend = in: 't is erg inspannend - ta eksigí hopi esfuerso.
_inspanning = esfuerso
_inspecteren = inspekshoná
_inspecteur = inspektor
_inspectie = inspekshon
_inspelen (op) = prepará pa; adaptá na; hunga ku; probechá di; hasi uzo di; abuzá di
_inspiratie = inspirashon
_inspireren = inspirá
_inspraak = partisipashon
_inspreken = in: iemand moed inspreken - duna un hende kurashi
_inspuiten = pasa hangúa, inyektá
_inspuiting = hangúa
_instaan = garantisá, duna garantía
_instabiel = instabil
_instabiliteit = instabilidat
_installatie = instalashon [ook in ambt]; [fabriek]planta
_installeren = instalá
_instandhouding = preserbashon, mantenshon
_instantie = instansia
_instappen = subi
_insteken = hinka
_instellen = [commissie e.d.] instituí; instalá; [regeling] stipulá, stablesé; [muziekinstrument e.d.] ahustá.
_instelling = institushon; instalashon; stipulashon, stablesimento; ahuste; [houding] aktitut.
_instemmen = konsentí; aprobá.
_instemming = konsentimento; aprobashon.
_INSTINCT = INSTINTO
_INSTITUTIONEEL = INSTITUSHONAL
_INSTITUUT = INSTITUTO
_instorten = basha aden, basha abou, dal abou; kènter; [door ziekte] haña un rekaída.
_instorting = bashamento aden; kaimento; rekaída.
_instromen = kòre aden
_instroming = fluho aden.
_instructeur = instruktor
_instructie = instrukshon
_instructief = instruktibo
_instrueren = instruí
_instrument = instrumento
_instrumenteel = instrumental
_instuderen = siña, praktiká
_intact = intakto
_integer = integro
_integraal = integral
_integratie = integrashon
_integreren = integrá
_intekenen = inskribí
_intekening = inskripshon
_intellect = intelekto
_intellectueel = [znw+bnw] intelektual
_intelligent = inteligente
_intelligentie = inteligensia
_intens = intenso
_intensief = intensibo
_intensiteit = intensidat
_intentie = intenshon
_interactie = interakshon
_interactief = interaktibo
_interen = komsumí kapital
_interessant = interesante. veel interessants - hopi kos interesante.
_interesse = interes
_interesseren = interesá. Het zal U wellicht interesseren om te vernemen dat ... - Podisé Meneer lo ta interesá pa haña sa ku ...
_interest = interes
_interieur = interior
_interim = interino. ad interim - id.
_interland = internashonal
_intern = [bnw] interno. [bw] internamente
_internaat = internado
_internationaal = internashonal
_internationaliseren = internashonalisá
_interneren = interná
_internering = internamento
_internist = internista
_interpellatie = interpelashon
_interpelleren = interpelá
_interpretatie = interpretashon
_interpreteren = interpretá
_interrumperen = interumpí
_interruptie = interupshon
_interventie = intervenshon
_interveniëren = interbiní
_interview = entrevista
_intiem = [bnw] íntimo. [bw] íntimamente
_intimidatie = intimidashon
_intimideren = intimidá
_intimiteit = intimidat
_intocht = entrada
_intollerant = intolerante
_intollerantie = intoleransia
_intomen = baha
_intrappen = skòp habri
_intrede = entrada, drentamento
_intreden = drenta
_intrek = in: zijn intrek nemen in - tuma residensia na.
_intrekken = hala atras; retirá; [in huis] drenta; [annuleren] kanselá. de wereld intrekken - biaha ront mundu.
_intrekking = halamento atras; retiro; drentamento; kanselashon
_intrinsiek = intrínsiko
_introduceren = introdusí
_introductie = introdukshon
_intuïtie = intuishon
_intuïtief = intuitibo
_intussen = mientras tanto [S.], tur estèn {ng}
_inval = [mil.] invashon; atake di sorpresa; [politie] inspekshon di sorpresa; listramento; [idee] idea. Het is daar de zoete inval - tur hende ta semper bon biní aya.
_invalide = [znw+bnw] inbálido
_invaliditeit = inbalides
_invallen = kai aden; [licht] drenta; [nacht] sera; [land] invadí; [zingen] djòin; [vervangen] reemplasá.
_invaller = reemplasante, substituto
_invasie = invashon
_inventaris = inventario
_investeren = invertí
_investering = inverstishon
_invetten = hunta, zeta
_invitatie = inbitashon
_inviteren = inbitá
_invloed = influensia
_invloedrijk = influensial
_invoegen = hinka aden; [verkeer] drenta
_invoer = [goederen] importashon ; [regeling] introdukshon
_invoeren = [goederen] importá ; [regeling] introdusí
_invoerrecht = derecho di importashon
_invriezen = fris
_invrijheidstelling = liberashon; ponemento den libertat
_invullen = yena
_inwendig = [bnw] interno; interior; [bw] internamente, interiormente
_inwerken = afektá; interaktuá; influensiá. [nieuwe baan] kustumá ku.
_inwerking = efekto, influensia; interakshon;
_inwijden = kerk.e.d.] konsagrá; [huis] bendishoná; iemand in iets] inisiá
_inwijding = konsagrashon; bendishonamento; inisiashon.
_inwilligen = konsentí; satisfasé; aprobá; akordá.
_inwinnen = in: inlichtingen inwinnen - buska infòrmashon.
_inwisselen = kambia; interkambiá; troka
_inwonen = biba den kas [bij = di]
_inwoner = habitante, residente; persona ku ta biba den kas.
_inwoning = residensia
_inzage = inspekshon. ter inzage - pa inspekshon.
_inzakken = basha aden
_inzamelen = [materiaal, vuilnis] rekogé; [geld] rekoudá
_inzameling = [materiaal, vuilnis] rekogemento; [geld] rekoudashon
_inzegenen = bendishoná
_inzegening = bendishonamento
_inzenden = manda ; kontribuí.
_inzender = kontribuante
_inzending = kontribushon
_inzepen = haboná
_inzet = [spel,wedden] montante; [verkiezing] punto prinsipal, punto primordial; [moeite] esfuerso, empeño [S.]; [op veiling] preis inisial; [overgave] devoshon, dedikashon.
_inzetten = [ruiten e.d.] pone; [aanval] lansa; [muziek e.d.] inisiá, kuminsá; [geld] pone; de achtervolging inzetten - perseguí, pursiguí; zich met hart en ziel inzetten voor - dediká su mes ku alma i kurpa pa.
_inzicht = komprenshon, komprendemento
_inzien = [ww] [begrijpen] komprondé, komprendé; [inkijken] tira un bista, chèk; Dat zie ik niet in - Mi no ta mir'é asina. [znw] opinion. Mijns inziens - segun mi opinion. bij nader inzien - despues di a pens'é bon.
_inzinking = rekaída
_inzitten = in: ze zitten er vies mee in. - Nan ta den un problema mahos kuné.
_inzittende = okupante
_iris = id.
_ironie = ironía
_ironisch = iróniko
_irrationeel = irashonal
_irreëel = ireal(ístiko)
_irrigatie = irigashon
_irritant = iritante
_irritatie = iritashon
_irriteren = iritá
_Islam = id.
_islamiet = islamita
_islamitisch = islamita
_isolatie = isolashon
_isolement = isolashon
_isoleren = isolá
_Israel = id.
_israeliet = israelita
_israelitisch = israelita
_italiaan = italiano
_italiaans = [znw+bnw] italiano
_Italië = Italia
_ivoor = Ivoro; marfil [S.]
_ivoren = di ivoro, di marfil
_ja = sí. ja zeker! - sigur-sigur!
_jaar = aña. Jaar in, jaar uit. - Anñ' aden, añ' afó.> volgend jaar - otro aña. vorig jaar - aña pasá. In mijn jonge jaren... - Tempo di mi tempo ... Het hele jaar door. - henter aña largo. Hij is 40 jaar. - E tin 40 aña. Dat kan nog jaren duren. - Esei por tarda añanan largo ainda. eens in 't jaar. - un biaha pa aña. om het andere jaar - kada pasa un aña. om de twee jaar - kada dos aña. vanaf haar tiende jaar. - desde ku e tabatin dies aña.
_jaar- = anual
_jaarfeest = aniversario
_jaargang = volúmen
_jaargetijde = id.
_jaarlijks = anual(mente)
_jaartal = aña
_jacht = [het jagen] yagmento; [schip] yate
_jachten = ansia, pura; rùsh; kòre p'aki p'aya
_jachtgeweer = skopèt
_jachtig = den purá; anshá
_jacquet = bachi ofishal
_jagen = yag; [fig.] ansia, pura, rùsh, kòre
_jager = jagdó
_jak = yaki, djèki
_jakkeren = rùsh
_jakkes = che
_jaknikker = lembechi (di gobierno)
_jaloers = yalurs, seloso [op = di]
_jaloezie = yalurs; selo; [voor ramen] djaluzí
_jam = id.
_jammer = [bnw] lástima; piká. Wat jammer! - Es ta piká! [bw] lastimamente; desafortunadamente. Jammer genoeg kon hij niet komen. - Lastimamente e no por a bini.
_jammeren = lamentá; yora malai
_jammerlijk = miserabelmente; lamentabelmente
_Jan = id., Juan.
_janboel = porkería
_janken = yora; grita
_Jantje = Janchi; Juancito. [matroos] marinero.
_januari = yanuari
_Japan = Hapon
_japanner = hapones
_japans = [znw+bnw] hapones
_japon = bistí
_jarenlang = pa añanan largo
_jarig = di [...] aña; 'n tienjarige jongen - un mucha-homber di dies aña. jarig zijn - hasi aña. Morgen is hij jarig. - Mañan e ta hasi aña.
_jas = [over-] jas [N.]; [colbert] bachi
_jasje = bachi
_jasses = che
_jatten = horta; pichai. 't is gejat - el a kría pía.
_jawel = sigur
_je = [pers.+bez.vnw] bo. Dat is je van het! - Mihó no tin!
_jee = Mi mama!
_jeetje! = Mi mama! holó!
_jegens = pa ku
_jengelen = maha
_jennen = tèr, teimu
_jeugd = hubentut
_jeugd- = hubenil
_jeugdig = hóben
_jeuk = kishikí. jeuk hebben - kishikí.
_jeuken = kishikí
_Jezuïet = Hesuíta
_Jezus = Hesus
_Jezuskind = niño Hesus
_jicht = id., artritis
_jij = bo, abo
_jobstijding = mal notisia
_jochie = mucha-homber; chabelito Hé, jochie! - Hé, mucha!
_joden- = di hudíu(nan)
_jodendom = hudaísmo
_jodenkerk = snoa
_jodin = hende-muhé hudíu
_jodium = id., iodio
_joegoslaaf = yugoslavo
_Joegoslavië = Yugoslavia
_joegoslavisch = yugoslavo
_joekel = [fam.] bakanana
_joelen = grita
_joker = joker [E.]. voor joker staan - para manera kleptol.
_jokken = gaña
_jokkebrok = gañadó
_jolig = alegre; divertido
_joligheid = legría; divertishon
_jolijt = legría; divertishon; pleizí [C.]
_jong = [znw] yiu (di bestia); [bnw] hóben, yong. In mijn jonge jaren - tempo di mi tempo.
_jongedame = damita
_jongeheer = yonkuman
_jongeling = hóben
_jongelui = hóbennan
_jongen = [znw] mucha; mucha-homber. Hoe is 't, ouwe jongen? - Kon ta, sua? Jongens zijn jongens. - Asina mucha-hombernan ta, no? Jongen, jongen! - Mi mama dushi! [ww] wèrp
_jongensachtig = manera mucha-homber
_jongensgek = kayente pa mucha-homber
_jongensschool = skol pa mucha-homber
_jonger = mas hóben, mas yong, menor
_jongere = hóben
_jongs = in: van jongs af aan - for di mucha chikito.
_jongst = mas hóben, mas yong, menor
_jongstleden = último pasá
_jood = hudíu
_joods = hudío
_Jordanië = Yordania
_jou = bo
_journaal = notisiero
_journalist = periodista
_journalistiek = periodismo
_jouw = bo
_joviaal = amikal
_jubelen = eksaltá; grita di legría
_jubilaris = hubilario
_jubileren = hubilá
_jubileum = hubileo; aniversario
_judassen = tèr, tenta; trata ku menospresio
_juf = id.
_juffrouw = [zonder naam] yùfrou; [gevolgd door naam] señorita
_juichen = grita di kontento
_juist = [bnw] husto; korekto. de juiste datum - e fecha eksakto. voor een juist begrip van de zaak - pa komprondé e asunto korektamente. [bw] yùis; hustamente; korektamente;
presisamente. Hij is juist aangekomen - El a kaba di yega. juist niet! - al contrario! juist daarom - presisamente p'esei.
_juistheid = in: Ik sta niet in voor de juistheid. - Mi no ta garantisá ku e ta korekto.
_juk = yugo
_juli = yüli
_jullie = boso. jullie en degenen die bij jullie horen - bosonan.
_juni = yüni
_junior = junior [E.]
_junky = chòler
_juridisch = hurídiko
_jurist = hurista; abogado
_jurk = shimis
_jury = hurado
_jus = sous
_justitie = hustisia. hof van justitie - korte di hustisia. officier van justitie - fiskal
_justitiëel = hustisial
_juweel = hoya
_juwelier = [persoon] hoyero; [zaak] hoyería
_kaak = kakben , kakunbein. aan de kaak stellen - denunsiá P BLIKAMENTE. de kaken op elkaar houden - keda boka será
_kaal = pelon
_kaalkop = koko pelon
_kaalslag = tur destruí
_kaap = kabo. Kaap de Goede Hoop - Kabo di Bon speransa.
_kaars = bela
_kaarsrecht = stret-stret
_kaart = [visite- ansicht-] karchi ; [land- bouwtekening] mapa. [toegangs-] karchi; ticket [E.]. Hij was helemaal van de kaart. - E tábata tur turdí, bruhá. Laten we open kaart spelen. - Bam papia franko.
_kaarten = hunga karta.
_kaartje = [visite- toegangs-] karchi. [bus-] ticket [E.].
_kaas = keshi. Hij heeft er geen kaas van gegeten. - E no sa kon pa hasi'é. zich de kaas niet van het brood laten eten - no baha kabes asina lihé
_kaasschaaf = kò'i kòrta keshi
_kabaal = boroto, desordu, beheit
_kabbelen = move pòko-pòko
_kabel = kabel
_kabelbaan = teleférico [S.]
_kabeljouw = [A.] bakalou; [C.] bakiyou
_kabinet = gabinete, gobierno; konseho di ministro
_kabinetscrisis = krisis gubernamental, kaída di gobierno
_kabinetsformateur = fòrmadó di gobierno
_kabinetsformatie = fòrmashon di gobierno
_kabouter = id.; enano [S.]
_kachel = [znw] id.; estufa [S.]; [houtskool-] fogon. [bnw] burachi, kaña, fumo.
_kadaver = kadaver
_kade = waf
_kader = kuadra; leishi; [personen] kader
_kaf = bagas [ook fig.]
_kaffer = buriko bestia; demonio; sinbergüensa.
_kaft = id.; kobertura
_kaften = kaft
_kajuit = kabina
_kak = kaka. kouwe kak - hende ku idea
_kakelbont = luango
_kakelen = lokia
_kakken = kaka
_kakkerlak = kakalaka
_kakmadam = muhé ku idea
_kalamiteit = kalamidat
_kalebas = kalbas
_kalender = id.; kalendario
_kalf = [A.] bishé; [C.] bisé; Als het kalf verdronken is, dempt men de put. - Ora baka a hoga kaba, nan ta dèmpel e pos.
_kaliber = id [ook fig.].
_kalk = kalki
_kalkoen = kalakuna
_kalm = kalmo. Bllijf kalm! - Kalmá bo!
_kalmeren = kalma
_kalmpjes = kalmo. kalmpjes aan! - pòko-pòko!
_kalmte = trankilidat
_kam = peiña. 'n kam bananen - un man di bakoba
_kameel = kamel
_kamer = [zit-] sala; [slaap-] kamber; [hotel-] kamber. Kamer van Koophandel - kámara di komersio.
_kameraad = kompañero; kambrada
_kameraadschap = kompañería, kambradería.
_kameraadschappelijk = manera kompañero, manera kambrada.
_kamerbreed = di muraya pa muraya
_kamerlid = parlamentario; miembro di parlamento
_kamermeisje = sirbiente di limpiesa
_kammen = peiña
_kamp = kampamento; [fig.] kampo; [strijd] lucha; kombate; kontest
_kampanje = kampaña
_kampbewoner = habitante di un kampamento
_kampeerder = kampadó
_kampement = kampamento
_kampen = lucha; te kampen hebben met tin problema ku
_kamperen = kampa
_kampioen = kampion
_kampioenschap = kampionata
_kan = kanika. Wie 't onderste uit de kan wil, krijgt 't lid op de neus. - Esun ku ke tur kos, no ta haña nada.
_kanaal = kanal
_kanalisatie = kanalisashon
_kanaliseren = kanalisá
_kanarie = kanario
_kandelaar = kandelario
_kandidaat = kandidato
_kandidaatstelling = nominashon (komo kandidato)
_kandidatuur = kandidatura
_kaneel = kanel
_kanjer = bakanana. 'n kanjer van 'n fout - un fout tremendo. 'n kanjer van 'n feest - un fiesta di kita sombré.
_kanker = kanser
_kankeraar = kikdó
_kankeren = kik
_kankergezwel = tumor kanseroso
_kankerpit = kikdó
_kannibaal = kanibal
_kannibalisme = kanibalismo
_kannibalistisch = kanibalísta
_kano = kanoa smal
_kanon = kañon
_kans = chèns; oportunidat; probabilidat. de kans lopen om te ... - kòre e peliguer di/pa ... Hij zag de kans schoon. - El a gara e oportunidat. hij zag de kans te ontsnappen. - el a logra hui.
_kansarm = ku tin pòko oportunidat
_kansberekening = kálkulo di probabilidat
_kansel = prekstul
_kanshebber = probabel kandidato, kandidato faborito
_kansrijk = ku (ta ofresé) hopi oportunidat
_kansspel = wega di probabilidatnan
_kant = 1. [zijde] banda; kanto. aan de kant - na banda. aan de kant! - hala! Het gesprek ging een andere kant op. - E konbersashon a tuma otro rumbo/direkshon. het ging helemaal de verkeerde kant op. - Kos a bai ful robes. aan de ene kant ...., aan de andere kant ... - di un banda ..., di otro banda ... langs de kant van het water - kant'i awa. Hij kon 't niet over zijn kant laten gaan. - e no por a tuma 'den. Ik van mijn kant, ... - Di mi parti, ... zich van kant maken - mata su kurpa. 2 [stof] kanchi
_kantelen = kènter; bolter; tumba
_kanten = in: zich kanten tegen - ta oponé kontra. Hij is ertegen gekant - e ta kontra; e no ta di akuerdo.
_kantine = restorant pa personal
_kantje = [brief e.d.] blachi.<'t was op het kantje af. - mi, bo, e, nos, boso, nan a hera. iemand die er de kantjes afloopt - un chupadó.
_kantoor = kantor, ofisina. op kantoor - na kantor/ofisina. ten kantore van - na ofisina di.
_kantoortijd = oranan di ofisina
_kap = [lamp e.d.] kap; [afdekking] kobertura; [dak] dak.
_kapel = [kerkje] id.; [orkest] banda
_kapelaan = kopastor
_kapen = sekuestrá
_kaper = [zeerover] pirata; [v. vliegtuig e.d.] sekuestradó. er zijn kapers op de kust. - tin otro kaiman na bok'i río.
_kaperij = piratería
_kaping = sekuestro
_kapitaal = [znw] kapital [ook hoofdletter]. [bnw] tremendo. 'n kapitale fout - un fout tremendo.
_kapitalisme = kapitalismo
_kapitalist = kapitalista
_kapitein = kapitan
_kapittel = kapítulo. 'n stem in het kapittel hebben - tin algo di bisa den e asunto.
_kapittelen = in: iemand kapittelen - habri beibel pa un hende
_kapmes = machete
_kapok = id.
_kapot = defekto; dañá; kibrá; na wèrki; [vermoeid] kabá. kapot gaan/maken - daña, kibra. zich kapot werken - traha pa muri. ik ben er kapot van. - mi gemut ta yená. Ik ben er niet kapot van. - mi no ta muchu impreshoná.
_kappen = kap; [haar] drecha kabei
_kapper = pelukero
_kapperszaak = pelukería
_kapsalon = pelukería
_kapseizen = bolter
_kapsel = kabei
_kapsones = in: kapsones hebben - ple importante, ple sabí
_kapstok = kapstòk
_kar = garoshi
_karaat = id.; kulate, cuilate [S.]
_karaf = garafa
_karakter = karakter [stomme e].
_karakteriseren = karakterisá
_karakteristiek = karakterístiko
_karakterloos = sin karakter
_karaktertrek = karakterístika; [negatief] maña
_karavaan = karavana
_karbonade = chòp. [varkensp] pork-chop [E.].
_kardinaal = [znw+bnw] kardinal
_karig = [loon] hopi abou; [maaltijd] pober
_karikatuur = karikatura
_karikaturiseren = karikaturisá
_karkas = skeleto
_karnemelk = kalmèki
_karnen = traha manteka for di lechi.
_karpet = tapeit
_karren = kòre (outo, bais). Karren maar! - Bam!
_karretje = garoshi; [fiets] bais; [oude auto] wacharaka. Hij liet zich voor hun karretje spannen - El a laga nan uz'é pa nan meta.
_karrevracht = kargo pisá
_kartel = konbenio pa skapa kompetensia
_kartelrand = rant kortá
_karteren = traha mapa
_kartering = trahamento di mapa
_karton = karton
_kartonnen = di karton
_karwats = zuip
_karwei = djap, pida trabou. 't is 'n heel karwei. - Ta un djap/pida trabou basta pisá. karweitjes opknappen - hasi djap-djap.
_kas = id.; plaka cash [E.]. goed bij kas zijn - tin bastante plaka disponibel. slecht bij kas zijn - no tin plaka cash disponibel. geen geld in kas hebben - No tin plaka cash.
_kasgeld = plaka cash [E.]; plaka den kaha.
_kassa = kaha
_kassier = kahero
_kast = kashi. [gevangenis] prizon.
_kaste = kasta
_kasteel = fòrti; palasio
_kastekort = defisit
_kastelein = doño di kantina/bar/posada
_kastijden = kastigá
_kastje = kashi chikito. iemand van het kastje naar de muur sturen - manda un hende di Poncio pa Pilato.
_kastreren = kapa
_kat = pushi. de kat op het spek binden - pone pushi kuida piská. 'n kat in het nauw maakt rare sprongen. - Un hende desesperá ta hasi kos inesperá. kat en muis spelen - hunga pushi i palomba. Als de kat van honk is, dansen de muizen op tafel. - Ora pushi no t'ei, ratonnan ta balia. zich als een kat in een vreemd pakhuis voelen. - sinti su mes ful perdí. 'n kat in de zak kopen - kumpra kos ku no ta sirbi pa nada. de kat in het donker knijpen - anochi skur, diabel ta lur. De kat uit de boom kijken. - warda pa wak kon kos lo bai.
_katapult = [C.] chincha; [A.] stichi
_katastrofe = katástrofé
_kater = pushi chubato. [fig.] wayaba. 'n kater hebben [fig.] ta wayabá.
_katern = parti, sekshon
_katheder = id.; prekstul; ambo [S.]
_kathedraal = katedral
_kathode = id., cathode [E.]
_katholicisme = katolisismo
_katholiek = [znw+bnw] katóliko. de katholieke kerk - iglesia katóliko
_katje = pushi chikito. 't is geen katje om zonder handschoenen aan te pakken. - E no ta laga hende hasi wega kuné.
_katoen = katuna. iemand van katoen geven - duna un hende su zalheit.
_katoenen = di katuna
_katrol = kò'i hisa
_kattebak = baki di pushi. [v. auto] bahul.
_kattebelletje = nota
_kattekwaad = kò'i mala mucha
_kattepis = pish'i pushi. dás geen kattepis! - n' ta yiu'i mama!
_kattig = manera pushi
_katzwijm = in: in katzwijm vallen - kai flou.
_kauwen = kou; machiká.
_kauwgom = bals
_kauwgum = bals
_kavel = id., parsela
_kazerne = kamp militar
_keel = garganta. 'n keel opzetten - kuminsá grita pa loko. Het hangt me de keel uit. Mi no por wanta mas. _keelklank = zonido gutural
_keep = kortá
_keeper = id. [E.], portero
_keer = 1. [omkering] kambio, birada. Gedane zaken nemen geen keer. - Lo hecho, hecho. [S.]. tegen de keer ingaan - bai kontra. 2. [maal] bes, biaha. 'n paar keer - un par di biaha. 'n enkele keer - algun biaha. in één keer - di un biaha so. keer op keer - tur ora di nobo; kada bes di nobo. per keer - kada bes. te keer gaan - [schelden] fulminá; zundra pa loko. [lawaai maken] hasi hopi boroto. [storm e.d.] suta, asotá.
_keerkring = trópiko. kreeftskeerkring - trópiko di kánser. Steenbokskeerkring - trópiko di kaprikornio.
_keerpunt = birada, punto di kambio; punto krítiko.
_keerzijde = banda kontrario, banda opuesto, otro banda
_keet = chosa; [bouw-] trailer [E.]. keet schoppen - hasi borchincha.
_keffen = [A.] ladra. [C.] wou.
_kegel = kono
_kegelen = bowling [E.]
_kei = piedra. [fig.] bakiyano. Hij is een kei in dat werk. - E ta bakiyano den e trabou ei. op de keien staan - a pèrdè trabou.
_keihard = duru-duru
_keilen = tira, benta
_keizer = emperador [S.]
_keizerin = emperatriz [S.]
_keizerlijk = imperial
_keizerrijk = imperio
_keizersnee = sesario; operashon
_kelder = kèlder {stomme e} [ook graf-]. naar de kelder gaan senk [ook fig.]
_kelderen = baha drástikamente, baha di ripiente
_kelen = kòrta (un hende su) garganta
_kelk = kális, beker {stomme e}.
_kelner = id., waiter [E.]
_kelnerin = waitress [E.]
_kemphaan = gai di pelea [ook fig.]
_kenau = [fig.] machor; lasayona
_kenbaar = in: iemand iets kenbaar maken - duna un hende di konosé un kos
_kenmerk = marka di distinkshon; [fig.] karakterístika
_kenmerken = marka; karakterisá
_kenmerkend = markante; karakterístiko
_kennelijk = [bnw] aparente, obvio, evidente. [bw] aparentemente, obviamente, evidentemente
_kennen = konosé. Ken je hem? - Bo konos'é? Ik ken hem niet. - Mi no konos'é. {"ta" wordt vaak weggelaten bij "konosé".}. Hij liet zich niet kennen. = E no a laga nan haña un mal impreshon di dje. te kennen geven - duna di konosé Zij heeft mij er niet in gekend. - E no a konsultá mi./E no a lagá mi sa nada.
_kenner = konosedó
_kennis = [persoon] konosí. [wat men geleerd heeft] konosemento. kennis dragen van - tin konosemento di. kennis geven - duna di konosé,/partisipá/notifiká. kennis krijgen aan - sera konosí ku. kennis maken met - sera konosí ku. kennis nemen van - tuma nota di. bij kennis komen - bin bei./bin na tino. bij kennis zijn - ta na tino. buiten kennis raken - pèrdè tino. buiten kennis zijn - ta fò'i tino. iemand ergens van in kennis stellen - pone un hende na haltura di un kos. met kennis van zaken - ku pleno/ful konosemento.
_kennisgeving = anunsio, notifikashon, partisipashon. iets voor kennisgeving aannemen - aseptá un kos komo infòrmashon.
_kennismaking = konosemento. 'n exemplaar ter kennismaking - un ehemplar pa sera konosí.
_kennisneming = inspekshon, saminashon, notifikashon.
_kennissenkring = sírkulo di konosínan.
_kenschetsen = karakterisá
_kenteken = [alg] marka. [auto] plachi di number
_kentekenplaat = plachi di number (di outo)
_kenteren = kambia, bira
_kentering = kambio
_keper = in: iets op de keper beschouwen - saminá un kos bon-bon; skrutiná un kos profundamente; sudia un asunto bon-bon.
_keramiek = serámika
_kerel = gai; tersio. 'n goeie kerel. - un bon gai.
_keren = [alg.] bira. [tegenhouden] para.
_kerf = kortá; ifi.
_kerfstok = in: veel op z'n kerfstok hebben - tin hopi kos riba su kuenta.
_kerk = [gebouw rk.] misa. [prot.] kèrki. [instelling] iglesia de kerk plat lopen - ta pilar di misa.
_kerk- = di misa; di iglesia; eklesiástiko
_kerkelijk = eklesiástiko. 'n kerkelijke feestdag [rkk] - día wardá. kerkelijk huwelijk - kasamento pa misa.
_kerker = prizon
_kerkganger = [rkk] baidó di misa; [prot.] baidó di kèrki.
_kerkgenootschap = denominashon (religioso); komunidat religioso
_kerkgeschiedenis = historia eklesiástiko, historia di iglesia
_kerkhof = santana
_kerkklok = klòk di misa
_kerkkoor = kor di misa, koro di misa
_kerks = (hende) di misa
_kermen = yora
_kermis = coney-island [E.]. van 'n koude kermis thuiskomen - bai pa lana, bini pelá.
_kern = núkleo; [pit] pipita; [fig.] punto esensial. De kern van de zaak - e punto kardinal/esensial. 'n kern van waarheid - un base di bèrdat.
