Er zijn twee grote verenigingen van blinden en slechtzienden in de VS, de National Federation of the Blind en de American Council of the blind. De eerste, de NFB , met zijn hoofdkantoor in Baltimore, Maryland, is, wat ik zou willen noemen: de "blind power" beweging. Het is een nogal agressieve organisatie, die vaak heftig ageert tegen grote, gevestigde instellingen als de American Foundation for the Blind, met zijn hoofdkantoor in New York City. De tweede, de ACB , verenigt de meer bezadigde en hoger geschoolde visueel gehandicapten, en heeft zijn hoofdkantoor in Washington DC.
De lectuurvoorziening voor visueel gehandicapten in de VS wordt hoofdzakelijk verzorgd door de "Library of the Congress" in Washington DC, via de normale lokale openbare bibliotheken, terwijl de "American Printing House for the Blind", in Louisville, Kentucky, vooral het studie en les-materiaal voor de openbare scholen verzorgt. Behalve braille - alles in "grade 2" kortschrift - produceren ze gesproken lectuur, vroeger op 8 toeren grammofoonplaten en tegenwoordig vooral op 4-sporen cassettes op halve snelheid, zodat er vier maal zo veel op kan als op standaard cassettes. De cassettespelers daarvoor zijn aangepaste normale cassetterecorders die in alle openbare bibliotheken en bij de Library of the Congress en de American Printing House for the Blind heel goedkoop verkrijgbaar zijn.
Daarnaast zijn er een groot aantal andere lectuur voorzieningen, zoals "Recording for the Blind and Dislectic", in Princeton, New Jersey, dat zich toelegt op academisch studiemateriaal en wetenschappelijke boeken, tegenwoordig ook in "E-text" formaat, d.w.z. electronisch leesbare boeken, verkrijgbaar op diskette of direct downloadbaar van hun WEB-site.
Er is veel kaf onder het koren van het oerwoud aan instellingen, waaronder een groot aantal commerciële bedrijven en bedrijfjes,die hulpmiddelen produceren en/of verkopen, zoals het zeer efficiënte, maar ook nogal dure TeleSensory Systems in Mountainview, Californië, dat oorspronkelijk werd opgezet om de optacon te produceren, maar zich nu vooral toelegt op televisieloupes, braille printers, spraaksystemen en sprekende scanners. Om de cliënten in staat te stellen de weg te vinden in dat oerwoud, heeft de American Foundation for the Blind al jaren geleden een accreditatie commissie in het leven geroepen om het kaf van het koren te scheiden. Dat is haar door velen niet in dank afgenomen, maar was wel een bittere noodzaak. Bij de AFB kan men een lijst krijgen van de namen en adressen van alle geaccrediteerde instellingen, en dat is al een flink telefoonboek.
Amerika is een fascinerend land, waar toeristengidsen in de Grey Line bussen voor stadstoers gewoonlijk in superlatieven spreken over de grootste, de hoogste, de diepste, de kleinste, enzovoort en het moet gezegd: mijn vrouw was helemaal weg van het grootste winkelcentrum ter wereld, volgens de Texanen, in Houston namelijk, waar ze vele uren heeft zoekgebracht, onder andere in de winkel waar indertijd Imelda Marcos haar schoenen placht te kopen. De gids in New York, waar we ook een rondrit maakten met zo'n Grey Line bus, viel echter buiten het stereotype van de brallende opschepper. Hij wist te vertellen dat de eerste colonisten op de plaats waar nu New York ligt, Nederlandse boeren waren, die hun vestiging eenvoudig "de Boerderij in de Bossen" noemden. Hij zei het alleen omgekeerd, "de Bossen in de boerderij". ik zei hem: "the other way round. - net omgekeerd - waarop hij zich herstelde en het uitstekend uitsprak. De chauffeur gids van de Grey Line bus in Chicago was een grappenmaker. Toen we langs de kade van Lake Michigan reden, waar prachtige, stinkend dure jachten lagen afgemeerd, zei hij: "En hier ziet U de jachten van de chauffeurs van de Grey Line bussen."
