ONE STUPID ISLAND!
(gepubliceerd in de Amigoe van 20 oktober 2014.)

     Het was tegen het eind van de jaren zestig van de vorige eeuw, dat het Papiaments eindelijk enige waardering begon te krijgen van taalkundig geïnteresseerden. De massa van de bevolking liet het nog steeds afweten; zij waren in staat te beweren dat Papiaments geen taal was en geen gramatica had. Ze gingen allemaal wel prat op nos kultura, maar daar hoorde het belangrijkste kultuurgoed - de taal - in ieder geval niet bij.


     Nu dachten wij, dat we sinds een tiental jaren eindelijk zover gevorderd waren dat de volkstaal van de ABC-eilanden algemene waardering had gekregen, vooral sinds de taal werd ingevoerd in het basis onderwijs, maar niks van dat alles! Ben je gek? Engels klinkt toch veel gewichtiger!


     En Nederlands dan? Och, ja, ... dat wordt ook nog op school onderwezen, al onderwerpen de leerlingen zich met grote tegenzin aan die lessen! Vooral omdat de leerkrachten geen enkele motivatie in dat vak leggen. Wat moet je nou met Nederlands? Zelfs Makamba's die op Aruba komen willen het liefst maar hun geweldige kennis van het Engels etaleren, al hoor je aan hun gebrabbel uit welke stad of provincie in Nederland ze komen. Op z'n papiaments gezegd: makakería!


     Vroeger, - nog niet eens zo lang geleden - maakten we ons kwaad omdat die Makamba's niet de moeite namen om Papiaments te leren en overal maar Nederlands bleven praten. En als ze al de moeite hadden genomen om de taal te leren, maar met een accent praatten, kregen ze regelmatig te horen: "Jij mag wel spreken Hollands, tende."


     Het was in de Kerstkrant van de Amigoe van 1997 dat ik voor het eerst mijn gal spuwde over de toen al begonnen verengelsing van Aruba. En dat naar aanleiding van het toen door de overheid uitgeroepen Aña di Papiamento, dat men beter het "afbraakjaar van het Papiaments" had kunnen noemen. Er is praktisch geen bedrijf meer op Aruba dat geen Engelse naam draagt, zelfs de kleinste Chinese mini-markt moet er tegenwoordig al aan geloven, en van diensten die nog een Nederlandse naam hebben, zoals het Centraal Bureau voor Statistiek, wordt de afkorting - CBS - steevast op z'n Engels uitgesproken.


     Een uitnodiging voor een feest ...? Dat doe je toch niet in het Papiaments! Kom nou! Krom Engels staat toch veel deftiger! Maar wat nog veel ergerlijker is, zijn de stinkend duur uitgebrachte Engelstalige reclamefolders, die met grote regelmaat in onze brievenbussen belanden, zelfs van zulke oer-arubaanse instellingen als de Setar. En dan te bedenken dat het grootste gedeelte van de Arubaanse bevolking dat engels niet of nauwelijks beheerst, terwijl een derde van de ingezetenen van ons eiland Spaans-talig is of Créole-talig en beslist geen Engels kent. Maar wie geeft dat toe?


     Wij houden er immers maar al te veel van onze geweldige talenkennis te etaleren, zoals ik eens een radioverslaggever een spaanssprekende jonge dame hoorde interviewen in een dusdanig lachwekkende verbastering van het Spaans, dat ik grote bewondering kreeg voor die jonge dame, die het klaarspeelde niet in lachen uit te barsten. Wie was het ook weer, die ooit schreef: "Antillianen" (daar hoorden toen Arubanen ook nog bij) "spreken vele talen maar beheersen er geen één, zelfs hun moedertaal niet."


     In mijn artikeltje in 1997 hekelde ik de onzinnige slogan waarmee wij gedwongen worden rond te rijden op onze auto's, "one happy island" en al menigmaal heb ik zin gehad dat woord "happy"over te kalken met "stupid", maar aangezien het mijn vrouw is die met die auto rondrijdt, is het mij niet gegund dat uit te voeren.



Henk de Beijer, Aruba