_kern- = nuklear
_kernachtig = [bnw] konsiso; vigoroso; enérgiko. [bw] konsisamente; vigorosamente; energikamente.
_kerncentrale = planta nuklear
_kerngezond = perfekto di salú
_kernprobleem = problema sentral
_kernsplitsing = spleitmento nuklear
_kernvraag = pregunta kardinal
_kers = id., cherry [E.]
_kerst = pasku (di nasemento). Met kerst - ku pasku.
_kerst- = di pasku
_kerstavond = bispu di pasku
_kerstboom = id., palo di pasku
_kerstdag = día di pasku. eerste kerstdag - promé día di pasku. tweede kerstdag - di dos día di pasku.
_kerstenen = kristianisá
_kerstening = kristianisashon
_kerstkind = niño Hesus
_kerstmis = pasku; pasku di nasimento. gelukkig kerstfeest! - bon pasku!
_kersvers = fresko-fresko
_kerven = korta
_ketel = id.; [stoom-] boiler [E.];
_keten = kadena
_ketenen = mara na kadena
_ketter = herétiko
_ketterij = heresía
_ketters = herétiko
_ketting = kadena. aan de ketting - na kadena. aan de ketting leggen [ook schip] - mara na kadena
_ketting- = di kadena; na kadena
_keu = id.
_keuken = kushina
_keur = eskogensia; selekshon. 'n keur van kansen - un gran kantidat di posibilidatnan.
_keuren = saminá; huzga; purba; inspekshoná. Ze keurde hem geen blik waardig. - Ni mira, e no kier a mir'é.
_keurig = nèchi, drechi; desente; bunita reglá.
_keuring = saminashon; inspekshon.
_keuringsdienst = servisio di inspekshon.
_keurmeester = inspektor
_keurmerk = marka
_keus = eskogensia; selekshon; opshon; 'n ruime keus - un asortimento amplio. De keus is aan jou. - Abo tin ku skohe. Er blijft ons geen andere keus dan ... - E úniko alternativa ku nos tin ta, ... 'n keus doen - skohe. naar keus - manera deseá. uit vrije keus - pa su mes boluntat. iemand voor de keus stellen - eksigí di un hende pa tuma un desishon.
_keutel = kralchi
_keuterboer = kunukero chikito
_keuvelen = papia, tèkè-tèkè.
_keuze = zie: keus.
_kever = kalander {stomme e}
_kibbelarij = streimento
_kibbelen = strei
_kiekje = portrèt
_kiel = 1. kamisa, blusa. 2. [v. schip] bariga, barika.
_kiem = simiya. iets in de kiem smoren - aplastá un kos promé ku e por lanta kabes.
_kiemen = sprùit
_kien = spierto, sabí, bon bei
_kiepauto = domtròk
_kiepen = tumba; bòlter
_kieperen = benta; bòlter.
_kier = apertura smal-smal. De deur staat op 'n kier. - porta ta un krenchi habrí.
_kies = 1. [znw] djente (di patras). 'n kies laten trekken - ranka djente. 2. [bnw] nèchi; delikado; desente.
_kies- = [bij verkiezingen] elektoral; [v. tanden] di djente
_kiesbaar = elegibel
_kiesbaarheid = eligibilidat
_kiescollege = konseho elektoral
_kiesdeler = id.
_kiesheid = desensia; konsiderashon; delikadesa
_kieskouwen = kome sin smak
_kieskeurig = eksigente; fastioso
_kieskeurigheid = eksigensia
_kiespijn = doló di djente. lachen als 'n boer die kiespijn heeft - hari manera kachó ku bo ta munstra palo.
_kiesrecht = derecho di voto
_kieste = wentru
_kiestoon = id.; tono pa marka
_kietelen = kishikí
_kieuw = kai-kai
_kiezel = piedra; stenchi
_kiezelsteen = piedra; stenchi
_kiezen = [alg.] skohe; [bestuursleden e.d.] elegí; [selecteren] selekshoná; [bij verkiezingen] vota; je moet kiezen of delen. - skohe of lag'i skohe.
_kiezer = votadó. de kiezers - e elektorado.
_kift = yalurs. Dat is de kift! - Yalurs e ta!
_kijf = in: dat staat buiten kijf. - Esei ta papia pa su mes./Ningun hende ta nenga esei.
_kijk = idea; bista; aspekto. Hij heeft 'n goede kijk op de zaak. - E bon bista riba e asunto;/e tin un bon idea di e asunto. te kijk staan - pone su kara na bergüensa. Tot kijk! - Mi ta wak bo!
_kijken = mira, wak. kijken naar - mira, wak. Kijk! - Mira!/Wak! waar kijk je naar? - kiko bo ta wak? Laat me even kijken. - Lagá mi wak un rato. Ga 'ns kijken. - Bai wak. Hij komnt pas kijken. - E ta un nobato kompleto. Daar komt heel wat bij kijken. - Esei ta un trabou basta pisá. Kijk nou toch 'ns aan! - Mira/wak ki b'a hasi! kijken staat vrij. - Mira no ta prohibí. Ik zal er 'ns naar kijken. - Lo mi chèk e. Kijk naar jezelf! - Wak bo mes! Laat naar je kijken! - Bo kabes n' ta bon! Hij kijkt niet op 'n paar centen. - E no ta wòri ku plaka. Daar sta ik van te kijken! - Esei sí a sorprendé mi.
_kijker = [naar tv] televidente. [op straat e.d.] miron. [telescoop] teleskopio.
_kijkje = bista. 'n kijkje nemen - tira un bista.
_kijven = pleita; teimu; strei.
_kik = in: hij gaf geen kik. - El a keda ketu-ketu. / E no a bisa ni ho ni la.
_kikken = in: je hoeft maar te kikken en ... - Djis bisa sí i ... / Djis dal un grito i ...
_kikker = dori
_kikkerbilletje = pí'i dori
_kikvors = dori
_kil = fresko; fríu [ook fig.]
_kilheid = freskura; frialdat [ook fig.]
_kilo = kilo
_kilogram = kilograma
_kilometer = id.; kilómetro [S.]
_kilometerteller = kontadó di kilometer.
_kilte = frialdat , freskura
_kim = horizon
_kin = kachete
_kind = [onvolwassen mens] mucha; [zoon/dochter] yiu. je hebt er geen kind aan. - E no ta ningun problema. Hij is er kind aan huis. - E ta manera un miembro di famía. Ze heeft kind noch kraai. - E no tin ningun famía. Je moet het kind bij de naam noemen. - Bisa loke bo tin di bisa. Hij was het kind van de rekening. - el a sali pèrdí.
_kinder- = di mucha; pa mucha; infantil
_kinderachtig = manera mucha chikito; infantil.
_kinderarts = dòkter di mucha; pediatra.
_kinderbijslag = id.
_kinderboek = buki pa mucha
_kindergeld [V.] = kinderbijslag
_kinderhand = man di mucha. 'n Kinderhand is gauw gevuld. - Ku un kos chikito bo ta hasi un mucha felis.
_kinderjaren = infansia
_kinderjuffrouw = yaya
_kinderkopjes = piedra rondó
_kinderlijk = infantil; manera mucha.
_kindermeisje = yaya
_kinderoppas = baby-sitter [E.]
_kinderschoen = sapato pa mucha. nog in de kinderschoenen staan. - ta den su infansia ainda.
_kinderspel = wega di mucha, wega pa mucha. Dat is kinderspel voor hem. - esei ta un kos chikito p'e.
_kinderverlamming = polio(myelitis)
_kinderwagen = stroller [E.]
_kindje = yiuchi, chikitin. het kindje Jezus - Niño Hesus.
_kinds = kèns.
_kindsbeen = in: van kindsbeen af. - for di mucha chikito.
_kindsheid = infansia
_kindskind = yiu di nos yiu(nan)
_kinetisch = kinétiko
_kink = in: er is 'n kink in de kabel gekomen. - e kos a dòl; e kos a bai malu.
_kiosk = kiòsko
_kip = galiña. broedse kip - galiña klòks. van 'n kale kip kun je geen veren plukken. - bo no por ranka pluma fò'i morkòi. met de kippen op stok gaan. - bai drumi hopi tempran. er als de kippen bij zijn - no pèrdè pa gana. er is geen kip te bekennen - e lugá ta morto-morto.
_kippenboer = kriadó di galiña.
_kippenfokkerij = kriamento di galiña
_kippenhok = kurá di galiña
_kippenvel = kuero di galiña; [fig.] rel
_kippetje = polèchi, pulèchi.
_kippig = in: kippig zijn - no mira muchu bon; tin wowo skur.
_kirren = rukukú
_kist = [alle betekenissen] kaha
_kisten = pone e kurpa den kah'i morto. We laten ons niet kisten! - Nos no ta laga hende kana riba nos.
_kittig = spierto, sabí.
_klaaglied = )kanshon/kantika di) lamentashon
_klaaglijk = lastimoso; lamentoso.
_klaagschrift = karta di keha
_klaagzang = lamentashon
_klaar = kla. Ik ben ermee klaar. - M'a kla kuné. klaar is kees! - kla ta! Zo klaar als 'n klontje. - kla-kla. Ben je ermee klaar? - B'a kla kuné? klip en klaar - kla i raspá.
_klaarblijkelijk = evidente)mente), aparente(mente)
_klaarheid = klaridat
_klaarkomen = kaba
_klaarkrijgen = logra kaba
_klaarlichte = in: op klaarlichte dag - di día kla.
_klaarliggen = ta poní kla
_klaarmaken = prepará [ook: zich klaarmaken]
_klaarspelen = logra
_klaarstaan = para kla
_klaarstomen = pusha, forsa
_klacht = keho. 'n klacht indienen - depositá un keho
_klad = [vlek] mancha; [schets] dibuho lihé. De klad zit erin. - kos a kaba na nada. in 't klad schrijven - traha un promé skètch. iemand bij de kladden pakken. - kòi un hende na su garganta.
_kladblok = id.
_kladje = kálkulo rápido
_kladschilder = pintor di awa fríu
_klagen = keha [over = di]. 't is God geklaagd - Ta hororoso. Hij kwam bij mij de nood klagen. - El a bin keha serka mi.
_klager = kehadó. Klagers hebben geen nood. - Yoradó no ta yora largo.
_klakkeloos = sin verifiká; sin fondo; sin base.
_klam = húmedo
_klamboe = mosketero
_klamheid = humedat
_klampen = gara
_klandizie = clientela
_klank = zonido. die naam heeft een goede klank. - E nomber ei tin bon reputashon.
_klankkleur = timbre [F.]
_klankleer = fonétika
_klanknabootsing = imitashon di zonido, onomatopeika
_klankrijk = sonoro
_klant = kliente. de klanten - klientela
_klap = golpi, sla, boftá, wanta. klappen krijgen - kome sla. iemand een klap geven - [met de vuist] dal un hende un boftá, un wanta. [met de hand] dal un hende un kant'i man. De eerste klap is een daalder waard. - E promé golpi ta bal pa dos. in één klap - ku un golpi so. Hij voert geen klap uit. - E no ta hasi ni un dòndru.
_klapband = flèttaira di golpi
_klapbankje = banki ku ta dobla
_klaploper = chupadó
_klappen = [met handen] bati man; hij kent het klappen van de zweep. - E sa kiko ta kiko. in elkaar klappen - dal/basha abou.
_klapper = mapa; [vuurwerk] klapchi.
_klapperboom = pal'i koko.
_klapperen = bati
_klappertanden = bati djente
_klappertje = klapchi
_klaproos = id.; amapola [S.]
_klapstoel = stul ku ta dobla
_klaptafel = mesa ku ta dobla
_klapwiegen = bati hala
_klapzoen = sunchi ku ta zona duru
_klaren = logra
_klas = klas. eerste, tweede, derde etc. klas - [v. school] id.; [anders] promé, di dos, di tres etc. klas.
_klasse = klasa, klase
_klassement = klasifikashon
_klasseren = klasifiká
_klassering = klasifikashon
_klassiek = klásiko
_klateren = zona kla-kla
_klauteraar = buladó, subidó
_klauteren = subi, bula
_klauw = pata; gara [ook fig.]
_klauwen = gara
_klauwhamer = martíu ku boka pa ranka
_klaver = yerba di tres blachi (trifolium) uzá: pa kuminda di bestia
_klaverblad = blachi di "klaver"; [fig.] krusada di kaminda ku viadukto
_klaveren = [kaartspel] clubs [E.]
_klavier = keybvoard [E.], teclado [S.]
_kleden = bisti [ook: zich kleden]
_klederdracht = trahe
_kleding = paña; [het kleden] bistimento
_kledingmagazijn = pakus di paña
_kledingstoffen = tela (pa kose paña)
_kledingstuk = pida paña; kò'i bisti
_kleed = [damesjapon] bistí; [vloer-] tapeit; [tafel-] pañ'i mesa.
_kleedgeld = plaka pa paña
_kleedhokje = hòki pa pas paña
_kleedkamer = kamber pa bisti paña, pa kambia paña
_kleefkracht = forsa di pega; poder adhesibo
_kleerborstel = skeiru pa paña
_kleerhanger = hanger [N.] pa paña
_kleerkast = kashi di paña
_kleermaker = sneiru
_kleerscheuren = in: er zonder kleerscheuren afkomen - (logra) sali sin ni un raská.
_klef = húmedo, un tiki muhá
_klei = id. uit de klei getrokken - burusí; tapá.
_kleien = modelá ku klei
_klein = [A.] chikito; [C.] chikí. een klein beetje - un tiki. 'n klein uur - menos ku un ora. over een kleine twee weken - den mas of menos dos siman. klein en groot - mucha i adultonan. iemand klein houden - no duna un hende un chèns. van kleins af aan - for di mucha chikito.
_Klein-Azië = Asia Menor
_kleinburgerlijk = di (e) klasa abou
_kleindochter = nieta
_kleine = in: de kleine - e yiu (di) mas chikito
_kleiner = mas chikito; menor
_kleineren = brongosá
_kleinering = brongosamento
_kleingeestig = miskiña
_kleingeld = plaka largá
_kleinhandel = komersio pòr detai.
_kleinhandelaar = detayista
_kleinigheid = [alg.] kos chikito; [geld] kachi-kachi; [makkelijk te doen] chicken-feed [E.]
_kleinkind = nieto
_kleinkrijgen = siña disiplina
_kleinkunst = arte popular
_kleinood = hoya; rekuerdo balioso
_kleinst = mas chikito; menor
_kleintje = chikitin. veel kleintjes maken 'n groot - hopi kos chikito ta bira un kos grandi. op de kleintjes passen - bira kada sèn pretu. Hij is voor geen kleintje vervaard. - E no tin miedo di nada.
_kleinzerig = mimo; webo putrí
_kleinzielig = miskiña
_kleinzoon = nieto
_klem = [znw] ganchi (ook medisch); trampa; gara; kò'i wanta. [fig.] émfasis. [bnw] pegá. klem zitten - ta pegá.
_klemmen = pega. [tanden, lippen e.d.] wanta riba otro.
_klemmenbd = [fig.] fuèrte; insistente; konbinsente.
_klemrijden = forsa na banda di kaminda
_klemtoon = asento tóniko
_klep = válvula [S.], valve [E.]; [pet e.d.] klèp; [mond] smul.
_klepel = kampana
_kleppen = [kletsen] bati boka
_klepperen = bati
_kleren = paña; (zie: kleed). Kleren maken de man - Pa bo paña nan ta huzgá bo. Zoiets gaat je niet in de kouwe kleren zitten. - Un kos asina ta afektá bo duru-duru.
_klerk = ofisinista
_klets = [klap] sla, kant'i man. [onzin] kò'i loko.
_kletsen = bati boka
_kletser = hende ku ta bati boka, ku ta papia kò'i loko
_kletskoek = kò'i loko
_kletskous = lengon; hende ku ta gusta bati boka
_kletsmajoor = zie: kletskous
_kletsnat = papa muhá
_kletspraat = redashi; batimento di bleki.
_kletteren = [regen] basha; [wapens] dal
_kleumen = tin fríu, sinti fríu
_kleunen = dal duru. ernaast kleunen - dal su dede.
_kleur = koló. kleur bekennen - rekonosé na kua koló (polítiko) bo ta pertenesé. van (politieke) kleur veranderen - bula kurá.
_kleurecht = di koló firme.
_kleuren = kleur; kolorá; pinta.
_kleurenblind = no por distinguí koló. siego pa kolónan.
_kleurig = kolorido
_kleurling = hende di koló
_kleurrijk = kolorido; di hopi koló.
_kleurstof = material pa traha koló; pigmento
_kleuter = id.; mucha chikito
_kleuterleidster = id.
_kleuteronderwijs = enseñansa preparatorio
_kleuterschool = id.
_kleven = pega
_kleverig = ku ta pega
_kliederen = mòrs, mòsh; [in water] chèpè-chèpè, plèchè-plèchè
_kliek = [mensen] klik; [rest] sobrá
_klier = klir; glándula [S.]; [persoon] pleitista, tèrdó.
_klieren = teimu; buska pleito; tèr; hasi fastioso.
_klieven = [met zwaard, bijl e.d.] spleit, kap; [door golven] habri, spleit
_klikken = reda, hasi redashi
_klikspaan = redadó, hasidó di redashi.
_klim = subida
_klimaat = klima
_klimaatverandering = kambio di klima
_klimatiseren = klimatisá
_klimatisering = klimatisashon
_klimmen = [ww] subi; monta; bula. op het dak klimmen - subi riba dak. op 'n paard klimmen - monta kabai. over het hek klimmen - bula kurá. [znw] subida. met het klimmen der jaren - ora di avansá di edat.
_klimmer = subidó; montadó; buladó.
_klimop = id.
_kling = in: over de kling jagen - hinka na espada.
_klingelen = zona
_kliniek = klínika
_klinisch = klíniko
_klink = man
_klinken = zona, resoná; [van bel]ring. Het klonk mij vreemd in de oren. - Tábata zona straño pa mi. Ze gaf hem een klinkende zoen. - El a dun'é un sunchi duru-duru. met klinkende munt betalen. - paga ku plaka contante y zonante [S.].
_klinker = [fonetiek] bokal. [baksteen] klenko, klenku
_klinkklaar = in: klinkklare onzin - un ridikules di marka mayor
_klip = baranka den laman; ref. tegen de klippen op liegen - No hasi nada mas ku gaña. tegen de klippen op drinken - bebe te pèrdè tino. tegen de klippen op werken - traha pa muri. klip en klaar - kla i raspá.
_klis = pegasaya
_klitten = pega; kuaha; bruha
_klodder = [vlek] mancha; [klonte] klònchi; [harde)klòmpi
_kloek = [znw] galiña klòks. [bnw] [dapper] balente; ku kurashi; sin miedo. [omvangrijk] substansial; pisá
_kloekmoedig = sin miedo; ku kurashi.
_klok = [uurwerk] oloshi; [toren-] klòk. de klok luiden - bati klòk. Hij heeft de klok horen luiden, maar weet niet waar de klepel hangt. - El a tende algo di dje, ma e no sa di kiko ta trata. iets aan de grote klok hangen - brokèst un kos. 'n stem als 'n klok - un kampan'i klòk. Dat klinkt als 'n klok. - Esei ta zona fantástiko. De klok luidt al. - klòk ta bati kaba. met de klok mee - manera e man di oloshi ta drei. tegen de klok in. - kontra e man di oloshi. op de klok af zes uur. - seis or'en punto [S.]. hij kan nog niet op de klok kijken - e no por wak oloshi ainda.
_klokgelui = batimento di klòk
_klokhuis = núkleo
_klokkenspel = carillon [F.]
_klokkenluider = batidó di klòk. Jan de klokkenluider - Juan bati klòk.
_klokslag = in: klokslag twaalf uur - diesdos or'en punto; het is klokslag twaalf uur. - diesdos or' a bati
_klomp = klòmpi. 'n klomp ijs - un klòmp'i eis. Nu breekt m'n klomp! - Esei ta kaba ku mi!
_klont = klònchi ;klòmpi
_klonter = klònchi; [bloed] pida kuahá
_klonteren = kuaha
_klontje = klònchi
_kloof = abismo. de kloof overbruggen [fig.] - sera e diferensianan
_kloon = id., clone [E.]
_klooster = konbento. in 't klooster gaan - bira monha, bira soeur, bira religioso,
_kloostergelofte = profeshon religioso
_kloosterkerk = misa di konbento
_kloosterleven = bida religioso, bida di konbento
_kloosterling = [man] pader; mohe. [frater/broeder] frater, broeder, frère. [vrouw] monha, soeur.
_kloosterorde = orden religioso; kongregashon religioso
_kloosteroverste = superior
_kloosterzuster = soeur, monha
_kloot = testíkuo; bala, webo [vulg.], kohon [zeer vulg.]
_klootzak = pendeu
_klop = batimento; [slaag] sota.
_klopjacht = razzia; persekushon.
_kloppartij = sutamento; bringamento
_kloppen = [alg.] bati;[op schouder] dal; [juist zijn] klòp. iemand geld uit de Zak kloppen - saka plaka for di un hende. ergens geld uit kloppen - saka plaka for di un kos. Er wordt geklopt. - Nan ta bati na porta. Binnen zonder kloppen - Drenta numa. Dat klopt niet. - Esei no ta klòp. Het klopt als 'n bus. - Ta perfektamente korekto.
_klos = [blok] pida palo; [garen e.d.] klòshi; [spoel] ril. Hij is de klos. - El a kòi awa!
_klotsen = spart
_kloven = sklof; spleit
_klucht = komeidia kómiko; farce [F.]
_kluchtig = kómiko; humor'stiko;
_kluif = weso. Dat is 'n hele kluif. - n' ta yiu'i mama!
_kluis = kaha fuèrte
_kluisteren = mara na kadena. aan het bed gekluisterd - mará na kama.
_kluit = klòmp'i tera. hij/zij is flink uit de kluiten gewassen. - E ta un hende forshin.
_kluitje = klòmpi chikito di tera. iemand met een kluitje in het riet sturen. - manda un hende bai ku promesanan sin balor. op 'n kluitje bij elkaar zitten - sinta huntu leu di otronan.
_kluiven = chupa weso
_kluizenaar = heremita
_klungel = mòshdó,mòrsdó
_klungelen = mòsh,mòrs
_kluns = lolo
_klus _klusje = djap
_klusjesman = hende ku ta hasi djap-djap.
_klussen = hasi djap-djap
_kluts = in: de kluts kwijt zijn - pèrdè strea di nort.
_klutsen = bati
_kluwen = bala (di lana etc.); [fig.] kos tur bruhá.
_knaap = mucha-homber; hóben
_knabbelen = chupa; mòrde
_knagen = mòrde
_knak = krak
_knakken = krak
_knakworst = soseishi
_knal = tiro; eksploshon
_knaldemper = mòfler
_knaleffect = efekto aplastante
_knallen = tira
_knalrood = korá-korá
_knap = [bnw] [geleerd] sabí; [mooi] bunita. [bw] dat is knap gedaan. - Esei ta hopi bon hasí. Je bent knap vervelend. - Bo ta bon fastioso.
_knappen = krak, kibra. 'n uiltje knappen - kòi un kabrikuchi.
_knapperd = hende sabí
_knar = in: 'n ouwe knar - un shon bieu.
_knarsen = mòrde
_knarsetanden = mòrde djente knauw = mordí. 'n lelijke knauw krijgen - keda bon dañá.
_knecht = kra; trahadó; sirbidó; asistente.
_knechten = sklavisá
_kneden = primi; fòrma; traha mansa
_kneedbaar = moli
_kneedbom = bòm plástiko
_kneep = primí; [fig.] triki, magia. Daar zit 'm de kneep. - Ei e sapato ta primi.
_knel = in: in de knel zitten - ta mará.
_knellen = primi
_knellend = ku ta primi
_knelpunt = punto problemátiko, problema prinsipal; bottle-neck [E.]
_knetteren = krak, chispa
_knettergek = loko di remata
_kneusje = [persoon] hende mankaron; [ding] kos mankaron
_kneuzen = kneus
_kneuzing = keusmento
_knevelen = mara boka; [fig.] oprimí
_knie = rudía. op de knieën - na rudía. door de knieën gaan - kai abou. iets onder de knie hebben - ta bakiano den un kos.
_knielen = hinka rudía. geknield - na rudía
_knielkussen = kusinchi pa hinka rudía
_knieschijf = biskuchi
_kniesoor = hende ku tin mal beis
_knieval = in: 'n knieval voor iemand doen/maken - bai na rudía dilanti di un hende
_kniezen = tin mal beis; (hevig) shegarná
_knijpen = kinipí
_knijper = [was-] penchi
_knijpfles = bòter pa primi
_knijptang = pins
_knik = [in draad etc.] doblá; [met hoofd] sakudí di kabes
_knikkebollen = kabishá
_knikken = sakudí kabes
_knikker = kiniki. Het gaat niet om het spel maar om de knikkers. - No ta e wega ku ta bal, ma e ganashi. Er is stront aan de knikker. - tin potoshi.
_knikkeren = hunga kiniki. iemand eruit knikkeren - saka un hende afó.
_knip = [v. schaar] kortá; [portemonnee] [A.] kartera, [C.] pòtmòni. de hand op de knip houden - no gasta ni un sèn. Hij is geen knip voor de neus waard. - E no ta bal ni un dòndru.
_knipmes = sambèchi, sòmbèchi
_knipogen = kinipí wowo
_knipoogje = in: iemand een knipoogje geven - kinipí wowo pa un hende.
_knippatroon = patronchi pa kòrta tela
_knippen = kòrta (ku skèr)
_knipperlicht = lus ku ta sende-paga
_knipperen = sende-paga; [met ogen] kinipí wowo
_knipsel = rekòrte
_kniptang = pins pa korta waya
_knobbel = bolombonchi; [aanleg] don
_knoei = in: in de knoei zitten - tin problema grandi.
_knoeiboel = mòrspòt, mòshpòt,mòrsmento, mòshmento
_knoeien = mòrs, mòsh; [zwendel] falsifiká
_knoeier = mòshdó; hende ku ta hasi mòrspòt; [Zwendelaar] estafadó.
_knoeipot = mòshdó; mucha ku ta hasi mòrspòt / mòshpòt
_knoeiwerk = mal trabou
_knoek = kunuku
_knoest = [znw] konòshi
_knoflook = konoflok
_knokkel = skarnir; konòshi.
_knokkelkoorts = dengue
_knokken = bringa
_knol = [plant] batata; [paard] kabai (forshin)
_knolgewas = mata di batata.
_knoop = [aan kleding] boton; [in touw e.d.] konòpi ; [zeemijl] nudo. er 'n knoop over leggen [fig.] - dal un konòpi; dal un dicho. er 'n knoop inleggen - pone un konópi; konopá. In de knoop raken - keda konopá; keda bruhá. met zichzelf in de knoop zitten - keda konfundí.
_knooppunt = sentro
_knop = [druk-] boton; [deur- e.d.] konòpi; [plant] konòpi.
_knopen = [kleding e.d.] botoná; [touw e.d.] konopá
_knorren = gruña [ook v. maag]
_knorrepot = hende krebchi
_knorrig = krebchi
_knot = [wol e.d.] bala
_knots = [znw] klòp. 'n knots van 'n huis. - un kas grandote. [bnw] loko
_knuffelen = brasa; primi; mèlè.
_knuist = mokete
_knul = mucha-homber, hóben
_knullig = slòns; kon-ku-ta; inkompetente; mal hasí, mal trahá
_knulligheid = manera slòns; manera inkompetente
_knuppel = chikoti; palo; [fig.] lolo
_knuppelen = dal ku palo
_knus = kuchi-kuchi; ameno, agradabel, íntimo
_knutselaar = toferdó; mòshdó
_knutslen = tofer
_koddig = grasioso, kò'i hari
_koe = baka. geen ouwe koeien uit de sloot halen - Laga loke ta pasá keda pasá. koek = kuki. ouwe koek - kouch'i boulu. Alles is weer koek en ei. - Tur kos ta perfekto trobe. Dat is andere koek - Esei ta otro storia.
_koekenbakker = trahadó di kuki. [fig.] mòshdó
_koekenpan = [A.] planchi, [C.] panchi
_koekje = kuki
_koel = fresko, fríu. in koelen bloede - ku sanguer fríu. het hoofd koel houden. - keda kabes fríu.
_koelbloedig = ku sanguer fríu.
_koelen = fría; refrigerá
_koeler = refrigeradó; cooler [e.]
_koelie = kuli
_koeling = friamento; refrigerashon
_koelkast = frigidaire, frigidel
_koelte = freskura, frialdat
_koeltjes = fríu [ook fig.]
_koepel = kúpula [ook fig.]
_koeren = rukukú
_koerier = id.
_koers = [effecten.] tasa; [geld] kambio; [richting] rumbo [ook fig.]. 'n nieuwe koers inslaan - tuma un rumbo nobo. de koers kwijt zijn - pèrdè rumbo.
_koersschommeling = fluktuashon
_koest = ketu
_koestal = kurá di baka
_koesteren = kuida;'[vertroetelen] yaya; hoop koesteren - tin speransa
_koeterwaals = gueni
_koetje = baka chikito. over koejtes en kalfjes praten - papia di nada en partikular.
_koets = id.
_koevoet = pat'i kabra
_koffer = valis, maleta
_kofferbak = bahul
_koffie = kòfi. koffie zetten - traha kòfi. op de koffie komen [fig.] - dal su dede. dat is geen zuivere koffie. - Ei bou tin glas.
_koffiedik = sushi di kòfi. koffiedik kijken - mira kòpi
_koffiekan = kanik'i kòfi
_koffiekopje = kòpi pa kòfi
_koffiemelk = lechi pa kòfi
_koffiemolen = molina pa kòfi
_koffieplantage = plantashon di kòfi
_koffiepot = kanik'i kòfi
_koffiezetapparaat = mashin pa traha kòfi; coffee-maker [E.]