Amerika is ook een land waar je voor vreemde verrassingen komt te staan. Zo namen wij eens in New York, op het busstation van de Grey Hound bus maatschappij - niet te verwarren met de Grey Line bussen - een taxi naar een hotel bij de John F. Kennedy luchthaven. Tot onze stomme verbazing werd er, via de mobilofoon van die taxi alleen Siciliaans Italiaans gesproken! In Tampa, Florida, bezochten wij een groot bedrijf waar thee, koffie en tabak werd verhandeld en tentoongesteld. Daar zat een oude man nog met de hand sigaren te maken. Toen ik hem aansprak en hij niet antwoordde, zei een verkoopster: "Hij spreekt geen Engels, alleen Spaans." Daarop knoopte ik een gesprek met hem aan in het Spaans. Hij bleek een Cubaan te zijn, die al 65 jaar in Tampa woonde, en het niet nodig had gevonden Engels te leren. Onze vriendin in Tampa - dat niet ver van Cape Canaveral ligt - liet ons een bar zien in Ebor City, waar alle muren betegeld waren met witte tegels, waarop de volledige originele Spaanse tekst van de Don Quichotte van Servantes stond afgedrukt. In San Antonio, Texas, een paar honderd kilometer van Houston af, hadden we ons even goed in Mexico kunnen wanen. Iedereen sprak er overal Spaans, en in Miami, kom je in winkelstraten, waar hier en daar op de winkels een bordje hangt met "English spoken". De rest is Cubaans Spaans en niet voor niets noemt men het "Little Havana".
In de wereld van blinden en slechtzienden zijn ook enkele opvallende verschillen met Europa te constateren. Zo gebruiken Amerikaanse geleidehond bezitters nooit een taststok. Die hebben ze zelfs niet bij zich. Taststok gebruikers, hebben veel langere stokken dan in Nederland, praktisch reikend tot aan hun kin. Braille leesregels voor computers worden in de VS vrijwel alleen gebruikt door mensen die ook gehoorgestoord zijn. Er bestaan nu eenmaal niet, zoals in Nederland, allerlei sociale voorzieningen die dergelijke extreem dure hulpmiddelen bekostigen. Wel zijn er veel particuliere fondsen waarop men een beroep kan doen, maar die verstrekken natuurlijk liever een spraakuitvoersysteem voor minder dan duizend dollar dan een braille leesregel van meer dan tienduizend dollar, wat ze, tot niet zo lang geleden nog kostten. De enige uitzondering daarop is wellicht de Veterans Administration, die uitgebreide voorzieningen heeft voor gehandicapte ex-militairen en zelfs een eigen technisch bedrijf voor de ontwikkeling van hulpmiddelen. Dat laatste heeft trouwens de American Foundation for the Blind ook.
En daarmee verlaat ik U, beste lezers van "Moet je Horen", echter niet zonder nog even het volgende voorval te vermelden, dat ik in Amerika hoorde: Een blinde jongedame had, met haar geleidehond boodschappen gedaan. Onderweg naar huis werd ze op straat staande gehouden door een vriendelijke meneer die vroeg: "Juffrouw, weet U dat Uw hond een kip in zijn bek heeft?" Geschrokken voelde de jongedame naar de kop van de hond en jawel, hoor, hij had een complete braadkip in plastic verpakt in zijn bek. Ze wist niet waar hij die gekocht had, maar wel dat hij hem zeker niet had afgerekend.
Ik hoop dat mijn informatie bij U in de smaak is gevallen. U hebt er in ieder geval uit kunnen leren, dat waar men zich ook ter wereld bevindt, mensen mensen zijn. In mijn slottoespraakje voor het tweede Internationale Symposium over visueel gehandicapte peuters en kleuters, waartoe Sherry Raynor mij plompverloren dwong door mij, zonder voorafgaande waarschuwing aan te kondigen, heb ik het zo gezegd: "Er was eens een vier-jarig jongetje dat een nieuw buurmeisje kreeg. Ze sloten vriendschap en gingen samen pootje baden. Om hun kleren niet nat te maken, trokken ze die uit, waarop het jongetje, zijn buurmeisje bekijkend, verbaasd uitriep: "Jé! Ik wist niet dat er zoveel verschil was tussen katholieken en protestanten!' Wij hebben altijd de neiging de verschillen tussen mensen te benadrukken, terwijl er wezenlijk veel meer overeenkomsten zijn dan verschillen." En Sherry zelf zei: "Aruba is een micro-cosmos. In het klein vind je er alle problemen die je elders in het groot vindt. En in het klein vinden de dienstverleners er vaak sneller en makkelijker de juiste aanpak dan in grote landen, waar alles vanuit gespecialiseerde afzonderlijke instellingen moet worden aangepakt, die allemaal hun deeltaak belangrijker vinden dan die van alle andere."
Wie graag contact wil maken met de organisatie voor blinden en slechtzienden op Aruba kan zich richten tot:
U moet dat adres natuurlijk niet voor toeristische informatie gebruiken, want daar zijn ze niet voor en daar hebben ze ook de tijd niet voor. Voor toeristische en algemene informatie kunt U wel terecht bij het Arubahuis in Den Haag.
Mijn eigen adres is: H. J. de Beijer, Sero Biento 13-E, Aruba.
Telefoon: 00297 - 58 58 460. Maar.... ook niet als toeristenbureau!
Ik groet U, vanuit het zonnige en warme Aruba!