Het was te verwachten dat het onderwijs in de moedertaal een speerpunt van meerdere politieke partijen in de huidige verkiezingsstrijd zou worden. Onderwijs is nu eenmaal, voor de ontwikkeling van een gemeenschap onontbeerlijk en essentieel. Op Aruba echter gaat de aandacht niet uit naar verbetering van het onderwijs in het algemeen, maar bijten we ons fanatiek vast in één specifiek en zeer beperkt punt: het gebruik van het Papiaments als instructietaal.
Het is immers de wens tot onderwijs in de moedertaal, die we om het hardst propageren en dat klinkt ook nog lekker nationalistisch zodat we veronderstellen dat dat wel goed zal vallen bij de kiezers. Maar waar hebben we het bij het Papiaments eigenlijk over? Laten we nu wel wezen: we hebben het over de moedertaal van nauwelijks een kwart miljoen mensen, waarbij wij gemakshalve maar vergeten dat in het onderwijs op de ABC eilanden de scholen worden bevolkt door grote groepen voor wie het Papiaments helemaal niet de moedertaal is. De Arubaanse bevolking bestaat bijvoorbeeld voor bijna veertig percent uit immigranten voor wie de moedertaal echt geen Papiaments is maar Spaans, of Portugees, of Créole (Haiti), of Engels, of Nederlands, of Chinees, of Surinaams, of Hindi (india), of Oerdoe (pakistan), of Tagalog (philippijnen), of Bikol (Philippijnen), of Libanees Arabisch is. Ik ken zelfs kinderen voor wie het het russisch is.
Bovendien, en dat is een heel belangrijp punt, wordt het begrip "moedertaalonderwijs"op grote schaal misbruikt om het falen van het onderwijs OP ZICH te verdoezelen. Waarom is de Mon Plaisir basisschool en MAVO bijna ieder jaar de beste? Niet omdat er zoveel Nederlandse kinderedn op zitten want dat is gewoon niet waar! De eenvoudige reden is dat de leerkrachten er voor de klas geen Papiaments spreken maar uitsluitend Nederlands.
Alle overbodige bewijzen van een logische premisse, die geen wetenschappelijk bewijs nodig heeft, dat een kind het best informatie opneemt in zijn moedertaal, gaan voorbij aan de vraag of het nuttig, zinvol of zelfs uitvoerbaar is. Ga dat de Nigeriaanse overheid maar eens vertellen die te maken heeft met een bevolking van bijna tweehonderd miljoen zielen die honderdvier talen spreken! Zelfs in Nederland worden de meeste kinderen, vooral in het oosten van het land geconfronteerd met een taal die niet de hunne is. En wat het Papiamentse minuscule taalgebiedje betreft worden we ook nog opgescheept met de absurditeit van twee officiële spellingen en allerlei quasi geleerde klotsbollen die het over "taal"hebben terwijl ze aan "spelling" refereren. En zoals ik al in 1976 in de Amigoe schreefr: "wie een spellingsfout een taalfout noemt, maakt een denkfout." Het is absurd dat in het verleden 21 eilandsraadsleden van één van de drie eilanden, die geen enkele taalkundige kennis bezaten, zelfs niet van hun eigen taal, beslisten hoe de spelling moest worden en die van Aruba mocht vooral niet fonologisch worden , want daar waren "communisten" vóór, zoals dr Henry Habibe en Dennis Henriquez. Wat voor communisme die aanhingen mag Joost weten en wat "communisme"met spelling te maken had was mij toen al een raadsel. Ik schreef in het artiekel uit 1976 nog de sneer dat het voor etymologisch geïnteresseerden nuttig was te weten dat het woord "raaskallen" via de Petersburger kooplieden in de 19de eeuw aan het Russische "raskal"(= verhaal) is ontleend. Dat de peoratieve verbastering een gevolg zou zijn van hun koopliedenmentaliteit, heb ik toen maar achterwege gelaten omdat het aantal voorbeelden te gering is. Nogthans is ook "pierewaaien" zo'n voorbeeld, want het is aan het Russische "pirowatj" (= feesten, feestvieren) ontleend, evenals "ravotten", van "rabotatj" (= werken).
Waar naar gestreefd moet worden is een veel betere, diepgaandere opleiding van leerkrachten. Mijn vrouw heeft nog een hospitante gehad, die les moest komen geven over breuken. Ze begon te haspelen en zei vervolgens beschaamd, "Ik kan 't niet, juffrouw." Met andere woorden: de opleiding had gefaald. In Europa staat Finland bekend als het land met het beste onderwijs. Dat was niet altijd zo. De verbetering is ingezet sinds De leerkrachten daar een universitaire opleiding hebben . Maar dat betekent ook, dat ze veel betere salarissen ontvangen .
Conclusio stat: niet moedertaalonderwijs (zeker niet op Aruba) zal het onderwijs verbeteren maar meer gemotiveerde en beter opgeleide leerkrachten. Met name met de algemene ontwikkeling is het vaak treurig gesteld, niet alleen op Aruba. Tot mijn verbazing had Premier Mike Eman het in zijn uiteeeenzetting over de economie over "premio noble"! Weet hij echt niet dat de prijs wordt betaald uit de nalatenschap van de Zweedse meneer Alfred Nobel, de uitvinder van het dynamiet? Hij heeft de prijzen uitdrukkelijk ingesteld als een soort "Widergutmachung" voor de ellende die zijn springstof over de weereld heeft gebracht.
Enfin, ik kan nog honderd argumenten toevoegen, met name over de duur betaalde werkverschaffing van de Verenigde Naties, die ten bewijze van hun nut af en toe toch wel met een of ander wetenschappelijk rapport moeten komen, vol weinig zeggende statistieken. Want statistieken zeggen niets over specifieke gevallen als het Papiaments waarover drie kleine eilanden elkaar in de haren vliegen over zoiets onbelangrijks als de spelling! Onbelangrijk, ja, want spelling is niet meer dan een afspraak om te zorgen dat in officiële publikaties de klanken hetzelfde gespeld worden. En dan heeft men het over het "Papiaments van Aruba" en "het Papiaments van Curaçao"terwijl de spelling bedoeld wordt. En wie gaat er beslissen, om maar even op Aruba te blijven, welk Arubaans dialect aan de hele bevolking wordt opgedrongen? Het Playero of het centrale dialect of het Nortero? In Santa Cruz zal men het niet pikken als ze ala i.p.v. hala, angúa i.p.v. hangúa moeten zeggen, of purba i.p.v. pruba, of yu i.p.v. yiu (met de 'i' als volle klinker!) om maar een paar voorbeelden te noemen.
Henk de Beijer