_kogel = bala.
_kogelen = tira, benta
_kogellager = ball-bearing [E.]
_kok = kòki
_koken = [ww] [v. water,soep,ei] herbe, herebé ; [algemeen] kushiná. koken van woede - pèrdè sintí. Het is kokend heet. - E ta herebé. [znw]kushinamento
_koker = id.; tubo; silíndro;
_koket = kokèt
_koketteren = koketá
_kokhalzen = wal
_kokosboom = pal'i koko
_kokosnoot = koko
_kokospalm = pal'i koko
_kolbert = bachi
_kolder = kò'i loko. Hij heeft de kolder in de kop. - su kabes a toka.
_kolderiek = loko
_kolen = karbon
_kolendamp = monoksida di karbon
_kolf = [alg.] bat [E.]; [distilleer-] reseptor; [geweer e.d.] parti patras; [v. koren] tapushi.
_kolfje = in: Dat is 'n kolfje naar zijn hand. - E ta bakiyano den esei; Esei ta nèt algo p'e.
_kolom = kolumna; [in krant] krónika; [zuil] pilar
_kolomnist = kolumnista; kronikista
_kolomschrijver = kolumnista; kronikista
_kolonel = id.; coronel [S.]
_koloniaal = kolonial
_kolonialisme = kolonialismo
_kolonialist = kolonialista
_kolonialistisch = kolonialista
_kolonie = kolonia
_kolonisatie = kolonisashon
_kolonist = kolonista
_kolos = kos kolosal, kos gigantesko
_kolossaal = kolosal(mente); gigantesko
_kolven = pòmp
_kom = konchi
_komaan = bam! Ban!
_komaf = desendensia. van goede komaf - di bon famía.
_kombuis = kushina di barko
_komedie = komedia humorístiko. [gebouw] teatro. 't is allemaal komedie [fig.] - gaña nan ta gaña; ta nada mas ku wega.
_komeet = kometa
_komen = bin , bini; [aankomen] yega. Kom, kom! - [sussend] No wòri! [ach wat!] Bo kabes n' ta bon! Ik kom al. - Atá mi akí. Hij komt er wel. - E ta bai logra (mashá bon). Je had 't niet zo ver moeten laten komen. - Bo no mester a laga e kos bai asina leu. Hoe komt/kwam dat? - Kon e kos (por) a pasa? Hoe kom ik bij de haven? - Kon mi ta yega na waf? Hoe komt 't dat ... - Kon a bin ku .... te weten komen - haña sa. Hij kwam te vallen. - El a kai. We kwamen te spreken over de zaak. - Nos a yega na diskutí e asunto. komen halen - bin buska. Hoe kwam hij aan dat ggeld? - Kon el a haña e plaka ei? aan 'n baan komen - haña un empleo. Daar kom ik zo aan toe. - Mi ta bin riba dje djis akí. achter de waarheid komen - haña sa e bèrdat. Je moet bij vader komen. - Pai ke (pa) bo bin serka dje. Hij is door het examen gekomen. - El a pasa e eksámen. We kwamen door de stad. - Nos a pasa dor di stat. Het komt door hem. - Ta pa su vía. in 't huis komen - drenta kas. Ik kon niet in het huis komen. - Mi no por a drenta kas. Met 'n tientje kom je 'n heel eind. - Ku dies florin bo ta yega basta leu. Ze kwam naar hem toe. - El a aserk'é. _komiek = [znw] kómiko. [bnw] kómiko.
_komijn = komino
_komisch = kómiko
_komkommer = komkomber
_komkommertijd = temporada sin muchu aktibidat; low season [E.]
_komma = kòma. nul komma nul - sero punto sero.
_kommer = tròbel; miseria.
_kommervol = yen di tròbel, yen di miseria.
_kommetje = kònchi chikito
_kommissaris = komisario
_kommissie = komishon
_kompaan = konflochi, kompinchi
_kompas = id.
_kompleet = [bnw] kompleto. [bw] kompletamente
_kompleteren = kompletá
_komplot = komplòt, konspirashon
_komplotteren = konspirá
_kompres = komprès
_komst = binida. er is onweer op komst - ta bin mal tempo.
_konijn = [A.] koneu. [C.] koneinchi. 't is bij de konijnen af. - 'n ta kò'i papia.
_koning = rei
_koningin = lareina, reina. Koningin Beatrix - reina Beatris.
_koninginnedag = aña di lareina
_koningsgezind = royalista
_koningshuis = kas real
_koningskroon = korona real
_koningsvis = konofes
_koninklijk = real. koninklijk besluit - id., kb. Zijne Koninklijke Hoogheid - Su Altesa Real.
_koninkrijk = reino
_konkelaar = kònkeldó {somme e}
_konkelaarster = kònkeldó {stomme e}
_konkelen = kònkel {stomme e}
_konkreet = [bnw] konkreto; [bw] konkretamente
_konkretiseren = konkretisá
_konstateren = konstat
_konstatering = konstatashon
_konsternatie = konsternashon
_kont = [plat] sanka; [vulg.] kul, kulo. Je moet je de benen uit je kont lopen. - mester kana pa bo sanka tembla [C.].
_kontje = [van brood] konchi
_konvooi = kareda
_kooi = [vogels e.d.] [A.] houla; [C.] kouchi; [schapen e.d.] kurá. naar kooi gaan - kòi kama.
_kook = in: aan de kook brengen - herbe, herebé. aan de kook zijn - herbe. van de kook zijn - ta bruhá.
_kookboek = buki di reseta pa kushiná
_kookkunst = arte kulinario
_kookpunt = punto di herbe (di awa)
_kool = karbon. [plant] k l. de kool en de geit sparen - nenga di tuma un posishon. groeien als kool - krese hopi lihé. >iemand 'n kool stoven - hasi mal wega ku un hende.
_kooldioxide = dioksida di karbon.
_koolmonoxide = monoksida di karbon
_koolstof = karbon
_koolwaterstof = hidrokarbon
_koolzuur = dioksida di karbon
_koop = compra, kumpramento. Te koop. - [in advertentie etc.] Ta bende. Dat huis is te koop. - E kas ei ta na bende. te koop lopen met [fig.] - ple. weten wat er te koop is [fig.] sa kiko ta kiko. op de koop toe - aserka.
_koopje = ganga
_koopkracht = poder di kumpra
_koopman = komersiante , negoshante
_koopmanschap = kapasidat komersial
_koopprijs = preis di benta
_koopsom = montante di kumpra
_koopvaardij = navegashon komersial; navegashon merkantil; navegashon di karga
_koopvaardijschip = barko di karga.
_koopwaar = merkansía
_koor = [zangers] kor, koro; [plaats in kerk] kor. op 't koor - riba kor.
_koord = kabuya
_koorddansen = [ww] balia riba kabuya. [znw] baliamento riba kabuya.
_koorddanser = bailarin riba kabuya
_koordje = pida kabuya
_koorts = keintura
_koortsachtig = 1. manera keintura. 2. [snel] nerviosamente, hèktikamente; purá-purá.
_koortsig = manera keintura
_Kop = [alg.] kabes [ook v. spijker, naald enz.]; [kranten-] titular; [om te drinken] mòk, poti. 'n kop koffie - un kòp'i kòfi. Er zit kop noch staart aan. - E n' tin ni pariba ni pabou. Kop dicht! - Sera bo boka! Kop op, man! - Animo, homber! op z'n kop - bok' abou. de kop indrukken - aplastá. iemand op z'n kop geven. - duna un hende su zalheit. Laat je niet op de kop zitten. - No laga nan subí bo. Op de kop af tien gulden - ni mas, ni menos ku dies florin.
_kopen = kumpra
_koper = [iemand die koopt] kumpradó ; [metaal] koper
_koperdraad = waya di koper
_koperen = di koper
_koperstaking = welga di kumpra
_kopie = kopia
_kopiëermachine = mashin di kopia
_kopiëren = kopia
_kopij = kopia
_kopje = 1. kabes chikito. 2. kòpi. 'n kopje koffie, thee - un kòp'i kòfi, té.
_koplanp = head-light [E.]
_koploper = esun na kabes
_koppel = par; pareja
_koppelaar = trahadó di pareha, di matrimonio
_koppelbaas = id.
_koppelen = akoplá
_koppeling = [in auto] klòch ; [aaneenschakeling] akoplamento
_koppelteken = dash [E.]
_koppig = kabesura , terko, obstiná
_koppigheid = terkedat
_kopschuw = in: iemand kopschuw maken - hasi ku hende ta skiu bo.
_kopspeld = feneta
_kopstuk = kabesante; hende ku poder
_koptelefoon = head-phone [E.]
_kopzorg = wòri, preokupashon. zich kopzorgen maken - wòri, preokupá
_koraal = koral; [kraal] kurá
_koraalrif = ref di koral
_kordaat = ku kurashi, ku resulushon, sin miedo, firme(mente)
_koren = maíshi, trigo [s.]. Dat was koren op haar molen. - esei a kai den su tobo di laba paña. ... op zijn molen - esei tábata nèt algo p'e.
_korenaar = tapushi
_korenschoof = bogi
_korf = makutu; [bijen] kaha
_korfbal = id.
_kornuit = konflochi, kambrada, kompinchi
_korporaal = id.
_korporale = [rkk] id.
_korps = kuerpo; [muziek] banda, orkesta; politiekorps - kuerpo polisial.
_korrel = pipita
_korrelig = granular
_korst = kaska
_kort = [alg.] kòrtiko; [sumier] breve. in het kort - en breve. Alles kort en klein slaan - plama tur kos na wèrki. zich te kort gedaan voelen - sinti su mes frustrá. 'n paar gulden te kort komen - falta un par di florin. tijd te kort komen - falta tempo. kort geding - kaso sumario.
_kortademig = in: kortademis zijn - falta rosea.
_kortaf = brusko
_kortelings = 'ki día; resientemente
_korten = [loon e.d.] kita; dedusí.
_kortheid = brevedat
_kortheidshalve = en breve [S.], brevemente
_korting = diskuento; redukshon.
_kortom = en breve [S.]
_kortsluiting = kòrte di sirkuito
_kortstondig = di durashon kòrtiko
_kortweg = en breve [S.]; brevemente;sumariamente.
_kortwieken = kòrta e halanan
_kortzichtig = ku bista limitá; [fig.] ku vishon limitá.
_kortzichtigheid = limitashon di bista; [fig.] limitashon di vishon.
_korzelig = krebchi
_kosmisch = kòsmiko
_kosmonaut = kòsmonouta
_kosmos = kòsmos; universo
_kost = kuminda; alimento; kost en inwoning - hospedahe kompleto. de kost verdienen - gana su pan di kada día. zijn ogen de kost geven - tira un bon bista. ten koste van - a costo di
_kostbaar = kostoso; presioso; balioso.
_kostelijk = [voedsel, drank] ekskisito; [tijd] fantástiko, tremendo; zich kostelijk vermaken - gosa un mundo.
_kosteloos = sin pago, gratuito, gratis.
_kosten = 1. [znw] gasto(nan). kosten maken - inkurí gastonan. kosten noch moeite sparen - hasi tur kos ku ta na su alkanse. 2. [ww] kosta. Wat kost dit? - Kuanto esakí ta (kosta)? Het heeft hem zijn leven gekost. - el a pèrdè su bida dor di dje. Het heeft me veel moeite gekost. - E kos a eksigí hopi di mi. Dat kost veel tijd. - Esei ta tuma hopi tempo.
_koster = id.
_kostganger = un hende ku ta biba den kas
_kostgeld = pago pa hospedahe
_kostje = in: zijn kostje is gekocht. - E ta bon pará. E no ta falta nada.
_kostprijs = preis di gastonan
_kostschool = internado
_kostuum = flus
_kostwinner = id.
_kots = in: ik krijg er de kots van. - ta duná mi bèrè-bèrè.
_kotsen = saka
_kotsmisselijk = in: Ik word er kotsmisselijk van. - E kos ta hasí mi saka. E kos ta duná mi debòr, asko, bère-bère.
_kou = fríu. kou vatten - haña grip. iemand in de kou laten staan. - laga un hende na kaya.
_koud = fríu. 't is koud - ta hasi fríu. Ik heb 't koud. - Mi tin fríu. Dat laat mij koud. - Esei no ta hasí mi nada. iemand koud maken. - mata un hende.
_koudheid = frialdat
_koudkleum = un hende ku semper ta sinti fríu.
_koudvuur = kofir
_kous = mea. kousen aan hebben, aantrekken, dragen - bisti mea. de kous op z'n kop krijgen - dal su dede. iemand de kous op z'n kop geven. - dal un hende un kar' abou.
_kout = papiamento
_kozijn = kosein
_kraag = kragi. iemand bij de kraag pakken/vatten - kòi un hende na su garganta. hij heeft 'n stuk in de kraag. - E ta den su awa.
_kraaien = [v. haan] kanta
_kraak = 1. [znw] krak. 'n kraak zetten - kometé un ladronisia. 2. [bw] in: ,kraak helder - kla-kla. kraak zindelijk - limpi-limpi.
_kraakbeen = tara-tara
_kraal = 1. kralchi. 2. [omheind terrein] kurá.
_kraaloogjes = wow'i kralchi.
_kraam = booth [E.].
_kraamafdeling = departamento di parto.
_kraambed = in: ze ligt in het kraambed - el a duna lus.
_kraamkliniek = klínika di parto.
_kraamvrouw = hende-muhé ku a duna lus.
_kraan = [water-, gas- e.d.] kranchi; [hijs-] grúa
_kraandrijver = operadó di grúa
_krab = [diere] kangreu; [schram] raská; [met nagels] huñá
_krabbel = kos skirbí kasi ilegibel
_krabbelaar = hende ku ta skirbi kos kasi ilegibel
_krabbelen = skirbi kos kasi ilegibel. overeind krabbelen - lanta pòko-pòko.
_krabben = [alg.] raska; [tegen jeuk] grawatá; [met nagels] huña; kracha
_kracht = forsa; poder; vigor; intensidat. z'n kracht herkrijgen - rekobrá forsa. weer op kracht komen - haña su forsa bèk. Dat gaat mijn kracht te boven. - ta surpasá mi poder, mi forsa. van kracht zijn - ta na vigor. van kracht worden - drenta na vigor. met terugwerkende kracht - retroaktibo
_krachtbron = fuente di forsa, poder.
_krachtdadig = [bnw] ku vigor; energétiko; vigoroso. [bw] ku vigor; energétikamente; vigorosamente.
_krachteloos = sin poder, sin forsa, sin energía, sin vigor
_krachtens = segun; a base di.
_krachtig = fuèrtè; vigoroso; ku forsa
_krachtmeting = prueba di forsa, di poder
_krachtproef = prueba di forsa, di poder
_krachtsinspanning = esfuerso vigoroso
_krachtverspilling = drispidimento di energía.
_krakelen {krakélen} = strei; hasi pleito
_kraken = krak; [afkraken] kaba ku; [huis] okupá ilegalmente.
_kraker = krakdó; [huis] okupante ilegal.
_krakkemikkig = mankaron
_kram = ganchi (ook medisch)
_kramp = kalamber {stomme e} .
_krampachtig = [bnw] infleksibel. [bw] infleksibelmente.
_kranig = potente(mente), balente(mente)
_krankzinnig = loko
_krankzinnige = loko; pasiente psikiátriko
_krankzinnigheid = lokura
_krans = krans. [om maan, zon] halo.
_krant = korant
_krantenknipsel = rekorte
_krap = [bnw/bw] smal; pertá, pretá.
_krapte = skarsedat
_kras = [znw] raská; huñá. [bnw] fuèrte, duru.
_krassen = raska
_krat = kaha
_krater = id.
_krats = krenchi; kasi nada
_krediet = krédito
_kreeft = kref
_kreek = río chikito
_kreet = grito. loze kreten - palabranan bashí.
_kregel = krebchi
_krek = [bw] [precies] asina ta; eksaktamente. [zo juist] awor ei.
_krekel = kriki
_kreng = mal muhé
_krenken = ofendé; hùrt. Daarmee krenk je mensen. - Bo ta hùrt hende ku esei.
_krenkend = ofensibo; insultante
_krent = karendu
_krentenbol = id; bolchi di karendu
_krentenbrood = id.; pan di karendu
_krenterig = miskiña
_kretologie = gritología; palabranan bashí.
_kreukel = in: er zitten kreukels in - e ta machiká.
_kreukelen = machiká
_kreukelig = machiká
_kreuken = machiká
_kreunen = keha
_kreupel = manká; mankarón [plat]
_krib _kribbe = [voederbak] pesebre; [slaapplaats] kòt;; [in rivier] id. de kont tegen de krib gooien. - para tur kos.
_kribbig = krebchi, rèns
_kriebel = grawatamento; ik kreeg er de kribels van - el a duná mi rel.
_kriebelen = grawatá
_kriebelig = (ku) ta grawatá. ergens kriebelig van worden - hasi un hende krebchi.
_krieken = in: bij het krieken van de dag - maínta tempran. ku salida di solo.
_krijgen = [alg.] haya, haña; [ontvangen] risibí; [verkrijgen] obtené. Hij kreeg 't niet gedaan. - e no a logra.
_krijger = luchadó, batayadó, soldá
_krijgsgevangene = prishonero di guera, prezu di guera
_krijgshaftig = guerero; marsial
_krijgsmacht = forsa militar
_krijgsraad = kòrte marsial
_krijgstucht = disiplina militar
_krijs = grito
_krijsen = grita
_krijt = kreit. bij iemand in het krijt staan - debe un hende plaka.
_krik = jack [e.]
_krimp = in: geen krimp geven - no baha kabes; pone pí' abou.
_krimpen = [stof] krem; [wind] kai; [pijn] dobla
_krimpvrij = (ku) no ta krem.
_kring = sírkulo; [groepering] gremio. in vakbonds/handels kringen - den gremio sindikal/komersial.
_kringelen = krel, krùl.
_kringloop = sirkulashon; siklo.
_krioelen = ta pestá di; het krioelt hier van de muggen. - Tin sangura manera niwa. De tekst krioelt van de fouten. - E teksto ta yen-yen di fout.
_kriskras = di ariba abou
_kristal = id.
_kristallen = di kristal
_kritiek = [znw] krítika. kritiek hebben (op) - kritiká. [bnw] krítiko [bw] kritikamente.
_kritisch = krítiko
_kritiseren = kritiká
_kroeg = kantina
_kroes = poti; mòk
_kroeshaar = kabei kring; kabei malu
_kroket = id.
_krom = doblá; kòrkobá; skeins; no stret. krom lopen - kana doblá. Hij lag krom van het lachen - el a hari te lor' abou.
_kronen = koroná
_kroniek = krónika
_kroning = koronashon, koronamento
_kronkel = doblá; bruhamento
_kronkelen = kòrkobiá
_kronkelig = kòrkobiá
_kroon = korona. Dat spant de kroon. - Esei ta koroná obra.
_kroongetuige = testigo prinsipal
_kroonprins/princes = prens/prinsesa heredero
_kroost = [A.] yiu(nan) [C.] yu(nan)
_krop = [vogels] buchi. 'n krop sla - un lechuga.
_krot = chosa
_kruid = yerba. er is geen kruid tegen gewassen - no tin kura p'e.
_kruiden = pone pika sterk gekruid zijn - ta pika.
_kruidenier = tienda di komestibel
_kruidenierswaren = komestibel
_kruidenmengerij = bruha
_kruidig = pika
_kruidnagel = klabo
_kruien = hiba den karetío. [ijs] eis ku ta kibra den río.
_kruik = [grote water-] dabishan; [aarden kruik met stop, zoals jeneverkruik] butishi; [grotere glazen of aarden kruik zonder stop] tinashi. De kruik gaat zo lang te water tot hij barst. - Makaku ta hunga ku su yiu te saka su wowo.
_kruimel = garnashi, wiri-wiri
_kruimeldief = ladron di kos chikito.
_kruimelen = garna
_kruin = [op hoofd] korona; [v. berg] kabes; [op pilaar] pui.
_kruipen = gatia
_kruiperig = lembechi
_kruis = [alg.] krus; [v.mens] gròin; [v.broek] kil. het Rode Kruis - Krus Korá. 'n kruis slaan - hasi un krus.
_kruisbeeld = krus, krusifikado
_kruisen = krusa
_kruisigen = krusifiká
_kruisiging = krusifikashon
_kruising = krusada
_kruispunt = krusada
_kruisteken = krus
_kruistocht = krusada
_kruisverhoor = interogashon krusá
_kruisweg = kaminda di krus
_kruit = polvo.
_kruiwagen = karetío; [fig.] relashon importante
_kruk = [alg] krùk; [v.deur] man; [persoon] lolo.
_krukas = crankshaft [E.]
_krul = krel , krùl, [bij schaven] krelchi
_krullen = [ww] krel, krùl
_krulspeld = krelpèn , krùlpen
_kuch = tòs (seko)
_kuchen = tosa
_kudde = rebaño [S.]
_kuieren = kana pòko-pòko
_kuif = keifi, kùifi
_kuiken = poyito
_kuil = keilu; [in weg e.d.] burako; [diepe] pos.
_kuip = tobo. Weten wat voor vlees je in de kuip hebt - sa ku ken bo ta trata.
_kuis = kasto
_kuisheid = kastidat
_kuit = 1. batata di pía, batat'i pía. 2. [vis] webo.
_kukeleku = kokoyokó
_kul = in: flauwe kul - kò'i loko., kò'i kens
_kultuur = kultura
_kundig = sabí; hábil; potente. niet ter zake kundig zijn - no tin konosemento di e asuntpo.
_kundigheid = ekspertisio; habilidat; potensia
_kunnen = por. Ik kan 't niet. - Mi n' por. Ik kan niet verder. - Mi no por mas. Je moet 't maar kunnen! - Esun ku por, por! Dat zou kunnen. - Por ta. 't Kan ermee door. - Por pasa unda ku n' tin.
_kunst = [1. znw] arte. Dat is de kunst, hè! - Esun ku por, por! Hij verstaat de kunst om ... - E sa kon pa ... 2. [bnw] artifisial. [bn] artifisialmente
_kunstenaar = artista
_kunstgebit = plancha
_kunstgreep = triki
_kunstig = ingenioso; artístiko
_kunstje = magia; triki
_kunstmaan = satélite [S.]
_kunstmatig = artifisial
_kunstnijverheid = artisanía
_kunstschilder = pintor
_kunststof = material sintétiko
_kunstwerk = obra di arte
_kunstzinnig = artístiko
_kurk = kòrki
_kurkdroog = seko-seko
_kurkentrekker = kò'i saka kòrki
_kursus = kurso
_kus = sunchi
_kussen = [ww] sunchi. [znw] kusinchi
_kussensloop = slopi
_kust = kosta. aan de kust - na kosta. voor de kust - dilanti di kosta. te kust en te keur - na granel
_kustwacht = warda-kosta
_kut = [fam.] dons, pushi; [vulg.] doshi; [zeer vulg.] koño; tonto
_kutwijf = mal muhé
_kuur = mala maña; [geneesk.] kura
_kwaad = [bnw] malu; [kwaadaardig] malisioso; [boos] rabiá. kwaad worden - rabia; sara. kwaad makan - sara. Hij kreeg het te kwaad. - E no por a wanta su mes mas. [znw] mal; maldat; kos malu. dat is het minste kwaad - esei ta menos mal. dat kan geen kwaad - Esei no ta hasi nada. van kwaad tot erger - de mal en peor [S.]. hij doet alsof hij van de prins geen kwaad weet. - e ta hasi manera e no a kibra un skòter.
_kwaadaardig = malisioso ; [gezwel] maligno
_kwaadaardigheid = malisia
_kwaadheid = rabia
_kwaadschiks = in: goedschiks of kwaadschiks - den bon of den malu.
_kwaadspreken = papia malu di hende
_kwaadspreker _kwaadspreekster = lengon
_kwaadwillig = di mala fe; mal intenshoná
_kwaadwilligheid = mala fe; mal intenshon
_kwaal = fayo, malesa
_kwadraat = kuadrá
_kwajongen = mala-mucha
_kwajongensstreek = kò'i mala-mucha
_kwaken = mòt
_kwakkelen = no bai muchu bon
_kwakken = benta
_kwakzalver = kurandero
_kwal = [vis] id, pika-pika; jelly-fish [E.]; [persoon] hende insoportabel
_kwalificatie = kualifikashon
_kwalificeren = kualifiká
_kwalijk = malu. kwalijk nemen -tuma na malu
_kwalitatief = kualitatibo
_kwaliteit = kalidat
_kwantiteit = cantidat
_kwart = kuarto. kwart over 10 - (un) kuarto pasá di dies; dies or' i kuarto. kwart voor tien - (un) kuarto pa dies.
_kwartaal = kuarto; kuartal.
_kwartel = in: zo doof als 'n kwartel - sòrdo manera un cañon.
_kwartier = kuarto (di ora); drie kwartier - tres kuarto di ora.
_kwast = kuashi ; [persoon] chacha-bòni
_kwebbelen = tèkè-tèkè
_kweekplaats = kriadero [ook fig.]
_kweekschool = id.
_kweken = [ww] kultivá, kría. [znw] kultibo, kría, kriamento
_kwekerij = lugá di kultibo
_kwelgeest = tòrmentadó
_kwellen = tòrturá; tòrmentá
_kwelling = tòrtura
_kwestie = kuestion; [twist] disputa. geen kwestie van! - Absolutamente ku no! De kwestie is ... - E punto ta ...
_kwetsbaar = vulnerabel
_kwetsbaarheid = vulnerabilidat
_kwetsen = [verwonden] heridá [ook fig.]; [beledigen] ofendé, insultá.
_kwetsuur = herida
_kwiek = bibo
_kwijl = baba
_kwijlen = baba
_kwijt = in: kwijt zijn - a pèrdè. Hij is z'n verstand/hoofd kwijt - El a pèrdè su kabes. Ik was blij hem kwijt te zijn. - Mi tábata kontento ku el a bai.
_kwijtraken = pèrdè
_kwijtschelden = kita; absolvé
_kwik = merkurio
_kwinkslag = chansa, chasko
_kwispelen = yanga rabo
_kwistig = ku man habrí; sin reserva
_kwitantie = resibo
_la = lachi
_laad- = di karga
_laag = [znw] kapa; [verf] man. [bnw] abou
_laag-bij-de-gronds = vil, baho
_laagbouw = low-rise [E.]
_laaghartig = baho
_laagje = kapa fini
_laagte = nivel abou
_laai- = in: in lichter laaie - ful na kandela
_laaiend = [woedend] furioso. Hij was laaiend. - El a pèrdè sintí.
_laakbaar = kulpabel; kondenabel
_laan = kaminda (ku palo tur dos banda); avenida. iemand de laan uisturen - kita un hende fò'i trabou; duna un hende su retiro.
_laars = lars; boot [e.]. Dat lap ik aan m'n laars. - Mi n' tin kunes.
_laat = lat; te laat - lat. Hoe laat is 't? - Kuant' or' tin? Ik weet al hoe laat 't is. [fig.] Ya mi sa kon kos ta. Hoe laat eten we? - Ki ora nos ta kome? tot laat in de avond - te anochi lat. Je bent te laat. - Bo ta lat.
_laatbloeier = [persoon] hende ku a kuminsá desaroyá su mes lat
_laatdunkend = arogante
_laatdunkendheid = arogansia
_laatst = delaster, último. [onlangs] 'ki día. morgen op z'n laatst. - mañan pa mas tardá. ten laatste - pa último; finalmente. tot het laatst - te na último. voor het laatst - pa delaster biaha/bes; pa último bes/biaha.
_lab = lab(oratorio)
_labiel = labil
_laborant = id.
_laboratorium = laboratorio
_labyrint = labirinto
_lach = harí. in de lach schieten - dal hari; dal un harí.
_lachen = hari. Laat me niet lachen! - Bo ta poné mi hari! zich rot lachen - hari te lor' abou. zich doodlachen - hari pa muri. lachen als 'n boer die kiespijn heeft. - Hari manera kachó ku bo ta munstra palu. iemand doen lachen - pone un hende hari. lachen om - hari. 't is niet om te lachen. - no ta kò'i hari. 't is om te lachen - Ta kò'i hari; ta ridíkulo.
_lachend = hariendo
_lacher = hende ku ta hari. De lachers op z'n hand hebben. - pone hende hari.
_lachlust = inklinashon pa hari. de lachlust opwekken - pone hende hari.
_laconiek = [bnw] lakóniko; [bw] lakónikamente.
_ladder = trapi.
_ladderzat = pata-pata burachi
_lade = lachi; [kassa] kaha.
_laden = karga [ook accu]
_lader = kargadó; [accu] charger [E.]
_lading = karga
_laf = kobarde; [v. hond] koyon
_lafaard = kobarde
_lafheid = kobardía
_lager = bearing [e.]
_lagune = lagun
_lak = fèrf (briante) Ik heb er lak aan. - Mi n' tin kunes; mi n' debe ni un. Ik heb lak aan hem. - E no ta importá mi.
_laken = [znw] [bedden-] lakru, pañ'i kama; [tafel-] taflak, pañ'i mesa. de lakens uitdelen [fig.] - manda. van 't zelfde laken 'n pak. - meskos. [ww] kulpa; kondená
_lakken = [fèrf; nagels] hunta
_laks = dehado
_laksheid = aktitut dehado
_lallen = papia ku lenga pisá
_lam = [znw] lamchi. [bnw] lam.
_lamheid = parálisis
_lamlendig = [gevoel] sin smak; sin djeit; kabá; [persoon] desgrasiado
_lamlendeling = desgrasiado
_lammeling = desgrasiado
_lamp = lampi. Hij is tegen de lamp gelopen. - El a haña su mes den problema grandi; nan a kòi e.
