De kop boven dit stukje staat ook boven een artikel in de Nederlandse krant NRC Next naar aanleiding van een artikel van Arnoud Kuijpers in de Amigoe van 8 mei. Daar luidde de kop “Stop met Nederlandse examens”. Een kreet die we weleens eerder gehoord hebben, meestal van niet-Arubanen. De heer Kuijpers is leraar Nederlands aan het Colegio San Nicolas voor de HAVO en wij hebben al eens kennis met hem gemaakt toen hij zijn leerlingen liet reageren op een ingezonden stuk van mij in deze krant. Dat was een leuk initiatief en erg leerzaam voor die jongelui. Ik vond toen dat hij op de goede weg was.
Met de oproep “Stop op Aruba met Nederlandse examens” spant hij echter het paard achter de wagen, zoiets als “dit vak is voor de leerlingen te moeilijk, dus schaffen we het af.” Want als hij wel bedoelt om geen Nederlandse examens meer te doen - wat me voor een leraar Nederlands bijzonder paradoxaal voorkomt - slaat hij de plank finaal mis. De conclusie is eenvoudig dat het basisonderwijs de laatste twintig jaar totaal faalt in het aanleren van de Nederlandse taal, met uitzondering van scholen als Mon Plaisir. Hoe je het ook wend of keert, Aruba heeft nu eenmaal, zelfs tegen wil en dank, dat Nederlands keiharde nodig en wat je nodig het moet je ook goed beheersen. Ons landje isoleren in de wereld - zelfs in de regio - zou een ramp zijn. En in dat goed aanleren van dat Nederlands ligt de taak van de leerkrachten, die, - zo valt ook te concluderen uit de ontboezeming van Arnoud Kuijpers - gewoon falen.
Het voorbeeld dat hij geeft In een overname van zijn pleidooi in NRC Next van maandag, dat zijn leerlingen niet eens weten wie Mark Rutte is, heeft niets met het Nederlands te maken maar met de algemene desinteresse van eilandbewoners voor alles wat buiten hun kust gebeurt. Dat schreef Frank Martinez -Arion - al jaren geleden: “Als je op een eiland woont is de rest van de wereld fictie.” Ze weten evenmin wie de premier van hun zustereiland Curaçao is en hun nieuwsbronnen doen geen enkele poging om daar verandering in te brengen. Intussen ken ik meerdere Papiamentssprekende Arubanen - en niet eens hoog-opgeleide - die volledig op de hoogte zijn van wat er in België gebeurt, omdat ze met veel genoegen dagelijks het VRT-journaal bekijken op BVN-TV. Naar de Arubaanse televiesistations kijken ze niet, want “Dat is alleen maar politieke propaganda!”
De heer Kuijpers constateert dat zijn pupillen thuis alleen Papiamento, Engels of Spaans spreken, daarbij voorbijgaand aan het feit dat ze die talen gewoon dialectisch imperfect spreken. Hij gaat me toch niet vertellen dat hij de examens in een van die dialectische vormen zou willen afnemen? Ik geloof er niets van dat zijn bewering dat de teksten in het Engels voor zijn leerlingen prima te begrijpen zijn. Het Caribische Engels van de bewoners van San Nicolas is voor een normaal Engels-sprekende al moeilijk te verstaan. “we house big!”
Het is nu eenmaal een feit dat Aruba het Nederlands nodig heeft, al was het alleen maar vanwege het voortgezet en hoger onderwijs, de gehele overheidsadministratie, de rechtspraak inclusief jurisprudentie, en het Nederlanderschap dat we echt niet kwijt willen! Dus: leerkrachten doe in vredesnaam je uiterste best om het onze jeugd zo goed mogelijk aan te leren, met alle voor hen in eerste instantie onbegrijpelijke begrippen. Ze weten niet wat een "“bui” is? Vertel 't ze dan! Daar sta je voor voor de klas! En begin vooral in het basisonderwijs!
Henk de Beijer