_lampion = id.
_lamscotelet = lamb cutlet, lamb chop [E.]
_lamstraal = desgrasiado
_lanceren = lansa.
_lancering = lansamento
_lancet = id.
_land = [staat] país; [tegenover water] tera; [akker] kunuku; [bouwterrein] tereno; [bezit] tereno. ergens 't land aan hebben - odia un kos. Daar heb ik 't land aan. - E kos ta disgustá mi. Ik heb 't land aan die vent. - Mi no por wanta e homber ei. aan land gaan - pisa tera. op 't land - den kunuku. ter land en ter zee - riba tera i riba laman.
_landarbeider = kunukero
_landbouw = agrikultura
_landbouwbedrijf = agrikultura; industrria di agrikultura
_landbouwer = agrikultor; kunukero
_landelijk = rural, rústiko [krant e.d.] nashonal
_landen = aterisá
_landerig = ferfelu, ferfelá, aburí.
_landerijen = terenonan, propiedatnan; kunukunan
_landgenoot = kompatriota, kosiudadano
_landgenote = kompatriota, kosiudadano
_landgoed = kunuku grandi
_landhuis = id.; [C.] lanteis
_landing = aterisahe; [uitstappen] desembarkashon
_landingsbaan = pista (di aterisahe)
_landingsgestel = wil di oroplano; tren de aterrizaje (S.)
_landkaart = mapa
_landloper = bagamundo
_landmacht = forsa terestre
_landmeting = midimento di tereno
_landmeter = mididó di tereno
_landschap = paisahe
_landsgrens = frontera (nashonal)
_landskind = yiu di tera
_landstaal = idioma nashonal
_landstreek = region (di e país)
_landverhuizer = emigrante
_landverraad = (haltu) traishon
_landverrader = traidó, traidor
_landvoogd = gobernadó
_landweg = kaminda di kunuku
_lang = largo; [persoon] haltu. al lang - [op de zelfde dag] Día bieu! pa hopi ora kaba. [dagen geleden] Hopi día kaba. [heel lang geleden] Hopi tempo kaba. bij lange na niet. - ni mucho menos [s.]. Dat doet hij al lang niet meer. - E no ta hasi esei mas pa hopi ora / día / tempo (kaba). Dat is lang niet slecht. - Esei no ta nada malu. 'n dag, week, maand, jaar lang - un día, siman, luna, aña largo. zijn leven lang - henter su bida largo. Hoe lang gaat dat duren? - Kuantu tempo ta bai tarda? Ze blijft lang weg. - E ta tarda hopi (tempo) pa bin. . lang niet allemaal - no tur. Ben je er al lang? - B'a warda hopi ora? We zijn er nog lang niet. [ook fig.] - Nos tin un kaminda largo pa bai ainda.
_langarmig = ku brasa largo
_langbenig = ku pía largo
_langdradig = in: Hij is erg landradig - E tin mester di muchu hopi palabra. 'n langdradig toneelstuk - Un komedia muchu largo.
_langdurig = [alg.] largo; [duurzaam] duradero; [vriendschap e.d.] di hopi tempo, aña.
_langlopend = di largo durashon; a largo plazo [S.].
_langs = kant'i; banda di. langs de weg - kant'i kaminda. langs gaan/komen - pasa. langs de hele weg - henter kaminda largo. langs elkaar heen praten - papia sin skucha otro. Hij kreeg ervan langs. - El a haña su zalheit, su dabrot.
_langstlevende = sobrebibiente
_langszij = na banda
_languit = gerèk
_langverwacht = hopi sperá; sperá pa hopi tempo.
_langwerpig = largo
_langzaam = [bnw] slo; lento; pòko-pòko; [bw] slo; pòko-pòko; lentamente. langzaam praten - no papia lihé
_langzaamaan = pòko-pòko. Langzaamaan dan breekt het lijntje niet. - Ku pasenshi ta gana gloria. langzaamaan aktie - akshon di m rk i.
_langzamerhand = pòko-pòko
_lans = lansa
_lantaarn = linterna [zak-] foks
_lantaarnpaal = pal'i lus
_lanterfanten = kana ront sin hasi nada; kana ront sin sa kiko pa hasi.
_lanterfanter = hende floho; hende ku ta kana ront sin hasi nada; hende ku ta kana ront sin sa kiko pa hasi.
_lap = duki, paña; pida paña; 'n lap grond - un pida tereno. 'n lap vlees - un pida karni.
_lapje = in: iemand voor het lapje houden - hasi mofa di un hende.
_lapmiddel = lapimento; solushon ku no ta sirbi
_lappen = hasi limpi, laba. Wie heeft dat gelapt? - Ken a hunga e triki ei?
_lappenmand = in: in de lappenmand zijn - ta malu
_lariekoek = kò'i loko
_lassen = wèldu
_lasser = wèldedó
_last = [vracht] karga; [drukkend gevoel] peso; [hinder] molèster; [opdracht] rden. last hebben van - molestiá. Ik heb last van mijn been. - Mi pía ta molestiá mi. iemand tot last zijn - molestiá un hende. We hebben geen last van hen. - Nan no ta ningun molester pa nos; Nan no ta molestiá nos. Daar krijg je last mee. - E kos lo trese problema pa bo. op last van - riba òden di. ten laste van - pa kuenta di.
_laster = kalumnia
_lasteren = kalumniá
_lasterlijk = kalumnioso, DEFAMATORIO
_lastig = fastioso. lastig vallen - molestiá
_lastpost = hende fastioso
_lat = lata
_laten = laga. laten wij [gaan] - bam, BAN. laat maar zitten! - lag'é numa! Laat dat! - Lag'é! Laat me niet lachen! - No poné mi hari! Ik zal 't je laten weten. - Mi ta lagá bo sa. laten zien - munstrra.
_latent = latente
_later = mas lat; [straks] oró ; [naderhand] despues; mas despues; [achteraf] posterior(mente).
_Latijn = Latin
_latijns = latino
_latijns-amerikaan = latino-amerikano
_latitude = latitut
_lauw = lou
_lauwer = elogio; homenahe
_lauweren = elogiá;
_lava = id.
_laveloos = pata-pata burachi
_laven = in: zich laven - kita sèt
_lawaai = beheit, boroto, desordu, ruido
_lawaaierig = in: lawaaierig zijn - tin muchu beheit; hasi muchu beheit.
_lawaaimaker = hasidó di beheit, di des rdu
_lawaaischopper = hasidó di beheit, di desordu
_lawine = avalancha
_laxeermiddel = purgante
_laxeren = purga
_laxerend = purgante
_laxering = purgashi
_lazer = in: iemand op z'n lazer geven - habri beibel pa un hende; duna un hende un bon skual.
_lazerus = [dronken] pata-pata; den su paña
_lector = [univ.] dosente; [in kerk] lesadó;
_lectuur = lesamento; kò'i lesa; literatura; lektura
_ledemaat _ledematen = miembro; miembronan
_ledig = bashí
_ledigen = hasi bashí
_ledigheid = no hasi nada
_ledikant = kama
_leed = [znw] sufrimento; doló; pena; tristesa. Het doet me leed. - Ta duel mi. [bnw] met lede ogen - ku pena.
_leedvermaak = goso malisioso
_leedwezen = pena, doló. met diep leedwezen - ku honda pena [S.]; ku imenso doló
_leefbaar = soshal; (ku) ta vale la pena pa biba
_leefgeld [V.] = onderstand, bijstand, asistensia soshal
_leefregel = régimen (di bida)
_leeftijd = edat. op leeftijd - di edat avansá. op de leeftijd van - na edat di. op hoge leeftijd - na edat haltu. van dezelfde leeftijd - di mes(un) edat.
_leefwijze = modo di biba, modo di bida
_leeg = bashí
_leegdrinken = bebe tur (kos)
_leegeten = kome tur (kos)
_leeghalen = saka tur kos
_leeghoofd = sin kabes
_leeglopen = bira bashí; keda bashí.
_leegmaken = saka tur (kos)
_leegstand = sin okupashon
_leegte = bashí
_leek = laiko
_leem = lodo. lemen huis - kas di torto
_leemte = bashí; burako; fayo
_leen = in: te leen geven - presta, fía. te leen vragen - pidi pa fía
_leep = spierto, sabí, bon bei
_leer = [kennis] doktrina; teoría. [dierenhuid] kuero; [trap] trapi.
_leer- = edukashonal
_leerboek = buki di estudio
_leergang = kurso
_leergeld = in: leergeld betalen [fig.] siña pa eksperensia
_leergierig = studioso
_leerjaar = aña di estudio
_leerkracht = maestro; dosente
_leerling = alumno
_leerling-verpleegkundige = estudiante di enfermería
_leermeester = maestro, instruktor
_leermiddelen = medionan edukashonal
_leerplicht = id.
_leerstelling = [kerk] dogma. [wetensch.] ponensia sientífiko
_leerstuk = dogma; doktrina
_leerzaam = edukatibo; instruktibo
_lees- = di/pa lesa (mento)
_leesbaar = legibel
_leesteken = marka di puntuashon
_leeuw = leon
_leeuwen- = di leon
_leeuwin = leon-muhé
_lef = [durf] tribilidat; [flair] brío; buya.
_leg = in: aan de leg zijn - pone webo.
_legaal = legal(mente)
_legalisatie = legalisashon
_legaliseren = legalisá
_legalisering = legalisashon
_legaliteit = legalidat
_legatie = embahada
_legen = hasi bashí
_legende = leyenda
_leger = 1. [mil.] ehérsito. 2. [bed] cama, lugá pa drumi.
_legeren = kampa
_legéring = meskla (di metal)
_leges = id.
_leggen = pone, buta. [eieren] pone (webo)
_legio = na abundansia
_legioen = legion
_legitiem = legítimo
_legitimatie = legitimashon; identifikashon
_legitimeren = identifiká zich legitimeren - identifiká su mes.
_legitimiteit = legitimidat
_legtijd = temporada di pone webo
_leguaan = yuwana
_leiden = [leiding geven] dirigí; [geleiden] guía; [verzorgend] lei; [onderzoek e.d.] kondusí. een leven leiden - hiba un bida. 'n eenvoudig bestaan leiden - hiba un bida simpel. 'n bijeenkomst/vergadering leiden - dirigí un reunion. leiden tot - kondusí na. dat leidt tot niets. - ta hibá bo na nada.
_leider = líder; dirigente; guía; manehadó
_leiding = direkshon, liderazgo, guía, maneho; [pijp-] tubería
_leidinggevende = ehekutibo, dirigente
_leidraad = guía;
_leien = in: alles ging van een leien dak(je) - tur kos a bai sin problema.
_lek = [znw] lik. er zit 'n lek in - e tin un lik. [bnw] kibrá. 'n lekke band - flèt taira
_lekkage = lik, likmento
_lekken = lik
_lekker = id.; dushi. lekker vinden - gusta. ik voel me niet lekker. - mi no ta sinti (mi mes) bon. 't smaakt lekker. - E ta dushi. lekker slapen - drumi bon. het eten was lekker. - kuminda a baha bon. lekker zoet - stropi. Ik doe 't lekker toch! - Pa malu mi ta hasi'é! iets lekkers - un kò'i smak.
_lekkerbek = hende ku ta gusta kos dushi.
_lekkerbekjes = pida piská hasá.
_lekkernij = delikatesa
_lel = [oor-] lèlè; [klap] boftá; wanta.
_lelie = id., lirio [S.]
_lelijk = mahos; [boosaardig] feu. Dat ziet er lelijk uit [fig.] - e kos ta pinta mahos. lelijke woorden gebruiken - uza palabra malu.
_lellebel = muhé sushi, puta
_lemen = di lodo
_lemmet = blet
_lemoen = lamunchi
_lende = kustía
_lenen = fía; presta
_lener = fiadó
_lengen = bira mas largo.
_lengte = largura. tot in lengte van dagen - pa hopi aña largo.
_lenig = ágil; bibo.
_lenigen = aliviá
_lenigheid = agilidat; bibasidat
_leniging = alivio
_lening = fiansa ; préstamo
_lens = lèns
_lente = id.; primavera [S.]
_lepel = kuchara
_leraar = dosente; maestro ; edukadó; mener di skol
_lerares = dosente; maestro, edukadó, yùfrou di skol
_leren = [ww] siña. [ _lering = siñansa. lering trekken uit - siña (for) di.
_les = lès. gedurende de les - den klas. iemand de les lezen - [fig.] habri beibel pa un hende
_lessen = in: dorst lessen - kita sèt
_lessenaar = lèsna; [kateder] ambo [S.]
_letsel = daño; [wond] herida
_letten = in: Let op! - Atenshon! Tene kuidou! Let wel, ... - K rda bon, ... Let jij op de melk? - Bo ta wak e lechi? zonder op de tijd te letten. - Sin wak e ora. Wat let je? - Kiko ta strobá bo?
_letter = lèter. letteren en wijsbegeerte - literatura i filosofía. naar de letter - al pie de la letra [S.].
_lettergreep = sílaba
_letterkunde = literatura
_letterkundig = literario
_letterkundige = (persona) literario
_letterlijk = tekstual(mente); literal(mente); al pie de la letra [S.]
_leugen = mentira ; gañamento. leugens - gañamento
_leugenaar = gañadó; mentiroso
_leugenachtig = mentiroso
_leuk = id.; prèt; [prettig] agradabel.
_leukemie = leukemia, sanguer blanko
_leunen = len
_leuning = rel; [stoel] brasa
_leuren = bende kas pa kas
_leus = lema
_leuteraar = hende ku ta gusta bati boka; batidó di boka
_leuteren = bati boka
_leven = [ww] biba; hij zal niet lang meer leven. - Lo e no biba muchu hopi mas. Leve de koningin! - Biba Lareina! Hij leeft er goed van. - E tin bon bida. Je leeft er maar goed van, hè? - Bon bida bo tin, no? Hij leeft voor zijn werk. - Su trabou ta su bida. [znw] bida; [lawaai] beheit, desòrdu, boroto. een leven leiden - hiba un bida. in leven zijn - ta na bida. het leven laten - pèrdè su bida. het leven schenken aan - duna lus na. bij leven en welzijn - Dios 'na bida i salú. 't Is net genoeg om in leven te blijven. - Ta nèt bastante pa no muri. iemand om het leven brengen - mata un hende; kita un hende su bida. om het leven komen - pèrdè su bida. Nooit van m'n leven! - Nunka di mi bida!
_levend = bibo; na bida. de levenden en de doden - esnan bibo i esnan morto.
_levendig = bibo; animá.
_levendigheid = bibasidat; animashon
_levenloos = sin bida.
_levens- = di bida, di biba
_levensbelang = interes vital, importansia vital
_levensbeschouwelijk = ideológiko; segun e konvikshon di bida.
_levensbeschouwing = ideología; konbikshon di bida
_levensgevaarlijk = sumamente peligroso
_levenskracht = vitalidat
_levenslang = pa bida largo
_levensmiddelen = provishonnan
_levensonderhoud = gastonan di bida, di biba
_levenswandel = kondukta di bida
_lever = higra
_leverancier = suministradó, abastesedó, distribuidó
_leverantie = entrego; suministro; abastesimento
_leveren = entregá; suministrá, abastesé; distribuí.
_levering = entrego ; suministro
_levertraan = azeta di bakiyou
_leverworst = id.; salsicha di higra
_lezen = lesa. 't laat zich goed lezen. - E ta fásil pa lesa.
_lezenaar = kateder; ambo [S.]
_lezer = lesadó , lektor
_lezing = lektura; charla. 'n lezing houden. - duna un charla.
_liberaal = liberal
_liberalisatie = liberalisashonb
_liberalisering = liberalisashon
_liberalisme = liberalismo
_licensie = lisensia; permit
_lichaam = kurpa. [fig.] kuerpo. naar lichaam en ziel - ku alma i kurpa.
_lichaams- = físiko
_lichamelijk = [bnw] físiko. lichamelijke opvoeding - edukashon físiko. [bw] físikamente
_licht = [znw] lus. licht in de duisternis - Lus den skuridat. bij iemand zijn licht opsteken - buska infòrmashon serka un hende. aan het licht brengen. - trese na klaridat. bnw/bw] [v. gewicht] lihé. [v. kleur] kla. [gemak] fásil.
_licht- = di lus
_lichtblauw = blou kla
_licht bruin = moreno
_lichtelijk = un tiki; algo
_lichten = hisa . met iets de hand lichten - no tuima un kos na serio. iemand van zijn bed lichten - detené un hende sakando e for di su kama.
_lichtend = luminoso
_lichterlaaien = in: in lichterlaaien - ful na candela'
_lichtgelovig = (ku) ta kere tur kos
_lichtgevend = luminoso
_lichtgevoelig = sensibel pa lus; fotosensitibo
_lichtheid = liheresa
_lichting = [post] rekogimento
_lichtmast = pal'i lus
_lichtmatroos = marinero ordinario
_lichtmeter = meter di lus
_lichtnet = red di koriente
_lichtpunt = [elctr.] punto di konekshon; [fig.] rayo di speransa
_lichtscuw = fotofóbiko
_lichtvaardig = sin pensa
_lichtzijde = banda di klaridat
_lichtzinnig = frivóliko
_lichtzinnigheid = frivolidat
_lid = [alg.] miembro; [lichaamsdeel] miembro; [penis] kò'i homber; [deksel] tapadera; v. orkest e.d.] integrante; lid worden van - afiliá na.
_lidmaat = miembro
_lidmaatschap = miembresía
_lied = kansion; [kerk] kantika
_lieden = hende(nan) die lieden - e henden'ei.
_liederlijk = perverso; baho. 'n liederlijke vent - un homber sushi.
_liedje = kanshon chikito. Het is weer het oude liedje - ta e mesun kantika di semper.
_lief = [bnw/bw] lif, kariñoso, dushi; [v. kind] bon-mucha; simpátiko. Ze is 'n lief mens. - e ta lif hende. meer dan me lief is. - mas ku mi ta gusta. Ze is lief voor iedereen - e ta kariñoso ku tur hende; e ta trata tur hende ku kariño. Ik was net zo lief naar huis gegaan. - Lo m'a preferá di bai kas. Ik doe het liever niet. - Mi ta preferá no hasi'é. zijn liefste bezigheid - su okupashon faborito. [znw] amor; kariño. mijn lief - mi ser kerí. lief en leed delen - parti loke ta bon i loke ta malu.
_liefdadig = karitatibo
_liefdadigheid = karidat
_liefde = amor, stimashon [voor = di]. de liefde tot God. - Amor di Dios. de liefde voor het vaderland - amor patria. met alle liefde - ku mil amor. oude liefde roest niet. - yambo bieu a bolbe na wea.
_liefdeblijk = muestra di amor
_liefdevol = yen di amor, stimashon, kariño
_liefdewerk = obra di karidat
_liefelijk = enkantador
_liefhebben = stima
_liefhebber = amante. Hij is geen liefhebber van klassieke muziek. - E no ta muchu amante di músika klásiko.
_liefhebberen = mòsh.
_liefhebberij = hobby [E.]
_liefje = amor; tuku
_liefkozen = karisiá
_liefkozing = karisia
_liefst = mas lif, mas kariñoso, mas dushi. Ik zou liefst thuisblijven. - Lo m'a preferá (di) keda kas. Wat heb je het liefst? - Kiko bo ta preferá?
_liefste = amor.
_lieftallig = lif; atraktibo; kariñoso; simpátiko.
_liegen = gaña. je liegt 't! - gaña! Dat is allemaal gelogen - Tur esei ta gañamento. 't is gestonken en gelogen. - Ta puro gañamento. Hij liegt dat 't gedrukt staat. - E ta un gañadó di remate.
_lier = (sòrto di) grúa.
_lies = lis; las
_lieslaars = lars te na las
_lieveling = amor
_liever = 1. mas kariñoso; mas dushi; mas stimá. 2. preferibel[mente]. liever hebben, doen - preferá. Ik wil niets liever dan thuis blijven. - Mi no ke nada otro ku keda (na) kas. Ik ga liever niet. - Mi ta preferá (di) no bai. Ze wilde er liever niets van horen. - El a preferá di no tende nada di dje.
_lieverlee = in: van lieverlee - pòko-pòko; gradualmente.
_lift = lift. [m. auto] kabè'i boto
_liften = pidi kabéi boto; biaha pidiendo kabè'i boto.
_lifter = hende ku ta biaha pidiendo kabè'i boto.
_liga = id.
_liggen = drumi; [plaats] ta situá; keda. Amsterdam ligt in Nederland - Amsterdam ta keda na Hulanda. even gaan liggen - rèk un rato. Lig je lekker? - Bo ta komfortabel? _ligging = situashon; posishon.
_lij = (banda) pabou
_lijdelijk = pasibo
_lijden = [ww] sufri. Ik mag lijden dat 't mislukt. - Mi ta spera ku e kos ta dòl. lijden aan - sufri di. [znw] sufrimento
_lijdend = pasibo. lijdend voorwerp - komplemento direkto. lijdende vorm) - fòrma pasibo.
_lijdensweek = siman santo
_lijdensweg = kaminda di krus.
_lijder = sufridó
_lijdzaam = ku pasenshi
_lijdzaamheid = pasenshi
_lijf = kurpa. Hij had geen hemd aan z'n lijf. - E no tabatin nada pa bisti. Ik heb 't aan den lijve ondervonden. - M'a eksperensi'é personalmente. in levenden lijve - bibo-bibo. 't heeft niet veel om 't lijf. - E kos no tin muchu importansia. iemand de stuipen op 't lijf jagen - Duna un hende e susto di su bida. iemand te lijf gaan - ataká un hende. iemand tegen 't lijf lopen - topa ku un hende inesperadamente. Blijf van m'n lijf! - No mishi ku mi!
_lijfarts = dòkter personal, médiko personal.
_lijfblad = korant faborito
_lijfelijk = físikamente; di kurpa pa kurpa.
_lijfsbehoud = preservashon di bida
_lijfwacht = body-guard [e.]
_lijk = [v. mens] kurpa sin bida; [v. dier] kadáver
_lijkbleek = blanko-blanko; blanko manera shinishi; pálido
_lijken = parse. Lijken op - parse. Hij lijkt op zijn vader - E ta parse su tata. Het lijkt mij vreemd. - Ta parsé mi straña. Dat lijkt nergens op! - Esei no ta sirbi! Dat lijkt er meer op. - esei ta mihó.
_lijkkist = kah'i morto.
_lijkschouwing = outopsia
_lijkverbranding = kremashon
_lijkwade = paña di morto
_lijkwagen = shèrsh
_lijm = leim
_lijmen = leim; pega (ku leim)
_lijn = [alg.] liña; [v. touw] kabuya. Blijf even aan de lijn. - Keda na liña un rato. aan de (slanke) lijn doen - baha peso.
_lijndienst = servisio di liña
_lijnen = tira liña. [afslanken] baha peso.
_lijnrecht = stret padilanti; diametral(mente)
_lijntrekken = [fig.] traha manera mòrkòi
_lijntrekker [fig.] = chupadó
_lijst = [met gegevens] lista; [omlijsting] leishi
_lijster = chuchubi
_lijvig = korpulento, gòrdo
_lijzig = slo; gerèk
_lijzijde = banda pabou; aan de lijzijde - pabou.
_lik = lèk. lik op stuk - faya bo haya. lik op stuk beleid - maneho di faya bo haya. lik op stuk geven - dal bèk di biaha.
_likdoorn = lèkdor
_likeur = likor
_likkebaarden = baba
_likken = lembe; lektu
_likwidatie = likidashon
_likwideren = likidá
_lila = id.
_lillen = tembla; palpitá
_limiet = límite
_limitatief = limitatibo
_limiteren = limitá
_lingerie = paña di abou di hende-muhé
_linguïst = lingüista
_linguïstiek = lingüístika
_linguïstisch = lingüisto
_liniaal = linial
_linie = liña
_liniëren = traha liña
_link = [bnw] peligroso. [znw] lenk, laso
_linker = robes. [politiek] izquierdista {iskierdista} [S.]
_links = robes. [binnenste buiten] pa robes; [linkshandig] robesou; [politiek] izquierdista {iskierdista} [S.] iemand links laten liggen - No hasi kaso di un hende.
_linkshandig = robesou
_linksom = pa banda robes.
_linnen = gabardin
_linoleum = linóleo
_lint = sinta
_lintje = dekorashon
_lip = lep. Ik had 't op mín lippen. - Mi tabatin e riba punto di mi lenga. Er kwam geen woord over zijn lippen. - El a keda boka será.
_lippenstift = lipstick [e.]
_liquidatie = likidashon
_liquideren = likidá
_liquiditeit = likididat
_list = triki; strategia.
_listig = astuto; ingenioso
_listigheid = astusia
_litanie = litanía
_liter = litro
_literair = literario
_literatuur = literatura
_litteken = sikatris; marka
_liturgie = liturgia
_liturgisch = litúrgiko
_lobbes = in: 'n goeie lobbes - [pers.] un pan di Dios; [hond] un kachó lif.
_locatie = lugá
_loco = na lugá
_loco-burgemeester = alkalde interino
_locomotief = lokomotibo
_lodderig = mitar na soño
_loden = di plomo
_loeder = [alg.] desgrasiado. [vrouw] yewa; machor.
_loef = in: iemand de loef afsteken sobresalí riba un hende.
_loeien = [koe] grita; [sirene] zona; [vuur/wind] zona
_loep = lup
_loer = in: op de loer liggenb - lur; vigilá. iemand een loer draaien - pompa un hende
_loeren = lur
_lof = elogio; gabamento; alabansa
_loffelijk = elogiabel; ku elogio
_loftuiting = elogio; gabamento.
_log = [bnw] pisá; imóbil; imovibel.
_logé = wéspet
_logement = hotel barata; hotel komun
_logenstraffen = deklará un kos un mentira; munstra, demonstrá ku un kos ta mentira; desmentí ku ferbor;
_logeren = keda
_logies = akomodashon
_logisch = lógiko
_logistiek = logístika
_logistisch = logístiko
_lok = krel; kabei
_lokaal = [znw] lokalidat. [bnw] lokal. [bw] lokalmente
_lokaliseren = lokalisá
_loket = lokèt
_loketitst = klèrk (na lokèt)
_lokken = insitá; tenta
_lokker = tentadó, tentador, insitadó,
_lol = prèt. voor de lol - pa prèt pa chansa.
_lolletje = in: Dat is geen lolletje. - No ta nada agradabel. No ta kò'i chansa.
_lollig = prèt; grasioso. Wat grappig! - Es ta kò'i prèt!
_lolly = chupa-bèbè
_lommerd = lugá of banko unda hende por fía plaka dunando pertenensianan komo garantía.
_lommerrijk = (unda) tin hopi sombra
_lomp = [bnw] [onbehouwen] burusí. [ruw] bruto. [plomp] hankrá; forshin. [znw] paña bieu
_lomperd = hende burusí; bruto
_lonen = bal; Dat loont niet. - No ta bal e esfuerso. Het loont de moeite niet. - No ta vale la pena. God lone U - Mara Dios kompensá bo.
_long = pulmon
_longontsteking = pulmonía
_lonken = basilá; lur
_lont = mecha. lont ruiken - haña holó
_loochenaar _loochenaarster = hende ku ta desmentí, nenga un kos.
_loochenen = desmentí, nenga
_loochening = nengamento
_lood = plomo. hij is uit het lood geslagen - El a keda bruhá, konfundí. el a pèrdè balansa. het is lood om oud ijzer - meskos ta bal esun k'e otro.
_loodgieter = id., plombero [S.]
_loodje = in: het loodje leggen - pèrdè kangreu ku saku ku tur. De laatste loodjes wegen het zwaarst. - E último karga ta mas pisá.
_loodrecht = stret abou
_loods = [schuur] mangasina, depósito.[scheepv.] id., piloto
_loodsen = loods; piloteá; manehá; hiba; stür.
_loodzwaar = pisá-pisá
_loof = foyahe
_loog _loogzout = alkaline
_looien = loi
_loom = floho; kansá; poriá. letárgiko.
_loomheid = letargía
_loon = pago; sueldo; salario. Het is je verdiende loon! - Bo no a meresé mihó.
_loonbelasting = id.; impuesto riba sueldo
_loondienst = servisio salariá
_loonsverhoging = oumento di sueldo, salario, pago
_loop = [manier van lopen] manera di kana; [richting] kurso; rumbo; direkshon. in de loop van het jaar - den kurso di aña. de loop der gebeurtenissen - e rumbo di eventonan. op de loop gaan - hui; baha na awa.
_loopbaan = karera
_loopje = koremento kòrtiko. 'n loopje nemen met iemand - nèk un hende; hasi mofa di un hende; hasi chansa ku un hende.
_loopjongen = mucha mandá
_looppas = koremento
_loops = lops
_looptijd = término; plazo [S.] contract met lange looptijd - kontrato a largo plazo.
_loopvogel = parha ku no ta bula.
_loos = falso
_lopen = kana; kaminá. [machine, voertuig] bai; kòre. hard lopen - kòre. risiko lopen - kòre riesgo. op en neer lopen - kana pariba pabou. Loop heen! - Lag'i ta frega! loop naar de maan! - Bai muri leu! 't moet gek lopen als me dat niet lukt. - Kos mester ta mashá fregá si mi no ta logra. 't nieuwe producct loopt goed. - e producto nobo ta bai bon. Je kunt 't lopen. - Bo por bai na pía. We zien wel hoe 't loopt. - Nos lo mira kon kos ta bai. De rooi loopt langs ons huis. - e roi ta pasa nos kas. Waar loopt deze weg naar toe? - Unda e kaminda akí ta bai? het schip liep aan de grond. - e barko a pega. met z'n kop tegen de muur lopen. - dal su kabes den muraya. [znw] in: 't is 'n uur lopen. - ta tuma un ora pa kana. 't op 'n lopen zetten - kòre bai.
_lopend = kanando; koriendo; [te voet] na pía. aan de lopende band - kontinuamente. lopende rekening - kuenta koriente. lopende zaken - asuntonan koriente.
_loper = koredó. [bode] bode {stomme e}; mucha mandá. [sleutel] master key [E.]; [tapijt] tapeit;
_lor = paña bieu. 't Kan me geen lor schelen. - Mi n' tin kunes.
_los = lòs. los maken - lòs. met losse handen (fietsen) - (kòre bais) sin wanta stür. er maar op los kletsen, kopen - papia, kumpra deskabeyá. losse aantekeningen, feiten - notanan, echonan sin konekshon. los geld - plaka largá. los werk - djap-djap. ze jatten alles wat los en vast zit. - Nan ta horta tur kos ku nan por pone man ariba. los van ... - aparte di ...
_losbandig = parotin; libertino
_losbandigheid = libertinage; parotinería, bagamundería
_losbarsten = dal abou; rementá; eksplotá.
_losbol = hende parotin; libertino; bagamundo.
_losdraaien = lòs
_losgaan = lòs; sali
_losgeld = plaka di reskate; plaka di soborno
_losknopen = lòs; lòs e konòpi.
_loskomen = lòs, sali. [fig.] pèrdè reserva; [vliegtuig] subi, lanta.
_loskoppelen = desakoplá; deskonektá
_loskrijgen = lòs. geld van iemand loskrijgen - haña/saka plaka di un hende
_loslaten = [hond e.d.] lòs, laga lòs; [van onderlaag] laga lòs, desprendé. Laat me los! - Lagá mi bai! Kita bo man! ze laat niets los. - E no ke bisa nada. E no ta papia. het idee laat me niet los. - Mi no por kita e idea for di mi kabes.
_loslating = desprendimento. netvlies loslating - desprendimento di retina.
_loslippig = indiskreto. Ze is erg loslippig. - E ta pèn ku enk.
_loslopen = [hond e.d.] ta liber; kana lòs. 't Zal wel loslopen, hoor. - Lo no ta di e malu ei.
_losmaken = lòs
_losprijs = preis di reskate
_losraken = lòs; sali
_losrukken = ranka lòs
_lossen = [schip e.d.] deskargá. [schot] lòs
_losser = deskargadó
_lostrekken = ranka lòs
_loszinnig = frívolo
_lot = destino ; suèrtè; [loterij] l t. iemand aan zijn lot overlaten - laga un hende pa su kuenta. laga un hende na kaya.
_loten = tira lòt
_loterij = lotería; rifa
_lotgenoot = kompañero
_lotgeval = akontesimento; aventura
_lotgevallen = akontesimentonan; aventuranan
_lotsverbondenheid = solidaridat
_louche = sinistro
_louter = únikamente; puramente
_louteren = purifiká
_loutering = purifikashon
_loven = gaba; alabá; elogiá
_lovenswaard = elogiabel
_lover = foya; foyahe
_loyaal = leal
_loyaliteit = lealtat
_lozen = saka (afó)
_lozing = sakamento
_lucht = aire ; [hemel] laira; [C.] laria; [geur] holó; vochtige lucht - aire húmedo. in de lucht - den laira, [C.] laria. de lucht in - na laira; [C.] laria. in de open lucht - den aire liber. in de lucht vliegen - eksplotá; rementá. Dat is uit de lucht gegrepen - esei ta sin base
_luchtballon = blas
_luchtdicht = [bnw] hermétiko; [bw] hermetikamente
_luchtdruk = preshon di laira; preshon atmosfériko
_luchten = ventilá. Zij kon hemn niet luchten (of zien). - E no por a mir'é (ni pintá).
_luchtfoto = pòrtrèt for di den laira
_luchthartig = sin preokupá su mes
_luchthaven = aeropuerto, fligfelt
_luchtig = ku aire fresko; iets luchtig opnemen - tuma un kos sin hasi problema. zich luchtig kleden - bisti paña fini.
_luchtje = [geur] holó; Daar zit een luchtje aan. - Ei bou tin glas. 'n luchtje scheppen - tuma un tiki aire liber.
_luchtledig = sin aire
_luchtpost = koreo aéreo
_luchtruim = laira; atmósfera.
_luchtvaart = aviashon
_luchtverkeer = tráfiko aéreo
_luchtverontreiniging = polushon aéreo
_lucifer = suafel, suaflu, lusafé [C.]
_lucifersdoosje = kaha di suaflu
_lucratief = lukratibo
_luguber = lúgubre [S.]; sinistro
_lui = [znw] hendenang; shonnan. die lui - e hendenan ei. [ _luiaard = hende floho
_luid = duru
_luiden = [v. klok] bati. [brief, tekst e.d.] bisa.
_luidkeels = duru-duru
_luidruchtig = duru; ruidoso
_luidspreker = speaker [E.], box [E.]
_luier = bruki
_luieren = no hasi nada
_luifel = awning [E.]
_luiheid = flohera
_luik = [voor raam] blind(s) [E.]. [in vloer] trampa.
_luilak = (hende) floho; hende ku weso blou
_luim = [humeur] beis; [gril] maña; [niet ernstig] prèt.
_luipaard = leopardo
_luis = pieu
_luister = [znw] realse. luister bijzetten - realsá; duna realse
_luisteraar = [naar radio e.d.] oyente
_luisteren = skucha. luisteren naar - skucha. het luistert heel precies - tin ku konekt'é, hink'é ku hopi kuidou
_luisterrijk = ku hopi esplendor; briyante; glorioso
_luistervink = hende ku ta skucha skondí
_luitenant = id.; teniente
_luitjes = shonnan.
_luizenbaan = trabou pa hende floho; puesto pa djòdjò.
_lukken = logra. 't Is gelukt! - mi, bo, e, etc. a logra!
_lukraak = pa loko
_lul = [penis] hèremènt [fam.]; dòl [plat]; karaho[vulg.]; [persoon] lolo, chambon.
_lullen = papia kò'i loko, kò'i kèns
_lullig = stupid [E.]
_lumineus = luminoso
_lummel = dondru; chabelito
_lummelen = lele ; telelele
_lunch = id.
_lunchen = lunch [E.]
_lurken = chupa
_lurven = in: bij z'n lurven pakken - kò'i na su garganta.
_lus = lup, {loop} [E.]
_lust = [alg.] goso; [verlangen] anhelo; [trek] gana; [zinnelijk] pashon; plaser karnal. 't Is 'n lust voor de ogen. - Ta un goso pa wak. lust hebben (zie: zin)
_lusteloos = sin smak, sin gana; apátiko.
_lusteloosheid = apatía
_lusten = gusta; Ik lust niet meer. - mi no ke mas. Ik zou best 'n wijntje lusten. - Lo m'a gusta un glas di biña. Daar zal hij van lusten! - L'e haña su zalheit, su dabrot!
_lustig = alegre(mente)
_lustmoord = asesinato pa plaser seksual
_lustoord = lugá di goso
_lustrum = lustro
_lutheraan = luterano
_lutheraans = luterano
_luttel = chikito; [C.] chikí. 'n luttel bedrag - un kachi-kachi.
_luur = in: iemand in de luren leggen - engañá un hende
_luw = suave
_luwen = [v. wind] kai
_luwte = lugá pabou di biento; lugá protehá di biento.
_luxe = [znw] luho; [bnw] luhoso
_luxueus = luhoso
_lyceum = [mas of menos] VWO skol
_lymf _lymfe = id.; linfa [S.]
_lynchen = lynch [E.]; hòrka
_lyriek = poesía líriko
_lyrisch = líriko
_maag = stoma. [ornit] molina. ik zit ermee in m'n maag. - e kos ta molestiá mi.
_maagd = bírgen; señorita; de heilige maagd - Labírgen. Ze is nog maagd - E ta señorita ainda. Ze is geen maagd meer. - El a pèdè su señorita.
_maagdelijk = birginal
_maagdelijkheid = birginidat
_maagzuur = ácido gástrico [S.]
_maagzweer = úlcera [S.]
_maaien = korta yerba, maíshi
_maaiveld = nivel di tera
_maak = in: 't is in de maak - e ta den proseso di trahamento
_maaksel = produkto; artefakto
_maal = [keer] bes, biaha. 2 maal 2 is 4 - dos bes dos ta kuater. [eten] komemento
_maalteken = símbolo di multiplikashon
_maaltijd = kuminda, komemento. Ze zitten aan de maaltijd. - Nan ta na mesa (di kome).
_maan = luna. afnemende maan - luna menguante. nieuwe maan - luna nobo. volle maan - luna folman. wassende maan - luna kresiente. loop naar de maan! - Bai muri leu!
_maand = luna. volgende maand - otro luna. vorige maand - luna pasá; de maand september - luna di september.
_maandag = dialuna
_maandblad = revista mensual
_maandelijks = mensual(mente)
_maandloon = sueldo mensual
_maandsalaris = salario mensual
_maandverband = cotex
_maanjaar = aña lunar
_maanlicht = klaridat di luna
_maansverduistering = kleps lunar
_maar = 1. ma; pero. 2. [verzachtings bijwoord] numa. doe 't maar - hasíé numa. 3. [slechts] so; solamente. maar één - un so; solamente un. Hij doet maar waar hij zin in heeft. - Lag'é hasi loke e ke. Hij doet 't maar al te vaak. - E ta hasi'é muchu hopi. Ga nu maar. - [vriendelijk] Bai numa. [onvriendelijk] Bo por wèl 'i bai. Wacht maar! (Ik krijg je wel.) - Bo no ta skapá mi.
_maart = mart
_maas = burako
_maat = 1. midí, tamaño. 2. [vriend] kompañero, kambrada.3. [ritme] paso, ritmo. maten en gewichten - peso y midínan. De maat is vol. - Awa a pasa hariña. Met de maat waarmee gij meet, zult ge gemeten worden. - ku e midí ku bo ta midi bo próhimo, Dios lo midí bo. Hij kan geen maat houden. - E no sa stòp; E no sa ki ora e tin ku stòp. iemand de maat nemen - tuma un hende su midí.
_maatgevend = representatibo
_maatgevoel = sentido rítmiko
_maatregel = medida
_maatschap = kompanía (privá)
_maatschappelijk = soshal. maatschappelijk werk - trabou soshal. maatschappelijk werk(st)er - trahadó soshal. maatschappelijke dienstverlening - servisio soshal.
_maatschappij = [gemeenschap] sosiedat; [onderneming] kompanía
_maatschappijleer = siensia soshal
_maatstaf = kriterio; midí
_macaber = id.
_machinaal = ku mashin; mekánikamente
_machine = mashin. was-, naai-, etc. machine - mashin di laba paña, kose etc.
_machinegeweer = skopèt outomátiko
_machinerie = makinaria
_machinist = ingeniero
_macht = poder; outoridat; forsa; mando; dominio; kontrol. de grote machten - e podernan grandi. de geestelijke, uitvoerende, wetgevende macht - e poder spiritual, ehekutibo, legislatibo. de macht der gewoonte - e forsa di kustumbernan. de macht (in handen) hebben. - ta na mando. _machteloos = sin poder. Hij stond machteloos. - El a keda para sin ku e por a hasi nada.
_machteloosheid = impotensia; falta di poder.
_machthebber = mandatario
_machtig = poderoso. [v. voesel] pisá. een taal machtig zijn - dominá un idioma. Haar gevoelens werden haar te machtig. - Su sintimentonana poderá di dje.
_machtigen = outorisá; (a)poderá.
_machtiging = outorisashon; (a)poderashon.
_machtsverhouding = balansa di poder
_machtswellust = hamber pa poder.
_machtswellusteling = in: Hij is 'n machtswellusteling - e ta hambrá pa poder.
_made = bichi
_maf = laf
_maffen = drumi manera baka
_magazijn = depósito, mangasina
_magazijnmeester = id.
_mager = [persoon] flaku, delegá; [v. vlees] sin fèt, sin grasa. [v. boek e.d.] sin muchu kontenido.
_magie = magia
_magiür = mágiko
_magisch = mágiko
_magistraal = magistral
_magneet = magnet, magneta
_magnesium = magnesio
_magnetisch = magnétiko
_magnetisme = magnetismo
_magnifiek = magnífiko
_maïs = maíshi grandi
_maïskolf = tapushi
_maïsmeel = hariña hel
_maîtresse = by-side [E.]
_majesteit = mahestat; zijne/hare/Uwe majesteit - su mahestat.
_majestueus = mahestuoso majoor = mayor
_mak = [tam] manso; [zwak] débil; [rustig] trankil(o).
_makelaar = broker [E.]. makelaar in onroerende goederen - real estate broker [E.]
_makelij = in: van Amerikaanse makelij - trahá na Merka.
_maken = [alg.] hasi; [produceren] traha; [fotós] saka; [repareren] drecha; [fouten e.d.] kometé; [v. schulden] inkurí. Hoe maak je het? - Kon ta bai? Hij maakt het goed. - E ta (bai) bon. hij heeft 't ernaar
gemaakt. - E ta meresé su kastigo. Maak 't 'n beetje! - Kalmá bo, yiu! Wat maak je me nou! - Ta ki bo ta hasi awó! Maak dat je wegkomt! - Somentá! Dirti! Dat maakt niet(s) uit. - No ta hasi diferensia. Wat heeft hij daarmee te maken? - Ta kiko e tin di hasi kuné? Daar heb ik niets mee te maken. - No ta mi asunto. ! zich schuldig maken aan ... - hasi su mes kulpabel di ... 't Is niet meer te maken. - No por drech'é mas.
_maker = [schepper] kreador; [doener] hasidó. [producent] trahadó.
_makkelijk = fásil(mente); (zie: gemakkelijk)
_makker = kompañero; kambrada; kompinchi; brother [E.]
_makkie = kò'i simpel (pa hasi); kò'i fásil (pa traha).
_mal = [znw] fòrma; fòrmaleta. [bnw] loko.
_malaise = depreshon
_malaria = id.
_malen = mula . wie 't eerst komt, die 't eerst maalt. - esun ku yega pos promé, ta bebe awa limpi.
_maling = in: ergens maling aan hebben - no ta interesá (ni un dòndru) den un kos; iemand in de maling nemen - nèk un hende; frega un hende. pompa un hende [vulg.]
_malligheid = lokura; kò'i loko.
_malloot = loko; chambon.
_mallotig = loko
_mals = moli; bon kushiná; bon hasí; bon trahá.
_malversatie = malversashon
_mam = mai, mami
_mama = mai, mamai , mami
_man = [alg.] homber; hende-homber; [echtgenoot] kasá; [uitroep] hombu; 'n man van aanzien - un shon di hende. Hij is er de man niet naar om... - E no ta e tipo di hende pa ... met man en macht - tur huntu. ku tur forsa. Ik heb 't hem op de man af gezegd. - M'a bis'é den su kara.
_manager = ehekutibo, dirigente
_manchet = cuff [E.]
_manco = falta; defisit
_mand = [A.] makuto ; [C.] manchi; door de mand vallen - munstra su kara berdadero. Hij is door de mand gevallen. - Bo no por minti bèrdè.
_mandaat = mandato
_manege = skol pa siña kòre kabai.
_manen = [ww.] urgi; pusha; manda un rekordatorio. [znw] kabei di kabai.
_maneschijn = klaridat di luna
_mangel = mashin pa strika paña grandi.
_manhaftig = manera homber
_maniak = maniako
_manicure = 1. manikura; 2. manikurista
_manie = maña; bisio.
_manier = manera, modo
_manifest = manifesto
_manifestant = manifestante
_manifestatie = manifestashon
_manifesteren = manifestá
_manipulatie = manipulashon
_manipuleren = manipulá
_manisch = mániko; manisch depressief - mánikamente depresibo
_mank = koho. de vergelijking gaat mank - e komparashon no ta klòp.
_mankement = defekto, fayo
_mankeren = [ontbreken] falta. [lijden] pasa; tin. wat mankeer je? - [ = wat bezielt je?] Ki faltá bo? [ = wat is er gebeurd] Kiko a pasá bo? zonder mankeren - sin falta.
_mankracht = hende pa traha
_manlief = papi
_manmoedig = manera homber (berdadero)
_mannelijk = [alg.+gram.] maskulino; [geslacht] homber; baron; [gedrag] manera homber; viril;macho. [dieren] macho; -homber
_mannelijkheid = [alg.] virilidat. [ongunstig] machismo.
_mannengek = kayente (manera stim); no por mira homber.
_mannequin = model [E.]
_mannetje = homber chikito; mucha.
_manoeuvre = maniobra
_manoeuvreren = maniobrá
_mans = in: hij is mans genoeg om het zelf te doen. - E ta bastante homber pa hasi'é e mes.
_mantel = ID.; jas [N.] iemand de mantel uitvegen - duna un hende un labá i striká. iets met de mantel der liefde bedekken - laga un kos den olvido di amor.
_mantelorganisatie = organisashon sekreto
_mantelzorg = kuido na kas
_manufacturen = pañanan
_manuscript = manuskrito
_manusje = in: manusje van alles - jack of all trades [E.]
_manwijf = machor
_map = id.; folder [E.]
_marchanderen = negoshá
_marcheren = marcha
_marechaussee = id.
_margarine = margarina; manteka
_marge = márgen
_marginaal = marginal
_Mariaverering = venerashon di Labírgen
_marihuana = id.
_marine = marina
_marineren = temperá
_marinier = marinir
_marionet = marioneta
_markant = remarkabel {somme e}; ku ta hala atenshon; destaká; sobresaliente [S.];
_markeren = marka
_markering = marka
_markies = 1. [persoon] marqués [S.]; 2. [zonafweer] blinds [E.]
_markt = [alg.] merkado; [plaats] plasa; [C.] marshe. van alle markten thuis zijn - ta bakiano den tur sòrto di kos.
_marktkraam = booth [E.]
_marmer = marbol [S.], marmer [N.]
_mars = [marcheren/muz.] marcha; [planeet] Mars. Hij heeft heel wat in zijn mars. - E ta hopi sabí; e sa hopi kos.
_martelaar = mártir
_martelaarschap = martirio
_marteldood = in: Hij is de marteldood gestorven. - El a muri komo martir.
_martelen = torturá
_marteling = tortura
_masker = disfras
_maskéren = disfrasá; kamuflá; kubri; skonde.
_massa = masa
_massaal = masal(mente)
_massage = masashi
_massagraf = graf masal
_masseren = hala; duna masashi
_masseur = masahista; [niet erkend] haladó
_massief = masibo
_mast = palo
_mat = [znw] mat; [bnw] no briyante; [moe] kansá.
_mate = in: ,met mate - moderá, ku moderashon
_mateloos = sin límite
_materiaal = material
_materialisme = materialismo
_materialist = materialista
_materialistisch = materialista
_materie = materia
_materiëel = [znw] material. [bnw/bw] material(mente)
_matheid = kansansio
_mathematica = matemátika
_matig = [bnw] moderá; [bw] moderadamente; [v. vertoning] poko impreshonante.
_matigen = moderá; restringí.
_matiging = moderashon
_matinee = presentashon di atardi.
_matineus = ku ta lanta tempran
_matje = in: iemand op het matje roepen - yama un hende pa duna kuenta.
_matras = kolchon
_matroos = marinero
_m.a.w. = met andere woorden = ku otro palabra
_maximaal = [bnw] máksimo; [bw] maksimalmente
_maximum = máksimo
_mayonaise = mayonesa
_mazelen = sarampi
_mazzel = suèrtè.
_me = mi. Wat kan me dat schelen! - Ki mi tin kunes! 't Was me wel 'n toestand, zeg! - E kos tábata hopi fregá, bo sa!
_mechanica = mekánika
_mechanisch = mekániko
_medaille = medaya
_mede- = ko-
_medebeslissingsrecht = derecho di partisipashon
_medeburger = kosiudadano
_mededeelzaam = komunikatibo
_mededelen = partisipá; informá
_mededeling = partisipashon
_mededingen = kompetí
_mededinging = kompetishon
_mededogen = piedat
_medeklinker = konsonante
_medeleerling = koestudiante
_medeleven = [ww] simpatisá; [znw] simpatía.
_medelijden = duele; kompashon Ik heb medelijden met hem - Mi tin duele di dje. Hij heeft medelijden met zichzelf - E tin duele di su mes. Het wekte mijn medelijden op. - Esei a duná mi duele.
_medelijdenwekkend = zie: meelijwekkend
_medemens = próhimo
_medeplichtig = kómplise
_medeplichtige = kómplise
_medeplichtigheid = komplisidat
_medestander = [alg.] apoyadó; [pol.] partidario; [in strijd] koluchadó.
_medeverantwoordelijk = koresponsabel {stomme e}
_medeverantwoordelijkheid = koresponsabilidat
_medewerker = [alg.] koperadó; kolaboradó; [bij krant e.d.] kontribuante; [op kantoor e.d.] asistente.
_medewerking = koperashon; kolaborashon; kontribushon; asistensia.
_medezeggenschap = partisipashon
_media = id.
_medicijn = remedi. medicijnen innemen - bebe remedi.
_medicijnen = [geneeskunde] medisina. [geneesmiddelen] remedi. medicijnen innemen - bebe remedi.
_medicijnman = kurandero
_medisch = médiko
_meditatie = meditashon
_mediteren = meditá
_mee = in: ga je mee? - Bo ta bin? Mag ik ook mee? - Mi por bin tambe? Ik ga met je mee. - Mi ta bin ku bo.
_meebrengen = trese
_meedelen = partisipá
_meedoen = partisipá; tuma parti; djòin.
_meedogenloos = sin piedat; sin kompashon.
_meegaan = kompañá; [stand houden] wanta. Ga je mee? - Bo ta bin? Ik ga mee. - Mi ta bin. Die auto gaat nog wel 'n paar jaar mee. - E outo lo wanta un par di aña mas. met z'n tijd meegaan - adaptá na e tempo.
_meegaand = koperatibo; komplasiente
_meegeven = 1. in: iets met iemand meegeven - manda un kos ku un hende. duna un hende un kos pa hiba. 2. [bewegen] move.
_meehelpen = asistí; yuda.
_meekomen = bin(i) huntu ku. Kom je mee? - Bo ta bin? Ja, ik kom mee. - Sí, mi ta bin.
_meekrijgen = haña (un kos) pa hiba; [leren] siña.
_meel = hariña
_meelijwekkend = kompashonante; ku ta kousa duele.
_meelopen = kompañá; kana huntu ku.
_meeloper = siguidó
_meemaken = eksperensiá, eksperimentá. Je moet 't zelf meemaken. - Bo tin ku pasa den dje bo mes.
_meenemen = hiba
_meepraten = partisipá den e konbersashon; tuma parti den e debate; daar kan ik over meepraten - Mi sa di esei. Mi tin eksperensia.
_meer = [znw] lago. [bw] mas. Wie nog meer? - Ken mas? hoe meer, hoe beter - mas tanto, mas mihó. hoe langer hoe meer - mas i mas. Geen woord meer! - Ni un palabra mas. We hebben geen suiker meer. - Nos no tin suku mas. Wat wil je nog meer? - Kiko mas bo ke? meer dan - mas ku
_meerdere = [znw] superior
_meerderheid = mayoría. onze partij is in de meerderheid - nos partido tin mayoría.
_meerderjarig = edat di adulto; mòndru.
_meerekenen = inkalkulá, inkluí; niet meerekenen - ekskluí.
_meerijden = haña un kabe'i boto; iemand laten meerijden - duna un hende un kabe'i boto.
_meermin = id., sirena [S.]
_meervoud = plural. meervoud maken - pluralisá
_meervoudig = plural
_meervoudsvorming = pluralisashon
_meerwaarde = balor agregá
_meeslepen = tou; lastra; [fig.] entusiasmá.
_meeslepend = entusiasmante; emoshonante.
_meesleuren = lastra
_meesmuilen = hari denigrantemente
_meespelen = partisipá den un wega; tuma parti den un wega
_meest = mas; [meestal] mas tanto; de meeste[n] - mayoría di [hende]. Wat we het meeste doen - loke nos ta hasi mas tanto.
_meestal = mas tanto
_meester = maestro; [school-] mener di skol. Hij is het papiaments goed meester. - E ta dominá papiamento bon-bon. de brand meester zijn - dominá e kandela. de toestand meester zijn - tin e situashon bou kontrol. zichzelf weer meester zijn - tin su mes bou kontrol; dominá su mes. zich meester maken van - tuma poder di.
_meesterlijk = magistral(mente)
_meesterwerk = obra di maestro; obra magistral
_meet = punto di kuminsamento. van meet af aan - for di kuminsamento
_meetellen = in: dat telt niet mee. - Esei no ta konta.
_meetinstrument = instrumento pa midi
_meetkunde = geometría
_meetlat = dùimstòk
_meetlint = sinta pa midi
_meetrekken = zie: meeslepen
_meetronen = trese aden
_meeuw = meuchi; gavilan
_meevallen = ta menos mal; no ta di e malu ei; no ta di e difísil ei. 't valt wel mee, hoor! - E kos por tábata pio, bo sa!
_meevaller = un montante inesperá; un kos inesperá; un kachi-kachi inesperá
_meevoelen = simpatisá
_meewarig = ku duele. ku kompashon.
_meewerken = koperá; kolaborá; kontribuí.
_meezenden = manda ku un hende
_meezingen = djòin, participá, tuma parti den e kantamento.
_mei = mei
_meid = [alg.] mucha-muhé; [dienst-] kria. [plat] galeins. 'n leuke meid - un mucha-muhé simpátiko. Doe 't maar, meid! - Hasi'é numa, yiu!
_meimaand = luna di mei
_meineed = perhurio
_meisje = mucha; mucha-muhé
_meisjesachtig = manera mucha-muhé
_meisjesnaam = fam no kasá
_mejuffrouw = señorita
_melancholie = melankolía
_melancholisch = melankóliko
_melange = meskla
_melden = mèldu; avisá; menshoná; raportá; anunsiá. zich ziek melden - mèldu malu.
_melding = partisipashon; aviso; anunsio. melding maken van - partisipá; informá; anunsiá.
_melig = [fig.] sin djeit; laf
_melk = lechi
_melken = chika
_melkkoe = baka lechero [ook fig.]
_melkmuil = chabelito
_melkweg = galaksia
_melodie = melodía
_melodieus = melodioso
_meloen = melon. watermeloen - patía.
_memoires = id.
_memorandum = memorando
_memorie = memoria. hij is kort van memorie. - Su memoria ta falt'é hopi.
_memoriseren = memorisá
_men = meestal vertaald als: nan of bo>. men zegt ... - nan dí ... Men zou 't bijna geloven! - Kasi lo b'a kere!
_meneer = mener; señor; shon
_menen = [bedoelen] ke men; [serieus zijn] ta serio. Je meent 't niet! - No bisá mi! Dat meen je niet! - Bo no por ta serio! ik meen 't echt. - Mi ta serio. Hij meent 't goed. - Su intenshonnan ta bon.
_menens = in: 't is menens. - E kos ta serio.
_mengen = meskla; [aanlengen] kibra. zich mengen in - mete ku
_mengsel = meskla
_menig = hopi; bastante; basta. menig mens - basta hende. menige keer - bastante biaha
_menigeen = basta hende
_menigmaal = bastante biaha; hopi biaha; frekuentemente.
_menigte = gran kantidat
_mening = opinion. van mening zijn - opiná; ta di opinion. de openbare mening - opinion públiko. voor zijn mening uitkomen - no skonde su opinion.
_mens = 1. (de) hende; ser humano; [ geen mens - ningun hende. Goeie dag, mensen! - Bon día, shonnan! Oké, mensen, ik ben weg. - Oké shonnan, m'a bai. Ik ben geen half mens meer. - Mi ta kansá di mi alma. We krijgen mensen. - Nos ta haña bishita. 2. ongunstig voor vrouw] muhé. Dat mens! - E mal-muhé ei! 't arme mens - e pober (muhé).
_mensa = restorant pa studiantenan
_mensaap = makaku ku ta parse hende
_mensdom = humanidat
_menselijk = [alf.] humano. [sociaal] humanitario. de menselijke natuur - naturalesa humano. voor het
menselijk opzicht - pa wow'i hende
_menselijkheid = humanismo
_mensenhater = misántropo
_menseleven = bida humano; bida di hende
_mensenliefde = amor di hende; filantropía
_mensenmassa = masa di hende; multitut
_mensenrechten = derechonan humano
_mensenschuw = shimaron
_mensenwerk = obra humano; trabou die hende.
_mensheid = humanidat
_menslievend = humanitario; karitatibo; filantrópiko
_mensonterend = inhumano
_menstruatie = menstruashon; regla
_menswaardig = digno di un ser humano; humanamente digno
_mentaal = mental(mente)
_mentaliteit = mentalidat
_menu = menú
_mep = boftá, mokete, sla; kant'i man
_meppen = bofta, moketeá
_meren = mara
_merendeel = parti mas grandi
_merendeels = e parti mas grandi
_merg = tut'i weso
_merk = marka
_merkbaar = riparabel; notabel; sensibel.
_merken = [een merkteken zetten] marka. [bemerken] ripará; nota. zonder 't te merken. - Sin ripará.
_merkteken = marka
_merkwaardig = remarkabel; kurioso.
_merrie = yewa
_mes = kuchú. 't mes erin zetten. - tuma medidanan drástiko.
_mesheft = man di kuchú.
_mest = gordura
_mesthoop _mestvaalt = montòn di gordura
_met = ku. met hem/haar/het - kuné; 'n zak met geld - un saku di plaka. met de dag - kada día. Met z'n hoevelen zijn jullie? - Kuanto (hende) boso ta? We zijn met z'n tienen. - Nos ta dies (hende). met dat al - Ku tur esei. al met al - tur kos tumá na kuenta.
_metaal = metal
_metalen = di metal
_metamorfose = kambio kompleto; metamórfosis
_meteen = di biaha; imediatamente, un bes. Ik kom meteen. - Mi ta bin un bes. zo meteen - djis akí.
_meten = midi. met de maat waarmee ge meet, zult ge gemeten worden. - ku e bara ku bo ta midi bo próhimo, dios lo midí bo.
_meteoor = meteoro [S.]
_meteoriet = meteorito [S.]
_meteorologie = meteorología
_meteorologisch = meteorológiko
_meter = [maat] meter; [peettante] madrina
_metgezel = kompañero di biaha
_methode = método
_meting = midimento
_metriek = métriko
_metro = trein(nan) subteráneo.
_metselaar = meslá, metslá
_metselen = pega blòki
_metselspecie = materia
_metselwerk = trabou di me(t)slá.
_metten = orashonnan di mardugá den konventonan. korte metten maken met - kaba kuné lihé-lihé.
_metterdaad = en efecto [S.]; efektibamente
_mettertijd = na su debido tempo
_meubel = muebel
_meubelmaker = karpinté fini
_meubilair = muebelnan
_meubileren = muebla
_mevrouw = señora
_miauwen = miou
_microfilm = mikropelíkula
_microfoon = mikrófono
_microscoop = mikroskópio
_middag = [noen] merdía; [na-] atardi. goeie middag! - bon tardi! na de middag - atardi. tussen de middag - merdía. voor de middag - promé ku merdía. maínta. vanmiddag - awe merdía; awe tardi. 's middags - merdía; atardi. om vier uur 's middags - kuat'or' di atardi.
_middageten = kuminda di merdía; lunch [E.]; almuerzo [S.].
_middagkrant = vespertino
_middagmaal = kuminda di merdía
_middaguur = ora di merdía
_middel = medio . 'n middel tegen... - un remedi pa....
_middelbaar = mediano. middelbare leeftijd - edat mediano
_middeleeuwen = tempo medieval
_middeleeuws = medieval
_Middellandse Zee = Mediteráneo
_middelmaat = midí mediano
_middelmatig = mediocre [S.]; pareu
_middelmatigheid = mediocresía [S.]
_middels = mediante
_midden = [znw] sentro. in het midden - mei-mei. [bnw] medio. _middenin = den sentro
_middenstand = empresarionan chikito; negoshantenan chikito
_middenweg = kaminda intermedio; kaminda di mei-mei.
_middernacht = diesdos or' di anochi
_mier = fruminga . vliegende mieren - fruming'i hala. witte mieren - hotoleis; komehein [C.]
_mierzoet = stropi
_mietje = cha-cha bòni; hij is 'n mietje - e tin un snùif.
_miezeren = fin-fin 't miezert - awa ta fin-fin
_mij = mi. Geef 't mij! - 'na m'é!
_mijden = evitá
_mijl = miya (1609 meter)
_MIJLPAAL = MIYA
_mijmeren = sinta pensa
_mijn = [bez. vnw] mi. Ik heb het mijne gedaan. - M'a hasi mi parti. Daar moet ik 't mijne van hebben. - Mi tin ku haña sa kiko ta kiko. [znw] mina [ook explosief].
_mijnbouw = industria minero
_mijne = loke ta di mi
_mijnerzijds = di mi banda, di mi parti
_mijnheer = zie: meneer
_mijnwerker = minero
_mijt = s&ogravbe;rto di karpata
_mijzelf = mi mes
_mikken = dirigí; punta
_mikpunt = blanko [ook fig.]
_mild = [zacht] suave; [vrijgevig] generoso
_mildheid = generosidat
_milieu = medio ambiente; [maatschappelijke groep] klasa; gremio
_milieubeheer = konservashon di medio ambiente
_milieuvervuiling = polushon di medio ambiente
_militair = [znw+bnw] militar
_miljard = miyart; biyon; mil miyon
_miljoen = myon
_miljoenair = miyonario
_milt = bòfi; milt [N./E.]
_min = menos. min of meer - mas of menos. dat is te min voor haar. - Esei ta muchu komun p'é.
_minachten = menospresiá; despresiá
_minachtend = ku menospresio
_minachting = menospresio; despresio
_minder = menos. minder worden - bira pio; empeor . hoe minder hoe beter - kuanto menos, tanto mihó.
_mindere = inferior. Wat dat betreft is hij je mindere. - Pa loke ta esei, e no por kompetí ku bo.
_minderen = mendra; mengua; disminuí; redusí.
_minderheid = minoría. in de minderheid zijn - ta (un/e) minoría.
_mindering = in: in mindering brengen - rebah ; dedusí.
_minderjarig = menor di edat
_minderjarige = menor di edat
_minderjarigheid = edat menor
_minderwaardig = inferior
_minderwaardigheid = inferioridat.
_mineraal = mineral
_mineur = menor. in mineurstemming - [fig.] depresibo. -mini = id.
_miniaturiseren = miniaturisá
_miniatuur = miniatura
_miniem = mínimo; minimal. 'n miniem verschil - un diferensia minimal.
_minimaal = mínimo; minimal(mente).
_minimum = mínimo
_minirok = id., minifalda [S.]
_minister = ministro
_ministerie = ministerio
_ministeriëel = ministerial
_minnaar = amante
_minares = amante; by-side [E.]
_minne = stimashon, amor. in der minne schikken - regla amikalmente; regla ku kariño.
_minnelijk = amikalmente; ku kariño.
_minnen = stima
_minpunt = punto negatibo
_minst = menos. Hij is niet de minste - e no ta esun menos importante. niet het minst - ni e mas mínimo. bij de minste of geringste tegenspoed - ku e mas mínimo kontratempo. ten minste - por lo menos [S.]
_minstens = por lo menos [s.]
_minus = menos
_minutieus = [bnw] minusioso; [bw] minusiosamente
_minuut = minüt. op de minuut af - en punto.
_mis = [bnw] fout. je hebt 't mis. - Bo ta fout; bo ta kiboká. Mis poes! - Fout! [znw] [kerkdienst] misa. heilige mis - santo sakrifisio di misa. 'n heilige mis opdragen - selebrá un santo sakrifisio di misa. 'n mislaten opdragen voor ... - laga hasi un misa pa ...
_misbaar = [znw] bada-bada. misbaar maken - kousa un bada-bada.
_misbruik = abuzo. misbruik maken van - abusá di
_misbruiken = abusá
_misdaad = krímen. 'n misdaad plegen - kometé un krímen
_misdadig = kriminal
_misdadiger = kriminal, malechor
_misdadigheid = kriminalidat
_misdeeld = menos afortuná; menos privilegiá
_misdienaar = [rkk] id., akolit
_misdragen (zich) = malkomportá (su mes)
_misdraging = malkomportashon
_misdrijf = krimen
_miserabel = miserabel
_misère = miseria
_misgaan = faya, frakasá, dòl
_misgreep = fout, kibokashon; pifia [S.]
_misgunnen = enbidiá
_mishandelen = maltratá
_mishandeling = maltrato
_miskennen = no rekonosé; no duna e balor meresí.
_miskenning = falta di rekonosemento; falta di apresio.
_miskleun = pifia (s.)
_miskleunen = kometé un pifia, pega barko
_miskoop = kompra robes
_miskraam = perdemento di bariga/barika; aborto. ze heeft een miskraam gehad. - el a pèrdè barika/bariga.
_misleiden = engañá; gaña
_misleidend = gañoso
_misleiding = engaño; gañamento
_mislopen = bai malu; pèrdè un oportunidat; pèrdè un chèns; frakasá, dòl. Dat had ik niet graag willen mislopen. - Mi no kier a pèrdè esei.
_mislukkeling = frakaso
_mislukken = frakasá, faya, dòl
_mislukking = frakaso
_mismaakt = deformá; mankaron [plat]
_misnoegd = malkontento
_misnoegen = malkontento
_misplaatst = fuera di su lugá
_misprijzen = [ww] desgabá; desaprobá. [znw] desaprobashon
_mispunt = desgrasiado; hende insoportabel
_misrekening = mal kalkulashon
_missaal = misal
_misschien = kisas, podisé, talbes, por ta. Bent U misschien juffrouw Annie? - Yùfrou por ta Ani?
_misselijk = in: ik ben misselijk - mi tin gana di saka. [fig.] fis, sushi, feo, mahos. Je wordt er misselijk van. [ook fig.] - Ta duná bo gana di saka.
_missen = falta; pèrdè. ik mis m'n pen. - Mi no por haña mi pèn. zij mist alle gevoel voor humor. - E ta falta tur sentido di humor. iemand missen - sinti un hende su falta. je mist wat, man! - bo ta pèrdè!
_misser = eror, fayo, pifia
_missie = mishon
_missionaris = mishonario
_misslaan = faya de plank misslaan - faya; dal su dede.
_misstaan = in: niet misstaan - para hopi bon.
_misstand = abuzo
_misstap = error, fout, fayo
_mist = neblina [s.] de mist ingaan - faya; frakasá; dòl
_mistoestand = situashon di abuzo; kondishon inaseptabel
_mistroostig = tristu
_misvatting = mal entendimento; konsepto robes; idea robes
_misverstaan = komprondé malu
_misverstand = mal komprendemento, mal entendimento
_misvormd = deformá
_mitrailleur = mitrayadó
_mits = basta ku
_mobilisatie = mobilisashon
_mobiliseren = mobilisá
_modaal = modal(mente)
_modder = lodo. iemand door de modder halen - susha un hende su nomber.
_modderig = in: modderig zijn - tin lodo
_moddervet = gordo-gordo; gordo manera pòrko.
_mode = moda . in de mode - na moda
_model = [znw/bnw] modelo
_modelleren = modelá
_modepop = hende-muhé eksageradamente modioso
_modern = moderno
_moderniseren = modernisá
_modieus = modioso
_modificatie = modifikashon
_modifiëren = modifiká
_modulatie = modulashon
_module = modula
_moduleren = modulá
_moe = kansá; moe maken/worden - kansa; Ik ben zo moe als 'n hond. - Mi ta kansá di mi alma.
_moed = kurashi. met goede moed - ku entusiasmo. moed vatten - haña kurashi. de moed verliezen - pèrdè kurashi. iemand moed inspreken - enkurashá un hende.
_moedeloos = sin kurashi; deskurashá
_moedeloosheid = falta di kurashi; deskurashamento.
_moeder = mama. de nmoeder Gods - mama di Dios.
_moederland = madre patria [S.]
_moederliefde = amor maternal
_moederlijk = maternal
_moederschap = maternidat
_moederschoot = skochi di mama
_moederskind = yiu'i mama
_moedertaal = lenga materna; vernákulo
_moedertje = machi
_moedervlek = skup'i Dios
_moederziel alleen = kompletamente su so.
_moedig = ku kurashi
_moedwil = in: met moedwil - intenshonalmente; pa malu
_moedwillig = intenshonalmente; pa malu
_moeheid = kansansio
_moeilijk = [bnw] difísil; [bw] difísilmente. die mensen hebben het moeilijk - E henden'ei ta biba den difikultatnan serio. Doe niet zo moeilijk, man! - No bin ku tantu problema, hombu! No hasi e kos mas difísil ku e ta, hombu!
_moeilijkheid = difikultat. in moeilijkheid verkeren - haña su mes den difikultat.
_moeite = esfuerso; tròbel; problema; difikultat. moeite doen om te ... - hasi un esfuerso pa ... het kostte veel moeite om te ... - tábata eksigí un esfuerso grandi pa ... de moeite waard zijn - vale la pena [s.]. 't is de moeite niet! - N' ta nada! moeite hebben met iets - tin problema ku un kos.
_moeizaam = difísil; ku gran difikultat; laborioso.
_moer = [op schroef] knot [E.]. [moeder] mama. loop naar je moer! - Bai muri leu! hij doet geen moer. - E no ta hasi ni un dòndru. 't kan me geen moer schelen. - N' ta interesá mi ni un dòndru.
_moeras = id., swamp [E.]
_moeren = daña; kibra
_moersleutel = spanner [E.]
_moerstaal = in: spreek je moerstaal! - Papia kristian!
_moestuin = hòfi
_moeten = mester [zonder "ta"; v.t.: mester a], tin ku, tin di. moeten hebben = mester di. Wat moet je? - Ki bo ke? Wat moet je hebben? - Ki(ko) bo mester> Ik moet! - Mi tin ku bai baño. het moet! - Mester! Je moest nu maar gaan. - Mihó bo bai awó. 't moest niet moegen! - Nan no mester a permit'é. _mogelijk = [bnw] posibel; [bw] posibelmente. mogelijk heeft hij je gezen. - Por ta ku el a mirá bo. al het mogelijke - tur loke ta posibel. t is best mogelijk. - Por ta. o mogelijk, - si ta posibel, zo veel mogelijk - mas tanto posibel.
_mogelijkheid = posibilidat
_mogen = mag [zonder "ta"; v.t. tábata mag], tin mag; por; [houden van] stima, gusta; Ik mag hem graag. - Mi tin hopi respèt p'e. Mi ta gos'é. Hij mag graag 'n borrel drinken. - E ta gusta su beter. ik mag hem niet. - mi no mag lei e. mag dat? - esei ta permití? Dat mag niet. - Esei no tin mag; esei no ta permití. Zoiets moest niet mogen! - Un kos asina no mester tábata permití! mocht er iemand voor mij bellen, ... - si un hende por a yama pa mi, ... Mocht dat het geval zijn, ... - Si lo ta (tábata ) asina, ... wat er ook moge geberen, ... - pasa loke pasa. Moge ... - Mara; Male; Ojalá [S.] {j = ch in kachel}. >Moge God je behoeden. - Mara Dios wardá bo.
_mogendheid = poder
_mok = mòk, poti
_moker = mòkel.
_mokken = shegarná
_molen = molina. Dat is koren op haar molen. - Esei a kai den su tobo di laba-paña.
_molensteen = piedra di mula
_mompelen = murmurá
_monarch = monarka
_monarchie = monarkía
_monarchist = monarkista
_mond = boka [ook v. rivier, e.d.]. hou je mond! - sera bo boka! met de mond vol tanden staan - preba. >Hij hield zijn mond stijf dicht. El a keda boka será. E no a bisa ni un pi'i palabra. Mondje dicht, hoor! - Keda boka será, tende! z'n mond voorbij praten - reda. mond op mond beademing - respirashon di boka pa boka.
_mondain = mundano
_monddood = boka mará. iemand monddood maken - mara un hende su boka.
_mondeling = di boka pa boka; oralmente
_mondharmonika = simfonía di boka
_mondiaal = mundial(mente)
_mondig = mòndru; emansipá
_monding = boka
_mondje = boka chikito. Mondje dicht, hoor! - Keda boka será, tende! Ze is niet op haar mondje gevallen. - E sa defendé su mes hopi bon mes.
_mondstuk = boka
_mondvorraad = provishon(nan)
_monetair = monetario
_mongool = mongol [scheldwoord]
_monnik = monhe
_monnikspij = kashaka
_monoloog = monólogou
_monopolie = monopolio
_monopolist = monopolista
_monopolistisch = monopolista
_monotheïsme = monogdísmo
_monotheïst = monoteísta
_monotheïstisch = monoteísta
_monotoon = monótono
_monster = [voorbeeld] muestra. [afschrikw. wezen] monstruo
_monsterachtig = monstruoso
_monsterlijk = monstruoso
_montage = armamento
_monter = bibo; spierta;
_monteren = arma
_monteur = mekániko, tèkniko
_montuur = montür
_monument = monumento
_monumentaal = monumental
_mooi = bunita. mooi zo! - Bon! Kla ta! 't Is mooi geweest! - Kos a kaba! Dat is allemaal mooi, maar ... - Por wèl ta, pero ... Dat is me wat moois, zeg! - Bjunita kos esei ta, bo sa! Het mooiste komt nog. - E kos di mas prèt ta bin ainda.
_moord = asesinato. poging tot moord - esfuerso pa asesinato.
_moordaanslag = esfuerso pa asesinato
_moordadig = di mata; [fig.] hororoso
_moorden = asesiná, mata
_moordenaar = asesino; matadó
_moordlustig = ku afan pa mata
_moordpartij = asesinato; matamento; masakre
_moordzuchtig = ku afan pa mata
_moot = mochi (di piská)
_mop = chansa, chasko, chiste, joke [E.]
_mopneus = nanish'i promenton
_mopperaar = kikdó
_mopperen = kik; murmurá
_moraal = moral; moralidat
_moraliseren = moralisá
_moreel = [bnw(bw)] moral(mente); [znw] moral.
_mores = in: iemand mores leren - saka un hende su mars p'e.
_morgen = [volgende dag] mañan; [ochtend] maínta. goeie morgen! - bon día! tot morgen! - te mañan! morgen over acht dagen - Mañan ocho día. 's morgens - maínta. 's morgens vroeg - mardugá; maínta tempran. 's morgens om acht uur. - maínta och' or'; och' or' di maínta. vanmorgen - awe maínta.
_morgenavond = mañan anochi
_morgenmiddag = mañan merdía; mañan atardi
_morgenochtend = mañan maínta
_morgenstond = mardugá
_mormel = monstro; kriatura
_morrelen = mòrs, mòsh
_morren = murmurá; kik
_morsdood = morto-morto
_morsen = mòrs , mòsh; hasi mòrspòt
_moskee = meskita
_moslim = moslim
_mossel = id.
_mosterd = mòstert. Hij kwam als mosterd na de maaltijd. - El a yega, ora tur kos a kaba kaba.
_mot = id. moet hebben met iemand - tin pleito ku un hende.
_motie = moshon
_motief = motibo [patroon] patronchi[idee] idea [bedoeling] obhetibo
_motivatie = motivashon
_motiveren = motivá
_motivering = motivashon
_motor = motor
_motorfiets = bromer ; motosaikel, motosaik
_motoriseren = motorisá
_motorkap = hood [E.]
_motorrijder = motosiklista
_motorrijwiel = motosaik; bròmer
_motorsport = motosiklismo
_motorvoertuig = vehíkulo di motor
_motregen = awa fini-fini
_motregenen = in: 't motregent - awa ta finfin; awa ta stofia.
_motto = lema
_mout = simía di trigo seká; malta
_mouw = manga. met lange, korte mouwen - manga largo, kòrtiko. >iemad iets op de mouw spelden - gaña un hende. ergens een mouw aan passen. - buska un solushon pa un kos. de handen uit de mouwen steken - hisa manga. de mouwen oprollen - lora manga.
_mozaïek = mosaiko
_mudvol = yen-yen
_muf = mef, mùf
_mug = sangura. van 'n mug 'n olifant maken. - hasi un pieu bira un baka.
_muggebeet _muggenbeet = piká di sangura
_muggeziften = piki pieu
_muggezifterij = pikimento di pieu
_muil = [mond] smul; boka. [pantoffel] slòf.
_muilezel = mula
_muis = raton
_muisstil = ketu-ketu
_muizenissen = in: zich muizenissen in het hoofd halen - wòri pòr nada
_mul = lòs; moli
_mum = in: in 'n mum van tijd - den un fregá di wowo.
_munitie = munishon
_munt = moneda. ergens munt uit slaan - saka provecho di un kos.
_munteenheid = unidat monetario
_muntstuk = moneda
_murmelen = mrmurá
_murw = moli. iemand murw slaan - baster un hende fò'i otro.
_mus = mòfi
_museum = museo
_musiceren = toka músika
_musicus = músiko
_muskiet = sangura; moskito
_muskietengaas = screen [E.]; seftu
_mutatie = mutashon [v. personel] kambio
_muts = id.
_muur = muraya
_muurhagedis = pega-pega
_muurvast = pegá-pegá
_muziek = muzik, músika. muziek maken - toka músika
_muziekstuk = piesa (di músika)
_muzikaal = musikal(mente)
_muzikaliteit = musikalidat
_muzikant = músiko
_mysterie = misterio
_mysterieus = misterioso
_mythologie = mitología
_mythologisch = mitológiko
_na = [vz] despues di; We komen na acht uur. - Nos ta bin despues di och' or'; nos ta bin och' or' padilanti. [bw] Ze zijn mij allemaal even na. - Mi ta stima nan tur mes tanto. Hij is op één na de oudste. - E ta esun mas bieu menos un. Op haar na was het huis leeg. - Aparte di dje, e kas tábata bashí. Dat is mijn eer te na. - Esei ta impugna ku mi honor. Zijn goeie kanten niet te na gesproken, ... - Ku tur respèt pa su bandanan bon, ...
_naad _naadje = apertura; ifi. hij wil het naadje van de kous weten. - E ke sa tur kos; tur detaya..
_naaf = hub [E.]
_naaien = [ww] 1. kose. 2 (neuken) [plat] pompa; [vulg.] hode. [znw] 1. kosemento. 2. pompamento; hodemento.
_naaigaren = hilo pa kose
_naaimachine = mashin di kose
_naaister = kosedó
_naakt = sunú.
_naald = hangúa; [v. cactus] sumpiña. door het oog van de naald - pa wow'i hangúa.
_naam = [alg.] nomber; {stomme e}; [voor-] nomber; [achter-] fam; [faam] renombre [S.]. in naam van ... - na nomber di ... Wat is Uw naam? - Kon mener/yùfrou/señora su nomber ta? mijn naam is haas. - Mi 'n sa di nada. 't Mag geen naam hebben. - 'N ta muchu kos. 'N ta kò'i gaba. Ze hebben een goeie naam. - nan tin bon nomber/fama. met bname ... - partikularmente ... (muy) en particular ...[S.]. te goeder naam (en faam) bekend staan - tin bon nomber(renombre). ten name van - riba nomber di.
_naamgenoot = tokayo
_naamloos = sin bomber; anónimo
_naamval = kaso gramatikal
_naamwoord = nomber. bijvoeglijk naamwoorde - adhetibo. zelfstandig naamwoord - su[b]stantibo.
_naäpen _na-apen = imitá
_naäperij _na-aperij = imitashon
_naar = [vz] pa; na. [bij werkwoorden die een beweging aanduiden vaak niet vertaald.] naar huis gaan/komen - bai/bin kas. naar de stad gaan - bai playa. [maar:] naar Nederland reizen - biaha pa Hulanda. naar achter(en) - patras. naar beneden - abou; [benedenwinds] pabou. naar boven - ariba; [boven de wind] pariba. naar binnen - paden. naar buiten - pafó. naar voren - padilanti. met stenen gooien naar ... - tira piedra pa ... bw] [volgens] segun. naar men zegt, - segun nan dí, naar mijn mening - den/segun mi opinion. [bnw] desagradabel; fastioso; tristu. [mensen\ fastioso; antipátiko. 'n nara smaak - un sabor amargo [ook fig.].
_naargeestig = melankóliko; tristu; depresibo.
_naargelang = mientras ku
_naarmate = mientras ku; na midí ku
_naarstig = intensibamente
_naast = 1. [vz] banda di, kant'i. Je zit er helemaal naast - Bo ta bon kiboká. 2. [bw] serka. Zij staat mij het naast. - E ta esun ku mi ta stima mas. 3. [bnw] mas serkano; mas serka.
_naaste = próhimo
_naasten = nashonalisá
_naastenliefde = amor pa próhimo.
_naasting = nashonalisashon
_nabehandeling = tratamento posterior
_nabeschouwing = resúmen
_nabestaande = famía (di e difunto)
_nabestelling = pedido posterior; pedido nobo.
_nabij = [vz] serka. [bnw+bw] serkano. Hij is de dood nabij. - E ta serka di muri.
_nabijheid = serkanía.
_nabootsen = imitá
_nabootsing = imitashon
_naburig = serkano
_nacht = nochi, anochi. goeie nacht! - bon nochi! dag en nacht - día i anochi. de hele nacht - henter anochi. 's nachts - anochi. vannacht - [vorige] ayera nochi; [komende] awe nochi.
_nachtbraken = biba anochi manera ta di día.
_nachtbraker = un hende ku ta biba anochi manera ta di día; un hende ku ta drumi semper hopi lat.
_nachtdienst = warda di anochi, warda diesdos pa ocho. nachtdienst draaien - traha warda di anochi; traha diesdos pa ocho
_nachtegaal = ruiseñor [S.]
_nachtelijk = nokturno. d anochi
_nachtgoed = paña di anochi
_nachtkastje = kashi di kama
_nachtmerrie = pesadía
_nachtpon = yapon
_nachtrust = deskanso nokturno
_nachtspiegel = wea di anochi.
_nadat = despues (ku)
_nadeel = desbentaha
_nadelig = desbentahoso
_nadenken = [ww.] pensa (over = riba). reflekshoná. [znw] pensamento; reflekshon. Dat stemt tot nadenken. - Esei ta hasí bo reflekshoná. na een ogenblik van nadenken, - despues di a pensa un rato,
_nader = mas serka. >voor nadere inlichtingen, - pa mas infòrmashon, bij nader inzien, - Despues di a pensa un rato, / Despues di a reflekshoná, Als je hem nader leert kennen, - Ora bo konos'é mihó,
_naderbij = mass serka
_naderen = aserká
_naderhand = despues; posteriormente
_nadering = aserkamento
_nadien = despues
_nadoen = imitá
_nadruk = [klemtoon] émfasis. de nadruk leggen op - emfatisá. [copie] kopia; reimpreshon.
_nadrukkelijk = [bnw] emfátiko; [bw] emfátikamente
_nagaan = 1. sigui; voor zover ik kan nagaan - asina leu ku mi por verifiká. 2. [toezien] tira un bista riba. 3. [controleren] verifiká, chèk, kontrolá. Je kunt wel nagaan wat er gebeuren zou als, ... - Bo por imaginá bo kiko lo a pasa si, ...
_nagalm = èko
_nagedachtenis = rekuerdo
_nagel = huña. [spijker] klabo
_nagelen = klaba
_nagelknipper = kò'i korta huña.
_nagelnieuw = nobo-nobo; nobis-nobis
_nagelschaartje = skèr pa korta huña
_nagemaakt = imitá; imitashon; falso; falsifiká;
_nagenoeg = kasi; praktikamente
_nagerecht = postre [S.]
_nageslacht = desendensia, desendientenan
_naijver = enbidia
_nahouden = in: er op nahouden - tin
_naïef = id.
_najaar = último parti di aña.
_najagen = persiguí; pursiguí; kòre tras di
_nakaarten = sigui papia; sigui diskutí; sigui interkambiá ideanan.
_nakijken = wak; chèk; koregí; repasá; verifiká; het nakijken hebben. - pèrdè kangreu ku saku ku tur.
_nakomeling = desendiente
_nakomen = sigui despues; bini despues; drenta despues; [vervullen] kumpli ku;
_nakomertje = yiu nasí despues di hopi aña
_nakoming = kumplimento
_nalaten = laga atras [ook bij overlijden]; [in gebreke blijven] laga di (hasi un kos); neglishá. Hij kon niet nalaten het hem te zeggen. - E no por a laga di bis'é.
_nalatenschap = herensia
_nalatig = negligente; dehado
_nalatigheid = negligensia
_naleven = kumpli ku; obserbá; sigui (e reglanan ).
_nalopen = [kòre tras di; fig] repasá.
_namaak = imitashon
_namaken = imitá
_namelijk = a saber [S.]; [reden] pasobra; hij had haar namelijk gezegd, - pasobra el a bis'é.
_namenloos = sin nomber
_namens = den nomber di
_namiddag = atardi. 's-namiddags - atardi
_napluizen = investigá; skrutiná
_napraten = [na vergadering e.d.] keda papia; [wat anderen zeggen] ripití (manera lora); papiea manera lora (madelòr)
_nar = payaso
_narekenen = rekalkulá; chèk; verifiká.
_narigheid = tròbel; problema; difikultat; miseria.
_naroepen = yama tras di; [uitjouwen] hasi bofon di
_narrig = krebchi; rèns
_nascholing = kursonan posterior
_naslaan = buska; chèk; konsultá; verifiká.
_naslagwerk = buki di referensianan; buki di konsulta.
_nasleep = konsekuensianan inevitabel
_nasmaak = sabor ku e ta laga; [fig.] sabor amarga
_naspeuren = sigui un pista
_nastreven = purseguí; persiguí
_nat = muhá. nat maken/worden = muha
_natellen = bolbe konta; konta din bobo; konta un biaha mas.
_natie = nashon. de Verenigde Naties - Nashonnan Uní.
_nationaal = nashonal
_nationalisatie = nashonalisashon
_nationaliseren = nashonalisá
_nationalisme = nashonalismo
_nationalist = nashonalista
_nationalistisch = nashonalista
_nationaliteit = nashonalidat
_natje = in: hij houdt van zijn natje en zijn droogje. - E ta gusta kome i bebe.
_natrekken = verifiká
_nattig = húmedo
_nattigheid = humedat; Hij voelde nattigheid - El a mira su kòpi; el a mira su keshi.
_naturalisatie = naturalisashon; banderamento
_naturaliseren = naturalisá; banderá
_naturalist = naturalista
_naturalistisch = naturalista
_naturalisme = naturalismo
_naturisme = naturismo
_naturist = naturista
_natuur = naturalesa
_natuurbehoud = konservashon di naturalesa
_naturgeneeskunde = medisina natural
_natuurgetrouw = (eksaktamente) manera e ta
_natuurkunde = físika
_natuurkundig = físiko
_natuurkundige = físiko
_natuurlijk = [bnw] natural. [bw] naturalmente; ta klaro; klaro ku,...
_natuurramp = desastre natural
_natuurschoon = beyesa natural
_natuurverschijnsel = fenómeno natural; fenómeno di naturalesa
_natuurwet = lei di naturalesa
_natuurwetenschap = siensia natural
_nauw = [bnw] [strak] pretá; [C.] pertá; [doorgang] smal; [fig.] presis; eksakto. [bw] ze zijn nauw verwant - nan ta famía di mashá serka. ze werken nauw samen - nan ta koperá ku otro den tur
kos. je neemt het veel te nauw. - bo ta tuma e kos muchu na serio. hij neemt het niet zo nauw. - e no tin di e tanto eksigensia. [znw] estrecho. het Nauw van Calais - E estrecho di Calais. in het nauw zitten - ta pretá [C.] pertá. iemand in het nauw drijven - hinka un hende den pretá [C.] pertá.
_nauwelijks = apenas
_nauwgezet = minusiosamente; skrupulosamente
_nauwkeurig = [bnw] eksakto; presis; [bw] eksaktamente; presisamente
_naukeurigheid = eksaktitut
_nauwlettend = ku tur atenshon
_nauwsluitend = tight [E.]
_n.a.v. = naar aanleiding van = relashoná ku; ku referensia na.
_navel = lombrishi
_navelstreng = lombrishi
_navenant = proporshonalmente
_navertellen = ripití. Hij zal 't niet navertellen [fig.] - L'e no por konta su storia mas.
_navigatie = navegashon
_navigeren = navegá
_navolgen = sigui; imitá
_navolgend = siguiente
_navolger = siguidó; imitadó
_navolging = imitashon
_navraag = aklarashon, infòrmashon. navraag doen - buska infòrmashon, aklarashon; bij navraag - despues di a buska mas infòrmashon.
_navragen = buska (mas) infòrmashon, buska (mas) aklarashon
_naweeën = dolornan posterior. [fig.] konsekuensianan desagradabel
_nawerkend = in: lang nawerken - sinti pa hopi ora/tempo despues
_nazeggen = ipití
_nazien = [letterl.] sigui ku bo wowo. [nagaan] chèk; saminá.
_nazitten = perseguí, pursiguí
_nazorg = kuido despues di tratamento; kuido posterior
_nederig = humilde
_nederigheid = humildat
_nederlaag = derota; een nederlag lijden - sufri un derota.
_Nederland = (A.) Hulanda. (C.) Ulanda
_nederlander = [A.] hulandes; [C.] ulandes
_nederlanderschap = nashonalidat (h)ulandes
_nederlands = [A.] hulandes; [C.] ulandes
_nederzetting = kolonia
_nee = no. Nee, nmaar! - Mi mama dushi! Welnee! - Absolutamente ku no.
_neef = [kind van oom/tante] primo ; [kind van broer/zus] sobrino, subrino
_neen = zie: nee
_neer = abou.
_neerbuigen = sak abou; bùigi (abou)
_neerbuigend = paternalístiko
_neerdalen = baha (abou)
_neerdrukken = [fig.] agobiá. neergedrukt onder - agobiá bou di
_neergang = kaída
_neergooien = tira abou; plama. het bijltje erbij neergooien - laga kai
_neerhalen = baha (abou); [muur e.d.] basha abou. [vliegtuig] tira for di laira.
_neerkomen = bin abou. alles kom op mij neer. - Tur kos ta kai riba mi lomba. Dat komt op hetzelfde neer. - Esei ta nifiká mesun kos. De zaak komt hierop neer, - E asunto ta nifiká,
_neerleggen = pone abou; [ambt] baha; retirá; zich ergens bij neerleggen - baha kabes.
_neerploffen = dal abou; kai abou
_neerschieten = tira; [vliegtuig] tira fò'i laira.
_neerslaan = dal abou; [ogen] baha; wak abou; [opstand] plama.
_neerslachtig = depresibo
_neerslag = [bezinksel] sedimento; [regen] yobida.
_neersmakken = dal abou; benta abou.
_neersmijten = plama; tira abou; benta abou
_neerstrijken = baha
_neertuimelen = kai, tumba; dal abou
_neervallen = kai abou, dal abou
_neervlijen = rèk (abou)
_neerwerpen = tira abou; benta abou.
_neerzakken = sak abou
_neerzetten = pone abou; [ich] bai sinta.
_neerzijgen = sak abou
_negatief = [znw/bnw] negatibo. negatief beantwoorden - kontestá negatibamente
_negen = nuebe. negen uur - nueb' or'
_negende = di nuebe. de/het negende persoon/ding - esun di nuebe.
_negentien = diesnuebe
_negentig = nobenta
_neger = negro
_negeren = neglishá; no hasi kaso
_negerin = (hende-)muhé negro
_negerzoen = id.
_negotie = negoshi
_neigen (tot/naar) = inkliná (pa); tin e tendensia (pa)
_neiging = tendensia; inklinashon
_nek = nèk. iemand de nek omdraaien - trose un hende su nèk p'e. 'n plan/idee de nek omdraaien - torpedeá un plan/idea. iemand met de nek aankijken - bira lomba pa un hende. uit z'n nek kletsen - papia kò'i loko.
_nekken = nèk; trose su nèk p'e.
_nekkramp = meningitis
_nekslag = sla; iets de nekslag geven - torpedeá un kos.
_nemen = tuma; 'n foto nemen - saka un portrèt. 'n biertje nemen - kòi un sirbes; dal un sirbes. er nog een nemen - kòi un mas; dal un mas. iemand te pakken/te grazen nemen - nèk un hende. zich genomen voelen - sinti su mes engañá. iets op zich nemen - tuma enkargo di un kos. iets tot zich nemen [eten] - gasta un kos.
_nep = gañamento; falso; engaño.
_nergens = ningun lugá, ningun kaminda. nergens om geven - no ta interesá den nada. 't is nergens goed voor. - E no ta sirbi pa nada. Hij weet nergens van. - E no sa di nada.
_nering = negoshi. de tering naar de nering zetten. - no gasta mas di loke bo ta gana.
_nerveus = nervioso
_nerveusheid = nerviosidat
_nervositeit = nerviosidat
_nest = [A.] neishi; [C.] nèshi. in de nesten zitten - ta den problema (grandi). uit hetzelfde nest komen [fig.] - ta di mesun kabuya di trankera.
_nestelen = traha neishi
_net = [znw] red [ook electr., telef. en fig.]; reda, tarai; [ _netelig = fastioso; krítiko
_netheid = desensia
_netjes = nèchi; desente.
_netnummer = id.; area code [E.]
_netspanning = voltage
_netto = id.
_netwerk = red
_neuken = hode [vulg.], pompa [plat]
_neuriën =
_neurose = neurosis
_neus = nanishi; [v. schoen] punta; een wassen neus - nada mas ku un fòrmalidat. doen alsof z'n neus bloedt - hasi manera e no sa di nada. z'n neus overal insteken - mete ku tur kos. dat ga ik niet aan jouw neus hangen. - Mi no ta bai konfia esei ku bo. iemand bij de neus nemen - nèk un hende; frega un hende. tussen neus en lippen door - pa kasualidat. wie zijn neus schendt, schendt zijn aangezicht. - esun ku kòrta su nanishi, ta daña su kara. in z'n neus peuteren/uit z'n neus zitten te vreten [fig] - koba hole
_neusbloeding = sangramento di nanishi.
_neus-keel-en-oorarts = dòkter di horea, garganta i nanishi; oto-rino-laringólogo
_neusklank = zonido nasal
_neutraal = neutral; [onderwijs e.d.] sekular.
_neutraliteit = neutralidat
_neuzen = mete ku; [in boek] buska; repasá.
_nevel = niebla [S.] , neblina [S.]
_nevenfunctie = funshon sekundario; funshon adishonal
_nicht = [kind van oom/tante]: prima; [kind van broer/zus]: sobrina, subrina
_niemand = ningun hende. niemand anders dan - ningun otro hende ku
_niemendal = nada-nada
_nier = riñon
_niet = 1. [bw] no. [tussen onderwerp en gezegde!]. ik kom niet - mi no ta bin. niet eens/zelfs niet - ni sikiera. of hij er is of niet - si e t'ei of lag'i t'ei. niet dan met de grootste moeite, - Solamente ku un esfuerso grandi, [2. znw] [om te nieten] niet [N.]; in het niet vallen bij ... - no nifiká nada kompará ku ... te niet doen - deshasí. te niet gaan - kaba na nada.
_nietbestaand = no eksistiente
_nietig = [ongeldig] nulo. [klein] mashá chikito
_nietje = niet [N.]
_nietmachine = id.
_niets = nada; no ... nada. Ze kreeg niets dan lof. - El a haña elogio so; el a haña solamente ellogio. er is niets van terecht gekomen. - Nada no a sali afó. voor niets - por nada [S.].
_nietsdoen = [ww.] no hasi nada. [znw] inaktibidat; flohera.
_nietsnut = hende/mucha ku no ta sirbi pa nada.
_nietsontziend = sin ningun konsiderashon
_nietszeggend = sin nifikashon; fofo; bashí
_niettegenstaande = a pesar di; niettegenstaande dat ... - a pesar ku.
_niettemin = no obstante; tòg
_nieuw = nobo
_nieuweling = nobato
_nieuwerwets = moderno; nobo
_nieuwigheid = nobedat
_nieuwjaar = aña nobo. gelukkig nieuwjaar! - bon aña!
_nieuwkomer = nobato
_nieuws = nobo; notisia(nan); [radio/tv] notisiero; iets nieuws - un kos nobo. wat voor nieuws is er? - Ki notisia tin? / Kiko tin di nobo?
_nieuwsdienst = servisio notisiero
_nieuwsgierig = kaweta; kurioso. Ik ben nieuwsgierig naar wat hij gaat zeggen. - Lo mi kier a haña sa kiko e ta bai bisa.
_nieuwsgierigheid = kuri lembe. osidat; kawetería.
_nieuwtje = nobo; notisia; bleki.
_niezen = níster
_nijd = enbidia; kudisia
_nijdig = konsumí; rabiá; sará; nijdig maken/worden - konsumí; sara
_nijgen = inkliná; sak; dobla.
_nijlpaard = hipopótamo [S.]
_nijpen = primi
_nijpend = in: 'n nijpend gebrek aan - un skarsedat grandi di.
_nijptang = pins
_nijver = industrioso; diligente
_nijverheid = industria
_niks = nada. Hij is 'n vent van niks. - E n' ta sirbi pa nada.
_nimmer = nunka; no .... nunka
_nippen = chupa,
_nippertje = in: op 't nippertje - di chiripa. Dat was op 't nippertje! - B'a hera!
_nis = apertura; burako
_niveau = nivel
_nivelleren = igualá, yuwalá.
_noch = ni. noch 't een, noch 't andere - ni un, ni otro.
_nodeloos = inesesario; sin nesesidat
_nodig = nesesario. nodig hebben - tinmester, tin nodi. Je moet nodig naar bed! - Ta bira tempo pa bo bai drumi. Hij had haar niet meer nodig. - E no tabatin mester di dje mas. Wat heb je nodig? - Kiko bo mester? Er is moed voor nodig om ... - Bo mester di kurashi pa ... Doe niet meer dan nodig. - No hasi mas ku loke ta nesesario./ku loke bo mester. zo nodig, - Si tin mester,
_noemen = ['n naam geven] yama; [vermelden] menshon; menta. Ze noemen hun grootvader opa. - nan ta yama nan wela padú. Hij noemde zijn naam. - el a menta su nomber. iemand bij zijn naam noemen - yama un hende na su nomber. Hij noemde drie dingen. - el a menshoná tres kos.
_noemenswaard = in: (niet) noemenswaard zijn - (no) vale la pena pa menshoná.
_noest = duru; ferboroso.
_nog = ainda; mas. nog steeds - te ainda. nog een keer - un biaha mas. Wil je nog een kopje koffie? - Bo ke mas kòfi? Is er nog koffie? - Tin mas kòfi? Zeg dat nog eens. - Bisa esei un biaha mas. Hier is nog wat geld. - At' akí un tiki plaka mas. Nog even wachten. - Warda un rato mas. vandaag nog - awe mes. tot nog toe - te awor akí. nog geen maane geleden, - Ni un luna pasá. Nog maar tien minuten, en... - Solamente dies minüt mas, i ... Hoe lang nog? - Kuanto tempo ta bai tarda ainda? nog eens - un biaha/bes mas. nog iemand - un hende mas. nog iets - un kos mas. En wat dan nog? - I kiko? en nog vele jaren! - i hopi aña mas di bida! nog duurder - mas karo ainda.
_nogal = basta, bastante; Dat is nogal wat! - N' ta yiu 'i mama!
_nogmaals = un biaha mas, un bes mas.
_nok = kabai (di dak)
_nominaal = nominal(mente)
_nominatie = nominashon; nombramento
_non = soeur [F.]; monha
_nonchalance = indiferensa
_nonchalant = kon-ku-ta; indiferente; dehado.
_nonnenklooster = konvento (di soeurnan)
_nonsens = ridikules; kò'i loko; kò'i sokete
_nood = [behoefte] nesesidat. [gevaar] emergensia. een nood! - No tene miedo! In geval van nood, - Den kaso di un emergensia, iemand uit de nood helpen. - yuda un hende den nesesidat.
_noodfonds = fondo di emergensia.
_noodgedwongen = fòrsá (pa nesesidat)
_noodgeval = emergensia
_noodhulp = yudansa di emergensia
_noodkreet = grito pa yudansa
_noodlanding = aterisahe di emergensia
_noodlijdend = den nesesidat
_noodlot = destino
_noodlottig = fatal
_noodoplossing = solushon provisorio
_noodrem = brek di emergensia
_noodsein = señal di emergensia
_noodsituatie = emergensia
_noodtoestand = estado di emergensia
_nooduitgang = salida di emergensia
_noodweer = [meteo.] mal tempo. [verdediging] outodefensa; defensa propio
_noodzaak = nesesidat
_noodzakelijk = nesesario
_noodzaken = forsa; obligá. hij zag zich genoodzaakt om - El a sinti su mes obligá pa.
_nooit = nunka, no ... nunka; hamas. nooit of te nimmer - hamas i nunka.
_Noor = norwechi
_noord = nort ; panort
_noordelijk = panort; parti panort; di panort
_noorderling = hende di e regionnan di nort
_noorden = panort. naar het noorden - panort. uit het noorden - di panort.
_noorderbreedte = latitut di nort
_noorderzon = in: met de noorderzon vertrekken - hisa su bela bai; baha na awa; baha na katuna.
_noordoost = pariba
_noordoosten = pariba; parti pariba
_noordpool = polo di nort
_noordpoolcirkel = sírkulo árktiko
_noordpoolgebied = region árktiko
_noordwest = panort-pabou
_noordwesten = parti panort-pabou
_Noordzee = Laman di Nort
_noors = norwechi
_Noorwegen = Norwega
_noot = [muz.]nota; [vrucht] pipita; pete; not
_nopen = forsa; urgi; obligá.
_nopjes = in: in z'n nopjes zijn - gloria
_nor = prizon. Hij zit in de nor - E ta tra'i bara di hero.
_norm = norma
_normaal = normal(mente)
_normaliseren = normalisá
_normering = normamento
_nors = brusko
_norsheid = bruskedat
_nostalgie = nostalgia
_nostalgisch = nostálgiko
_nota = nota
_notabele = shon importante
_notabene = id.
_notariaat = notariado
_notariëel = notarial
_notaris = notario
_notendop = kokolishi [fig.]
_notenkraker = krakdó di not
_noteren = nota
_notering = [beurs] kambio(nan)
_notie = noshon; idea. Hij heeft er geen notie van - E no tin e mas mínimo idea.
_notitie = nota
_notoir = notorio
_notulen = notulashon
_notuleren = notulá
_notulist = notulista
_nou = awó. nou ja, - awèl. nou, nou! - holó!
_novelle = novela kòrtiko
_november = november
_novice = id.
_noviteit = nobedat
_nu = awó. nu maar - numa. nu meteen - awó mes. En nu is 't afgelopen! - I awó kos a kaba! Nu niet! - Awor akí no! nu en dan - di bes en kuando./ rato-rato. Nu alles klaar is ... - Awó ku tur kos ta kla ... tot nu toe - te awor akí. van nu af aan - di awó padilanti.
_nuance = id.
_nuanceren = diferensiá
_nuchter = id.; sin kome; stoma bashí. [niet dronken] sobrio. [fig.] ku sentido komun; sin idea.
_nuchterheid = sobriedat; sentido komun.
_nucleair = nuklear
_nudisme = nudismo
_nuk = kapricho; mala maña
_nukkig = kaprichoso
_nul = sero
_nummer = number. iemand op z'n nummer zetten - dal un hende un kar' abou.
_nummeren = number
_nummering = numbermento
_nummerplaat = plachi di number
_nut = utilidat; 't kan z'n nut hebben. - e por ta útil. Dat heeft geen nut. - No tin sentido. zich iets ten nutte maken - hasi uzo di un kos.
_nutsbedrijf = utilidat
_nutteloos = inútil
_nuttig = útil
_nuttigen = gasta; kome; tuma
_nuttigheid = utilidat
_oase = oasis
_ober = waiter [e.]
_object = obheto; [doel] obhetibo
_objectief = [znw] obhetibo; [bnw] olie
_objectiveren = obhetibá
_objectiviteit = obhetibidat
_obligaat = obligá; obligatorio
_obligatie = [fin.] bono
_obligatielening = préstamo di bono; fiansa di bono
_obsceen = obseno
_obsceniteit = obsenidat
_obscuur = skur; obskuro; 'n obscuur zaakje - un asunto sospechoso
_obsederen = obsedé
_observatie = observashon
_observatorium = observatorio
_observeren = observá
_obsessie = obseshon
_obstakel = obstákulo
_obstinaat = obstinato
_obstipatie = obstipashon, konstipashon
_obstructie = obstrukshon
_occasion = ganga
_occult = okulto
_occultisme = okultismo
_oceaan = oséano
_och = ai. Och, kom! - No bisá mi! Och, arm! - E pober! Och, wat! - No bisá mi!
_ochtend = maínta; [vroege ochtend] mardugá. 's ochtends - maínta; mardugá. 's Ochtends om zes uur. - Seis or' di mardugá.
_ochtendblad = matutino
_ochtendgymnastiek = ehersisionan (físiko) di maínta
_ochtendkrant = matutino
_ocra = yambo
_octaaf = oktabo
_octet = okteto; grupo di ocho (músikonan)
_octrooi = patente
_ode = homenahe
_oecologie = ekología
_oecologisch = ekológiko
_oecumene = ekumene
_oecumenisch = ekuméniko
_oefenen = ehersé, praktiká; entrená
_oefening = ehersisio; entrenamento
_oefenmeester = entrenadó
_oefenwedstrijd = wega di entrenamento
_oei = ui
_oekaze = mandato imperial
_oer- = ultra
_oermens = hende prehistóriko
_oeroud = ekstremamente bieu; sumamente antikuá
_oertijd = tempo prehistóriko
_oerwoud = selva [s.]
_oester = uster {stomme e}
_oever = banda; oría
_oeverloos = sin límite; sin fin; sin terminá
_of = [nevensch.vw] of; Jij of ik. - Abo of ami. 'n man of vier - mas of menos kuater hende. een uur of zo - mas of menos un ora. of... of... - sea ... of ... [ondersch.vw] si. hij wist niet of ... - e no tábata sa si ... het duurde niet lang of .... - no a tarda hopi promé ku ... nou en of! - sigur-sigur! Ze komt nooit of ze heeft een hoed op. - E no ta bin nunka sin sombré bistí.
_offensief = [znw/bnw] ofensibo
_offer = sakrifisio. offers brengen - hasi sakrifisio [ook fig.]
_offerande = ofrenda
_offeren = sakrifiká. [doneren] duna.
_offerte = oferta
_officiëel = ofishal(mente)
_officier = ofishal. officier van justitie - fiskal
_officieus = semi-ofishal(mente)
_ofschoon = ounke; maske
_ogen = in: het oogt mooi. - e ta munstra bunita.
_ogenblik = momento; rato; 'n ogenblik alstublift. - warda un rato asina (por fabor). Hij kan elk ogenblik komen. - E por yega kualkier momento. op dit ogenblik - n'e momento akí. voor 't/dit ogenblik - pa e momento akí. op 'n gegeven ogenblik - na un momento dado./Na un dado momento.
_ogenblikkelijk = [bnw] imediato. [bw] imediatamente; al instante [s.].
_ogenschijnlijk = aparente(mente)
_ogenschouw = in: in ogenschouw nemen - tira un bista riba; observá; inspekshoná; revisá.
_oker = id.
_oksel = kokodèk
_oktober = oktober
_olie = petróleo; [ruwe] krudo; [smeer-/bak-] (a)zeta; [kerkelijk]olio. olie op het vuur gooien - pusha palo bou kandela. in de olie zijn - ta den su paña.
_oliedom = bobo di remata, bobo te den su higra.
_olielamp = lamp'i kerosin
_oliën = zeta
_olienoot = pinda
_olieraffinaderij = refinería di petróleo
_oliesel = in: het heilig oliesel [rkk] - sant'olio
_olievat = barí (di petróleo)
_olifant = olifanti. van 'n mug 'n olifant maken - hasi un pieu bira un baka.
_olifantshuid = kuero di olifanti. hij heeft 'n olifantshuid - E no tin kuer'i kara.
_olijf = oleifi
_olijk = chistoso
_olijkerd = bromadó; hende ku ta gusta hasi chansa.
_olympisch = olímpiko. olympische spelen - weganan olímpiko
_om = [omheen] ront di; om de tafel - ront di mesa. om tien uur - dies or'. om een uur of tien - banda di dies or'. pa dies or'n'ei. Ik kan ze niet de hele tijd om mij heen hebben. - Mi no por ku nan ront di mi henter ora. om en nabij de vijftig - banda di sinkuenta. om de andere dag - kada pasa un día. [ten behoeve van] pa. vragen om - pidi pa. [voor ww + te] pa. 't is niet om te eten! - no ta kò'i kome! [bw] na birada. de hoek om - na birada di e kaya. weer een dag om. - otro día a pasa. de tijd is om. - tempo a pasa. hij heeft 'm om. - el a bebe un dimas. dat is een heel eind om. - esei ta un kaminda hopi largo. het roer is om. - nan a kambia rumbo.
_oma = madú, madushi
_omarmen = brasa
_omarming = brasa
_ombouwen = rekonstruí
_ombrengen = mata; kaba ku
_ombuigen = dobla; [fig.] kambia
_omdat = [A.] pasobra; [C.] pasombra
_omdoen = bisti; lora
_omdopen = rebatisá
_omdraaien = [keren] bira; [rond-] drei; [terugkeren] bolbe; [arm e.d.] trose; iemand de nek omdraaien. - trose un hende su nèk p'e. zich omdraaien - drei ront./bira tur ful. [in bed] bira; bolter.
_omduwen = tumba; bolter; pusha abou
_omelet = id.; tortilla [S.]
_omfloersen = dèmpel
_omfloerst = gedèmpel
_omgaan = [om hoek] bira; [gebeuren] pasa; omgaan met - anda ku. met een computer kunnen omgaan - por traha ku computer. (niet) met mensen weten om te gaan. - (no) sa anda ku hende. Dat is buiten mij omgegaan. - Nan a hasi'é sin enbolbé mi. Er gaat geen dag om zonder dat ik haar zie. - Ni un día ta pasa, sin ku mi ta mir'é.
_omgang = relashon; [optocht] proseshon; kaminata. Hij is moeilijk in de omgang. - E ta difícil pa anda kuné.
_omgangstaal = lengahe diario
_omgangsvormen = normanan (di trato soshal)
_omgekeerd = [onderstebovenbok' abou; [volgorde] patras padilanti; het omgekeerde geval - e kaso kontrali. net omgekeerd - nèt kontrali. de omgekeerde wereld - mundu birá bok' abou. het omgekeerde - lo kontrali.
_omgeven = rondoná; enserá
_omgeving = bisindario; serkanía. in deze / die / gindse omgeving - akínan /einan / ayanan; akí banda / ei banda / aya banda.
_omgooien = bolter; plama; tumba. het roer omgooien - kambia rumbo.
_omhaal = seremonia. met veel omhaal van woorden - ku un avalancha di palabra. zonder veel omhaal - sin muchu buya/seremonia.
_omhakken = kap
_omhalen = tumba; basha abou
_omheen = ront di.
_omheinen = sera (kurá); traha kurá
_omheining = [alg.] serká; [met erf] kurá [di kas]; [cactushaag] trankera; [slavenmuur] trancha
_omhelzen = brasa
_omhelzing = brasa
_omhoog = na haltu; na laira; omhoog gaan - subi; lanta. Het raam wil niet omhoog. - E bentana no ke habri. omhoog de harten! - Halsa boso kurason. van omhoog - [letterl.] for di den laira; [spiritueel] for di den shelu. handen omhoog! - man na laira!
_omhooggaan = subi
_omhooghouden = wanta na haltu
_omhoogschieten = [prijzen e.d.] subi pa loko
_omhoogstaan = para na haltu
_omhoogvallen = [fig.] kai na haltu/ na laira
_omhoogzitten = ta den pretá; ta den problema; ta den difikultat
_omhullen = kubri; enserá; lora; paketá
_omhulsel = kobertura
_omissie = omishon
_omkappen = kap
_omkeer = buèlta; kambio; biramento
_omkeerbaar = reversibel; (ku) por kambia, bira; (ku) por wòrdo kambiá/ birá.
_omkeerbaarheid = reversibilidat; potensia di wòrdo birá
_omkeren = bira; drei; [van richting] bira bèk; bolbe; [ondersteboven] bolter. zich omkeren - bira (tur ful). z'n zakken omkeren - saka tur kos for di su sakunan.
_omkering = biramento; kambio. boltermento.
_omkieperen = bolter, plama, tumba
_omkijken = wak (p)atras, mira (p)atras. je hebt er geen omkijken naar. - bo no tin mester di hasi kaso. hij kijkt niet naar zijn kinderen om. - E ta laga su yiunan pa nan kuenta.
_omklappen = dobla; bira.
_omkleden = [ómkleden] kambia paña. [omkléden] dorna. met redenen omkleden - motibá; duna argumentonan.
_omklemmen = wanta; gara
_omknikken = krènk
_omkomen = pèrdè (su, nan) bida; muri. [van tijd] pasa. het aantal omgekomenen - esnan ku a pèrdè nan bida. de hoek omkomen - dobla e skina.
_omkoopbaar = sobornabel
_omkopen = soborná.
_omkoperij = soborno
_omkoping = soborno
_omlaag = abou. omlaag gaan, komen - sak )abou); baha (abou); naar omlaag - abou.
_omleggen = [alg.] kambia; bira; [weg] desviá. [doden] mata; kaba ku.
_omlegging = [weg] kambio di ruta
_omleiden = kambia ruta
_omleiding = kambio di ruta
_omliggend = ront di; den bisindario.
_omlijnen = pone un kuadro, sírkulo; [ideeën] destaká
_omlijning = kuadro; sírkulo
_omlijsten = pone un leishi
_omlijsting = leishi
_omloop = [alg.] sirkulashon; [hemellichaam] revolushon; [sateliet] órbita; [wiel e.d.] rotashon; [toren] galería. in omloop brengen - sirkulá; pone den sirkulashon.
_omlopen = [van hoek] bira; [langere weg] tuma otro kaminda; een straatje omlopen - dal un keiru. mijn hoofd loopt om. - mi kabes ta bira./ Mi kabes ta yen.
_ommekeer = kambio (kompleto)
_ommetje = in: 'n ommetje maken - bai kana un rato
_ommezien = in: in 'n ommezien - den un freg'á di wowo.
_ommezijde = otro banda
_ommezwaai = kambio total
_omnivoor = omnívoro [S.]
_ompraten = papia ku un hende pa kambia su opinion.
_omrekenen = konvertí; rekalkulá
_omrijden = kòre un kaminda mas largo. [ondersteboven] dal abou ku outo. 'n eindje omrijden - dal un keiru ku outo.
_omringen = rondoná
_omroep = emisora
_omroepen = yama vía radio
_omroeper = lokutor
_omroeren = drei
_omruilen = troka
_omschakelen = kambia (op = pa)
_omschakeling = kambio
_omscholen = reentrená; reeduká
_omscholing = reentrenamento; reedukashon
_omschrijven = deskribí
_omschrijving = deskripshon
_omsingelen = rondoná; enserá.
_omsingeling = seramento
_omslaan = [auto, boot] bolter; [bladzijde] bira; [omvouwen] dobla; [om het lijf] lora; [mouwen] lora; [broekspijpen] dobla; [hoek] dobla; [weer, sfeer] kambia; [kosten] parti;
_omslachtig = kompliká; 'n omslachtig verhaal - un relato hopi largo.
_omslag = [broekspijp e.d.] doblá; cuff [E.]; [boek] kobertura; [verandering] kambio
_omsluiten = enserá; rondoná
_omsmijten = bolter, plama, tumba
_omspitten = chapi
_omspoelen = hawa; spula
_omspringen = in: met iets/iemand weten om te springen - sabi kon pa trata un kos/hende.
_omstander = miron
_omstandig = sirkumstansial. [uitvoerig] detayá; amplio; ekstensamente, ampliamente, detayadamente.
_omstandigheid = sirkumstansia. naar omstandigheden - segun e sirkumstansia(nan). in/onder de gegeven omstandigheden - den/bou di e sirkumstansianan aktual. 'n toevallige samenloop van omstandigheden - puro koinsidensia.
_omstoten = tumba, bolter, plama
_omstreden = kontroversial; disputá
_omstreken = besindario; region(nan)
_omstreeks = banda di.
_omstuwen = bòsha ront di
_omtoveren = konvertí di ripiente; transformá (manera mágikamente)
_omtrek = [omlijning] kuadro; sírkulo; [buurt] besindario,, region. hier in de omtrek - akí banda.
_omtrekken = [omlaag halen] ranka abou; pul abou; [rondgaan] sirkulá
_omtrent = tokante di; aserka di
_omturnen = konvertí; konvensé
_omvallen = tumba; bolter; dal abou. ikval om van de slaap - mi wowo ta kai. omvallen van vermoeidheid - ta morto kansá.
_omvang = sirkumferensia; grandura; tamaño; ekstenshon; [fig.] envergadura
_omvangrijk = ekstenso; grandi; amplio; voluminoso
_omvatten = enserá; inkluí
_omver = tumbá; gebolter; bok' abou
_omvergooien = tumba [ook fig.]; bolter; plama; [regime] baha
_omverhalen = basha abou
_omverrijden = dal abou (ku outo)
_omverwerpen = tumba [ook fig.]
_omvliegen = [v. tijd] bula
_omvormen = transformá; remodelá
_omvouwen = dobla
_omwaaien = in: de wind heeft het omgewaaid. - biento a tumb'é.
_omwassen = laba (kò'i kibra)
_omweg = kaminda mas largo. langs een omweg te weten komen - haña sa vía-vía. zonder omwegen - stret awé.
_omwentelen = drei; drei ront; lora
_omwenteling = revolushon [ook fig.], tumbamento; rotashon; buèlta
_omwerken = remodelá; rekonstruí; rekompilá; reeditá.
_omwikkelen = paketá; lora.
_omwisselen = kambia [ook v. plaats e.d.]; konbertí
_omwisseling = kambio; konbershon
_omwoelen = pluf
_omwonenden = bbisiñanan; habitantenan di e bario
_omzeilen = pasa; kita for di; hala leu for di.
_omzet = volúmen di komersio; turnover [E.]
_omzetten = bira; kambia; transformá; konvertí; tradusí.
_omzichtig = [bnw] kouteloso; ku koutela; ku kuidou; [bw] koutelosamente; ku koutela; ku kuidou.
_omzichtigheid = koutela
_omzien = [letterl.] wak (p)atras; [naar ander werk e.d.] wak ront.
_omzomen {ómzomen} = zom; pone zom
_omzomen {omzómen} = enserá
_omzwaai = kambio inesperá, repentino, radikal;
_omzwaaien = bira; kambia
_omzwerven = wandru
_omzwerving = wandrumento
_onaandoenlijk = [bnw] pasibo; sin emoshon. [bw] pasibamente; sin emoshon.
_onaangedaan = sin emoshon; sin duele
_onaangekondigd = inavisá, sin avisá, sin aviso
_onaangenaam = desagradabel
_onaangenaamheid = desagrabilidat. onaangenaamheden krijgen met iemand - haña problema ku un hende. onaangenaamheden ondervinden - tin eksperensianan desagradabel.
_onaangetast = inafektá, no afektá
_onaannemelijk = inaseptabel; [ongeloofwaardig] inkreíbel
_onaantastbaar = inafektabel; inatachabel
_onaantoonbaar = improbabel; ku no por wòrdo probá
_onaantrekkelijk = inatraktibo
_onaanvaardbaar = inaseptabel
_onaanvechtbaar = irefutabel, inkuestionabel
_onaanzienlijk = insignifikante
_onaardig = desagradabel; antipátiko. niet onaardig - [lief] basta kariñoso; [goed] basta bon; [hoeveelheid] basta hopi; [bedrag] konsiderabel.
_onachtzaam = negligente; sin paga tino; sin atenshon; sin interes
_onachtzaamheid = negligensia; falta di atenshon; falta di interes
_onaf = sin kaba; sin terminá
_onafgebroken = [bnw] ininterumpí; kontinuo; [bw] ininterumpidamente; kontinuamente
_onafgemaakt = sin kaba; sin terminá.
_onafhankelijk = independiente(mente)
_onafhankelijkheid = independensia
_onafscheidelijk = inseparabel
_onafwendbaar = inevitabel
_onafzienbaar = imenso; interminabel; sin fin; asina leu ku bo por mira
_onattent = inatento
_onbaatzuchtig = [bnw] desinteresá; sin interes propio. [bw] desinteresadamente
_onbaatzuchtigheid = desinteres
_onbarmhartig = sin miserikordia; sin piedat
_onbeantwoord = sin kontesta
_onbebouwd = sin konstrukshon
_onbedaarlijk = inkontrolabel(mente); sin por dominá su mes
_onbedachtzaam = sin pensa
_onbedekt = sin tapa, sin kubri
_onbedoeld = inintenshonal
_onbedorven = sin putri; [fig.] inosente
_onbedreigd = inmenasá; sin ta menasá
_onbedreven = ineksperensiá; sin eksperensia.
_onbeducht = sin miedo
_onbeduidend = insignifikante; trivial
_onbedwingbaar = inkontrolabel
_onbegaanbaar = inaksesibel
_onbegonnen = imposibel. onbegonnen werk. - tarea imposibel.
_onbegrensd = ilimitá; sin límite
_onbegrijpelijk = inkomprondibel, inkomprendibel
_onbegrip = falta di komprenshon
_onbehaaglijk = inkonfortabel; desagradabel; difísil
_onbehagen = insertidumbre; inkomfortabilidat
_onbeheerd = sin doño
_onbeheerst = violento; sin dominio (di su mes); sin por a dominá su mes.
_onbeholpen = sin manera; sin sa manera
_onbehoorlijk = inapropiá; indesente
_onbehouwen = sin manera; burusí
_onbekend = deskonosí; Ik ben hier onbekend. - Mi no ta konosé e lugá akí.
_onbekende = (un hende) deskonosí
_onbekendheid = falta di konosemento; ignoransia
_onbekommerd = sin preokupashon, sin miedo
_onbekookt = deskabeyá
_onbekrompen = [royaal] na grandi; konfortabel; [van geest] sin preokupashon; ku mente habrí
_onbekwaam = inkapas, inkapabel; inkapasitá; inkompetente
_onbekwaamheid = inkapasidat; inkompetensia
_onbelangrijk = insignifikante; sin importansia; no importante
_onbelast = liber di impuesto
_onbeleefd = sin kortesía; sin manera
_onbeleefdheid = falta di kortesía; falta di manera
_onbelemmerd = sin obstrukshon; sin obstákulo
_onbemand = sin tripulashon, sin tripulante
_onbemiddeld = di pòko rekurso (finansiero); Hij is niet onbemiddels - E ta basta bon pará.
_onbemind = impopular
_onbenullig = [dingen] trivial; [persoon] chambon; sokete
_onbenulligheid = [dingen] kò'i chambon; trivialidat; [personen] bobedat;
_onbepaald = indefiní; indeterminá. onbepaald lidwoord - artíkulo indefiní. onbepaalde wijs - (modo) infinitibo
_onbeperkt = ilimitá; sin límite; sin limitashon; sin restrikshon
_onbeproefd = sin a purba
_onbereikbaar = inalkansabel; inaksesibel.
_onberekenbaar = [letterlijk] inkalkulabel [ook fig.]; [persoon] kaprichoso
_onberispelijk = inatachabel, ireprochabel
_onberoerd = sin keda emoshoná
_onbeschaafd = [letterl.] insivilisá; [boers] sin manera
_onbeschaafdheid = falta di sivilisashon; falta di manera
_onbeschaamd = impertinente; sin bergüensa; desbergonsoso
_onbeschaamdheid = impertinensia; falta di bergüensa
_onbescheiden = imodesto; indiskreto; impertinente; sin modestia
_onbeschikbaar = indisponibel
_onbeschoft = onbeskòp, fresko; grosero; freipòstu.
_onbeschoftheid = falta di respèt; groseridat
_onbeschreven = blanko
_onbeschrijfelijk = indeskriptibel; no imaginabel; ku bo no por deskribí
_onbeschroomd = sin miedo
_onbeschut = sin protekshon
_onbeslecht = sin solushoná
_onbeslist = indisidí; [westrijd] empatá
_onbesmet = sin mancha
_onbespied = inobservá
_onbesproken = sin diskuti'é; sin papi'é; [gedrag] ireprochabel
_onbestaanbaar = imposibel
_onbestelbaar = no entregabel; no por wòrdo entregá
_onbestemd = vago; indeterminá
_onbestendig = variabel; inkonstante
_onbestuurbaar = no manehabel; inkontrolabel
_onbesuisd = deskabeyá; sin hasi kaso di nada; sin paga tino; sin konsiderashon; manera buriko
_onbetaalbaar = impagabel; muchu karo; sumamente kostoso
_onbetaald = no pagá
_onbetamelijk = inapropiá; indesente
_onbetekenend = sin nifikashon; sin importansia
_onbetrouwbaar = deskonfiabel
_onbetuigd = in: zich niet onbetuigd laten - [sprekend] no keda boka será. [aan tafel] laga e kuminda baha bon-bon.
_onbetwist = indisputá
_onbetwistbaar = indisputabel
_onbevaarbaar = inavegabel
_onbevangen = sin prewisio; ku mente habrí; sin miedo; [vrijmoedig] franko
_onbeveiligd = no sigurá
_onbevlekt = sin mancha; onbevlekte ontvangenis - imaculada concepción [S.]
_onbevoegd = inkompetente; no kualifiká; no outorisá. Verboden toegang voor onbevoegden - Entrada prohibí pa esnan sin outorisashon.
_onbevoegdheid = inkompetensia; falta di kompetensia; falta di kualifikashon; falta di outorisashon
_onbevolkt = no habitá; sin habitante
_onbevooroordeeld = sin prewisio
_onbevredigd = insatisfecho
_onbevredigend = insatisfaktorio; no satisfaktorio
_onbevreesd = sin miedo
_onbewaakt = inprotehá; no protehá. in 'n onbewaakt ogenblik - na un momento inesperá
_onbeweeglijk = sin move; inmovibel; imóbil
_onbewerkt = no prosesá; [tekst] sin kambio; [onversiered] no dorná.
_onbewijsbaar = (ku) no por wòrdo probá
_onbewogen = sin emoshon
_onbewolkt = sin nubia. de hemel is onbewolkt - shelu ta kla.
_onbewoonbaar = inhabitabel
_onbewoond = inhabitá; no habitá; inokupá; no okupá; sin habitante; sin okupashon.
_onbewust = inkonsiente(mente)
_onbezet = vakante; inokupá.
_onbezield = inanimá; sin alma.
_onbezoedeld = inatachá; sin mancha
_onbezoldigd = sin pago; sin salario
_onbezonnen = sin pensa; (zie: onbesuisd)
_onbezorgd = despreokupá; sin preokupashon(nan); onbezorgd achterblijven - keda atras sin medionan di bida .
_onbezorgdheid = despreokupashon; falta di preokupashon; aktitut sin hasi kaso di nada.
_onbezwaard = sin sinti su mes kulpabel
_onbillijk = inhusto
_onbillijkheid = inhustisia
_onbrandbaar = ininflamabel; no inflamabel
_onbreekbaar = inkebrantabel; (ku) no por kibra
_onbruik = fò'i uzo; in onbruik zijn - no ta uzá mas. in onbruik geraken - bai fò'i uzo
_onbruikbaar = inuzabel
_onbuigbaar = infleksibel; (ku) no ta dobla
_onbuigzaam = infleksibel [ook fig.]; rígido
_onbuigzaamheid = infleksibilidat
_onchristelijk = anti-kristian
_oncontroleerbaar = inkontrolabel
_ondank = ingratitut; ondank is 's werelds loon. - danki di mundu ta pishi di yewa. zijns ondanks - a pesar di dje.
_ondankbaar = desagradesido; malagradesido
_ondankbaarheid = ingratitut; falta di gratitut
_ondanks = apesardi
_ondeelbaar = indivisibel
_ondenkbaar = inkonsebibel; no imaginabel
_onder = bou (di); [tussen] mei-mei; entre. onder de tafel - bou di e mesa. van onder de tafel (vandaan) - for di bou di e mesa. onder andere - entre otro. onder elkaar - huntu. onder ons - nos ku nos. onder vrienden - mei-mei di amigonan. hij houdt alle stukken onder zich. - E ta wanta tur e dokumentonan den su poder. onder ons gezegd - bisá entre abo ku mi. Het moet wel onder ons blijven - E kos mester keda entre abo ku mi. [gedurende] durante. onder het eten - durante kuminda. de zon is al onder. - Solo a baha kaba. hoe was hij eronder? - Kon el a tum'é? naar/van onder(en) - abou. de vijfde van onder(en) - e di sinko di abou. van onder(en) naar boven - di abou bai ariba. Hij bekeek haar van onder tot boven. - El a wak e di ariba te abou. ten onder gaan - bai perdí. onderaan - (ful) abou.
_onder- = sub-; di abou
_onderaan = abou
_onderaards = subteráneo; bou di tera
_onderarm = brasa di abou
_onderbewust = subkonsiente
_onderbewustzijn = subkonsiensia
_onderbezet = dfalta hende
_onderbezetting = falta di hende
_onderbouw = substruktura
_onderbouwen = pone (un bon) fundeshi [ook fig.]
_onderbreken = interumpí
_onderbreking = interupshon
_onderbrengen = [huisvesten] alohá; akomodá; [classificeren] klasifiká
_onderbroek = [v.mannen] djòki; [v. vrouwen] karson chikito; panty
_onderdaan = súbdito; siudadano. onderdanen - siudadanía
_onderdak = alohamento; akomodashon. onderdak verschaffen - akomodá; alohá
_onderdanig = submisibo
_onderdeel = [onderste deel] parti di abou; [gedeelte] parti; [v. auto, machine e.d.] parti, aksesorio; [verdeling] bubdivishon; [leger e.d.] unidat; [v. seconde] frakshon
_onderdoen = in: niet onderdoen voor - no ta menos ku. ze doen niet voor elkaar onder - nan no ta menos ku otro.
_onderdompelen = djumblum
_onderdrukken = [volk e.d.] oprimí; [tegenhouden] reprimí; [lach, tranen, geeuw etc.] suprimí.
_onderdrukker = opresor
_onderdrukking = opreshon; represhon; supreshon (zie: onderdrukken)
_onderduiken = skonde; keda skondí; buska refugio.
_onderduiker = hende ku a skonde su mes pa enemigonan.
_ondereind = parti abou; parti di abou.
_onderen = in: van onderen - di abou. naar onderen - abou
_ondergaan = 1. {ónder-} kaba; kaba di eksistí; [schip] noufragá; [zon] baha. 2. {-gáán} pasa aden; eksperensiá; eksperimentá; [verdragen] soportá.
_ondergang = kaída; perdishon; [zon] bahamento; [wereld] fin; kabamento; [schip] noufragio. dat was zijn ondergang - esei a kaba kuné.
_ondergeschikt = subordiná; inferior. een ondergeschikte rol spelen. - hunga un ròl/papel menos importante. van ondergeschikt belang - menos importante. ondergeschikt maken - subordiná
_ondergeschikte = inferior
_ondergeschiktheid = subordinashon; inferioridat
_ondergetekende = esun ku ta firma; firmante
_ondergoed = paña di abou; ropa interior [S.!]
_ondergraven = mina
_ondergrond = subsuelo; [achtergrond] fondo
_ondergronds = subteráneo; bou di tera
_ondergrondse = [verzet] resistensia; [spoor] metro
_onderhandelaar = negosiadó
_onderhandelen = negosiá
_onderhandeling = negosiashon; onderhandelingen aanknopen - entamá negosiashonnan.
_onderhands = privá; den privá; bouw man; sekretamente; den sekreto
_onderhavig = den diskushon; riba mesa; aktual
_onderhevig = in: onderhevig aan - sometí na; aan twijfel onderhevig - dudoso
_onderhorig = dependiente
_onderhorige = súbdito
_onderhorigheid = dependensia
_onderhoud = mantenshon; [gesprek] entrevista; [levens-] mantenshon, kuido; [steun] sosten. in zijn eigen onderhoud voorzien - perkurá pa su mes mantenshon.
_onderhouden = {-hóuden} mantené; iemand onderhouden over zijn gedrag - papia ku un hende tokante di su kondukta. {ónder-} tene abou.
_onderhoudend = ameno
_onderhoudskosten = gastonan di mantenshon
_onderhuids = bou di kuero
_onderin = den e parti di abou
_onderjurk = mitar saya; slip [E.!]
_onderkant = bom; parti di abou
_onderkast = lèter chikito; kleine letter [N.]; minúscula [S.]
_onderkennen = rekonosé; distinguí
_onderkleren = paña di abou; ropa interior [S.]
_onderkomen = alohamento
_onderlaag = kapa abou
_onderlegd = in: goed onderlegd - bon na haltura; bon studiá
_onderliggen = ta abou.
_onderlijf = parti abou di e kurpa
_onderling = mutuo. onderling beraad - deliberashon interno. het onderling niet eens zijn - no ta di akuerdo entre nan mes.
_onderlip = lèp di abou
_onderlopen = inundá
_ondermijnen = mina
_ondernemen = hasi negoshi; [stappen] entamá
_ondernemend = aktibo
_ondernemer = empresario
_onderneming = [bedrijf] empresa; [waagstjuk] esfuerso
_onderofficier = subofishal
_onderonsje = nos-ku-nos; nan-ku-nan
_onderontwikkeld = subdesaroyá
_onderpand = garantía
_onderricht = instrukshon
_onderrichten = instruí
_onderrok = mitar saya; half-slip [E.]
_onderschatten = subestimá; baluá abou
_onderschatting = subestimashon
_onderscheid = distinshon ; diferensia; onderscheid maken - distinguí
_onderscheiden = [ww] distinguí; [decoreren] dekorá, kondekorá. ze zijn niet van elkaar te onderscheiden. - [dingen] bo no por bisa kua ta kua. [personen] bo no por bisa ken ta ken. [bnw] distinto; [gedecoreerd] kondekorá
_onderscheiding = distinkshon; [decoratie] dekorashon, kondekorashon
_onderscheidingsvermogen = poder distinktibo; poder diskriminatorio
_onderscheppen = interseptá
_onderschepping = intersepshon
_onderschrift = subtítulo
_onderschrijven = konfirmá; apoyá
_onderspit = in: "het onderspit delven -baha kabes tur ful
_onderste = mas abou.
_onderstaand = abou
_ondersteboven = bok' abou; alles ondersteboven halen/gooien bolter tur kos ariba abou. Hij was er helemaal van ondersteboven - e tábata tur konfundí.
_onderstel = garoshi di abou
_ondersteunen = apoyá; sostené; duna sosten; duna asistensia
_ondersteuning = apoyo, sosten; asistensia
_onderstrepen = subrayá
_onderstroom = koriente básiko
_ondertekenaar = firmante; esun ku ta firma
_ondertekenen = firma
_ondertekening = firma
_ondertitel = subtítulo
_ondertitelen = subtitulá
_ondertiteling = subtitulashon
_ondertoon = tono básiko
_ondertrouw = dunamento di man. in ondertrouw gaan - duna man
_ondertussen = tur estèn; mientras tanto; tanten
_onderuit = for di abou. iemand onderuit halen = tumba un hende. onderuitzakken = rèk den su stul. ergens onderuit proberen te komen - purba skapa di un kos. daar kun je niet onderuit. - bo no por laga di hasi'é.
_ondervangen = kita (problemanan); tene kuenta ku (difikultatnan)
_onderverdelen = subdividí; subklasifiká
_onderverdeling = subdivishon; subklasifikashon
_ondervinden = eksperensiá; eksperimentá; pasa aden
_ondervinding = eksperensia
_ondervoed = malnutrí; no a haña bastante kuminda
_ondervoeding = malnutrishon; subnutrishon
_ondervragen = interogá
_ondervraging = interrogashon
_onderweg = na kaminda
_onderwereld = mundu di krímen, mundu kriminal, mundu di kriminalnan, di ladronnan, di malechornan.
_onderwerp = tópiko; [gram.] juheto. onderwerp van gesprek - tópiko di diskushon. bij het onderwerp blijven - keda na e punto di diskushon.
_onderwerpen = someté; suhetá; [aan lot e.d.] resigná; zich onderwerpen aan - someté su mes na.
_onderwerping = sumishon; resignashon
_onderwijl = tur esten; mientras tantu; tanten
_onderwijs = enseñansa. basis onderwijs - enseñansa básiko. beroeps onderwijs - enseñansa profeshonal. hoger onderwijs - enseñansa universitario. voortgezet onderwijs - enseñansa sekundario.
_onderwijs- = di enseñansa
_onderwijskunde = siensia di enseñansa
_onderwijzen = siña; instruí; duna instrukshon.
_onderwijzer = mener di skol; maestro
_onderwijzeres = yùfrou di skol; maestro
_onderworpenheid = submishon
_onderzeeboot = submarino
_onderzeeër = submarino
_onderzees = submarino; bou di laman.
_onderzoek = [alg.] investigashon; [medisch]saminashon, chèkeo. [ontdekkingstocht] eksplorashon; [enquête] enkuesta;
_onderzoeken = [alg.] investigá; [medisch] saminá; [ontdekkingstocht] eksplorá; nauwkeurig onderzoeken - skritiná.
_onderzoekend = investigador
_onderzoeker = [alg.] investigadó; [medisch] saminadó; [ontdekkings- reiziger] eksploradó
_ondeskundig = sin tin konosemento di; inkapas; inkapabel
_ondeugd = bisio. [kind] mala mucha
_ondeugdelijk = mankaron; [kwaliteit] inferior
_ondeugend = mala mucha
_ondiep = pòko hundu
_ondier = monstruo
_onding = kos mankaron; kos ku no ta sirbi
_ondoelmatig = inapropiá; inefisiente; (ku) no ta sirbi su meta.
_ondoelmatigheid = inefisiensia
_ondoenlijk = inpráktiko; irealisabel
_ondoordacht = deskabeyá; hasí sin pensa; sin uza su kabes.
_ondoordringbaar = inpenetrabel
_ondoorgrondelijk = inkomprondibel
_ondoorzichtig = intransparente
_ondoorzichtigheid = intransparensia
_ondraaglijk = insoportabel
_ondubbelzinnig = inambiguo; inekibokabel; sin laga duda
_onduidelijk = indistinto; no kla; insigur
_onduidelijkheid = indistinshon; falta di klaridat; insiguridat
_onduldbaar = intolerabel; insoportabel; inaseptabel
_onecht = [alg.] falso; no outéntiko; [v. kind] ilegítimo; 'n onecht kind - un yiu di afó.
_oneens = in: het oneens zijn met - no ta di akuerdo ku.
_oneerbaar = indesente
_oneerbiedig = sin respèt
_oneerbiedigheid = falta di respèt.
_oneerlijk = deshonesto; no honesto
_oneerlijkheid = deshonestidat
_oneervol = sin honor
_oneffen = no liso; gròf; yen di burako
_oneigenlijk = inapropiá
_oneindig = infinito
_oneindigheid = infinidat
_onenigheid = diskordia; pleito;
_onervaren = ineksperensiá; sin eksperensia
_onervarenheid = ineksperensia; falta di eksperensia
_oneven = impar
_onevenredig = disproporshoná, disproporshonal,fuera di proporshon
_onevenredigheid = disproporshon
_onevenwichtig = inbalansá, desekilibrá; fò'i balansa
_onevenwichtigheid = inbalansa, desekilibrio; falta di balansa.
_onfatsoenlijk = indesente, sin fatsun
_onfeilbaar = infalibel
_onfeilbaarheid = infalibilidat
_onfortuinlijk = in: onfortuinlijk zijn - tin mala suèrtè.
_onfris = no fresko; [fig.] indesente
_ongaarne = sin gusto
_ongastvrij = inhospitalario, sin hospitalidat
_ongastvrijheid = inhospitalidat, falta di hospitalidat
_ongeacht = irespektibo di; a pesar di/ku;
_ongebonden = sin laso(nan); [fig.] liber
_ongeboren = prenatal; no nasí.
_ongebreideld = irestringí; inkontrolabel; sin límite, SIN RESTRIKSHON(NAN)
_ongebruikelijk = inusual, NO USUAL; no komun
_ongebruikt = inuzá, no uzá
_ongecompliceerd = simpel; no kompliká
_ongedaan = deshasí; kanselá; anulá. ongedaan maken - deshasí di; kanselá; anulá
_ongedeerd = ileso
_ongedekt = no kubrí;
_ongedienstig = inservishal, NO SERVISIAL
_ongedierte = bichi
_ongeduld = inpasenshi, falta di pasenshi
_ongeduldig = sin pasenshi
_ongedurig = inketo; intrankil(o); sin pasenshi
_ongedurigheid = inkietut; intrankilidat
_ongedwongen = infòrmal(mente); liber(mente; sin reserva; natural(mente); sin restrikshon(nan).
_ongedwongenheid = infòrmalidat; fasilidat di aktua; aktitut sin reserva
_ongeëvenaard = sin igual
_ongefrankeerd = sin stampía
_ongefundeerd = sin base
_ongegeneerd = sin reserva; sin bergüensa
_ongegrond = sin base
_ongehinderd = sin problema; ilimitá, no restringí; sin restrikshon; no limitá.
_ongehoord = sin presedente; inaseptabel, imposibel, inkreíbel
_ongehoorzaam = desobediente
_ongehoorzaamheid = desobediensia
_ongehuwd = no kasá; soltero;
_ongeïnteresseerd = indiferente; sin interes
_ongeïnteresseerdheid = falta di interes; indiferensia
_ongekend = sin presedente
_ongekleed = no bistí, sin paña bistí.
_ongekookt = sin herbe; sin herebé; kurú
_ongekroond = no koroná
_ongekunsteld = simpel; sin afekshon
_ongeladen = [voertuig] no kargá, sin karga; [wapen] sin bala
_ongeldig = inbálido; het is ongeldig = no ta bálido; ongeldig maken - hasi inbálido; anulá, kanselá.
_ongeldigheid = inbalides
_ongelegen = inkonveniente; inoportuno.
_ongeletterd = analfabeto; ignorante
_ongelijk = [verschillend]desigual; [oneffen] no na mesun nivel; [ondergrond] iregular; [mening] no tin rason. het is niet ongelijk aan... - no ta diferensia ku... zijn ongelijk erkennen - admití ku bo ta robes. Ik geef hem geen ongelijk. - Mi ta dun'é tur rason. ongelijk hebben - ta robes.
_ongelijkheid = desigualdat
_ongelijkmatig = desigualmente; sin igualdat; inhustamente
_ongelijksoortig = heterogéniko
_ongelikt = in: 'n ongelikte beer - un bruto ku no sa manera
_ongelimiteerd = ilimitá
_ongelofelijk = inkreíbel
_ongelogen = berdadero
_ongeloof = falta di fe; sin fe; inkredibilidat
_ongelooflijk = inkreíbel
_ongeloofwaardig = inkreíbel
_ongelovig = [godsdienst] sin fe. [anders] inkrédulo
_ongelovige = hende sin fe; infiel; hende inkrédulo
_ongelovigheid = falta di fe; falta di kerensia
_ongeluk = [gemoedstoestand] infelisidat; [pech] mala suèrtè; [ongeval] aksidente, desgrasia. per ongeluk - aksidentalmente. dat was zijn ongeluk. - Esei tábata su mala suèrte.
_ongelukkig = [bnw] [gemoedstoestand] infelis ; desgrasiado; [gebrekkig] mankaron [plat]. [bw] desafortunadamente; pa mala suèrtè; desgrasiadamente.
_ongelukkige = hende infelis; [gebrekkige] hende mankaron [plat]
_ongelukkigerwijs = desafortunadamente; pa mala suèrtè; desgrasiadamente
_ongeluksdag = día di mala suèrte
_ongeluksgetal = number di mala suèrte
_ongemak = molèster, molestia, inkonvenensia, inkonveniente; situashon desagradabel, kondishon desagradabel
_ongemakkelijk = no fásil; no konfortabel; inkonveniente; difísil; molestioso; fastioso
_ongemanierd = sin manera; grosero
_ongemanierdheid = modo sin manera
_ongemeen = [bnw] ekstraordinario. [bw] ekstraordinariamente
_ongemerkt = iripará, no ripará, sin ripará. [geen merkteken] sin marka.
_ongemoeid = sin mishi; sin molestiá; iets of iemand ongemoeid laten - laga un kos of hende pa su kuenta; keda sin mishiku/molestiá un kos of hende.
_ongemotiveerd = inmotibá, no motivá; sin motivashon
_ongenaakbaar = inaksesibel, inaserkabel; inafektá.
_ongenade = in: (bij iemand in ongenade vallen - pèrdè konfiansa di un hende
_ongenadig = sin miserikordia
_ongeneeslijk = inkurabel; sin kura.
_ongenegen = no dispuesto
_ongenietbaar = [persoon] insoportabel
_ongenoegen = disgusto
_ongenood = no inbitá
_ongeoefend = no entrená; sin práktika
_ongeoorloofd = ilísito; no permití
_ongeopend = sin habri
_ongeordend = desordená
_ongeorganiseerd = mal organisá
_ongepast = inapropiá
_ongerechtigheid = sushedat, kos sushi
_ongerede = in: in het ongerede raken - daña, faya
_ongeregeld = iregular; sin regla; desordená
_ongeregeldheid = [letterl.[ iregularidat; [onlusten[ disturbio
_ongerept = [natuur] bírgen; sin mishi; no atachá.
_ongerief = molèster, molestia, inconvenensia, inkonveniente
_ongerieflijk = inkonfortabel; inkonveniente
_ongerijmd = absurdo
_ongerijmdheid = absurdidat
_ongerust = preokupá; inkieto. Ik ben ongerust - mi ta wòri.
_ongerustheid = preokupashon; inkietut; wòri.
_ongeschikt = [ogenblik] inkonveniente; [onbekwaam] inkapas; [niet passend] (ku) no ta fet; (ku) no ta pas.
_ongeschiktheid = inkonvenensia; inkapasidat
_ongeschonden = sin daño; sin mancha; sin mishi
_ongeschoold = sin edukasho